شناخت مناطق سیل خیز با هدف کنترل خسارات ناشی از آن، ذخیره رواناب و افزایش ذخایر آب زیرزمینی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این راستا می‌توان با استفاده از روش‌های پیشرفته مکانی، مناطق سیل‌خیز را شناسایی و نتایج آن را در برنامه‌ریزی‌های مدیریت شهری بکار برد. هدف از مطالعه حاضر شناسایی مناطق مستعد سیلاب و پهنه‌بندی پتانسیل سیل‌خیزی شهرستان دیر در استان بوشهر با استفاده از تحلیل سلسله‌مراتبی در محیط GISاست. بدین منظور براساس مهمترین عوامل موثر در ایجاد سیلاب از قبیل ارتفاع، شیب، فاصله از رودخانه، تراکم آبراهه، زمین‌شناسی، کاربری اراضی، جهت شیب، رواناب و بارندگی و وزن‌دهی آنها، از روش تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) استفاده گردید. پس از تهیه نقشه‌های وزن‌دهی شده و تحلیل معیارها، با همپوشانی لایه‌هایی که به عنوان عوامل موثر در سیلاب ذکر گردید، نقشه پهنه‌بندی سیل در شهرستان دیر تهیه و ارایه گردید. براساس نتایج حاصله، امتداد ارتفاعات شمالی، شمال شرقی تا شرق شهرستان دیر و ارتفاعات میانی شهرستان و مرکز آن، پتانسیل سیل‌خیزی بالایی دارد. نتایج نشان داد از 2306 کیلومتر مربع کل مساحت منطقه مورد مطالعه، 204 کیلومتر مربع در طبقه آسیب‌پذیری بسیار کم (8/8 درصد)، 563 کیلومتر مربع در طبقه آسیب‌پذیری کم (24 درصد)، 694 کیلومتر مربع در طبقه آسیب‌پذیری متوسط (5/30 درصد)، 583 کیلومتر مربع در طبقه آسیب‌پذیری زیاد (2/25 درصد) و 262 کیلومتر مربع در طبقه آسیب‌پذیری بسیار زیاد (5/11 درصد) قرار دارد. با توجه به اینکه بیش از 50 درصد مساحت منطقه دارای خطر پتانسیل سیل‌خیزی متوسط تا زیاد است و نواحی با خطر بسیار زیاد هم مساحت قابل توجهی از منطقه را تشکیل داده است، لذا ضروری است مناطق مستعد سیل، کانون توجه برنامه‌ریزی‌های کلان مدیریت شهری قرار گیرد. Manuscript profile