-
Article
1 - سبکشناسی دیدگاه فمینیستی در کتاب «چراغها را من خاموش میکنم» بر اساس دیدگاه لوکاچComparative Literature Studies , Issue 4 , Year , Winter 2019با ظهور رنسانس، رمان به علت برخورداری از قابلیت نشان دادن واقعیت های زندگی، جای حماسه را می گیرد و در نیمه اول قرن بیستم، جورج لوکاچ، رمانهای رئالیستی را به عنوان اصلی ترین شکل اثر ادبی همخوان با جامعه بورژوایی مطرح می کند. با پیوستن به مکتب مارکسیسم، دیدگاه های فمینی Moreبا ظهور رنسانس، رمان به علت برخورداری از قابلیت نشان دادن واقعیت های زندگی، جای حماسه را می گیرد و در نیمه اول قرن بیستم، جورج لوکاچ، رمانهای رئالیستی را به عنوان اصلی ترین شکل اثر ادبی همخوان با جامعه بورژوایی مطرح می کند. با پیوستن به مکتب مارکسیسم، دیدگاه های فمینیستی در آثارش نمود پیدا می کند. در ایران نیز رمان چراغ ها را من خاموش می کنم، اثر زویا پیرزاد یکی از رمان های زن محوری است که در سال های اخیر با دغدغه بررسی دنیای زنان جای خود را در میان رمان های معاصر فارسی باز کرده است. با توجه به اهمیت این رمان در جریان نوشتار زنانه در ادبیات داستانی، این جستار به شیوه تطبیقی مبتنی بر مؤلفه های فمینیستی بر اساس دیدگاه لوکاچ تلاش کرده است به واکاوی عناصر سبکی نوشتار زنانه بپردازد و به این نتیجه دست یافته است که پیرزاد آگاهانه اغلب ویژگی های نوشتار زنانه را برگزیده و به کار گرفته است و نشان دهنده دیدگاه فمینیستی نویسنده به جامعه و مخصوصاً زنان است. یافته های پژوهش نشان می دهد در این رمان در سطوح مختلف متن، واژگان، جملات، گفتمان و دیدگاه زنانه نمود یافته است. Manuscript profile -
Article
2 - بررسی شیءوارگی در آثار زویا پیرزاد با تأکید بر رویکرد جورج لوکاچInterpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda) , Issue 2 , Year , Autumn 2020واژۀ شیء وارگی[1] که در اندیشه مارکسیسم غربی پا گرفت، مفهوم بت انگاری کالا در نظام سرمایه داری است که بن مایه اصلی اندیشه جورج لوکاچ[2] است. اولین دلالت های خود را از مفاهیم بیگانگی[3] و بت انگاری کالای[4] مارکس[5] و مفهوم عقلانی شدن[6] وبر[7] می یابد و مکتب فرانکفورت Moreواژۀ شیء وارگی[1] که در اندیشه مارکسیسم غربی پا گرفت، مفهوم بت انگاری کالا در نظام سرمایه داری است که بن مایه اصلی اندیشه جورج لوکاچ[2] است. اولین دلالت های خود را از مفاهیم بیگانگی[3] و بت انگاری کالای[4] مارکس[5] و مفهوم عقلانی شدن[6] وبر[7] می یابد و مکتب فرانکفورت با تعبیر عقلانیت مدرن به عقلانیت ابزاری این نقد را ادامه می دهد. این جستار با تکیه بر اندیشه لوکاچ در زمینه شناخت کلیت واقعیت اجتماعی، از طریق تعامل دوسویه فرهنگ و جامعه به بررسی شیء وارگی در آثار نویسنده معاصر زویا پیرزاد پرداخته است. توجه نویسنده به مسائلی چون بی توجهی به طبقه کارگر، تلاش طبقه کارگر برای احقاق حقوق از دست رفته و مسائلی از این دست در این رمان ها نمود دارد. نویسنده حامی طبقه کارگر و مخالف طبقه سرمایه دار و پرولتاریا است. رمان های پیرزاد، داستان زندگی افرادی است که در سطح پایین جامعه زندگی می کنند. طبقه زحمتکشی که در جامعۀ سرمایه داری تحت سلطه نظام سرمایه داری حاکم بر جامعه است. شخصیت های رمان که نمونه کوچکی از جامعه بیرون نیز هست، همگی به طبقه فرودستی تعلق دارند که به دنبال دستیابی به حقوق تضییع شده شان هستند. نویسنده به واسطه قهرمان داستان هایش به انتقاد از نظام سرمایه داری برخاسته است. Manuscript profile -
