فقر شهری پدیده‌ی چند بعدی است وشهرنشینان به خاطر بسیاری از محرومیت‌ها؛ از جمله عدم دسترسی به فرصت‌های اشتغال، مسکن و زیرساخت‌های مناسب، نبود تأمین اجتماعی و دسترسی به بهداشت، آموزش و امنیت فردی دررنج و مضیقه‌اند. فقر شهری تنها محدود به ویژگی‌های نام برده نبوده واشاره به شرایط ناپایدار منجربه آسیب‌پذیری وناتوانی درمقابل آسیب‌ها نیزدارد. با توجه به اهمیت موضوع فقر شهری، دولت‌ها همواره در حال اندیشیدن به سیاست هایی هستند که منجر به کاهش فقر شهری شود. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است. و جامعه آماری این پژوهش شامل گزارشاتی است که در دسترس هستند و مضمون اصلی آنها در مورد سیاست‌های کاهش فقر شهری است که نمونه آماری آن مربوط می‌شود به شهر نیویورک و کشورهای برزیل و اندونزی. نتایج پژوهش حاضر بیان کننده این مطب است که برنامه‌ها و سیاست‌های کاهش فقر در نیویورک موفق به نظر می‌رسد و دلیل این موفقیت این است که این برنامه کاهش فقر صرفا به بعد اقتصادی فقر تاکید ندارد و بعد اجتماعی آن را نیز مد نظر قرار می‌دهد. در ارتباط با برنامه و سیاست کاهش فقر کشور اندونزی و برزیل می توان چنین نتیجه گرفت که این کشورها برای شناسایی فقر به عنوان یک پدیده چند بعدی تنها به بعد اقتصادی تاکید دارند و با توجه به نادیده گرفتن ابعاد دیگر فقر شهری ، تعداد کثیری از فقرا در برنامه‌های کاهش فقر نادیده گرفته می‌شوند. Manuscript profile

کاربری زمین شهری جزو مفاهیم پایه و اصلی دانش شهرسازی و درواقع شالوده‌ی شکل گیری آن است و به اندازه‌ای اهمیت دارد که برخی از برنامه ریزان شهری در کشورهای پیشرفته آن را مساوی با برنامه‌ریزی شهری می‌دانند. از اینرو هدف این مطالعه بررسی روند تغییرات کاربری اراضی شهری در روستاهای الحاقی به مادر شهرها طی دوره ی زمانی 1381 – 1391 می‌باشد. روش اصلی پژوهش توصیفی – تحلیلی و مطالعه‌ی تطبیقی سرانه‌های شهری و مساحت کاربری اصلی محدوده‌ی مورد مطالعه طی این دو دوره با استفاده از روش Crosstab و GIS است. بررسی تغییرات حاصل از سرانه‌ها در محدوده مورد مطالعه نشان دهنده‌ی این است که این محدوده هرچند یک پیکره‌ی جدیدی بر شهر تبریز می‌باشد و نیازمند افزودن به برخی از سرانه‌هاست، اما این تغییرات در سرانه‌ها بسیار کم است. این در حالیست که اراضی بایر و خالی که مهمترین اراضی برای گسترش‌های جدید است، در این محدوده زیاد بوده و با اندکی برنامه ریزی مناسب، این اراضی با فضاهای جدید شهری قابل گسترش و بهره برداری می‌باشند. نتایج تحقیق نیز نشان می‌دهد که بیشترین میزان تغییرات در این دوره از اراضی بایر به کاربری مسکونی، اراضی بایر به کاربری فرهنگی و اراضی بایر به کارگاه می‌باشد که به ترتیب در 44274 متر مربع، 32566 متر مربع و 25669 متر مربع صورت گرفته است. همچنین کمترین میزان تغییرات، به تغییر کاربری مزارع به کاربری فرهنگی می‌باشد. Manuscript profile

