به‌منظور بررسی اثر سن نشا و میزان بذر مصرفی در خزانه بر صفات کمّی برنج رقم طارم هاشمی، آزمایشی در سال زراعی 1391 در شهرستان آمل، به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. سن نشا در سه سطح (‌20، 30 و 40 روزه) به‌عنوان عامل اصلی و چهار سطح میزان بذر مصرفی در خزانه (10،‌ 30، 50 و 70 کیلوگرم در هکتار) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. بر اساس نتایج این بررسی، اثر سن نشا بر طول پانیکول (خوشه)، تعداد کل پنجه و پنجه های بارور در کپه، درصد دانه پر، تعداد دانه پوک و شاخص برداشت معنی‌دار بود. تیمار میزان بذر مصرفی در خزانه فقط بر عملکرد دانه اثرگذار بود. همچنین، اثر متقابل تیمارهای آزمایش بر ارتفاع بوته، طول ساقه و خوشه، تعداد دانه پوک و شاخص برداشت معنی‌دار گردید. با افزایش سن نشا از 20 به 40 روز، از تعداد کل پنجه در کپه، تعداد پنجه های بارور، درصد دانه پر و شاخص برداشت کاسته شده و در مقابل طول پانیکول و تعداد گلچه پوک افزایش یافتند. بیشترین عملکرد دانه (3033 کیلوگرم در هکتار) با مصرف 30 کیلوگرم بذر در هکتار به دست آمد و با افزایش میزان بذر مصرفی، از 30 به 70 کیلوگرم در هکتار، عملکرد دانه حدود 15 درصد (2567 کیلوگرم در هکتار) کاهش یافت. با توجه به نتایج این تحقیق، برای دست یابی به توان عملکردی رقم طارم هاشمی، استفاده از نشاهای 20 روزه و مصرف 30 کیلوگرم بذر در هکتار مناسب تر است. Manuscript profile

به منظور بررسی امکان افزایش عملکرد کمّی و کیفی برنج رقم طارم هاشمی با کاربرد کودهای آلی و بیولوژیک همراه با کاهش مصرف کود شیمیایی نیتروژنی، آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 8 تیمار و سه تکرار در سال زراعی 94-1393 در مزرعه‌ای واقع در شهرستان آمل اجرا گردید. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: T1: شاهد یا عدم مصرف کود، T2: مصرف کود نیتروژن به میزان 46 کیلوگرم در هکتار، T3: مصرف کمپوست آزولا به میزان 10 تن در هکتار، T4: مصرف ورمی‌کمپوست به میزان 10 تن در هکتار، T5: مصرف کود نیتروژن به میزان 23 کیلوگرم در هکتار + کمپوست آزولا به میزان 5 تن در هکتار، T6: مصرف کود نیتروژن به میزان 23 کیلوگرم در هکتار + ورمی‌کمپوست به میزان 5 تن در هکتار، T7: مصرف کمپوست آزولا به میزان 5 تن در هکتار + ورمی‌کمپوست به میزان 5 تن در هکتار و T8: مصرف کود نیتروژن به میزان 12 کیلوگرم در هکتار + کمپوست آزولا به میزان 5 تن در هکتار + ورمی‌کمپوست به میزان 5 تن در هکتار. نتایج نشان داد که با عدم مصرف کود، درصد گلچه عقیم در خوشه (95/13 درصد) افزایش یافت. بیشترین طول خوشه (47/25 سانتی‌متر)، تعداد پنجه بارور در کپه (30/18 عدد) و تعداد دانه پر در خوشه (1/136 عدد) به تیمار T8 تعلق داشتند. حداکثر میزان وزن هزار دانه متعلق به تیمارهای T3 و T4 بود. بیشترین میزان عملکرد دانه (5295 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد توأم کود نیتروژن، کمپوست آزولا و ورمی‌کمپوست حاصل گردید که به دلیل افزایش طول خوشه و اجزای عملکردی نظیر تعداد پنجه بارور در کپه و تعداد دانه پر در خوشه بوده است. میزان آمیلوز تحت تیمارهای ترکیبی کاهش یافت. دامنه مطلوب درجه حرارت ژلاتینه‌شدن (محدوده بین 3 تا 5) فقط در تیمارهای حاوی کود شیمیایی نیتروژن مشاهده گردید. با توجه به نتایج این تحقیق، تیمار T8 به دلیل کاهش مصرف کود شیمیایی نیتروژن و اثرات کمتر زیست ‌محیطی آن، تیمار مناسب تری برای افزایش عملکرد دانه برنج بود، اگرچه کاربرد ترکیبی نیتروژن با هر یک از کودهای بیولوژیک یا آلی به خصوص آزولا اثر معنی‌داری در بهبود عملکرد دانه داشت. Manuscript profile

