پدیده مهاجرت در ایران، در کنار ایجاد فرصت در حوزه تبادلات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، مشکلاتی از قبیل عدم توازن جمعیتی، افزایش بیکاری و بروز ناامنی را نیز بدنبال داشته است. ایران از سال 1358 تاکنون، تقریباً به طور دائم میزبان حداقل دو میلیون اتباع خارجی و در دوره‌هایی حتی بیش از چهار میلیون نفر، که غالب آن ها از افغانستان هستند، بوده است. در راستای دستیابی به هدف پژوهش سئوال اصلی تحقیق اینست که حضور اتباع افغانستان چه فرصت‌ها و چالش‌هایی را در حوزه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به دنبال داشته است؟ در این خصوص، این فرضیه را می‌توان مطرح نمود که حضور اتباع افغانستان بدون مدرک در ایران چالش‌هایی در حوزه‌های مختلف از جمله گسترش قاچاق مواد مخدر و بزهکاری و افزایش آسیب‌های اجتماعی بدنبال داشته است که همگی به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر امنیت ملی اثرگذار بوده‌اند. اما حضور نظام‌مند اتباع افغانستان فرصت‌های گوناگونی در بخش‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی از قبیل ایجاد شرایط نفوذ و تأثیر در نخبگان و ساختار قدرت سیاسی افغانستان، ارتقاء قدرت چانه‌زنی ایران در سطح بین‌المللی، و استفاده از کارگر ارزان قیمت در بُعد اقتصادی را درپی داشته است. همچنین نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد قوانین موجود و تشکیلات اداری فعلی آن چنان که باید نتوانسته است پاسخ‌گوی خیل عظیم اتباع افغانستانی در کشور بوده و تعدد مراکز قدرت باعث شده از پتانسیل‌های مثبت حضور این اتباع نتوان آنچنان که شایسته است بهره‌مند شده و چالش‌های گوناگونی را در عرصه امنیتی بدنبال داشته است. Manuscript profile

فقر و محرومیت پدیده‌ای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است که از نبود حداقل‌های نیاز انسانی یا ناتوانی در تأمین آن ناشی می‌شود و در حقیقت نتیجه نابرابری اجتمـاعی و اقتصـادی بـوده که بـه عنـوان مشکل در جامعه بروز می‌کند و تضاد‌های درون جامعه را بارز و آشکار می‌نماید. وجود طبقه محروم را در هر جامعه‌ای می‌توان دید، اما اینکه چه نسبتی از جمعیت آن جامعه محروم و فقیر است مسأله‌ای اساسی است که می‌تواند از سوی کارگزان آن جامعه مورد توجه و تدبر قرار گیرد. هدف اصلی در این مقاله، بررسی جایگاه طبقه محروم در معیار گفتمانی امام خمینی (ره) در ایران پس از انقلاب اسلامی می‌باشد. امام خمینی (ره) به عنوان بنیانگذار انقلاب اسلامی، از همان ابتدای آغاز انقلاب، توجه به طبقه محروم و فقرزدایی را مورد توجه و تأکید قرار دادند. امام جمهوری اسلامی را حکومت مستضعفین و محرومین می‌داند که جمهوری اسلامی باید برای آن‌ها کار کند. در این مقاله، از روش توصیفی-تحلیلی و منابع کتابخانه‌ای، برای پاسخ به سوال اصلی تحقیق، یعنی جایگاه طبقه محروم در معیار گفتمانی امام خمینی (ره) در ایران پس از انقلاب اسلامی چگونه بوده است؟ استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که امام خمینی (ره) به طبقه محروم توجه اساسی داشته، و همواره بر آن تأکید کرده‌اند، آن‌ها را صاحبان اصلی انقلاب دانسته و وظیفه کارگزاران جمهوری اسلامی را حفظ کرامت و خدمت به آنان دانسته است. امام گرایش بی‌شائبه محرومین به انقلاب و حمایت بی‌دریغ آنان از اسلام را امری فراموش ناشدنی می‌داند که نباید بدون جواب بماند.

Manuscript profile