مالیات، انتقال بخشی از سود فعالیت‌های اقتصادی است که نصیب دولت می‌گردد. دولت‌ها با توجه به محدودیت‌های موجود در تلاش هستند با شناسایی مؤدیان مالیاتی پر ریسک مطابق قوانین و مقررات، مالیات حداکثری را وصول کنند. بدین ترتیب، هدف از انجام این پژوهش ارائه مدلی جامع برای درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکت‌ها در پرتو تئوری‌های اعتماد و اعتبار اطلاعات می‌باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر متشکل از حسابرسان سازمان امور مالیاتی با حداقل 10 سال سابقه حسابرسی می‌باشند که با استفاده از روش تحلیل تم، 15 مصاحبه نیمه ساختاریافته در سال‌های 1400 و 1401 انجام گرفته‌است. برای استخراج مولفه‌ها از روش کیفی تحلیل تم و برای استخراج مدل و همچنین برای تعیین وزن مولفه‌ها یکی از روش‌های مدل تصمیم‌گیری چند معیاره (آنتروپی شانون) مورد استفاده قرار گرفت. این مدل جامع می‌تواند ابزاری به لحاظ میزان تاثیرگذاری عوامل موردنظر به‌ترتیب، عوامل حسابرسی، عوامل فنی و سیستمی، عوامل محیطی، عوامل خاص شرکت و عوامل مالی و حسابداری، درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکت‌ها را به طور واقع‌بینانه ارزیابی کند و مولفه‌های شناسایی شده در قالب مدل تبیین‌شده تحقیق را برای سنجش درآمد مشمول مالیات ابرازی و تعیین ریسک اعتباری شرکت‌ها کارسازی نماید. Manuscript profile

سازمان امور مالیاتی کشور در سال‌های اخیر از رویکرد اعتماد بر مودیان مالیاتی و اصل صحت اطلاعات ابرازی مودیان پیروی نموده‌است و سامانه‌ها و بخشنامه‌های خود را در این راستا بازنگری و تدوین کرده‌است. بدین ترتیب، هدف از انجام این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر اعتبار درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکت‌ها در پرتو تئوری‌های اعتماد و عمل منطقی می‌باشد. در راستای تحقق اهداف پژوهش، با بررسی مبانی نظری و پیشینه پژوهش و انجام مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته با خبرگان در سال‌های 1400 و 1401، عوامل موثر بر اعتبار درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکت‌ها با استفاده از روش تحلیل تم استخراج گردید. عوامل اصلی موثر بر اعتبار درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکت‌ها، عبارت است از: عوامل مالی و حسابداری، عوامل حسابرسی، عوامل محیطی، عوامل فنی و سیستمی و عوامل خاص شرکت که در قالب 18 تم فرعی و 93 مفهوم شناسایی گردید و سازمان امور مالیاتی می‌تواند برای ارزیابی اعتبار درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکت‌ها، به نحو مناسب این عوامل را مورد توجه قرار دهد. عوامل شناسایی‌شده در این پژوهش می‌تواند در تعیین اعتبار درآمد مشمول مالیات ابرازی و ریسک اعتباری شرکت‌ها مفید واقع شود و پیش از اجرای فرآیند حسابرسی مالیاتی، مبنایی معتبر برای انتخاب مؤدی جهت حسابرسی را فراهم می‌آورد. Manuscript profile