هدف مقاله حاضر، تحلیل محتوای کتب دین و زندگی دوره متوسطه جهت آشکار شدن نقاط ضعف و قوت برنامه از منظر تناسب با نیازهای اجتماعی و عاطفی فراگیران بود. در این پژوهش کتب دین و زندگی دوره دبیرستان مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی بر اساس فرم چک لیست محتوا کتب در دو مؤلفه اصلی نیازهای اجتماعی و عاطفی و 35 مؤلفه فرعی که بر اساس طبقه‌بندی‌های نظری صاحب نظران حوزه تربیتی، مقالات و کتب راهنمای درسی تهیه و پس از تأیید استادان، نهایی شد. سپس به صورت جداگانه هر درس به عنوان واحد تحلیل در نظر گرفته شد. با توجه به یافته‌های به دست آمده، بیشترین فراوانی متعلق به کتاب دین و زندگی سوم متوسطه با 387 فراوانی بوده است که بیشترین تکرار در مؤلفه پرداختن به خانواده و ازدواج با 91/ 20 درصد و کمترین آن در مؤلفه‌های پرورش روحیه توکل، استدلال ممانعت از بزهکاری جوانان، بیان چگونگی رابطه با جنس مخالف، نیاز به هستی‌شناسی و تبیین استقلال با 258/0 درصد نشان داده شد. کتب دین و زندگی اول متوسطه 339 فراوانی که بیشترین فراوانی در مؤلفه نیاز به تفکر و تعقل 87/18 درصد و کمترین آن در مؤلفه‌های پرورش روحیه توکل، بیان روابط اجتماعی و آداب معاشرت، پرداختن به خانواده و ازدواج، تبیین فساد اخلاقی و تبیین نیازهای غریزی 294/0 درصد بود و کتاب دین و زندگی دوم متوسطه 340 فراوانی که بیشترین فروانی در مؤلفه تبیین مرگ، معاد و توشه آخرت 91/20 درصد و کمترین فراوانی و توجه به مؤلفه‌های تبیین احترام به حقوق دیگران و تبیین نیاز به دین و پیام الهی حدود 227/0 درصد بود. کتاب دین و زندگی سوم متوسطه بیشتر از کتب دیگر به نیازهای اجتماعی و عاطفی پرداخته است ولی به طور کلی تمام کتب از نظر پرداختن به نیازهای اجتماعی و عاطفی درسطح پایینی بودند. بنابراین نیاز به تجدید نظر با توجه به پاسخ‌گویی به نیازهای عاطفی و اجتماعی کاملاً احساس می‌شود. Manuscript profile

این تحقیق با هدف بررسی رابطه بین مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان و هویت ملی دانش‌آموزان متوسطه انجام شده است. روش آن توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق دانش‌آموزان سال دوم و سوم دبیرستان‌های غرب استان مازندران، به تعداد 17979 نفر هستند و حجم نمونه شامل 414 نفر از دانش‌آموزان می‌شود که به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. پرسشنامه محقق ساخته برای بررسی مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان که شامل جو اجتماعی مدرسه، ساختار سازمانی، تعامل معلم و دانش‌آموز و ساختار فیزیکی مدرسه و کلاس درس و پرسشنامه محقق ساخته هویت ملی که پس از تعیین روایی و پایایی، پایایی برنامه درسی پنهان 85% و هویت ملی 81%به روش آلفای کرانباخ محاسبه شد، توسط پاسخ‌گویان تکمیل گردید. در بخش تحلیل آماری از شاخص‌های آماری توصیفی و رگرسیون استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان و هویت ملی دانش‌آموزان با 95/. اطمینان رابطه وجود دارد. بین جو اجتماعی مدرسه، ساختار سازمانی مدرسه، تعامل معلم و دانش‌آموزان و ساختار فیزیکی مدرسه و کلاس درس و هویت ملی دانش‌آموزان با 95/. اطمینان رابطه وجود دارد. همچنین یافته‌ها نشان دادند که افزایش در هر یک از مؤلفه‌ها بر میزان هویت ملی نیز افزوده می‌شود و بیشترین رابطه مربوط به متغیر تعامل معلم و دانش‌آموز است. Manuscript profile

هدف اصلی این پژوهش تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی خوانداری دوره ابتدایی (با تأکید بر داستان‌های آن) بر اساس مؤلفه‌های تفکر فلسفی در برنامه فلسفه برای کودکان بود. با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی و بر اساس چک‌لیستی از معیارهای تفکر فلسفی، شامل سه مفهوم (استدلال، مفهوم‌سازی و قضاوت) و دوازده زیرمؤلفه، داده‌ها جمع‌آوری شد. جامعة آماری شامل کتاب‌های فارسی خوانداری پایه‌های اول تا ششم ابتدایی چاپ سال 1395 بود. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش آمار توصیفی و آزمون خی‌دو استفاده شد. در همة کتاب‌های مورد تحلیل، درمجموع 578 مؤلفه مربوط به مفاهیم تفکر فلسفی شناسایی شد. نتایج نشان‌دهندة آن بود که در کتب درسی مورد بررسی مقولة استدلال بیشترین میزان فراوانی‌ها را به خود اختصاص داد و کمترین توجه به مقولة قضاوت شده بود. همچنین در بین کتب درسی مورد بررسی، کتاب‌های فارسی خوانداری پایه‌های پنجم و ششم بیشتر از سایر کتب به مؤلفه‌های تفکر فلسفی توجه داشت و کمترین میزان توجه به این مؤلفه‌ها مربوط به کتاب فارسی خوانداری پایه اول ابتدایی بود. Manuscript profile

Manuscript profile

Manuscript profile