مسکن به‌عنوان غالب‌ترین کاربری، نظام فضایی و کالبد محلات شهری را شکل می‌دهد. برنامه‌ریزی برای انتظام کالبدی و کیفیت فضاهای زیستی مستلزم توجه به حوزه طراحی مسکن است. ضرورت درک جایگاه ضوابط و مقررات طراحی مسکن در قالب مدلی کاربردی - توسعه‌ای زمینه لازم را برای انجام این تحقیق فراهم نموده است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی بوده و داده‌ها به‌صورت ترکیبی (کیفی و کمی) گردآوری‌شده‌اند. از میان ضوابط و مقررات طراحی مسکن تعداد 11 ضابطه به‌وسیله بررسي محتوای اسناد و مطالعات کتابخانه‌ای انتخاب و 33 الزامات نیز بعد از مصاحبه با نخبگان تدوین گردیده‌اند. با استفاده از روش دلفی فازی 19 الزام از 10 ضابطه پس از دو دور تکرار مورد تائید قرار گرفتند. جهت تبیین مدل از روش مدل‌سازی ساختاری - تفسیری (ISM) استفاده‌شده است. برای تشکیل تیم دلفی و (ISM)، 10 نفر از نخبگان حوزه طراحی مسکن به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده‌اند. بر اساس تحلیل یافته‌ها مدل از سه سطح تشکیل‌شده است که در سطح اول آن ضابطه سطح اشغال (R1) به‌عنوان تأثیرگذارترین ضابطه قرارگرفته است. مطابق تحلیل (MICMAC) به همراه ضابطه بیان‌شده، ضوابط ارتفاع ساختمان و واحد (R5) و پارکینگ شیب‌راه (R6) در ناحیه مستقل و ضابطه پاسیو (R4) در ناحیه پیوندی، از قدرت نفوذ بالا و میزان وابستگی کمتری نسبت به سایر ضوابط برخوردارند. نتایج نشان می‌دهد ضوابط و مقررات بیان‌شده علاوه بر ساماندهی فضاهای زیستی در انتظام کالبد شهری نیز نقش دارند، بنابراین لازم است در برنامه‌ریزی شهری بیشتر موردتوجه قرار داده شوند. Manuscript profile