پژوهش حاضر در راستای تحلیل و محاسبه مناسب ترین جهت ساختمان از منظراقلیمی با استفاده از روش قانون کسینوس ها در شهر سقز تدوین گردیده است با استفاده از روش قانون کسینوس ها مناسب ترین جهت ساختمان در شهرستان سقز ابتدا بدون در نظر گرفتن عامل باد و سپس با لحاظ نموده این عامل محاسبه و ارائه شده است. برای این محاسبه لازم بود ابتدا سمت و زاویه تابش برای تمام طول سال محاسبه می شد. برای این کار از نرم افزار QBasic استفاده شده است. نتایج نشان داد که با اولویت قرار دادن انرژی در دوره سرد سال برای ساختمان‌های یک طرفه جهت جنوب، ساختمان‌های دو طرفه جهت شمال غرب - جنوب شرق و جهت شمال شرق- جنوب غرب، ساختمان‌های چهارطرفه جهت شمال - جنوب و غرب - شرق، مناسب‌ترین جهات جغرافیایی برای استقرار جهت دیوار ساختمان‌ها می‌باشند. بنابراین جهات دیوارها باید حتی المقدور در جهتی بین 180 درجه (جنوب) تا 135 + (جنوب شرق) انتخاب شود. با این همه چون در ساختمان‌های دو طرفه (آپارتمانها) بالاترین مقدار انرژی به دیوار جهت جنوب شرقی می‌تابد و چون این جهت با جهت شیب توپوگرافیک شهر هم منطبق است. بهترین جهت برای ساختمان‌های آپارتمانی جهت جنوب شرقی – شمال غربی است.نقشه کالبدی شهر تهیه شده و الگوی خیابان های اصلی و فرعی شهر استخراج و میزان انطباق الگوی گسترش مساکن نشان داد که بافت قدیم شهر انطباق تقریباً کاملی با الگوی مناسب جهت گیری حاصل از تحقیق و همساز با اقلیم دارد. Manuscript profile

چکیده بشر از گذشته‌های بسیار دور جهت ایمن ماندن از آسیب‌های ناشی از بلایای جوی همچون توفان‌ها، سرما و گرمای شدید، تابش آفتاب، باران، برف، سیل و حملات جانوران و آسایش روانی و حفظ اموال خود دست به ساخت سرپناه و مسکن نموده است. به تجربه در واکنش به شرایط جوی و همسازی بیشتر با شرایط اقلیمی و استفاده از پتانسیل‌های جوی و پرهیز از اثراث سوء آن جهت ساختمان، بازشوها و مصالح جهت خیابان وکوچه‌ها را به گونه‌ای انتخاب نموده است که از شرایط اقلیمی بیشترین بهره را ببرد. در این تحقیق بصورت تجربی سعی شد نقش دیوار را در میزان انتقال گرمای حاصل از تابش آفتاب (انرژی تابشی مستقیم و غیر مستقیم) را بداخل ساختمان درشهرهای گرمسیری جنوبی نشان دهد. پدیده‌ای که هزینه لازم برای مطلوب سازی هوای داخل اطاق را برای ساکنان ساختمان تعیین می‌کند. نمونه انتخابی بیانگر نقش مصالح و جهت گیری ساختمان در یک اقلیم گرم می‌باشد. در این تحقیق تجربی سه دماسنج الکلی بر روی سه دیوار در جهات غربی – شرقی و جنوبی ازیک ساختمان خوابگاه دانشگاه انتخاب و تغییرات دما بر روی دیوار در فواصل زمانی سه ساعته در طول 2 ماه اندازه‌گیری شد و نقش دیوار و جهت تابش آفتاب در طول شبانه روز درانتقال گرما به داخل ساختمان تحلیل شده است. با توجه به کاهش زاویه تابش از اوایل مهر تا پایان آذر ماه کمترین دما در دیوار داخلی در 8 تا 10 دیماه ثبت شده است. با وجود اینکه بیشترین مقدار تابش بر روی دیوار شرقی در ساعت 9 صبح و دیوار غربی در ساعت 15 بوده است، ولی دمای ثبت شده در داخل اطاق (بدنه داخلی دیوار)برای دیوار شرقی در ساعت 15 و برای دیوار غربی در ساعت 21 اتقاق افتاده است. یعنی گرما 6 ساعت بعد بداخل اطاق منتشر شده است. در صورتیکه بر روی دیوار جنوبی اوج تابش در ساعت 12 بوده ولی اوج دما در داخل اطاق ساعت 15 تا 18 اتفاق افتاده است. Manuscript profile

