فصلنامه زبان و ادب فارسی
,
Issue1,Year,
Spring
2021
تصدیر سبب خلق موسیقی و هنجارافزایـی است و در حوزه های موسیقی و بلاغت، اهمّیّت دارد. در این جستار ادبی، فرم این هنرسازه، در غـزلیّات کلیـم کاشانـی، شاعر مشهور قرن یازدهم هجری قمری، بررسی شدهاست. کاربـرد تصدیـر، غزلیّات کلیم را، سـرشار از مـوسیقی درونـی، کـرده و ایـن More
تصدیر سبب خلق موسیقی و هنجارافزایـی است و در حوزه های موسیقی و بلاغت، اهمّیّت دارد. در این جستار ادبی، فرم این هنرسازه، در غـزلیّات کلیـم کاشانـی، شاعر مشهور قرن یازدهم هجری قمری، بررسی شدهاست. کاربـرد تصدیـر، غزلیّات کلیم را، سـرشار از مـوسیقی درونـی، کـرده و ایـن هنرسازه در خدمت انتقال معنی، و احساس به مخاطب، است. تکرار از اساسیترین عوامل ایجاد موسیقی است. جلوههایی از این پدیدهی زبانی، در طبیعت، از جمله روز و شب، بهار و تابستان و ... میبینیم. تکـرار از نـوع تصـدیـر از خصـایص غزلیّات کلیـم در محور همنشینی و امتداد طولی سرودههای او، بشمارمیآید. این مقاله، به بررسی فرم مهندسی آن، در غـزلیّات 590 گانـهی این شاعر و همچنین بررسی دیگر سازههای ادبی ابیات مورد نظر، میپردازد. این ویژگی، از نظر دیداری و شنوایی، در زنجیرهی کلام، نظم، ارتباط و زیبایی، ایجاد میکند و مخاطب را، به التذاذ ادبی سوق مـیدهد. این پژوهش با هدف شناسایی بسامد تکرار از نوع تصدیر و همچنین بومیکردن نقد صورتگرایانه انجام شدهاست. روش تحقیق در این مقاله، براساس تحلیل و توصیف یافتههای پژوهش با در نظر گرفتن اصول نقد صورتگرایانه است. با این پژوهش پی برده شد که کلیم با کاربرد تصدیر، برای تکاپوی ذهن مخاطب و القای محتوا، از مراعاتالنظیر، نغمهی حروف و دیگر هنرسازههای ادبی، بهره بردهاست. همچنین، کاربرد تصدیر در غزلیّات این شاعر، سبب ایجاد موسیقی لفظی و کناری شدهاست.
Manuscript profile
فصلنامه زبان و ادب فارسی
,
Issue4,Year,
Winter
2022
کلیم کاشانی یکی از مشهورترین غزلسرایان سبک هندی است که نشان هایی از عرفان و تصوّف، در غزلیّات او نقش بستهاست به طوریکه آمـوزههـای عرفانی در غـزلیّات او، عشق واقعی یا آسمانی را بیان میکنند.خلّاق المعانی ثانـی در حدود (990) ه.ق. در همـدان دیـده بـه جهان گشود و به علت More
کلیم کاشانی یکی از مشهورترین غزلسرایان سبک هندی است که نشان هایی از عرفان و تصوّف، در غزلیّات او نقش بستهاست به طوریکه آمـوزههـای عرفانی در غـزلیّات او، عشق واقعی یا آسمانی را بیان میکنند.خلّاق المعانی ثانـی در حدود (990) ه.ق. در همـدان دیـده بـه جهان گشود و به علت سکونت در کاشان به کاشانی مشهور شد. مجموعۀ (590) غـزل او در حوزۀ ادب غنایی، جایگاه والا دارد. از خصوصیّات سرآمد در غزلیّات او، وجود جلوه های عرفانی است. این مقاله به واکاوی، جلوه های عرفانی در یکصد غزل کلیم کاشانی، بـه شکل تصادفی می پردازد تا جلوههای برجستۀ عشق و کمال آن، به تصویر درآید و علاوه بر آن، در پژوهشهای ادبی و عرفانی، کلیم به عنوان شاعری عارف معرّفی گردد و در نهایت طرح این نکته که، غزلیّات غنایی کلیم کاشانی، محملی برای بیان و جست و جوی معانی بلند عرفانی است. غزلیّات این شاعر، ساختار ادبی و عرفانی دارد و او با طرح ساز و کارهای عرفـانـی، کـوششی بـرای یافتن و طرح گـوهـر ارزشمند عشق واقعـی را انجام دادهاست. جلوه-پردازیهـای عـرفانی در غزلیّات او جلوهای خاص دارد. این مقاله با روش تحلیل و توصیف یافتههای عرفانی، قصد دارد تا گرایشهای عرفانی و بنمایههای عرفانی به کاررفته را در غزلیّات کلیم ابتدا واکاوایی و با ذکر نمونههایی از آن مصادیق، آنها را براساس فرهنگ اصطلاحات عرفانی دست اوّل، مورد بررسی و تحلیل قراردهد. از رهگذر وجود و بررسی آموزههای عرفانی در غزلیّات این شاعر، شایسته است که کلیم را، در جرگۀ شاعران عارف، به شمارآوریم.
