این تحقیق به منظور بررسی پاسخ گلرنگ به تنش های شوری، خشکی و تنش همزمان شوری- خشکی و سهم هر یک در کاهش عملکرد، اجزای عملکرد و فتوسنتز گیاه انجام شد. بدین منظور آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در اراضی مرکز آموزش کشاورزی کبوترآباد اصفهان در سال های 95-1394 و 96-1395 اجرا شد. در این مطالعه گلرنگ بهاره رقم صفه در واکنش به چهار سطح شوری آب آبیاری (5/2، 5، 10 و 15 دسی زیمنس بر متر) و چهار سطح آبیاری (100، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت مزرعه ای) در مرحله رشد رویشی این گیاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح شوری و خشکی به طور معنی داری از میانگین اکثر صفات مورد بررسی کاسته شد، به طوری که شدیدترین تیمارهای خشکی (آبیاری بر اساس 40 درصد ظرفیت مزرعه) و شوری (15 دسی زیمنس بر متر) کمترین مقادیر صفات را به خود اختصاص دادند. با افزایش شوری، درصد روغن دانه کاهش یافت، لیکن این کاهش (4/7 درصد) فقط در بالاترین سطح شوری آب (15 دسی زیمنس بر متر) معنی دار بود. بالاترین سطح تنش همزمان خشکی و شوری موجب کاهش هر چه بیشتر عملکرد دانه (13/87 درصد کاهش) در مقایسه با بالاترین سطح هر یک از تنش های خشکی (40/71 درصد کاهش) و شوری (56/55 درصد کاهش) نسبت به تیمار شاهد (بدون تنش خشکی و شوری) شد و سهم تنش خشکی در مقایسه با تنش شوری در کاهش عملکرد (به ترتیب 40/71 و 56/55 درصد) به مراتب بیشتر بود. لذا، به طورکلی با در نظر گرفتن حداقل افت عملکرد دانه، آبیاری معادل 80 درصد ظرفیت مزرعه با شوری 5 دسی زیمنس بر متر در مرحله رشد رویشی تولید گلرنگ امکان پذیر می باشد. Manuscript profile

بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و درصد روغن گلرنگ طی آزمایشی به صورت کرت های دو بار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در کشت بهاره و تابستانه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد استان اصفهان در سال 1394 اجرا شد. فاکتور اصلی شامل دو فصل کشت (بهاره و تابستانه)، فاکتور فرعی شامل سه تیمار آبیاری (شاهد، قطع آبیاری در مرحله شروع گلدهی و قطع آبیاری از دوره پر شدن دانه) و فاکتور فرعی فرعی شامل 10 رقم گلرنگ (صفه، گلدشت، سینا، فرامان، Mec27، Mec10،Mec11 ،Mec23 ، Mec26 ،Mec117) بودند. نتایج نشان داد که اثر ساده تیمار آبیاری بر شاخص سطح برگ، محتوای نسبی آب، وزن خشک بوته و عملکرد دانه اثر معنی دار داشت و باعث کاهش صفات مذکور گردید. تنش خشکی اثر معنی داری بر درصد روغن نداشت اما از طریق کاهش عملکرد دانه موجب کاهش عملکرد روغن گردید. رقم صفه در هر دو فصل کاشت بیشترین عملکرد روغن را تولید نمود. عملکرد روغن در تیمارهای قطع آبیاری در دوره پر شدن دانه و دوره گلدهی نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 26 و 46 درصد کاهش نشان دادند. نتایج به دست آمده همچنین نشان داد که کلیه ارقام مورد بررسی در کشت تابستانه به دلیل افزایش دما و کاهش فصل رشد، عملکرد دانه و روغن کمتری نسبت به کشت بهاره داشتند. اگرچه درصد روغن در کشت تابستانه حدود یک درصد بیشتر از کشت بهاره بود اما به دلیل عملکرد دانه کمتر، عملکرد روغن در کشت تابستانه 60 درصد کاهش یافت. ارقام صفه و Mec11 به ترتیب با 803 و 530 کیلوگرم در هکتار بیشترین و کمترین عملکرد روغن را تولید نمودند. همچنین، رقم صفه در هر دو فصل کاشت بیشترین عملکرد دانه را دارا بود. Manuscript profile