این پژوهش به‌‌منظور بررسی اثر پیش تیمار هورمون اکسین و ارزیابی تحمل به تنش شوری بر رفتار جوانه‌زنی و خصوصیات رشد گیاهچه‌های مرزه، در سال 1398 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد تهران به‌صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح کاملاٌ تصادفی در سه تکرار اجرا شد، عامل اول شامل چهار سطح شوری کلرید کلسیم (CACL) (صفر، 40، 80، 120 میلی‌مولار) و عامل دوم هورمون اکسین (LAA) (ایندرول –3- استیک اسید) در چهار سطح (صفر، 2/0، 4/0، 6/0 میلی‌گرم بر لیتر) اعمال شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثر متقابل تیمار اکسین و شوری بر صفات درصد جوانه‌زنی، شاخص بنیه، طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و نسبت آن‌ها، وزن خشک، محتوای رطوبت نسبی، محتوای رنگیزه های فتوسنتزی گیاهچه‌ها معنی‌دار بود. بیشترین درصد جوانه‌زنی مربوط به پیش تیمار اکسین با غلظت 4/0 (میلی‌‌گرم بر لیتر) با میانگین 63 درصد بود. تنش شوری باعث کاهش ویژگی‌های جوانه‌زنی و پارامترهای رشد گیاه مرزه شد. نتایج نشان داد که پیش تیمار بذر با هورمون‌های اکسین در شرایط تنش شوری باعث افزایش جوانه‌زنی بذرهای گیاه دارویی مرزه شد. Manuscript profile

تنش شوری از جمله عوامل محدود کننده رشد گیاهان و یکی از موانع مهم در عدم جذب عناصر غذایی توسط گیاه می باشد. به همین منظور آزمایش گلدانی در فضای محیطی، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آزمایشی کاملاً تصادفی در سه تکرار برای ارزیابی اثر محلول پاشی عناصر آهن (سکوسترن 138 با غلظت 5 در هزار)، بور (اسید بوریک با غلظت 5 در هزار) و سلنیوم (سلنیت سدیم با غلظت 2 در هزار) تحت شرایط شوری کلرید سدیمی بر خصوصیات رشدی ریشه و محتوای رنگیزه های فتوسنتزی گیاه استویا انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح مختلف کلرید سدیم (صفر، 3، 6 و9 دسی زیمنس بر متر) و محلول پاشی ترکیبات عناصر در هشت سطح (عدم محلول پاشی، آهن، بر، سلنیوم، آهن+سلنیوم، آهن+بر، سلنیوم+بر و آهن+ سلنیوم+ بر) بودند. نتایج نشان داد که با افزیش سطح شوری کاهش معنی دار در میانگین وزن خشک ریشه، حجم، طول، سطح، قطر و چگالی ریشه، درصد خشک ریشه به حجم خاک و میزان کلروفیل a، b و کل مشاهده گردید. در بین ترکیب های مختلف محلول پاشی، استفاده توأم از سه عنصر آهن، بور و سلنیوم بالاترین میانگین صفات وزن تر و خشک ریشه، حجم، طول، سطح و چگالی ریشه را داشت که تفاوت معنادار آماری با بقیه سطوح تیماری نشان داد. محلول پاشی توأم هر سه عنصر در مقایسه با عدم محلول پاشی باعث افزایش میانگین وزن خشک، حجم، طول و سطح ریشه در مقایسه با تیمار شاهد شد. بیشترین میانگین معنادار آماری صفات کلروفیل b و مجموع کلروفیل کل در محلول پاشی عنصر آهن در سطح بدون تنش و ترکیب آهن و سلنیوم در سطح شوری سه دسی زیمنس بر متر بود. به‌طورکلی کاهش رشد ریشه و کاهش محتوای کلروفیل برگ (به خصوص کلروفیل a) در اثر تنش شوری رخ داد و مجموع این عوامل، موجب افت رشد گیاه در سطوح بالاتر شوری (6 و 9 دسی زیمنس بر متر) گردید. بر اساس پژوهش حاضر به منظور کاهش اثرات منفی تنش شوری به خصوص در سطوح پایین تر (3 و 6 دسی زیمنس بر متر) محلول پاشی با عناصر آهن و سلنیوم که باعث افزایش میزان کلروفیل گیاه و بهبود رشد ریشه می گردند، توصیه می گردد. Manuscript profile