Manuscript profile
فصلنامه زبان و ادب فارسی
,
Issue59,Year,
Summer
2024
ق نام سورهای با موضوع معاد است. ق در پهلوی کوف و با واژۀ قفقاز در ارتباط است. گذشتگان ذهنیّت داشتهاند که: قاف زمین را احاطه کرده و آسمان بر آن قرار دارد و منشاء پیدایش کوههاست. گاهی آن را قرارگاه فرشتگان و اَجنّه، جایگاهی از طلا، نقره و مُشک، غروب، More
ق نام سورهای با موضوع معاد است. ق در پهلوی کوف و با واژۀ قفقاز در ارتباط است. گذشتگان ذهنیّت داشتهاند که: قاف زمین را احاطه کرده و آسمان بر آن قرار دارد و منشاء پیدایش کوههاست. گاهی آن را قرارگاه فرشتگان و اَجنّه، جایگاهی از طلا، نقره و مُشک، غروب، آب حیات و محلّ سکونت سیمرغ پنداشتهاند. زرتشتیان، آن را البرز و جایگاه ایزد مهر میشمردند. شهرت برخی کوهها از جمله جودی، صفا، مـروه، طور سینا، زیتا و حرا و ... به علّت ارتباطی است که با پیامبران داشتهاند. از نظر ایرانیان باستان، کوه عامل ارتباط انسان و خداوند است و در اساطیر ایرانی، البرز، مکان سنجیدن اعمال نیکان و بدان، است. در متون صوفیه، ترکیباتی که یک بخش آن قاف است مثل قاف حیرت، معرفت، صبر و ... قاف به معنای مرحله است و بعضی مانند قاف قهر، ذوالجلال، قدرت، و ... صفات خداوند، هستند. از تشابه البرز و قاف، میتوان گفت که: انگارۀ بالندگی کوه، از اسطورۀ ایرانی البرز، به روایات اساطیری قاف، راه یافتهاست و اصالتاً اندیشهای ایرانی است و دگردیسی البرز ایرانی در قاف و ادامۀ زندگی اساطیری آن، با پذیرش دین اسلام از سوی ایرانیان، بعضی جنبههای فرهنگ ایران اسلامی، از بدنۀ فرهنگ ایرانیان حذف نشدند بلکه به لایههای عمیقتر، پیوستند. تأثیر این دو کوه بر تزکیّه پیامبران، بزرگان و ارتباط آن با انسان و خداوند، نگارندگان را بر آن داشت تا در قالب مقالهای با روش توصیفی و تحلیلی، به واکاویی ویژگیها و دیدگاههای مختلف دربارۀ این دو کوه بپردازند.
journal of literary criticism and stylistics research
,
Issue45,Year,
Autumn
2021
کـویـر یکـی از آثـار ادبی- غنایی و درونگرای شریعتی به شمارمیآید. او در نگارش کویر براساس جـریان سیّال ذهـن، کوشیدهاست تا مَتنی ادبی، جلوه دهد. توصیف، احساسگرایی، کاربرد صناعات ادبی، از جمله تشبیه، استعاره و تضمین، از ویژگیهای غالب متن کویر است. او با اشراف به علم More
کـویـر یکـی از آثـار ادبی- غنایی و درونگرای شریعتی به شمارمیآید. او در نگارش کویر براساس جـریان سیّال ذهـن، کوشیدهاست تا مَتنی ادبی، جلوه دهد. توصیف، احساسگرایی، کاربرد صناعات ادبی، از جمله تشبیه، استعاره و تضمین، از ویژگیهای غالب متن کویر است. او با اشراف به علم بیان و بدیع، از صناعات ادبی به شکل تصنّعی استفاده نکردهاست. این جستار ادبی، با هدف دانشافزایی مدرّسان و دبیران، متن درس نهم کتاب فارسی 3، پایۀ دوازدهم متوسطۀ دوم نظری، با عنوان کویر، محور پژوهش قرار گرفتهاست و آن درس را در سه حوزۀ بااهمّیّت زبانی، ادبی و فکری بررسی کردهاند. شیوۀ پژوهش در این مقاله، توصیفی همـراه بـا تجزیـه و تحلیل یـافتههـای پژوهش، است. علاوه بـر آن، بـه بـررسـی هنـرسـازههـای زبـانـی و ادبـی و آرایش و چیـدمـان منظّم آنهـا، در حـوزههـای متعـدّدی، از قبیـل تاریخنگـاری، تلمیـحگـویی، فـرامکانـی و فـرازمـانـی، عامیانهنـویسی، واژه و عبارتپـردازی و تصـویرپـردازی در ابعاد گوناگون، پرداخته شدهاست.
Manuscript profile
Sanad
Sanad is a platform for managing Azad University publications