منظومه های عاشقانۀ ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی و خسرو و شیرین نظامی بی‌شک از برجسته ترین آثار منظوم غنایی به شمار می روند. ابعاد روابط عاشقانۀ میان شخصیت های داستان نیز، زمینۀ مناسبی را برای بررسی موضوع عشق و انواع آن با نظریه های روان شناسی فراهم می نماید. یکی از این مباحث، نظریۀ عشق جان لی می باشد. وی به بررسی سه سبک اصلی عشق اروس، لودوس، استورگ، سبک‌های ثانویه مانیا، آگاپه، پراگما و نیز مقایسۀ آن با رنگ‌های اصلی پرداخته است. هدف این پژوهش نیز با استفاده از نظریۀ عشق جان لی، بررسی عشق اروس در این دو منظومۀ عاشقانه می باشد. بنابراین مسألۀ اصلی پاسخ به این پرسش است که عشق در این داستان ها با کدام رنگ عشق در نظریۀ جان لی مطابقت دارد ومهم ترین مؤلفه های عشق اروس که عامل اصلی زیبایی و جذابیت در این داستان ها ست، کدام است؟ نتیجه این پژوهش نشان می دهد که با بررسی این موضوع به روش توصیفی – تحلیلی در هر دو داستان یک مؤلفۀ عشقی مهم (اروس) مربوط به رفتار شخصیت های داستان شناسایی شده است. این مؤلفه کنش ها و انگیزه های متعددی را شامل می شود که مطابق با نطریۀ جان لی به رنگ قرمز است. Manuscript profile

دربارۀ عشق و ماهیّت آن از دیدگاه علم روان‌شناسی بحثهای زیادی مطرح شده است. در چند دهۀ اخیر محقّقان کوشیده‌اند با توجّه به نظریه‌های مختلف، آثار ادبی را مورد بررسی قرار دهند. یکی از نظریّه‌های مطرح در این باره، نظریۀ عشق جان لی است. در این نظریه وی، انواع عشق را با رنگهای اصلی مقایسه کرده و سه سبک اصلی نیز برای عشق قایل شده است که عبارتند از: عشق به یک فرد آرمانی، عشق با مفهوم بازی و عشق به معنی دوستی. در بین سرایندگان آثار غنایی ادب فارسی، خواجوی کرمانی در منظومه‌های همای و همایون و گل و نوروز مانند دیگر شاعران غنایی، به موضوع عشق و روابط عاشق و معشوق پرداخته است. در این پژوهش سعی شده است که عشق در منظومه‌های خواجو با نظریۀ عشق جان لی مورد بررسی و انطباق قرار گیرد. مسألۀ اصلی این تحقیق، پاسخ به این پرسش است که مفاهیم و ویژگی‌های عشق در این دو منظومه مطابق با کدام نوع عشق در نظریۀ جان لی است؟ نتیجۀ این پژوهش نشان می‌دهد که عشق در این دو داستان عاشقانه با نظریۀ عشق جان لی به لحاظ ویژگی رمانتیک بودن و برخورداری از سبک پرشور، مطابقت دارد. Manuscript profile