گفتمان در كلام يا متن، موجب ايجاد شكل‌گيری فرآيندی معنايی مي‌شود و اين فرآيند معنايی در پی كشف بنيان‌های متقابل و درهم تنيدۀ نشانه‌ها با یکدیگر است. معناشناسي، كلام را مجموعه‌ای منسجم و معنادار مي‌داند كه جريانی جهت‌دار در آن وجود دارد. زبان نيز دارای زوايای معنايی مختلفی است كه فقط بخشی از آن در قالب گفتمان ظهور و بروز می‌یابد و لازمه نزديك شدن به معناهای گريزان دست يافتن به مراحل تحولی گفتمان پويا است كه اين مقاله سعی دارد با بررسی برخی از مراحل تحول زبان در «رمان چراغ‌ها ‌را من خاموش می‌کنم» اثر زويا پيرزاد تا حدودی معناهای گريزان در اين رمان را با روشی توصيفی – تحليلی بر پايۀ بررسی و تحليل داده‌ها ‌ارزيابی نمايد. زويا پيرزاد با حركتی ملايم سعی دارد عوامل فاعلی در رمان را به حركت و پويايی وادار كند و نتيجه مطلوب را از آن استنتاج نمايد. شكل توصيفی رمان عامل كُندی گفتمان پويا و تحول گفتمانی گرديده است.