نشاکاری در زمان مناسب یکی از عوامل اصلی موفقیت در تولید برنج در کشت دوم می باشد. به منظور تعیین مناسب ترین زمان نشاکاری برای کشت دوم برنج رقم طارم محلی در مازندران، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه کشاورزی واقع در شهرستان آمل در سال زراعی 1393 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل 24 تاریخ کاشت از 7 تیر تا 14 شهریور به فواصل سه روز بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین تاریخ های مختلف نشاکاری در تمامی صفات زراعی و عملکرد دانه تفاوت معنی داری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. با تأخیر در تاریخ نشا، تعداد دانه پوک در خوشه افزایش و سایر صفات زراعی و عملکرد دانه کاهش یافتند. بیشترین عملکرد دانه با میانگین 3975/2 کیلوگرم در هکتار در تاریخ نشای 10 تیر حاصل شد که می تواند ناشی از افزایش اجزای عملکردی نظیر تعداد کل دانه (80/3 عدد)، تعداد دانه پر در خوشه (72 عدد) و تعداد خوشه در بوته (18/3 عدد خوشه) در این تاریخ نشا باشد. کمترین عملکرد دانه نیز با میانگین 38/5 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت 14 شهریور به‌دست آمد. نشاکاری زودهنگام سبب کاهش تعداد روز تا مراحل مختلف فنولوژیکی (روز تا پنجه‌دهی، روز تا 50 درصد گلدهی و روز تا رسیدگی) گردید. در عین حال، تأخیر در نشاکاری سبب افزایش تعداد روز تا وقوع مراحل نموی و کاهش عملکرد دانه نیز گردید. تاریخ‌های نشاکاری 7 تا 19 تیر به علت وجود درجه حرارت و تشعشعات مناسب و همچنین عدم وقوع بارندگی شدید، سبب افزایش عملکرد دانه برنج شد. با توجه به نتایج این تحقیق، به نظر می رسد دوره زمانی 7 تا 19 تیر، مناسب ترین زمان نشاکاری برای کشت دوم برنج رقم طارم محلی در شرایط آب و هوایی آمل باشد. Manuscript profile

به‌‌منظور بررسی اثر روش‌های کاربرد روی و سیلیس بر برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه برنج رقم طارم هاشمی، آزمایشی در سال 1395 در شهرستان نور به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 16 تیمار در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل T1: شاهد، T2: کاربرد خاکی سیلیکات کلسیم، T3: کاربرد خاکی سولفات روی، T4: سیلیکات کلسیم + سولفات روی، T5: محلول‌پاشی نانوسیلیکون، T6: محلول‌پاشی نانوسیلیکون + کاربرد خاکی سیلیکات کلسیم، T7: محلول‌پاشی نانوسیلیکون + کاربرد خاکی سولفات روی، T8: محلول‌پاشی نانوسیلیکون + کاربرد خاکی سیلیکات کلسیم + سولفات روی، T9: محلول‌پاشی نانواکسید روی، T10: محلول‌پاشی نانواکسید روی + کاربرد خاکی سیلیکات کلسیم، T11: محلول‌پاشی نانواکسید روی + کاربرد خاکی سولفات روی، T12: محلول‌پاشی نانواکسید روی + کاربرد خاکی سیلیکات کلسیم + سولفات روی، T13: محلول‌پاشی نانوسیلیکون + نانواکسید روی، T14: محلول‌پاشی نانوسیلیکون + نانواکسید روی + کاربرد خاکی سیلیکات کلسیم، T15: محلول‌پاشی نانوسیلیکون + نانواکسید روی + کاربرد خاکی سولفات روی و T16: محلول‌پاشی نانوسیلیکون + نانواکسید روی + کاربرد خاکی سیلیکات کلسیم + سولفات روی بودند. نتایج نشان داد تیمارهای آزمایش اثر معنی‌داری بر صفات میزان پروتئین کاه، روی دانه و کاه و سیلیس دانه و کاه داشتند ولی میزان پروتئین دانه و کلروفیل برگ پرچم تحت تأثیر تیمارهای آزمایش قرار نگرفتند. در بین تیمارهای مورد بررسی، مصرف توأم سیلیس و روی منجر به بهبود جذب عناصر غذایی در مقایسه با کاربرد جداگانه عناصر و شاهد شد. این نشان‌‌دهنده جمع‌پذیری ترکیبات روی و سیلیس و اثر هم‌افزایی آن‌ها می‌باشد. کاربرد ترکیبی عناصر سیلیس و روی با هر دو روش‌ محلول‌پاشی نانوذره و خاک‌کاربرد (T16) سبب بهبود میزان جذب عناصر غذایی در دانه و کاه برنج گردید ولی در بین روش‌های مورد استفاده، محلول‌پاشی نانوذرات اثرات مثبت بیشتری در بهبود خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه برنج نسبت به تیمارهای خاک‌کاربرد عناصر داشت. Manuscript profile

