خاویار یکی ازمهمترین محصولات صادراتی دربخش شـیلات کـشور بـه شـمار مـی آیـد . در ایـن پژوهش به منظور مطالعه ی عامل های مؤثر بـر صـادرات خاویـار ایـران ، نخـست تـابع عرضـه ی صادرات برای دوره ی زمانی 1370-1385برآورد و سپس میزان نا پایداری درآمد صـادراتی و نـرخ رشد مرکب صادرات خاویار کشور توسط مدل روند نمایی محاسبه و در پایـان بـا اسـتفاده از روش سهم ثابت بازار ، عملکرد صادرات خاویار ایران با میانگین جهانی آن مقایسه شده است . داده هـا و آمار مورد نیاز برای این مطالعه به صورت سری زمانی و ازشـرکت مـادر تخصـصی ایـران ، اداره ی بازرگانی ، اداره ی کل شیلات مازندران، اداره ی امور ماهیان خاویاری مازندران ، بانـک مرکـزی و سایر سازمان های وابسته جمع آوری شـده اسـت . نتـایج بدسـت آمـده ازبررسـی تـابع عرضـه ی صادرات نشان می دهد که میان متغیرهـای تولیـد داخلـی و نـرخ ارز بـا میـزان صـادرات خاویـار رابطه ای مثبت ومعنی دار وجود دارد ، درحالی که بین قیمت جهانی خاویار و میـزان صـادرات آن رابطه ای معکوس و معنی دار وجود دارد. نرخ رشد تولید و صادرات خاویار در طول دوره ، منفـی و نرخ رشد قیمت جهانی خاویار مثبت اسـت . اثرتجـارت جهـانی نیـز بیـشترین سـهم را درکـاهش صادرات داشته است . نتایج بدست آمده نشان می دهد که علت اصلی ناپایداری درآمد صادراتی به عرضه ی آن مربـوط مـی شـود . بنـابراین ، بایـستی بـا نظـارت و کنتـرل ویـژه بـر زیـستگاه ها و صیدگاههای این ماهیان ، با پدیده ی قاچاق که سهم زیادی در کاهش میزان تولیـد دارد ، مبـارزه شود . همچنین میتوان با روی آوردن به پرورش ماهیان خاویـاری و تقویـت ایـن بخـش و صـادر کردن خاویار پرورشی ، تا حدودی ایـن کـاهش در تولیـد و صـادرات و در پـی آن کـاهش درآمـد صادرتی ناشی از آنها را جبران کرد. Manuscript profile