پوسته جامد زمین طی تاریخ زمین‌شناسی ثابت نبوده، بلکه تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی به طور دائم در حال تغییر شکل است. بالاآمدگی یا فروریختگی نقطه‌ای از قشر جامد زمین بخصوص در مناطق سست پوسته جامد زمین باعث ایجاد تغییراتی در سطح زمین می شود که می تواند باعث تخریب پدیده های طبیعی و انسان‌ساخت روی سطح زمین شود. در این پژوهش میزان جابه‌جایی عمودی سطح زمین در اراضی تهران با استفاده از تحلیل سری زمانی بر مبنای الگوریتم طول خط مبنای مکانی کوتاه (SBAS) و تکنیک تداخل سنجی تفاضلی رادار با روزنه مصنوعی (DINSAR) مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور از 19 تصویر باند C سنجنده ASAR و 11 تصویر باند X سنجنده (TERRA SAR) استفاده شد. بازۀ زمانی این تصاویر به ترتیب 1680 و 187 روز بود. پس از پردازش تصاویر، نقشه های جابجایی سطح زمین برای تمامی تاریخ ها نسبت به تصویر اولیه محاسبه شد و نقشه میزان جابجایی عمودی سطح زمین در روز برای هر سنجنده تهیه گردید. بررسی نتایج دو سنجنده نشان داد که میزان نشست برای سنجنده ASAR به طور میانگین 761/0 میلی‌متر در روز و برای سنجنده TERRA SAR به طور میانگین 777/0 میلی‌متر در روز است. همچنین نتایج نشان داد که برخی نقاط بالاآمدگی داشته اند که میزان بالاآمدگی برای سنجنده ASAR به طور میانگین 529/0 میلی‌متر در روز و برای سنجنده TERRA SAR به طور میانگین 476/0 میلی‌متر در روز است. بطور کلی با وجود یکسان نبوده تاریخ و طول موج تصاویر مورد استفاده، نتایج بدست آمده برای مناطق نشست و بالاآمدگی برای هر دو سنجنده نزدیک به هم است. Manuscript profile

استان سیستان و بلوچستان و ازجمله شهرستان‌های ساحلی چابهار و کنارک از دیرباز به‌طور مکرر در معرض مخاطرات طبیعی ازجمله سیل قرار داشته‌اند. هدف اصلی پژوهش ارزیابی مناطق سیل‌زده وتعیین موقعیت و وسعت مناطقی که بیشترین آسیب سیل دی‌ماه 1398 در دو شهرستان چابهار و کنارک شامل شده‌اند، است. با توجه به تغییرات اقلیمی ازجمله بارش زیاد و با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای سنتینل -1 در دو بازه‌ی زمانی قبل و بعد از وقوع حادثه، براساس تحلیل و پردازش تصاویر در نرم‌افزار SNAP، ضریب پراکنش سیگما صفر هردو تصویر استخراج و به دوطبقه آب و غیر آب تفکیک گردید و حد آستانه 0.01 به‌دست‌آمده است. با استفاده از الگوریتم جبری تصویر باینری آب و غیر آب به‌صورت صفر و یک تهیه و بر اساس اختلاف دو تصویر، منطقه سیل‌زده مشخص شد. سپس مناطق سیل‌زده با بکارگیری الگوریتم جنگل تصادفی طبقه‌بندی شد که ضریب کاپا برابر 91/. نشان از صحت بالای طبقه بندی است. پس از تهیه نقشه مناطق سیل‌زده به مکان‌یابی نقاط امن باارزش گذاری در نرم‌افزار Expert choice بر اساس معیارهای موردبررسی که شامل (حریم مسیل‌های رودخانه، ساختار، جهت و عرض شبکه ارتباطی و شیب منطقه موردمطالعه) وبا استفاده از منطق فازی گاما 9/0 در محیط نرم‌افزار Arc GIS10.6 پرداخته‌شده است. نتایج به‌دست‌آمده وسعت نزدیک به 46/426 کیلومترمربع مناطق تحت تأثیر سیلاب که بیشترین آسیب و تخریب کاربری شهری و روستایی، کشاورزی و دامداری و مسدود شدن راه‌های ارتباطی اکثر روستاها و همچنین تهیه نقشه مناطق امن برای خدمات‌رسانی به‌صورت هوایی، دریایی و زمینی تعیین گردیده است. Manuscript profile