Article
3 - بررسی جلوهها و مضامین تمثیلی اسب در دیوان وحشی بافقیJournal of Pedagogic and Lyric in Persian Language and Literature Studies Quarterly , Issue 3 , Year , Autumn 2023یکی از انواع مهم ادبی تمثیل است که همواره مورد توجه شاعران و سخنوران بوده است، زیرا اندیشهها، هویت و فرهنگ ملتها را بیان میکند. شاعران و نویسندگان از رویکرد تمثیلی حیوانات برای بیان اهداف خود بهره بردهاند. وحشی بافقی با استفاده از تمثیل سعی در More
یکی از انواع مهم ادبی تمثیل است که همواره مورد توجه شاعران و سخنوران بوده است، زیرا اندیشهها، هویت و فرهنگ ملتها را بیان میکند. شاعران و نویسندگان از رویکرد تمثیلی حیوانات برای بیان اهداف خود بهره بردهاند. وحشی بافقی با استفاده از تمثیل سعی در انتقال پیام به مخاطب دارد. هدف پژوهش این است که با دقت تمام به بررسی مصداقها و جلوههای تمثیلی اسب در دیوان وحشی بافقی پرداخته شود. این مقاله به شیوه کتابخانهای و از طریق فیشبرداری به شیوه توصیفی – تحلیلی در دیوان وحشی بافقی صورت گرفته است و تلاش شده است به این پرسش پاسخ داده شود که اسب در دیوان وحشی بافقی چه نقش و جایگاه تمثیلی و نمادینی دارد؟ نتایج حاصل نشان میدهد شاعر به کمک واژة اسب، تمثیل به داستان عشق فرهاد و شیرین و خسرو و شیرین کرده است. علاوه برآن تمثیل به داستان عروج پیامبر عظیمالشان به عرش اعلی دارد.
Manuscript profile -
Article
4 - بررسی جامعهشناختی «چراغها را من خاموش میکنم» با تأکید بر رویکرد لوسین گلدمنفصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی , Issue 1 , Year , Spring 1400جامعه شناسی ادبیات شاخه ای از جامعه شناسی است که به رغم سنت دیرینة ادبی و آثار ادبی فراوان در تاریخ ایران، چندان که باید و شاید در میان خانواده علوم اجتماعی گسترش نیافته است. این عدم گسترش، هم در حوزه نظری (توریک) به چشم می خورد، هم در حوزه تحقیقات تجربی. در حوزه نظر Moreجامعه شناسی ادبیات شاخه ای از جامعه شناسی است که به رغم سنت دیرینة ادبی و آثار ادبی فراوان در تاریخ ایران، چندان که باید و شاید در میان خانواده علوم اجتماعی گسترش نیافته است. این عدم گسترش، هم در حوزه نظری (توریک) به چشم می خورد، هم در حوزه تحقیقات تجربی. در حوزه نظری با حدود و ثغور رشته جامعه شناسی گونه های ادبی و رویکردهای نظری جامعه شناختی به آثار ادبی چندان روشن نیست.