چکیده آب و هوا یکی از عوامل اساسی تاثیرگذار در زیست انسان و همه جانوران و شکل دهنده چهره طبیعت است. همه فعالیت‌های روزانه ما انسان‌ها از عناصر سازنده جو تاثیر پذیرفته و متقابلا فعالیت‌های ما بر آب و هوای اطراف ما اثر می‌گذارد. غلبه و تاثیر عوامل و عناصر جوی به گونه‌ای بوده است که بشر از ابتدای پیدایش در تلاش سازگاری خود با این پدیده مهم طبیعی بوده است. در این میان جانوران و گیاهان بدلیل عدم برخورداری از قوه تعقل آسیب‌پذیرتر از انسان‌ها می‌باشند. در نتیجه مجبور هستند از تا سرحد امکان، خود را با شرایط اقلیمی محیط اطراف خود سازگار نمایند. به همین دلیل جانوران و حیات وحش در طول سال در انطباق با تغییرات فصلی و دوره‌ای آب و هوا دست به مهاجرت زده‌اند. انسانها نیز که اقدام به نگهداری وپرورش جانوارن اقدام نموده برای جلوگیری از آسیب دام‌هایی خود و از طرفی بهره‌برداری مناسب از شرایط اقلیمی همراه دام خود در طول سال اقدام به کوچ نموده‌اند. حرکت بین ییلاق و قشلاق در واکنش طبیعی انسان و دام به شرایط اقلمی محیط است. در این تحقیق جهت بررسی نقش اقلیم در زمان‌بندی حرکت عشایر طایفه عمله بین ییلاق و قشلاق در نوسانات اقلیمی، با استفاده از شاخص SPI یک نمونه از خشکسالی شدید (2001) و‌تر سالی شدید (2004) در یک دوره آماری پانزده ساله انتخاب و تحلیل شده است. ملاحظه شد که در خشکسالی‌های شدید عشایر یک ماه تا 45 روز زودتر از قشلاق حرکت کرده و روزانه 40 کیلومتر و مسافت 900 کیلومتری بین قشلاق و ییلاق را در مدت زمان 20 روز طی کرده است. در حالی که در ترسالی‌های شدید مسیر فوق را در 45 تا 50 روز طی کرده و به طور متوسط روزانه 18 تا 20 کیلومتر حرکت کرده است. Manuscript profile

دما‌های فرین بدلیل ایجاد شرایط دمایی نامتعارف حتی در دوره زمانی کوتاه سبب اختلال در زندگی روز مره ساکنان و بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی می‌شود. هدف این تحقیق استخراج و معرفی الگو‌های همدیدی منجر به ایجاد دما‌های فرین در 33 سال گذشته در شهر‌های سواحل جنوبی می‌باشد. برای دستیابی به این هدف با استفاده از شاخص نمره استاندارد Z و سایر معیار‌های انتخابی نمونه‌های فرین دمایی برای تمام ایستگاه‌های انتخاب شده استخراج شد. براساس معیار‌های انتخاب شده 90 نمونه فرین در دروه آماری 33 ساله استخراج شد. نتایج این تحقیق نشان داد که 7 عامل و 14 الگو پرتکرارترین الگو‌های همدیدی هستند که عامل اصلی ایجاد دما‌های فرین در دوره سرد سال در شهر‌های جنوبی ایران می‌باشند. در این میان از الگو‌های عامل اول الگوی کم فشار سودان- ترکمنستان و از میان سامانه‌های مؤثر در ایجاد فرین‌های دمایی بالا، کم فشار سودان بیشترین نقش را در ساختار الگو‌های همدیدی داشته است. در این الگو سامانه کم فشار سودان با گسترشی شمال شرق سو با سامانه کم فشاری که در ساحل شرقی دریاچه مازندران استقرار دارد ادغام شده با فرارفت هوای گرم حاره‌ای سبب افزایش نامتعارف دما در ایستگاه‌های ساحلی می‌شود. هسته گرمایی در این الگو بر روی سودان و عربستان قرار دارد. در تراز‌های لایه مرزی تا لایه میانی تروپوسفر در تمام الگو‌ها واچرخند عربستان با استقرار بر روی منطقه و ایجاد پایداری دینامیکی و گرمایش بی‌دررو حاصل از آن سبب ماندگاری و تشدید دمای موج بر روی منطقه بوده است Manuscript profile