به ‌منظور بررسی اثر تراکم بوته و آرایش کاشت بر صفات زراعی برنج رقم طارم امراللهی، آزمایشی به‌‌ صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 1392 در شهرستان آمل اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل سه تراکم ‌(1، 3 و 5 نشا در کپه) و چهار آرایش کاشت (‌15×15، 20×20، 25×25 و30×30 سانتی‌متر مربع) برنج بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تراکم و آرایش کاشت بر تمام صفات مورد مطالعه به جز تعداد پنجه بارور در کپه معنی‌دار بود. با افزایش تراکم بوته، از صفات ارتفاع بوته، طول پانیکول و تعداد دانه پر و پوک کاسته شد ولی تعداد پانیکول در متر مربع و به تبع آن عملکرد دانه، افزایش معنی‌داری داشت. با تغییر آرایش کاشت از 30×30 به 15×15 سانتی‌متر مربع، تعداد پنجه بارور در کپه به میزان 56/9 درصد کاهش یافت. حداکثر وزن هزار دانه از آرایش‌های کاشت 25×25 و 30×30 سانتی‌متر مربع و تراکم پنج نشا در کپه حاصل شد. بیشترین عملکرد دانه (شلتوک) با میانگین‌ 6550 کیلوگرم در هکتار از آرایش کاشت 20×20 سانتی‌متر مربع و تراکم سه نشا در کپه حاصل شد. بنابراین می‌توان تراکم سه نشا در کپه و آرایش کاشت 20×20 سانتی‌متر مربع را به عنوان مناسب‌ترین تراکم کاشت برای برنج رقم طارم امراللهی در نظر گرفت. Manuscript profile

به ‌منظور مطالعه ویژگی‌های کمی و کیفی توده‌های بومی و اصلاح‌شده برنج، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 1390 در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل توده‌های بومی طارم محلی، سنگ‌طارم و طارم دیلمانی به همراه نه توده اصلاح‌شده پرتو، جهش، دانش، جلودار، فجر، سپیدرود، میلاد، نوک‌سیاه و R9 بود. نتایج نشان داد که ژنوتیپ‌های برنج از نظر تمامی صفات مورد مطالعه به استثنای طول خوشه دارای اختلاف معنی‌دار بودند. توده‌های اصلاح‌شده نسبت به توده‌های بومی، تعداد پنجه بارور در بوته و تعداد دانه پر در خوشه بیشتری داشتند، اما ارتفاع بوته در توده‌های بومی بیشتر از توده‌های اصلاح‌شده بود. توده R9 بیشترین تعداد دانه و دانه پوک (به‌ترتیب با 555/9 و 90 دانه) را داشت. در بین ژنوتیپ‌ها، توده‌های دانش و جلودار به ‌ترتیب با میانگین‌های 5395 و 5410 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. بیشترین طول دانه قبل از پخت متعلق به توده دانش ولی بیشترین طول دانه پس از پخت و بالاترین مقدار آمیلوز به توده طارم محلی تعلق داشت. توده-های طارم محلی و سنگ‌طارم بیشترین میزان از نظر قوام ژل را نشان دادند. دمای ژلاتینه شدن برای توده‌های بومی به همراه نوک‌سیاه، جهش و R9، متوسط (کلاس 4 تا 5) و برای سایر توده‌ها، بالا (کلاس 6 تا 7) بود. به طور کلی نتیجه‌گیری شد که از نظر کمی، توده‌های اصلاح‌شده دانش و جلودار و از نظر کیفی، توده بومی طارم محلی برتر از سایر توده‌ها بودند. Manuscript profile