این پژوهش به‌‌منظور بررسی اثر پیش تیمار هورمون اکسین و ارزیابی تحمل به تنش شوری بر رفتار جوانه‌زنی و خصوصیات رشد گیاهچه‌های مرزه، در سال 1398 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد تهران به‌صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح کاملاٌ تصادفی در سه تکرار اجرا شد، عامل اول شامل چهار سطح شوری کلرید کلسیم (CACL) (صفر، 40، 80، 120 میلی‌مولار) و عامل دوم هورمون اکسین (LAA) (ایندرول –3- استیک اسید) در چهار سطح (صفر، 2/0، 4/0، 6/0 میلی‌گرم بر لیتر) اعمال شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثر متقابل تیمار اکسین و شوری بر صفات درصد جوانه‌زنی، شاخص بنیه، طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و نسبت آن‌ها، وزن خشک، محتوای رطوبت نسبی، محتوای رنگیزه های فتوسنتزی گیاهچه‌ها معنی‌دار بود. بیشترین درصد جوانه‌زنی مربوط به پیش تیمار اکسین با غلظت 4/0 (میلی‌‌گرم بر لیتر) با میانگین 63 درصد بود. تنش شوری باعث کاهش ویژگی‌های جوانه‌زنی و پارامترهای رشد گیاه مرزه شد. نتایج نشان داد که پیش تیمار بذر با هورمون‌های اکسین در شرایط تنش شوری باعث افزایش جوانه‌زنی بذرهای گیاه دارویی مرزه شد. Manuscript profile

Manuscript profile

پیش تیمار بذر با استفاده از روش های بیوفیزیکی از جمله امواج فراصوت، باعث تغییرات در جوانه زنی و برخی صفات فیزیولوژیک گیاهچه می گردد. بر همین اساس، به‌منظور تعیین تأثیر شدت و مدت زمان امواج فراصوت بر جوانه زنی بذر و رنگیزه های فتوسنتزی کلزا رقم مودنا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار به صورت آزمایشگاهی انجام شد. عامل های آزمایش شامل توان های 60، 80 و 100 وات امواج فراصوت با ۴۰ و ۵۹ کیلوهرتز در زمان های ۲، ۴، ۶، ۸ و ۲۰ دقیقه بودند. اثر قدرت در شدت امواج در زمان پرتودهی بر شاخص های جوانه زنی شامل درصد و سرعت جوانه زنی، شاخص وزنی و طولی بنیه گیاهچه و محتوای کلروفیل a، b و کل و کارتنوئید معنی دار بود. درصد جوانه زنی بذر کلزا در صورت اعمال امواج فراصوت 40 و 59 کیلوهرتز در 100 وات به مدت 2 دقیقه به میزان 8/17% افزایش یافت. شاخص وزنی و طولی بنیه بذر در 59 کیلوهرتز امواج فراصوت با قدرت 100 وات به ترتیب 8/33 و 8/25% بهبود یافت. محتوای کلروفیل کل، کلروفیلa و b به ترتیب با میانگین 2/61، 3/26 و 9/34 میکروگرم بر گرم وزن تر در کاربرد امواج فراصوت 40 کیلوهرتز با قدرت 80 وات به مدت هشت دقیقه نسبت به تیمار شاهد برتری داشت. بر اساس پژوهش حاضر می توان پیش تیمار بذور با امواج فراصوت 40 و 59 کیلوهرتز با قدرت 100 وات برای بهبود شاخص های جوانه زنی بذور و افزایش مقادیر رنگیزه های گیاهی را توصیه نمود. Manuscript profile