در این پژوهش به بررسی اثرپذیری ناهنجاری‌های بارش در زمان وقوع ترسالی‌های شدید و فوق‌العاده شدید درجنوب ایران پرداخته شده است. این تحقیق در گام‌های زیر انجام شده است. 1- داده‌های بارش روزانه و سالانه ایستگاه‌های سینوپتیک منطقه مطالعاتی از داده‌های سازمان هواشناسی استخراج گردید. 2- پایه آماری برای انطباق با سیکل‌های خورشیدی یک دوره 33 ساله منطبق با سال‌های 1986 -2019 انتخاب گردیده است. 3-تعداد 19 ایستگاه سینوپتیک که دارای این شرایط بودند انتخاب شدند. 4-ترسالی‌ها بر اساس شاخص‌های استانداردبارش(SPI)، Z چینی(CZI)، نمره. (ZSI)Z مشخص گردید. 5-برای بررسی ناهنجاری بارش از شاخص RAI استفاده شده است. 6- براساس شاخص‌های اعلام شده، با معیار 30 درصد تکرار در ایستگاه‌های انتخابی 6 ترسالی شدید و بر اساس 50 درصد تکرار در ایستگاه‌های انتخابی سه ترسالی شدید در دوره آماری 33 ساله رخ داده است. 7- در این تحقیق دو ترسالی 1993-1992 و 1996-1995 از لحاظ شاخص‌های ناهنجاری و سایر ویژگی‌های بارشی مورد بررسی قرار گرفته است. در ترسالی‌های شدید و فوق‌العاده شدید در تعداد زیادی از ایستگاه‌ها بارش سالانه بیش از دو و گاه سه برابر میانگین بارش طولانی مدت بوده است. از لحاظ تعدادروزهای بارشی در ترسالی 1993-1992 در 10 ایستگاه و در ترسالی 1996-1995 در 17 ایستگاه روزهای بارشی بالای 30 روز ثبت شده است. با این همه تعداد، تعداد روز‌های بارشی در هر دو ترسالی، هماهنگی با شدت بارش‌ها نشان نمی‌دهند. به عبارت دیگر با وجود این که در ترسالی‌های شدید مقادیر بارش سالانه و 24 ساعته افزایش چشمگیری را نشان می‌دهند، ولی بدلیل ماهیت سامانه‌های بارشی مؤثر بر بارش‌های منطقه تعداد روز‌های بارشی افزایش نشان نمی‌دهند بلکه بر شدت بارش‌ها افزوده شده است. همچنین مطالعه نشان داد که بیشترین و شدیدترین بارش‌ها در ماه دسامبر رخ می‌دهد و در این میان ماه فوریه حتی در ترسالی‌های شدید نیز نسبت به سایر ماه‌های دوره بارشی، روند کاهشی دارد. Manuscript profile

بارش برف با وجود این که یک پدیده جوی همانند سایر نزولات جوی است؛ ولی به دلیل ماهیت فیزیکی دارای آثار و تبعات خاص خود می‌باشد. با همه مزیت‌های برف برای اقلیم کشور خشک و نیمه خشکی چون ایران محدودیت‌های خاص خود را نیز دارد. در این پژوهش در مرحله اول به شرایط همدیدی منجر به ایجاد برف توجه شده است. در این پژوهش ابتدا داده‌های روزانه بارش برف استان گیلان در یک دوره آماری 30 ساله (1986-2016) از سایت هواشناسی کشور دریافت شد. در مرحله بعد با روش صدک ها برف‌های سنگین انتخاب گردید و سپس با استفاده از تحلیل عاملی الگوی همدیدی غالب انتخاب شد. نتایج نشان داد که در این الگو در ترازهای میانی وردسپهر ناوه عمیقی با راستای شمال شرقی – جنوب غربی بر روی شمال غرب ایران تا شمال سودان و مصر شکل می‌گیرد. منبع رطوبتی سامانه‌های برف سنگین در لایه زیرین دریای مازندران و در ترازهای 850 تا 500 هکتوپاسکال رطوبت فرارفت شده از دریاهای گرم جنوبی می‌باشد. علت ماندگاری این سامانه نیز وجود یک پشته خمیده در ترازهای 700 و 500 هکتوپاسکال بر روی اروپای شرقی و دریای سیاه است که از روی پرفشار آزور امتدادیافته است. درنتیجه شرایط ایجادکننده این الگوی بارشی برف سنگین الگویی بزرگ‌مقیاس و منطقه‌ای است. Manuscript profile