پیشینه و هدف یکی از مسائلی که در اثر برداشت آب زیرزمینی اتفاق می‌افتد نشست زمین (Land subsidence) است. این وضعیت اکنون در بسیاری از نقاط خشک و نیمه خشک ایران و بویژه استان یزد گزارش شده است. به علاوه، در دهه‌های اخیر توسعه ناهمگن اراضی کشاورزی و استخراج بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی مخازن آبخوان‌های هرات و مروست در استان یزد باعث بروز پدید فرونشست زمین در پیرامون اراضی کشاورزی شده است. بالا آمدن جداره فلزی میله چاه‌های عمیق، شکاف‌های افقی بر روی سطح زمین به‌طور مستقیم نشان‌دهنده میزان فرونشینی سطح است. تشخیص و نمایان‌سازی نواحی که به دلیل خطرپذیری و به مخاطره انداختن زندگی، مستعد فرونشست هستند ضروری است..از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم که تاثیرات فرونشست ممکن است به وسیله دیگر فعالیت‌های طبیعی در ناحیه همچون فعالیت‌های آتشفشانی، زمین لرزه‌ها و زمین‌لغزش‌ها تسریع شود و با توجه به لرزه‌خیز بودن مناطق زیادی از کشور ما توجه به این پدیده اهمیت ویژه‌ای دارد. امروزه یکی از دقیق‌ترین و کم هزینه‌ترین روش‌ها برای شناسایی حرکات سطح زمین، فن تداخل سنجی راداری است. این روش با مقایسه فازهای دو تصویر راداری که از یک منطقه در دو زمان متفاوت اخذ شده‌اند، قادر به تعیین تغییرات سطح زمین با دقت و توان تفکیک مکانی در حد سانتی‌متر و حتی میلی‌متر در آن بازهی زمانی خواهد بود. در این مقاله ما برای نخستین بار با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای سنتینل-1 و نرم‌افزارهای منبع باز سعی در پایش وجود فرونشست زمین در آبخوان‌های هرات و مروست نمودیم. در این تحقیق، سعی داریم با به به‌کارگیری داده‌های سری زمانی حس‌گر سنتینل-1 که تاکنون در مطالعه فرونشست مناطق موردمطالعه استفاده‌نشده است به اهداف زیر دست‌یابیم. هدف پژوهش حاضر، اجرا کردن فن تداخل سنجی با پراکنش کننده‌های دائمی با استفاده از پکیج یکپارچه SNAP2StaMPS است. هدف دیگر می‌توان به برآورد نرخ فرونشست با پردازش مجموعه‌ای از تصاویر سنجنده سنتینل-1 در بازه زمانی 20/02/2017 تا 10/02/2019، تقریباً دوساله سری زمانی است. و هدف آخر بررسی پتانسیل دادۀ این حس گر در تحلیل سری زمانی و پایش تغییرات حاصل از فرونشست زمین بود.مواد و روش‌ها آبخوان هرات و مروست درواقع مناطق موردمطالعه در این تحقیق شامل، آبخوان هرات و مروست واقع در استان یزد می‌باشند. آبخوان هرات و مروست ازنظر زمین‌شناسی بخشی از زون‌های زاگرس (افیولیت، رادیولاریت) و سنندج- سیرجان هستند. مناطق مورد مطالعه موجود در حوضۀ درجه ۲ آبریز کویر ابرقو و سیرجان با کد 44 و مساحتی برابر با 57125.3 کیلومترمربع واقع شده است. در این پژوهش تعداد 24 داده مربوط به سنجنده سنتینل-1، در سطح تصویر مختلط تک منظر، گذر بالا، قطبش VV و شماره قطعه 93 مربوط به بازه زمانی تقریباً دوساله را در هر دو منطقه موردمطالعه مورد پردازش قرار گرفت. به‌طورکلی، قسمت اعظم پروسه پردازش و تحلیل سری زمانی تداخل سنجی با پراکنش کننده‌های دائمی (PSI) در این مقاله توسط دو نرم‌افزار متن‌باز اسنپ و استمپس صورت گرفت گرفت. درنهایت، برای خودکار نمودن مراحل تداخل سنجی از نوع تک مرجع، از مجموعه‌ای کد نوشته به زبان برنامه‌نویسی پایتون به نام SNAP2StaMPS که به‌خوبی بر اساس گراف‌های نرم‌افزار اسنپ طراحی‌شده است، استفاده شد.