از ویژگی‌های شهرهای جهان سوم عدم تعادل و تمرکز شدید در شهرنشینی است. از اینرو در این شهرها همواره تعداد محدودی از محله‌ها در رفاه و آسایش بوده و در نقطه‌ی متقابل، پاره‌ای از ساکنین در مناطق شهری از رفاه و آسایش قابل قبولی برخوردار نیستند. محلات حاشیه‌نشین از جمله محلات فقیرنشین جامعه محسوب می‌شوند. هدف این تحقیق بررسی شاخص‌های کالبدی- اقتصادی فقر شهری و همچنین سطح‌بندی فقر در محلات حاشیه نشین شمال شهر تبریز می‌باشد. روش تحقیق کاربردی از نوع توصیفی- تحلیلی و تطبیقی است. در این تحقیق ابتدا شاخص‌های کالبدی و اقتصادی انتخاب شده بر اساس رویکرد تحلیلی سلسه مراتبی (AHP) وزندهی شده است. بر اساس مدل AHP بیشترین وزن برای بیکاری 0.2 و کمترین وزن به بعد خانوار 0.09 اختصاص داده شده است. همچنین برای رتبه‌بندی محلات حاشیه نشین از نظر فقر شهری از دو ابزار تصمیم‌گیری چند معیاری؛ VIKOR و TOPSIS استفاده گردیده است. یافته‌های پژوهش بر اساس مدل Vikor نشان می‌دهد که محله‌ی سیلاب با مقدار ویکور 0 در رتبه‌ی 1 قرار دارد، یعنی فقر در این محله نسبت به محلات دیگر مورد مطالعه قرار گرفته بیشتر است. همچنین در این رتبه‌بندی کوی بهشتی در رتبه ی 4 قرار دارد، یعنی نسبت به سایر محلات مورد مطالعه قرار گرفته دارای وضعیت مطلوبتری از نظر فقر می‌باشد. مقدار ویکور برای این محله برابر 1 می‌باشد. مدل TOPSIS هم نتایجی شبیه مدل ویکور نشان می‌دهد. مقدار تاپسیس برای محله‌ی سیلاب برابر با 0.0954 و برای کوی بهشتی برابر با 0.0018 می‌باشد. نتایج همچنین نشان می‌دهد که اکثر بلوک‌های این محلات (در حدود دو سوم آنها) در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. Manuscript profile

توانمندسازی زنان فقیر شهری با تاکید بر نگرش مثبت شهروندی، به عنوان یک رویکرد نوین انگیزش درونی در زنان است که می‌تواند بسترهایی را به وجود آورد که فرصت هایی را برای شکوفایی استعدادها، توانایی‌ها و شایستگی زنان فقیر شهری باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی بوده و ازنظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق شامل خانوارهای محله آخماقیه در شهر تبریز است که در منطقه 7 شهرداری واقع شده است. حجم نمونه بر اساس مدل اصلاح‌شده کوکران 342 نفر برآورد شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق از مدل حداقل مجذورات جزئی در نرم افزار Warp-PLS استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که بیشترین تاثیر در مدل ساختاری یر متغیرهای توانمندسازی و نگرش مثبت شهروندی به ترتیب متغیرهای موثر بودن با ضریب تاثیر 362/0 و خود رضایتمندی با ضریب تاثیر410/0 بوده است. همچنین کمترین ثاثیر در مدل ساختاری برای این متغیرها به ترتیب برای متغیرهای نگرش مثبت شهروندی با ضریب تاثیر 172/0 و تحمل‌پذیری با ضریب تاثیر 215/0 بوده است. در این تحقیق مدل ضرایب تعیین متغیرهای وابسته نشان می‌دهد که 4/13درصد از واریانس متغیر توانمند‌سازی را متغیرهای وارد شونده بر آن توجیه می‌کند. همچنین نتایج آزمون استون- گیسر، که برای متغیر وابسته توانمندسازی برابر با 152/0و برای متغیر نگرش مثبت شهروندی برابر با 138/0 محاسبه شده است، نشان می‌دهد که مدل در نظر گرفته شده، ظرفیت و توان پیش بینی لازم را دارد. Manuscript profile

امروزه برنامه‌ریزی و طراحی مسیرهای پیاده، از جمله اقـدامات ضـروری و با اهمیتی است که می‌تواند در احیای مراکز شهری در راستای توسعه پایدار موثر واقع شود. از همین‌رو، برای ایجاد پیاده راه در سطح شهر سرعین که یکی از اهداف اصلی در راستای نزدیک شدن به زندگی انسان مداری و کاهش مشکلات شهری است، لازم است تا ابتدا قابلیت‌ها و تنگناهای ایجاد پیاده‌راه در سرعین شناسایی شده و استراتژی‌هایی در این رابطه ارائه گردد. در همین خصوص، تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و روش بررسی آن (ماهیت) توصیفی - تحلیلی است. برای جمع‌آوری داده‌ها از دو روش‌ اسنادی و میدانی بهره گرفته‌شده است. جامعه آماری این تحقیق کارشناسان شهر سرعین و مغازه داران می باشند، که به شیوه تمام شماری و بصورت هدفمند در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفتند. در این راستا، ابتدا در بازدیدهای میدانی، تعداد 8 نقطه قوت، 8 نقطه ضعف، 14 فرصت و 5 تهدید شناسایی شد و تعداد 4 راهبرد تهاجمی، 4 راهبرد محافظه کارانه، 2 راهبرد رقابتی و 2 راهبرد تدافعی با توجه به عوامل داخلی (نقاط قوت و ضعف) و عوامل خارجی (فرصتها و تهدیدها) در قالب مدل SWOT تدوین گردید. سپس با توجه به نظرات کسبه و کارشناسان و امتیاز عوامل داخلی و بیرونی، راهبردهای محافظه‌کارانه انتخاب شد و در نهایت با استفاده از مدل QSPM راهبرد "سامان دادن به وضعیت خیابان‌ها و پارکینگ‌های مسیر" با نمره جذابیت 11/5 از دل راهبرد اولیه انتخاب گشت. Manuscript profile