امروزه آب و هوا و اقلیم هر منطقهای نقش به سزایی در توسعه گردشگری آن ایفا مینماید بهطوری که احساس رضایت از هر نوع فعالیت گردشگری منوط به فراهم بودن شرایط مناسباقلیمی به هنگام بازدید خواهد بود. آسایش توریسم چه از لحاظ انتخاب زمان و مکان سفر وچه از جنبه فیزیولوژیک بدن انسان اهمیّت فراوانی دارد لذا به منظور توسعه گردشگری دراستان کهگیلویه و بویراحمد لازم است زمانها و مکانهای مناسب جهت آسایش اقلیمیگردشگری مشخص شود. که برای اینکار و تعیین محدوده آسایش اقلیمی استان از شاخصدمای مؤثر استفاده شده است و برای استفاده از این شاخص از دادههای ساعتی دما و رطوبتنسبی ایستگاههای یاسوج و گچساران برای یک دوره آماری 91 ساله) 5002 9191 (بهره -گرفته شده است. بر اساس نتایج حاصل از محاسبهها و نمودارهای شاخصهای دمای مؤثر،مشخص شد که در ایستگاه یاسوج در هیچ یک از ساعات شبانه روز ماههای ژانویه، فوریه،مارس، نوامبر و دسامبر شرایط مناسب آسایش اقلیمی وجود ندارد و در طول 1 ماه از سالساعتهای از ماههای آوریل، می، ژوئن، جولای، اوت، سپتامبر و اکتبر در مناطق آسایش وتقریباً آسایش قراردارد دارند که از این 1 ماه، 4 ماه آن را به ترتیب ماههای می، اکتبر، سپتامبرو ژوئن از لحاظ زمانی بیشترین زمان آسایش اقلیمی گردشگری را دارا میباشد. اما درایستگاه گچساران، آسایش اقلیمی برای ماههای مختلف سال به این ترتیب میباشد کهشرایط در طول 1 ماه از ماههای سال یعنی ماه ژانویه و فوریه، می، ژوئن، جولای، اوت، سپتامبرمناسب گردشگری نمیباشد و در بقیه ماهها از جمله مارس، آوریل، اکتبر، نوامبر و دسامبر درمناطق آسایش و تقریباً آسایش قرار دارند که بهترین شرایط زمانی مطلوب برای گردشگری رادارا میباشند. Manuscript profile

پدیده گردوغبار، امروزه به یکی از مخاطرات طبیعی در کشور تبدیل شده است؛ پدیده‌ای که با آثار زیان‌بار خود از جوانب مختلف شرایط طبیعی و انسانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. لذا در این پژوهش به بررسی و تحلیل تداوم الگوهای فضایی گردوغبار در کرمانشاه پرداخته شد. بدین منظور آمار گردوغبار 12 ایستگاه سینوپتیک استان طی دوره آماری 1987 تا 2017 از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید و پس از تشکیل پایگاه داده‌ای به‌منظور شناسایی الگوهای مکانی گردوغبارهای استان از شاخص فضایی موران (I) بهره گرفته شد. همچنین به‌منظور بررسی روند تغییرات از تحلیل روند خطی رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد بیشینه رخداد گردوغبارهای استان بیشتر محدود به نیمه غربی و کمینه رخداد آن‌ها بیشتر مربوط به نیمه شرقی استان است. همچنین بیشتر تداوم رخداد گردوغبارهای استان در مناطق هم‌جوار با مرزهای عراق مشاهده شده است که حاکی از فرامحلی بودن گردوغبارهای استان می‌باشد. نتایج الگوهای خودهمبستگی فضایی نیز نشان داد که رخداد تداوم دو و ده‌روزه در نیمه غربی استان یعنی مناطق قصر شیرین و سرپل ذهاب تشکیل الگوی خوشه‌ای بالا (مثبت) و در نیمه شرقی استان یعنی مناطق سنقر و هرسین تشکیل الگوی خوشه‌ای پایین (منفی) را داده است. همچنین الگوهای فضایی در مقیاس ماهانه وضعیتی مشابه با الگوهای فضایی تداوم‌های دو تا ده‌روزه را تجربه کرده است. بررسی روند تغییرات نیز نشان داد که در مقیاس ماهانه به‌جز ماه‌های نوامبر و دسامبر در سایر ماه‌ها روند افزایشی معنی‌دار در سطح اطمینان 95 درصد مشاهده می‌شود. همچنین از نظر فصلی شدیدترین روند افزایشی رخدادهای گردوغبار مربوط به فصل‌های بهار و تابستان است. Manuscript profile

