به منظور بررسی تأثیر کاربرد گوگرد و ورمی‌کمپوست بر صفات زراعی رقم هابیت سویا پژوهشی به صورت اسپلیت پلات دو عاملی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1396 در شهرستان الیگودرز استان لرستان اجرا شد. فاکتورها شامل ورمی کمپوست به عنوان فاکتور اصلی در سه سطح (عدم مصرف، 4 و 8 تن در هکتار) و کود گوگردی به عنوان فاکتور فرعی در سه سطح (عدم مصرف، 250 و 500 کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج نشان داد اثرات ورمی کمپوست و گوگرد و همچنین اثرات متقابل این دو عامل بر ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، طول غلاف، تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه، عملکرد پروتئین، عملکرد روغن، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت سویا معنی داری بودند. بیشترین ارتفاع بوته (50/76 سانتی متر) از تیمار 4 تن در هکتار کود ورمی کمپوست و 250 کیلوگرم در هکتار کود گوگرد و کمترین آن (50/61 سانتی متر) از تیمار عدم کاربرد کودهای ورمی کمپوست و گوگرد (شاهد) به دست آمدند. بیشترین میزان وزن صد دانه (86/20 گرم)، عملکرد پروتئین (58/787 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد روغن (25/475 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (25/2250 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (13/34 درصد) از تیمار 8 تن در هکتار کود ورمی کمپوست و 250 کیلوگرم در هکتار کود گوگرد و کمترین آنها از شرایط عدم کاربرد کودهای ورمی کمپوست و گوگرد (شاهد)، به ترتیب (05/12 گرم، 26/443 کیلوگرم در هکتار، 66/243 کیلوگرم در هکتار، 11/1440 کیلوگرم در هکتار و 44/31 درصد) تولید شدند. در نهایت نتایج نشان داد که استفاده همزمان از کودهای ورمی‌کمپوست و گوگرد، به ترتیب در سطح 8 تن و 250 کیلوگرم در هکتار، بهترین تیمارها برای افزایش عملکرد سویا در اقلیم مورد مطالعه بودند. Manuscript profile

Soybean (Glycine max L.) is considered as one of the major sources of oil and protein. In this study, the effects of vermicompost (VC) and sulfur (S) on soybean photosynthesis responses, yield, and grain quality were studied. To this end, a split-plot design field experiment based on randomized complete blocks with nine treatments and three replications was conducted in Aligudarz city Lorestan province, Iran in 2017. The first factor included Vermicompost treatments (0, 4 and 8 t h-1) as the main plot and the second factor included sulfur treatments (0, 250 and 500 kg h-1) as the sub plot. Results of the present study revealed that VC application significantly increased the stomatal conductance (gs), transpiration rate (E), net photosynthetic rate (PN), chlorophyll a (Chl a), chlorophyll b (Chl b), chlorophyll a+b (Chl a+b), carotenoids (Car), grain yield (GY), grain oil content (GOC), and grain protein content (GPC) of soybean. Furthermore, S application (250 kg h-1) improved the important traits in comparison to the control treatments. A significant interaction was found between VC and S treatments, suggesting the combined application of VC and S may improve soybean physiological responses, yield and grain quality in comparison to the VC and S treatments alone. Manuscript profile