اگزیستانسیالیسم یا هستی‌گرایی از مفاهیم محوری اندیشه نیچه است که در شعر معاصر به‌ویژه در شعر شاملو نمود روشنی دارد. مصادیق برجسته آن از جمله تقدم وجود بر ماهیت، تعهد و مسئولیت، فردیت، گزاف بودن زندگی و جهان، مرگ و نیستی، آزادی، دلهره و اضطراب، وانهادگی و تنهایی در شعر شاملو با هنرمندی تمام بازنمایی شده است جستار حاضر به روش توصیفی- تحلیلی بر اساس گزاره‌های مکتب امریکایی ادبیات تطبیقی که به بررسی رابطه ادبیات با دیگر شاخه‌های علوم انسانی می‌پردازد. در پی پاسخ به این پرسش است که اندیشه‌های هستی‌گرایانه چگونه در ذهن و زبان شاملو پرورانده شده و نگاه او به هستی بر چه اندیشه و فلسفه‌ای متمرکز بوده است؟ تبیین و ترسیم هستی شناسی در شعر شاملو با توجه به آرای نیچه هدف اصلی این نوشتار است. یافته های پژوهش نشان می دهد شاملو پیوند عمیقی با مباحث و اندیشه‌های هستی‌شناسانه داشته، مفاهیم و دغدغه‌های وجودی به صورت تأمل برانگیز و بسامد بسیار بالایی در سروده هایش سایه انداخته است. این مفاهیم با آرای هستی‌گرایانه نیچه نقاط تلاقی بسیاری دارد. Manuscript profile

اگزیستانسیالیسم از مهم‌ترین مکتب‌های فلسفی و ادبی جهان است که در آن، فرد انسانی به عنوان فاعلی آگاه شناخته می‌شود و در تجربة هستی و نیز لمس معنای وجود به صورت بی‌واسطه با حقیقت هستی رویارو شده، پوچی زندگی خود را درک می‌کند. هستی‌شناسی یا اگزیستانسیالیسم در رابطه با انسان و اصالتش سخن می‌گوید و بر تقدم وجود بر ماهیت تأکید دارد و همه‌چیز را از آن انسان می‌داند. هم‌چنین مصادیقی از قبیل مسؤولیت انسانی، فردیّت انسان، گزاف بودن جهان، دلهره و اضطراب، آزادی، تنهایی، وانهادگی، و اوضاع و احوال مرزی از نمود‌های روشن و بارز مکتب فلسفی اگزیستانسیالیسم می‌باشند که در شعر معاصر و در اشعار اخوان‌ثالث نیز به‌ کار رفته‌اند. اخوان ثالث در دوره‌ای می‌زیسته که تفکرات وجودی بر آثار وی اثر گذاشت و درواقع اندیشه‌ این شاعر در تعامل با اندیشه‌های سارتر قرار دارد.در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و کتابخانه‌ای تدوین شده می‌توان به تصویری از مکتب اگزیستانسیالیسم در شعر این شاعر دست یافت و به ارتباطی متقابل میان تفکرات وی با سارتر پی برد. Manuscript profile