در این پژوهش به بررسی همدیدی و تغییرات ساختار دینامیکی الگوهای تابستانه در استان خوزستان پرداخته‌شده است. بدین منظور دمای ایستگاه‌های منتخب در یک دوره آماری روزانه 30 ساله (2015-1986) تعیین شد و داده‌های جوی سال‌های مذکور با استفاده از سایت http://www.esrl.noaa.gov استخراج گردید و داده‌های روزانه این سال‌ها در تراز دریا در اسکریپتی در محیط نرم‌افزار grads تهیه و استخراج شد. برای الگوهای گردشی غالب تابستانه از شیوه تحلیل عاملی با دوران واریمکس استفاده شد. پرتکرارترین الگوی همدیدی در ماه‌های گرم استان خوزستان الگویی شبیه الگوی مورخ 27 ژوئن 2001 هست. در این الگو در لایه زیرین وردسپهر مرکز چرخندی بر روی شمال عربستان و جنوب خلیج‌فارس تشکیل می‌شود که گاه به‌صورت مستقل و گاه به‌صورت ادغام‌شده با چرخند حرارتی پاکستان بر روی استان خوزستان گسترش می‌یابد. در تمام موارد یک‌زبانه کم‌فشار با راستای جنوب شرقی- شمال غربی در امتداد دامنه‌های جنوبی زاگرس و خلیج‌فارس وارد استان می‌شود. این الگو باعث فرارفت هوای گرم بیابان‌های داغ عربستان بر روی استان می‌شود. به‌تدریج در لایه میانی وردسپهر بخصوص از تراز 700 هکتوپاسکال این الگوی چرخندی جای خود را به یک پشته عمیق که از سلول پرفشار عربستان که در تمام ماه‌ها بر روی ساحل شرقی دریای سرخ (محدوده مکه تا مدینه) قرار دارد، قرار می‌گیرد. این الگوی همدیدی باعث ایجاد یک‌لایه پایدار در لایه میانی بر روی استان شده و با فرونشینی هوا در یک‌لایه ضخیم و گرمایش بی‌دررو حاصل از آن باعث تشدید گرمای لایه سطحی جو بر روی استان می‌گردد. Manuscript profile

در این پژوهش 10 سامانه بارشی بین ماه‌های اکتبر تا ژوئن سال‌های 2016-2015 به‌عنوان نمونه انتخاب گردید. سپس 70 ایستگاه‌ها از ایستگاه‌های همدیدی کشور در منطقه جنوب، جنوب غرب و مرکز ایران در چهار گروه کلی تقسیم‌بندی شدند. بارش روزانه ایستگاه‌ها در هر سامانه بارشی استخراج گردید. برای تعیین الگوهای همدیدی بارش‌های با منشأ سودانی داده‌های جوی ترازهای 1000 تا 500 هکتوپاسکال از سایت NCEP/NCAR استخراج‌شده و در محیط GRADS نقشه‌های این ده سامانه بارشی ترسیم گردید. یکی از سامانه‌های مهمی که بارش‌های دوره سرد کشورهای خاورمیانه را تأمین می‌کند، کم‌فشار سودانی لشکری (1375) است. نتایج نشان داد سامانه‌هایی که از این کم‌فشار وارد منطقه می‌شوند به دلیل برخورداری از ماهیت حرارتی در منشأ خود و دریافت رطوبت قابل‌توجه از دریاهای گرم مکانیسم همرفتی قوی دارند. در صورت همراهی با امواج در لایه‌های 850 و 700 هکتوپاسکال ابرهای جوششی عمیقی را ایجاد کرده و سبب رگبارهای شدید و سیل‌آسایی می‌شوند. رشد ابرها همواره همرفتی بوده و ارتفاع نقش چندانی درشدت بارش‌های آن ایجاد نمی‌کند. در دامنه‌های رو به باد ارتفاعات زاگرس ارتفاع به‌تنهایی نقش چشمگیری ندارد. به همین دلیل گاهی شدت بارش‌ها در منطقه جلگه‌ای بیشتر از قلل کوه‌ها است. از ارتفاع بالاتر از 1500 متر نقش ارتفاعات چه در دامنه رو به باد و چه در دامنه پشت به باد مؤثرتر است. ولی در دامنه‌های رشته‌کوه البرز همبستگی بارش و ارتفاع به دلیل تکوین مجدد سامانه‌ها بسیار آشکار و چشمگیر است. Manuscript profile