نتایج و بحث یکی از نتایج پردازش تداخل‌سنجی به اساس الگوریتم خودکار SNAP2StaMPS در این پژوهش، تولید تداخل‌نگاشت که فاز توپوگرافی از روی آن‌ها حذف‌شده است، بود. از دیگر نتایج شاخص پراکندگی انحراف استاندارد برای نقشه متوسط جابجایی، هر دو آبخوان هرات و مروست به ترتیب برابر با 4.19 و 3.65 میلی‌متر در سال بود. همچنین از نتایج اصلی در این پژوهش برآورد نقشه متوسط جابجایی، آبخوان هرات بین -40.33 تا 11.46 میلی‌متر در سال و برای آبخوان مروست بین -39.79 تا 10.63 میلی‌متر در سال در راستای دید ماهواره در طول بازه زمانی موردمطالعه (2017 تا 2019) به دست آمد. بدین منظور ناحیه‌های به‌صورت تصادفی و ناحیه‌های نیز بر اساس شواهد میدانی فرونشست در هر دو محدوده مطالعاتی انتخاب شدند نواحی مربوط به آبخوان هرات شامل، 1) قنات سفید و 2) شمال چشمه‌علی و 3) شهر هرات و نواحی 4) قنات شوشوران 5) چاه حاجی‌آباد ناصری و 6) شهر مروست، مربوط به آبخوان مروست را می‌توان نام برد. در این مقاله با توجه عدم وجود ابزارهای تخصصی، جهت ارزیابی و صحت سنجی تنها راه بررسی نتایج، انطباق آن با شواهد زمینی فرونشست، نمودار های سری زمانی و هیدرو گراف واحد آبخوان است. با توجه به نتایج هیدرو گراف واحد آبخوان های آبرفتی هرات و مروست، سطح آب زیرزمینی در آبخوان هرات در طول دوره 8 ساله از سال 1390 تا 1398 بر اساس داده‌های 28 چاه مشاهده‌ای در حدود 5.5 متر افت نموده است، برای آبخوان محدوده مطالعاتی مروست این هیدرو گراف نشان‌دهنده افت آب زیرزمینی در حدود 7 متر در طی دوره هشت‌ساله هست. نتایج سری زمانی حاصل از تداخل سنجی تصاویر مورداستفاده در این مقاله، نشان‌دهنده شیب‌خط برازشی که درواقع میزان وجهت جابجایی (به سمت بالا یا پایین) را نشان می‌دهد، حاکی یک‌روند نزولی رو به پایین در ناحیه شماره دوم (قنات سفید از آبخوان هرات) و پنجم (قنات شو شوران از آبخوان مروست) به ترتیب میزان آن برابر با حدود 5 و 7 سانتی‌متر را نشان می‌دهند. که این نتایج ارتباط معنی‌داری با هیدرو گراف واحد هر دو آبخوان دارد.نتیجه‌گیری در این تحقیق، برای برآورد نرخ پدیده فرونشست در آبخوان‌های هرات و مروست از استان یزد، از فن تداخل سنجی با پراکنش گرهای دائمی با استفاده از داده‌های سنجنده سنتینل-1 و پکیج منبع باز SNAP2StaMPS، استفاده شد. همچنین، پتانسیل نرم افزارهای استمپس و اسنپ جهت پردازش تداخل سنجی راداری بررسی شد، و همچنین جزئیات اجرای بسته نرم‌افزاری استپ به استمپس را نشان داده شد. به طور کلی، بر اساس خروجی های پردازش شده از این پکیچ و نتایج حاصل از صحت سنجی می توان به توانایی روش خودکار ارائه شده در این پژوهش جهت پایش فرونشست پی برد و از این الگوریتم در مناطق مطالعاتی دیگر استفاده کرد. Manuscript profile

