سبک‌شناسی گفتمانی-انتقادی شیوه‌ای از تحلیل است که بر مبنای آن تقابل و تعامل بافت متنی و بافت موقعیتی در ضمن تحلیل لایه های مختلف سبکی متن و ارتباط آن‌ها با گفتمان‌های رایج و غالب جامعه زمان تولید متن می پردازد. روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است و لایه نحوی و کاربردشناسی غزل سعدی را از منظر سبک‌شناسی گفتمانی/ انتقادی موردبررسی قرار می دهد؛ نتایج پژوهش بیانگر مهارت سعدی در چینش نحوی جملات و بسامد افعال معلوم و صدای نحوی فعال گوینده است؛ در لایه کاربردشناسی، بسامد کنش گفتارهای اعلامی و اظهاری و بیان ضمنی چشمگیر است؛ ادبیت کلام در این غزل از طریق تلویح و تعریض و تشبیه و تمثیل در سطح ادبی پدیدار شده است؛ ازنظر اصول ادب؛ رابطه از پایین به بالا منعکس و گله مندی التماس آمیز به‌جای نقد و پرسش گری کاربرد یافته است؛ درمجموع رابطه نابرابر عاشق و معشوق انعکاسی از رابطه نابرابر عامه/ رعیت با نهادهای قدرت است. Manuscript profile

در این مقاله به معرفی جامعه‌شناختی سبک هندی پرداخته شده است، آنگاه گفتمان ‌ادبی ـ انتقادی در غزل سه تن از بزرگ‌ترین نمایندگان این سبک (طالب آملی، کلیم کاشانی، صائب تبریزی) مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد مهم‌ترین دیدگاه شاعران پیرامون گفتمان ‌های ادبی ـ انتقادی در بردارندة این مفاهیم است: ضرورت آفرینش طرز تازه، بازتولید تعریف شعر، جست‌وجوی معنی بیگانه، توجه به استعاره، اهمیت معنی و مضمون، توجه به نقش مخاطب در آفرینش ادبی و نقد اوضاع اهل Manuscript profile