کشور ایران در زمینه ی توسعه ی ژئوتوریسم و گردشگری ژئولوژیکی ظرفیت های فراوانی ناشناخته ای دارد که یکی از بارزترین آنها استان سمنان می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی قابلیت ها و تنگناهای توسعه صنعت ژئوتوریسم ،همچنین شناسایی استعدادها و ظرفیت ها، فرصت ها و چالش های صنعت ژئوتوریسم و راهبردهای توسعه ژئوتوریسم و بهره برداری از ظرفیت های طبیعی استان سمنان انجام شده و ضمن معرفی پدیده های شاخص ژئوتوریستی با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و پیمایش میدانی، به تعیین عوامل داخلی وعوامل خارجی بامدل برنامه ریزی استراتژیک SWOT و ارائه ی راهبردهایی جهت توسعه ی گردشگری و به ویژه گونه ژئوتوریسم دراستان سمنان پرداخته گردیده است. نتیجه حاصل مبین این امر است که منطقه مورد مطالعه از نقاط قوت، استعدادها و فرصت های مناسبی جهت توسعه ژئوتوریسم برخوردار می باشد که به خوبی شناسایی و معرفی نشده اند و تحقق ژئوتوریسم پایدار مستلزم اتخاذ راهبردهای رقابتی/ تهاجمی و استفاده از مزیت های نسبی موجود می باشد. Manuscript profile

پژوهش حاضر در راستای تحلیل و محاسبه مناسب ترین جهت ساختمان از منظراقلیمی با استفاده از روش قانون کسینوس ها در شهر سقز تدوین گردیده است با استفاده از روش قانون کسینوس ها مناسب ترین جهت ساختمان در شهرستان سقز ابتدا بدون در نظر گرفتن عامل باد و سپس با لحاظ نموده این عامل محاسبه و ارائه شده است. برای این محاسبه لازم بود ابتدا سمت و زاویه تابش برای تمام طول سال محاسبه می شد. برای این کار از نرم افزار QBasic استفاده شده است. نتایج نشان داد که با اولویت قرار دادن انرژی در دوره سرد سال برای ساختمان‌های یک طرفه جهت جنوب، ساختمان‌های دو طرفه جهت شمال غرب - جنوب شرق و جهت شمال شرق- جنوب غرب، ساختمان‌های چهارطرفه جهت شمال - جنوب و غرب - شرق، مناسب‌ترین جهات جغرافیایی برای استقرار جهت دیوار ساختمان‌ها می‌باشند. بنابراین جهات دیوارها باید حتی المقدور در جهتی بین 180 درجه (جنوب) تا 135 + (جنوب شرق) انتخاب شود. با این همه چون در ساختمان‌های دو طرفه (آپارتمانها) بالاترین مقدار انرژی به دیوار جهت جنوب شرقی می‌تابد و چون این جهت با جهت شیب توپوگرافیک شهر هم منطبق است. بهترین جهت برای ساختمان‌های آپارتمانی جهت جنوب شرقی – شمال غربی است.نقشه کالبدی شهر تهیه شده و الگوی خیابان های اصلی و فرعی شهر استخراج و میزان انطباق الگوی گسترش مساکن نشان داد که بافت قدیم شهر انطباق تقریباً کاملی با الگوی مناسب جهت گیری حاصل از تحقیق و همساز با اقلیم دارد. Manuscript profile

