امروزه توسعه به عنوان یک فرایند، مهم­ترین بحث کشورهای در حال توسعه است. همچنین از توسعه پایدار به منزله­ی نیروی محرکه پیشرفت متعادل، متناسب و هماهنگ اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی تمامی کشورها به ویژه کشورهای در حال رشد نیز یاد شده است. هدف این مقاله تحلیل کارایی سیزده کشور خاورمیانه طی سال­های 2009 تا 2012­م از لحاظ شاخص­های توسعه ­پایدار از طریق 32 شاخص (اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی) است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نوع کاربردی است. جهت تجزیه و تحلیل داده­های از مدل­های برنامه­ریزی کمی خطی ناپارامتریک تحلیل پوششی داده­­ها، مدل آنتروپی شانون و نرم­افزار dea slover استفاده شده است. محدوده جغرافیایی این پژوهش منطقه خاورمیانه و جامعه آماری آن 13 کشور می­باشد. نتایج حاصله از این پژوهش نشان می­دهد در بین شاخص­های توسعه پایدار در خاورمیانه شاخص‌های تولید ناخالص ملی، میزان پس­انداز و اشتغال بیشترین ضریب همبستگی به ترتیب با مقادیر 0.74،0.64 و 0.58 درصد را با متغیر خروجی یعنی توسعه پایدار دارند. از لحاظ کارایی نسبی در بین کشورهای خاورمیانه به ترتیب کشورهای امارات متحده عربی و قطر با میزان کارایی یک درصد و با سطح عملکرد عالی به عنوان کشورهای کارا و کشورهای عراق، یمن و سوریه به ترتیب با میزان کارایی 974/0، 961/0 و 957/0 درصد با سطح عملکرد ضعیف به عنوان کشورهای ناکارا از لحاظ شاخص­های توسعه پایدار در خاورمیانه هستند. در نهایت نتایج این پژوهش نشان می­دهد بیش از 60 درصد کشورهای خاورمیانه از لحاظ شاخص‌های توسعه پایدار دارای سطح عملکرد متوسط طی سال­های 2009 تا 2012 هستند. Manuscript profile

گردشگری یک نظام پیچیده‌ای است که رقابت در عرصه­ی آن بدون انجام تمهیدات لازم و بدون درک نیازها و اقتضائات آن غیرممکن است. بنابراین، کارآمد کردن هرچه بیشتر توسعه گردشگری و ارتقاء پیامدهای مثبت آن، نیازمند مدیریت یکپارچه­ی آن می‌باشد. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از روش‌های توصیفی- تحلیلی و بهره‌گیری از پرسشنامه و تحلیل‌های آماری به ارزیابی نقش مدیریت یکپارچه گردشگری، به عنوان راهبرد توسعه منطقه‌ای در استان آذربایجان غربی بپردازد. پژوهش حاضر از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری مورد بررسی در این تحقیق، کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان غربی (130 نفر) می‌باشد که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه‌گیری خوشه‌ای و تصادفی، مجموعاً 100 نفر به عنوان نمونه تعیین و انتخاب گردیده است. در تجزیه و تحلیل اطلاعات، از شیوه‌های آمار توصیفی و در بخش آمار استنباطی جهت آزمون فرضیات پژوهش، از آزمون کای اسکوار (خی دو) استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که میان مدیریت یکپارچه گردشگری و توسعه منطقه‌ای در استان آذربایجان غربی و مؤلفه‌های مورد بررسی ارتباط معنا‌داری وجود دارد. بر اساس نتایج آزمون کای اسکوار، مؤلفه‌های‌ تقویت سازمانی و ظرفیت‌‌سازی و مشارکت ذی‌نفعان، با مدیریت یکپارچه گردشگری رابطه معناداری دارند. در ضمن نتایج آزمون مدل ارائه شده برای متغیرها در محیط نرم­افزار Amos₂₂ نشان می‌دهد که مدل ارائه شده برای روابط متغیرها، 76 درصد از واریانس متغیر وابسته پژوهش (توسعه منطقه‌ای) را پیش­بینی می‌کند. برای توسعه منطقه‌ای در راستای گردشگری، تقویت سازمانی و ظرفیت سازی و ارتباطات و مشارکت تمامی ذی‌نفعان، به عنوان راهبردی اساسی مطرح است. Manuscript profile