به‌ منظور بررسی تأثیر زمان محلول‌پاشی و نوع کودهای مایع مصرفی بر عملکرد، اجزای عملکرد و خصوصیات کیفی راتون برنج رقم طارم، آزمایش مزرعه‌ای به‌ صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1389 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور- معاونت مازندران اجرا شد. تیمار زمان مصرف کودهای مایع در سه سطح: پنجه‌زنی+ خوشه‌دهی، خوشه‌دهی+ گلدهی و پنجه‌زنی+ خوشه‌دهی گلدهی به عنوان کرت اصلی و نوع کود مایع در هفت سطح: بیوفول پتاسیم، بیوفول فسفر، کود رشد مخصوص برنج، روی مهروزان، میکروکامل مهرورزان، بیوفول پتاسیم+ بیوفول فسفر و شاهد و بدون مصرف کود به عنوان کرت‌های فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که زمان مصرف کود تأثیر معنی‌داری بر عملکرد و اجزای عملکرد و همچنین خصوصیات کیفی دانه نداشت. نوع کود مایع، تأثیر معنی‌داری بر تعداد پنجه در کپه، درصد پوسته، طول دانه پس از پخت و محتوای آمیلوز داشت. همچنین برهمکنش نوع و زمان مصرف کود فقط بر طول دانه پس از پخت معنی‌دار شد. حداکثر تعداد پنجه با مصرف بیوفول پتاسیم+ بیوفول فسفر حاصل شد. کمترین درصد پوسته برنج (67/18 درصد) و بیشترین محتوای آمیلوز دانه (56/21 درصد) با مصرف بیوفول فسفر به‌دست آمد. همچنین طویلترین دانه پس از پخت با مصرف بیوفول فسفر در زمان پنجه‌زنی+ خوشه‌دهی با 97/12 میلی‌متر حاصل شد. بنابراین می‌توان کود بیوفول فسفر را به عنوان بهترین تیمار کودی برای افزایش کیفیت محصول راتون برنج در نظر گرفت. Manuscript profile

به منظور مطالعه اثر محدودیت های منبع و مخزن بر صفات زراعی و عملکرد دانه لاین های مختلف برنج، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1392 در ایستگاه تحقیقات برنج چپرسر تنکابن در استان مازندران اجرا گردید. عوامل آزمایش شامل اعمال محدودیت ‌های منبع و مخزن در چهار سطح (قطع برگ پرچم، قطع یک‌سوم خوشه، قطع سایر برگ ها به جز برگ پرچم و شاهد) و عامل لاین‌ در چهار سطح (لاین‌ شماره سه، لاین شماره شش، لاین شماره هفت و لاین شماره هشت) بودند. در بین لاین های مختلف، لاین شماره هفت بیش ترین وزن هزار دانه (3/33 گرم) و لاین شماره هشت حداکثر درصد باروری خوشه را به خود اختصاص داد. بیش ترین طول خوشه ( 7/29 سانتی متر)، تعداد پنجه بارور در بوته (4/21 عدد) و تعداد دانه پوک در خوشه (5/71 عدد) در لاین شماره سه و حداکثر تعداد کل دانه در خوشه در لاین ( 9/210 عدد) شماره شش مشاهده شد. در بررسی اثرات تیمار های محدودیت منبع و مخزن، با قطع سایر برگ ها به جز برگ پرچم، طول خوشه و تعداد دانه پوک در خوشه افزایش و درصد باروری خوشه کاهش یافت. مقایسه میانگین اثرات متقابل دو عامل نشان داد که لاین شماره هفت و تیمار شاهد با میانگین عملکرد 6531 کیلو گرم در هکتار دارای بیش ترین عملکـرد و لاین شمـاره شش و تیمار قطـع سایر برگ ها به جز برگ پرچـم با میانگین 3/4166 کیلو گرم در هکتار کم ترین عملکرد را دارا بودند. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که بین لاین ها، لاین شماره هفت دارای محدودیت مخزن و بقیه لاین ها دارای محدودیت منبع بودند. Manuscript profile