چکیده بشر از گذشته‌های بسیار دور جهت ایمن ماندن از آسیب‌های ناشی از بلایای جوی همچون توفان‌ها، سرما و گرمای شدید، تابش آفتاب، باران، برف، سیل و حملات جانوران و آسایش روانی و حفظ اموال خود دست به ساخت سرپناه و مسکن نموده است. به تجربه در واکنش به شرایط جوی و همسازی بیشتر با شرایط اقلیمی و استفاده از پتانسیل‌های جوی و پرهیز از اثراث سوء آن جهت ساختمان، بازشوها و مصالح جهت خیابان وکوچه‌ها را به گونه‌ای انتخاب نموده است که از شرایط اقلیمی بیشترین بهره را ببرد. در این تحقیق بصورت تجربی سعی شد نقش دیوار را در میزان انتقال گرمای حاصل از تابش آفتاب (انرژی تابشی مستقیم و غیر مستقیم) را بداخل ساختمان درشهرهای گرمسیری جنوبی نشان دهد. پدیده‌ای که هزینه لازم برای مطلوب سازی هوای داخل اطاق را برای ساکنان ساختمان تعیین می‌کند. نمونه انتخابی بیانگر نقش مصالح و جهت گیری ساختمان در یک اقلیم گرم می‌باشد. در این تحقیق تجربی سه دماسنج الکلی بر روی سه دیوار در جهات غربی – شرقی و جنوبی ازیک ساختمان خوابگاه دانشگاه انتخاب و تغییرات دما بر روی دیوار در فواصل زمانی سه ساعته در طول 2 ماه اندازه‌گیری شد و نقش دیوار و جهت تابش آفتاب در طول شبانه روز درانتقال گرما به داخل ساختمان تحلیل شده است. با توجه به کاهش زاویه تابش از اوایل مهر تا پایان آذر ماه کمترین دما در دیوار داخلی در 8 تا 10 دیماه ثبت شده است. با وجود اینکه بیشترین مقدار تابش بر روی دیوار شرقی در ساعت 9 صبح و دیوار غربی در ساعت 15 بوده است، ولی دمای ثبت شده در داخل اطاق (بدنه داخلی دیوار)برای دیوار شرقی در ساعت 15 و برای دیوار غربی در ساعت 21 اتقاق افتاده است. یعنی گرما 6 ساعت بعد بداخل اطاق منتشر شده است. در صورتیکه بر روی دیوار جنوبی اوج تابش در ساعت 12 بوده ولی اوج دما در داخل اطاق ساعت 15 تا 18 اتفاق افتاده است. Manuscript profile

چکیده آب و هوا یکی از عوامل اساسی تاثیرگذار در زیست انسان و همه جانوران و شکل دهنده چهره طبیعت است. همه فعالیت‌های روزانه ما انسان‌ها از عناصر سازنده جو تاثیر پذیرفته و متقابلا فعالیت‌های ما بر آب و هوای اطراف ما اثر می‌گذارد. غلبه و تاثیر عوامل و عناصر جوی به گونه‌ای بوده است که بشر از ابتدای پیدایش در تلاش سازگاری خود با این پدیده مهم طبیعی بوده است. در این میان جانوران و گیاهان بدلیل عدم برخورداری از قوه تعقل آسیب‌پذیرتر از انسان‌ها می‌باشند. در نتیجه مجبور هستند از تا سرحد امکان، خود را با شرایط اقلیمی محیط اطراف خود سازگار نمایند. به همین دلیل جانوران و حیات وحش در طول سال در انطباق با تغییرات فصلی و دوره‌ای آب و هوا دست به مهاجرت زده‌اند. انسانها نیز که اقدام به نگهداری وپرورش جانوارن اقدام نموده برای جلوگیری از آسیب دام‌هایی خود و از طرفی بهره‌برداری مناسب از شرایط اقلیمی همراه دام خود در طول سال اقدام به کوچ نموده‌اند. حرکت بین ییلاق و قشلاق در واکنش طبیعی انسان و دام به شرایط اقلمی محیط است. در این تحقیق جهت بررسی نقش اقلیم در زمان‌بندی حرکت عشایر طایفه عمله بین ییلاق و قشلاق در نوسانات اقلیمی، با استفاده از شاخص SPI یک نمونه از خشکسالی شدید (2001) و‌تر سالی شدید (2004) در یک دوره آماری پانزده ساله انتخاب و تحلیل شده است. ملاحظه شد که در خشکسالی‌های شدید عشایر یک ماه تا 45 روز زودتر از قشلاق حرکت کرده و روزانه 40 کیلومتر و مسافت 900 کیلومتری بین قشلاق و ییلاق را در مدت زمان 20 روز طی کرده است. در حالی که در ترسالی‌های شدید مسیر فوق را در 45 تا 50 روز طی کرده و به طور متوسط روزانه 18 تا 20 کیلومتر حرکت کرده است. Manuscript profile