The study was conducted to investigate land use changes in Shahrekord city in the period of 1990, 2000 and 2020. In order to analyze the changes in the region, the images of Landsat 5 SensorTM satellite for 1990 and 2000 and Landsat 8 Sensor OLI, 2020 were used. The model used in this study, modeler of LCM land changes, in this study, first in the vegetation index area were classified into several classes without cover, low cover, medium cover, high cover and very high cover, also according to the location and topography of the area for Classifications of urban uses, agriculture, water area, wasteland and roads were considered. Comparison of the 2020 forecast map with the 2020 land use classification map showed that the forecasts were acceptable for urban use. Also in the discussion of roads was high accuracy. In the discussion of vegetation and agriculture, there was no forecast of water reduction (reduction of reserves) and it was found that in the forecast map, vegetation, especially in the east, has increased much. The 2030 forecast indicates further development of urban land use and vegetation and agriculture. Manuscript profile

این پژوهش با هدف «تحلیل راهبردی توسعه گردشگری رود دره های یاسوج» مورد تحقیق قرار گرفته است. در این راستا؛ منطقه یاسوج به عنوان گنجینه طبیعت گردی و وجود مناطق بکر طبیعی و جاذبه های دیدنی و بویژه وجود رود های بشار، خرسان، زهره، مارون، نازمکان و حتی آبشار بزرگ یاسوج، ظرفیت طبیعت گردی با تاکید بر گردشگری رود دره ها را دارد. این که؛ ابعاد کالبدی- فضایی، اقتصادی- مالی، اجتماعی- فرهنگی و مدیریتی- قانونی توسعه طبیعت گردی رود دره های یاسوج از چه نقاط قوت و ضعفی برخورداراند و فرصت ها و تهدیدهای پیش رو کدام اند؟ مهم ترین نکات و پرسش های است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. روش این تحقیق، ترکیبی از رویکردهای کیفی و کمی است. داده های تحقیق با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه و پیمایش میدانی جمع آوری شده است. جامعه آماری تحقیق کارشناسان نهادهای دولتی و عمومی یاسوج و ساکنین منطق یاسوج است.در بخش کیفی 12 نفر از ساکنین و 10 نفر از کارشناسان مصاحبه به عمل آمده است و در بخش پیمایشی به تعداد 139 نفر از کارشناسان نهادهای دولتی و عمومی حجم نمونه به صورت هدفمند انتخاب شده است. شیوه تجزیه و تحلیل داده ها، تحلیل محتوای کیفی و استفاده از روش سوات(SWOT) است. نتایج تحلیل داخلی(IFE)و خارجی(EFE) توسعه گردشگری رود دره های یاسوج نشان می دهد که تعداد 21شاخص قوت و 27 شاخص ضعف شناسایی و احصاء شده است. همچنین؛ برای توسعه گردشگری رود دره های یاسوج 11 فرصت و 17 تهدید شناسایی شده است. به طور کلی؛ مجموعه نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدهای ابعاد چهار گانه توسعه مطلوب گردشگری رود دره های منطقه یاسوج به ترتیب32/2 و21/2 می باشد که با ترسیم آن در نمودار سوات(SWOT) مشخص می شود راهبردهای توسعه مطلوب گردشگری رود دره های یاسوج در بخش راهبردهای تدافعی قرار می گیرد که البته این نوع راهبردها مبتنی بر ترکیب نقاط ضعف و تهدیدهاست. Manuscript profile