درک مشروعیت سیاسی در اندیشه سیاسی ایران، مبتنی بر دادگری، امنیت‌طلبی و نظم حاکم بر جهان هستی بوده و صرف‌نظر از معنای ساده امنیت، وجهی عمیق‌تر، در پیوند با جهان‌بینی و نظم کیهانی مورد اعتقاد ایرانیان داشته‌است. پرداختن به عدالت و امنیت در هر عصری و شرح سلوک معطوف به نظم و امنیت از سوی فرمانروایان است که فهم مشروعیت سیاسی آنها را امکان‌پذیر می‌کند. بررسی مشروعیت سیاسی شاهان ساسانی نیز تابع همین قاعده است. به نظر می‌رسد یعقوبی، مورخی که در قرن سوم هجری می‌زیست و با رویکرد فرهنگی‌تری با تاریخ مواجهه داشته است، از همین منظر کارکردگرایانه به تاریخ ساسانیان پرداخته و کارکردهای نظام حکومتی را مبتنی بر میزان اهتمام حاکمان آن به دادگری و امنیت‌طلبی ایشان روایت کرده است. یعقوبی به‌ عنوان یکی از نخستین تاریخ‌نگاران مسلمان، ضمن این‌که نگرش انتقادی‌تری نسبت به گزارش‌های موجود دربارۀ تاریخ ساسانیان دارد و در شرح تاریخ ایشان میان افسانه و تاریخ تمیز قائل می‌شود، در پرتو نگرش فرهنگی خویش، با تکیه بر دادگری و تأیید سلوک نیک یا نفی بدروشی فرماروایان ساسانی، عملکردهای مطلوب یا نامطلوب آنها را به نحوی روایت می‌کند که اهمیت عدالت و ضرورت تأمین امنیت را به مخاطب خویش یادآور شود. نوشتار حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی، با هدف تبیین مشروعیت سیاسی فرمانروایان ساسانی در نگاه یعقوبی، چگونگی روایت این مورخ را درباره سلوک سیاسی- اجتماعی آنها مورد بررسی قرار می‌دهد. Manuscript profile

در پی تمرکز قدرت، امنیت و انسجامی که ایلخانان به وجود آوردند، زمینههایرونق تجاری فراهم شد و اقتصاد شهری در بخشهای مهمی از قلمرو ایشان رو به رشدنهاد. رشد تجاری عهد ایلخانان که با اقتدار مغولها در امپراتوری گسترده آنها ارتباطمستقیم داشت، رونق جادههای تجاری این عصر را در خود داشت. فعالیتهای تجاری اینعصر چه در مسیرهای زمینی و چه دریایی رشد چشمگیری داشت و بخش عمدهفعالیتهای تجاری در دو مسیر جاده ابریشم و جاده ادویه انجام میگرفت. مغولهااهتمام ویژهای به طرق تجاری داشتند و نظر به اهمیتی که برای تجارت قائل بودند دربرقراری امنیت در مسیرهای تجاری میکوشیدند. بیش از یک چهارم درآمد حکومتایلخانی از راه مالیاتهای تجاری به دست میآمد و لذا طبیعی بود که در رونق بیشترمسیرهای تجاری تلاش کند. آن چه که این مقاله به آن میپردازد، بررسی وضعیت بخشیاز راههای تجاری عصر ایلخانان است که زمینههای برقراری مناسبات تجاری با ممالکخارج از قلمرو ایشان را هموار میکردند. Manuscript profile