توجه جدی به مدیریت تقاضای آب کشاورزی بر اثر افزایش میزان تقاضا برای آب، امری اجتناب‌ناپذیر است. مدیریت تقاضای آب شامل فعالیت­هایی می‏باشد که ممکن است باعث کاهش تقاضای آب، افزایش بازده مصرف آب گردیده، و از آلوده شدن یا دسترسی به منابع آب جلوگیری کند. در مطالعات منابع آب، قوانین مختلفی تصویب شده‏اند، ولی برخی از این قوانین هیچ­گاه به مرحله اجرا نرفته اند؛ بنابراین، در تحقیق حاضر ساختار موجود کشور با نظرسنجی از کارشناسان بخش آب بررسی شد. برای این منظور از ابزار پرسشنامه استفاده شد. این پرسشنامه به وسیله‌ِی 38 نفر از کارشناسان و دست‌اندرکاران بخش آب پاسخ داده شد. ضریب آلفای کرونباخ 701/0 به دست آمد، که نشانگر اعتبار قوی پرسشنامه می‏باشد. نتایج ارزیابی نشان دادند که کارشناسان با تغییر ساختار مدیریت منابع آب کشور موافق بوده، و اعتقاد دارند که "عدم هماهنگی بین سازمانهای ذی ربط" و "وجود مشکلات قانونی در اصلاح الگوی مصرف" تاثیر زیادی را در بحران آب دارد. در ادامه، یک ساختار سازمانی با پنج سطح شامل: 1-تعیین چارچوب و سیاست‌های کلان آب با حضور نهاد‏های قانونی؛ 2-تخصیص سیاست‌های حوضه‏های بزرگ؛ 3-تخصیص سیاست‏های حوضه‌های درجه ی دو؛ 4-اجرای سیاست‏های تخصیص؛ 5-اجرای محلی سیاست­ها با توجه به سخت‏افزارها و نرم‏افزارهای موجود و روشهای جدید، پیشنهاد شد. این ساختار می‏تواند در سازمان‏های مختلف کشور مورد استفاده قرار گیرد. Manuscript profile

چکیده مقدمه: با استفاده از مدل‎های هیدرولوژیکی، فرایند بارش-رواناب شبیه‌سازی می­شود. دقت نتایج حاصل از مدل‎های هیدرولوژیکی، به دقت پارامترهای هیدرولوژیکی ورودی به مدل از قبیل شماره منحنی (CN)، ضریب تلفات اولیه (Ia) و زمان تاخیر Lt)) بستگی دارد. با این حال، در بعضی از حوضه‏ها مقادیر پارامترهای هیدرولوژیکی بطور دقیق و یا اصلا وجود ندارد و تنها چند هیدروگراف مشاهده‏ای وجود دارد. یافتن مقادیر بهینه پارامترهای هیدرولوژیکی در چنین حوضه‏هایی، ضروری است. روش­: برآورد دقیق پارامترهای CN، Ia و Lt در حوضه آبخیز مهابادچای (که فاقد آمار پارامترهای هیدرولوژیکی است) با استفاده از الگوریتم‏های بهینه‏سازی (Particle Swarm Optimization) PSO و (Simulated Annealing) SA، هدف اصلی این تحقیق است. در هر تکرار، بهینه‎ساز مقادیر پارامترهای هیدرولوژیکی حوضه را برآورد می‏کند که به عنوان ورودی‌های HEC-HMS استفاده می‌شوند. در ادامه مدل HEC-HMS، رواناب حوضه را شبیه‏سازی (دبی محاسباتی) می‏کند. در مرحله بعد دبی محاسباتی با دبی مشاهداتی مقایسه شده و بهینه‏ساز بر مبنای ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) به عنوان تابع هدف، پارامترهای هیدرولوژیکی را اصلاح کرده و این فرایند تا رسیدن به پاسخ بهینه، تکرار می‏شود. ارتباط بین مدل HEC-HMS و بهینه‎ساز با استفاده از برنامه‏ای که در AutoIt نوشته شد، برقرار و بهینه‏سازی به صورت خودکار انجام می‏شود. برای این منظور، از داده­های ساعتی بارش-رواناب (دبی مشاهداتی) پنج رخداد مربوط به سال 1387 در حوضه آبخیر مهابادچای استفاده شد. یافته­ ها: نتایج نشانگر برآورد دقیق پارامترهای هیدرولوژیکی است و الگوریتم PSO سرعت بالاتری در همگرایی به تابع هدف بهینه و پیدا کردن پارامترهای هیدرولوژیکی حوضه شامل CN، Ia و Lt داشت. همچنین، دبی‏های بهینه محاسباتی SA نسبت به PSO، تناسب بیشتری با مقادیر متناظر مشاهداتی داشت. نتیجه­ گیری: با توجه به نتایج تحقیق حاضر می‌توان نتیجه گرفت که با لینک مدل‌های بهینه‌سازی و مدل‌های هیدرولوژیکی می‌توان نسبت به براورد دقیق پارامترهای هیدرولوژیکی در حوضه‌های فاقد آمار اقدام نمود و نتایج با دقت خوبی بدست آورد. Manuscript profile