مقدمه: امروزه طرح‌های توسعه‌ی شهری متعددی در راستای غلبه بر مشکلات و دست‌یابی به توسعه و پایداری شهرها تهیه و اجرا می‌گردد. طرح‌هایی که به نظر در محتوا و اجرا دارای مشکلات متعددی هستند و ضروری است با ارزیابی کمی-کیفی و شناسایی نقاط ضعف این طرح‌ها به ارائه‌ی طرح‌هایی واقع‌گرایانه، منعطف و اجرایی مبادرت نمود. هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر، ارزیابی طرح تفصیلی شهر اردبیل بر اساس روش تلفیقی است.روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نوع کاربری و به روش توصیفی ـ تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش 10نفر از کارشناسان و مدیران مناطق شهری اردبیل و همچنین اعضای شورای این شهر است که با استفاده از روش گلوله برفی انتخاب شده‌اند. روش اصلی این پژوهش تلفیق روش فرایند تهیه و اجرای برنامه و طرح/فرایند/نتایج است که در راستای آن از مدل‌های PLS و SSIMو PESTLE استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش شهر اردبیل است. یافته‌ها و بحث: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در معیار انطباق ضعف مدیریتی، عدم سازماندهی صحیح و عدم تخصیص بودجه کافی توسط دولت از دلایل عدم تحقق سرانه کاربریها است.در معیار انسجام درونی ایجاد پارکینگ در میادین مرکزی شهر و در اطراف منطقه مرکزی شهر بیشترین تاثیر و جلوگیری از رشد افقی شهر کمترین تاثیر را دارد. در معیار ارتباط هم اهداف بیست‌گانه طرح بیشتر در راستای اهداف جمعیتی و اجتماعی بوده و بخشی از آن به سوءمدیریت مربوط است. در معیار انسجام بیرونی با توجه به تحقیقات انجام شده اکثر تراکم‌های پیشنهادی محقق نشده است. معیار منابع مالی و انسانی نیز با توجه به شرایط ناپایدار اقتصادی شهرداری اردبیل، موفق نبوده است. عدم موفقیت معیار مشارکت در اجرای طرح و برنامه‌ریزی به علت اعتقاد برخی متخصصان به عدم دخالت مردم در طرح به دلیل نداشتن تخصص و مهارت علمی است. در ارتباط با معیار کاربست برنامه می‌توان گفت که این معیار به هیچ عنوان محقق نشده است و معضلات سیما و منظر شهری اردبیل از پیامد‌های آن بوده‌ است. نتایج: نتایج تحقیق کمبود قدرت مدیریتی را در طی تهیه و اجرای طرح تفصیلی نشان ‌می‌دهد. Manuscript profile

امروزه تأکید بر نگرش‌های مثبت شهروندی در مقابله با مسائل و مشکلات شهرنشینی از ضروریات اساسی می‌باشد. با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر به دنبال توسعه‌ی دانش کاربردی در زمینه‌ی کاهش جرایم با تأکید بر نگرش مثبت شهروندی است. از این‌رو، در این پژوهش توصیفی- تحلیلی از بین شهروندان اردبیلی تعداد 344 نفر به روش کوکران تعیین حجم شده و به روش تصادفی طبقهبندی شده از مناطق شهری نمونهگیری انجام شده است. در راستای تحلیل دادهها، از مدل حداقل مربعات جزیی در قالب نرمازار Warp-PLS به منظور بررسی میزان اثرگذاری مؤلفه‌های نگرش مثبت شهروندی بر سرمایهی روانشناختی و کاهش جرایم، از مدل KOPRAS استفاده شده است. یافتههای نشان می‌دهد که وضعیت نگرش مثبت شهروندی شهر اردبیل در سطح ضعیف قرار دارد. با این وجود بیشترین میزان به منطقه یک و کمترین آن هم به منطقه چهار شهری مربوط میباشد که روی همرفته در سه خوشه قرار میگیرند. لازم بذکر است که متغیرهای رفتارهای یاری‌گرایانه و تحمل‌پذیری، موثرترین متغیرها بر متغیر نگرش مثبت شهروندی میباشند. همچنین اثرگذاری متغیرهای مستقل حاکی از آن است که رابطه‌ی معنادار مستقیم بین نگرش مثبت شهروندی و سرمایه‌ی روان‌شناختی از یک‌سو و همچنین رابطه‌ی معنادار معکوس بین سرمایه‌ی روان‌شناختی و کاهش جرم از سوی دیگر وجود دارد. نتیجه این که افزایش نگرش مثبت شهروندی بین شهروندان موجب ارتقای سرمایه‌ی روان‌شناختی گردیده و در راستای آن سرمایه‌ی روان‌شناختی سبب کاهش جرم می‌گردد و اینکه بسته به شرایط محیطی سطح این نگرش میتواند از منطقهای به منطقهای دیگر متفاوت باشد. Manuscript profile