برای پیش‌بینی رشد و عملکرد گیاه زراعی بایستی زیر مدل‌های فنولوژی، تولید و توزیع ماده خشک، موازنه آب و خاک مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. مطالعه حاضر، به منظور پیش بینی عملکرد گندم در شرایط آب و هوایی همدان مورد مطالعه قرار گرفت. پارامترهای مربوط به هر زیر مدل با استفاده از داده‌های مربوط به تاریخ کاشت‌های مختلف در سال‌های 1361 تا 1381 در منطقه همدان و داده‌های مربوط به سایر محققان در سایر نقاط برآورد گردید. براساس آمار هواشناسی استان همدان (دمای حداقل، دمای حداکثر، مقدار تابش و میزان بارندگی) و با استفاده از زیر مدل‌های مربوط به فنولوژی، تولید و توزیع ماده خشک، تغییرات رشد و عملکرد آن محاسبه شده و عملکرد مربوط به محصول گندم در پایان فصل رشد پیش بینی گردید. تغییرات عملکرد دانه برای داده های مشاهده شده بین 08/4 تا 01/8 تن در هکتار و میانگین داده‌ها 09/6 تن بود و برای داده های پیش بینی شده دامنه تغییرات عملکرد بین 08/4 تا 59/7 تن و میانگین آنها 53/5 تن در هکتار بود که در تمام موارد عملکرد شبیه‌سازی شده مطابقت خوبی با عملکرد مشاهده شده دارد. بنابراین، با توجه به توانایی مناسب مدل در شبیه سازی مراحل فنولوژی گندم، می‌توان از آن به عنوان ابزار مناسبی برای برنامه‌ریزی و مدیریت بهتر مزارع گندم و نیز به عنوان یک سیستم تصمیم‌سازی پشتیبان در منطقه همدان استفاده نمود. Manuscript profile

این مطالعه، به منظور مدل سازی آماری و پیش بینی عملکرد محصول گلرنگ در استان اصفهان، انجام شده است. برای پیش‌بینی مراحل رشد و عملکرد گیاه زراعی بایستی زیر مدل‌های فنولوژی، تولید و توزیع ماده خشک، موازنه آب و خاک مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. براساس آمار هواشناسی استان اصفهان و با استفاده از زیر مدل‌های مربوط به فنولوژی، تولید و توزیع ماده خشک، تغییرات رشد و عملکرد آن محاسبه شده و عملکرد مربوط به محصول گلرنگ در پایان فصل رشد پیش بینی گردید. از معیار‌های ارزیابی مدل، مقایسه ضرایب رگرسیون خطی بین عملکرد مشاهده شده و پیش‌بینی شده (0.46 ± 0.073a = و 1.49 ± 0.18b =) با ضرایب خط 1:1 می‌باشد. در خصوص ضریب تغییرات مربوط به عملکرد دانه پیش‌بینی شده و مشاهده شده (CV = 8.89 ) دقت مدل بسیار بالا بوده به گونه‌ای که در آزمایشات مزرعه‌ای حد مجاز برای ضریب تغییرات 20 تا 25 می‌باشد. مقدار ضریب تبیین(R2) برای عملکرد دانه برابر با 0.75 بوده که این امر بیانگر این است که داده‌های پیش‌بینی شده با داده‌های مشاهده شده به احتمال 75 درصد هم‌خوانی دارند. تغییرات عملکرد دانه برای داده‌های مشاهده شده بین 1.2 تا 4.61 تن در هکتار و میانگین داده‌ها 2.9 تن بود و برای داده‌های پیش‌بینی شده دامنه تغییرات عملکرد بین 1.94 تا 3.62 تن و میانگین آنها 2.78 تن در هکتار بود که در تمام موارد عملکرد شبیه‌سازی شده مطابقت خوبی با عملکرد مشاهده شده دارد. Manuscript profile

هدف از این مطالعه کمّی کردن روند تغییرات ماده خشک در اندام‌های مختلف گیاه گلرنگ بود. بدین منظور یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان در سال 1391 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تاریخ کاشت (16 فروردین، 6 و 27 اردیبهشت) و ارقام (ژنوتیپ 411، سینا، محلی اصفهان و صفه) بودند. نتایج نشان داد مدل نمایی خطی بریده بهترین توصیف را از روند تغییرات تجمع ماده خشک در برابر روز پس از کاشت نشان داد. بیشترین تجمع ماده خشک در تاریخ کاشت اول به‎دست آمد. بهترین توصیف روند تغییرات تجمع ماده خشک برگ و ساقه توسط مدل بتا‌ به دست آمدند. با تاخیر در کاشت حداکثر تجمع وزن خشک برگ و ساقه و نیز زمان رسیدن به حداکثر سرعت رشد هر یک از آن‌ها کاهش یافت. در تاریخ کاشت اول و دوم رقم محلی‎اصفهان از لحاظ وزن خشک برگ و ساقه نسبت به سایر ارقام برتری نسبی داشتند. در حالی‌که در تاریخ کاشت سوم اختلاف معنی‌داری بین ارقام از این لحاظ وجود نداشت. روند تغییرات تجمع ماده خشک دانه با مدل لجستیک‌ به خوبی توصیف گردید. تجمع ماده خشک دانه در تاریخ کاشت اول و دوم بیشتر و سپس در تاریخ کاشت سوم به شدت کاهش یافت. در تاریخ کاشت اول و سوم حداکثر تجمع ماده خشک دانه در بین ارقام مختلف اختلاف معنی داری نداشت. در تاریخ کاشت دوم کمترین تجمع ماده خشک در دانه مربوط به رقم 411 بود. Manuscript profile