این پژوهش با هدف بهبود کمی و کیفی جوانه زنی بذر دو هیبرید ذرت با کاربرد نانولوله های کربنی تحت شرایط تنش خشکی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه فناوری بذر دانشگاه شاهد انجام شد. تنش خشکی با پلی اتیلن گلایکول 6000 در سطوح 5/0- و 1- مگاپاسکال بر بذور پیش تیمار شده با غلظت های 25 و 50 میلی گرم بر لیتر نانولوله های کربنی دو هیبرید ذرت فجر و دهقان اعمال شد. نانوپرایمینگ تحت تنش خشکی توانست بر درصد و سرعت جوانه زنی، شاخص وزنی و طولی بنیه گیاهچه و محتوای کلروفیل a، b و کل و محتوای کارتنوئید دو هیبرید ذرت مؤثر باشد. کاربرد 25 میلی گرم بر لیتر نانوله های کربن در تنش 1- مگاپاسکال بر بهبود جوانه زنی هیبرید دهقان و فجر اثرگذار بود. همچنین کاربرد 50 میلی گرم بر لیتر نانوله های کربن بر بهبود صفات محتوای رنگیزه های فتوسنتزی در تنش 1- مگاپاسکال مؤثر بود. در مجموع، پیش تیمار بذر ذرت با لوله های کربنی موجب بهبود صفات جوانه زنی و رنگیز های فتوسنتزی در شرایط تنش خشکی شد. بنابراین، برای بهبود وضعیت جوانه زنی بذور ذرت در مناطق خشک و نیمه خشک، استفاده از روش پیش تیمار بذر با غلظت 25 میلی گرم بر لیتر نانولوله های کربنی توصیه می شود. Manuscript profile

چکیده این آزمایش منظور ارزیابی اثر نیتروژن بر جوانه زنی و رشد اولیه گاوزبان در شرایط تنش شوری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل تنش شوری صفر، 3، 6، 9 و 12 دسی زیمنس بر متر و نسبت تغذیه نیتروژن (نیترات: آمونیوم) (100:0، 75:25، 50:50، 25:75 و0:100) بود. اثر شوری بر شاخص های جوانه زنی و نیز اثر شوری و منبع نیتروژن بر صفات رشدی و فیزیولوژیکی (وزن خشک گیاه، میزان پرولین، میزان نیتروژن و فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز) مورد بررسی قرار گرفت. با افزایش تنش شوری از 3 دسی زیمنس بر متر، میزان جوانه زنی و وزن خشک گیاهچه کاهش معنی داری نشان داد. تغذیه نیتروژن با نسبت 50% آمونیوم ضمن افزایش میزان پرولین در شرایط شوری بالا، اثرات منفی این تنش را تعدیل کرد. هر چه میزان نیترات مورد استفاده در تغذیه نیتروژنی نسبت آمونیوم بیشتر شد، در سطوح بالاتر تنش شوری، آنزیم نیترات ردوکتاز فعالیت بیشتری داشت ولی برعکس، با افزایش میزان آمونیوم نسبت به نیترات، فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز و در کل رشد و نمو گیاهچه کاهش نشان می داد و شوری اثرات منفی بیشتری را نشان داد، به طوری در نسبت 75 و 100% آمونیوم رشد گیاهچه کاملاً متوقف شد. میزان نیتروژن گیاه در شرایط استفاده از نیترات بیشتر نسبت به آمونیوم، با شوری رابطه منفی و برعکس با افزایش میزان آمونیم نسبت به نیترات این رابطه مثبت بود. منبع نیتروژن نیتراتی با نسبت بیش از 50% برای حصول بالاترین ویژگی‌های جوانه‌زنی و رشد گاوزبان تحت تنش شوری توصیه می‌شود. Manuscript profile