دیازینون (DZN) یک حشره کش ارگانوفسفره است که باعث ایجاد طیف گسترده ای از اثرات پاتولوژیک بر روی دستگاه تناسلی مردان، اختلال در تولید و کیفیت اسپرم و مشکلات باروری می‌شود. این مطالعه به بررسی اثر محافظتی تیمار کوآنزیم Q10 بر کیفیت اسپرم، سیستم اکسیدان/آنتی اکسیدان و هیستوپاتولوژی بافت بیضه در موش‌های صحرایی نر پس از مواجهه با دیازینون پرداخت. این مطالعه تجربی حاضر، ۱۶ موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار آلبینو با وزن تقریبی 150 تا 230 گرم که از مرکز نگهداری از حیوانات تهیه شدند صورت پذیرفت.حیوانات به طور تصادفی به چهار گروه چهارتایی تقسیم شدند و به صورت تزریق درون صفاقی به مدت 30 روز مورد آزمایش قرار گرفتند که شامل: گروه مواجهه دیازینون (۵۰ میلی‌گرم/کیلوگرم دیازینون محلول در روغن کنجد به صورت تزریق درون صفاقی) گروه کوآنزیم Q10و دیازینون (۵۰ میلی‌گرم/کیلوگرم دیازینون و ۱۰ میلی‌گرم/کیلوگرم کوآنزیم Q10 محلول در روغن کنجد به صورت تزریق درون صفاقی)، گروه کوآنزیم Q10 (۱۰ میلی‌گرم/کیلوگرم کوآنزیم Q10 محلول در روغن کنجد) و گروه کنترل (۵/۱ میلی‌گرم/کیلوگرم روغن کنجد) به صورت تزریق درون صفاقی بود. پس از تیمار کوآنزیم Q10 با دیازینون، افزایش معنی‌داری در تعداد و تحرک اسپرم و کاهش مرگ و میر اسپرم مشاهده شد (05/0 p <). قرار گرفتن در معرض دیازینون با تیمار کوآنزیم Q10 توانست سبب کاهش سطح مالون دی آلدهید (MDA) و افزایش فعالیت سوپراکسید دیسموتاز (SOD) در مقایسه با گروه دیازینون شود (05/0 p <). مواجهه همزمان با دیازینون و تیمار کوآنزیم Q10 منجر به کاهش آسیب هیستوپاتولوژیک بیضه پس از مواجهه با دیازینون شد. به نظر می رسد که کوآنزیم Q10 می توانند اثر محافظتی خوبی در برابر آسیب اکسیداتیو ناشی از مواجهه با سم دیازینون به دستگاه تناسلی مردان داشته باشند. Manuscript profile