در عرصه پژوهش تجربی نیز تحقیقات، عمدتاً تنها به گونه (ژانر) ادبی داستان بلند (و با اندک تسامحی رمان) محدود شده و دیگر گونه های ادبی عموماً مورد غفلت قرار گرفته اند. مدعای اصلی مقاله حاضر این است که صرف نظر از رویکرد نظری ما در جامعه شناسی ادبیات، هر گونه ی ادبی ویژگی هایی دارد که باید هنگام تحلیل مورد توجّه جامعه شناسان قرار گیرد. در این مقاله، به بررسی اجتماعی ـ سیاسی آثار زویا پیرزاد، نویسنده معاصر ارمنی تبار، با توجّه به روش ساختگرایی گلدمن می یردازیم. در این شیوه، محتوای اثر ادبی و رابطه آن با جامعه ای بررسی می شود که اثر در آن خلق شده است و به جای توصیف محتوای اثر ادبی، به بررسی محتوا و رابطه آن با جهان نگری در یک دوران خاص پرداخته شده است . لذا در این رمان به اختصار به روحیات و شرایط زندگی مردم و تبیین پدیده ها، رفتارها، ساخت ها و فراز و نشیب های اجتماعی ـ سیاسی زندگی شخصیّت های رمان اشاره شده است. Manuscript profile -
Article
5 - جامعهشناسی ادبیات غنایی در منظومهی «لیلی و مجنون» نظامی گنجوی با تکیه برآراء لوکاچ، بوردیو و آدورنوفصلنامه زبان و ادب فارسی , Issue 4 , Year , Winter 2023منظومهی لیلی و مجنون در میان داستانهای غنایی فارسی اهمیت ویژهای دارد. بررسی آن برپایۀ گونههای متنوع نقد، دارای اهمیت است یکی از گونههای مهم نقد، نقد جامعهشناختی و نظریهمحور است، این پژوهش، اثر پیشگفت را بر پایۀ نظریات دانشوران جامعهشناسی با تأکید بر آرای جو Moreمنظومهی لیلی و مجنون در میان داستانهای غنایی فارسی اهمیت ویژهای دارد. بررسی آن برپایۀ گونههای متنوع نقد، دارای اهمیت است یکی از گونههای مهم نقد، نقد جامعهشناختی و نظریهمحور است، این پژوهش، اثر پیشگفت را بر پایۀ نظریات دانشوران جامعهشناسی با تأکید بر آرای جورج لوکاچ، پییر بوردیو و تئودور آدورنو مورد بررسی قرار داده است. مسئله آن تحلیل درونمایۀ غنایی اثر بر اساس ذهنیات، عینیات، دگرگونیهای اجتماعی، خصلتهای جمعی، نظریههای کنش، تمایز فرهنگی و سرمایههای چهارگانه است. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی است از این طریق، چیستی و چرایی جلوه-های جامعهشناختیِ ادبیات غنایی، ویژگیهای غنایی و جغرافیای فرهنگی اثر یادشده به صورت مجزا و سنجشی با یکدیگر، ماهیت ادبیات غنایی مولود این اثر، نوع زیستمندی و بستر کنشهای غناییِ همگون و متضاد شخصیتهای داستانها، آبشخور فرهنگی، تمایزات فرهنگی جامعۀ حقیقی و جامعۀ درونی داستان، بازکاوی و یافتههای نوینی حاصل شد، یافتهها نشان میدهد: پدیدارهای داستان تکساختی نیستند به عینیات، جهانبینی، ذهنیات شاعر و ایدئولوژی گروههای اجتماعی عصر پیدایش منظومه که خود را در قالب داستان نشان دادهاند مرتبطاند. خلق این منظومهی غنایی نتیجۀ تقاضا، اشتیاق و خصلتهای جمعی جامعۀ عصر پیدایش است و بین میزان و چگونگی کاربست سرمایههای شخصیتهای اصلی با میزان کامیابی و ناکامی آنها رابطۀ همبستگی وجود دارد. Manuscript profile -
Article
6 - بررسی جلوه¬ها و مضامین تمثیلی زندگی خوب براساس دیدگاه مارتین سلیگمن در بوستان و گلستان سعدیJournal of Pedagogic and Lyric in Persian Language and Literature Studies Quarterly , Upcoming Articlesچکیده
تمثیلها، سخنان موجز و لطیف و با محتوای بسیار عمیق هستند که در بافت آنها عصارة تجربیات بشری به صورت فشرده نهفته شده است. بنابراین تمثیلها، نمونههای بارز «خَیْرُ الکلامِ ما قَلَّ وَ دَلَّ»، «لفظِ اندک و معنیِ بسیار» بهشمار میآیند. شاعران و نویسندگان از رویکرد تمثیلی برای بیان اهداف خود بهره بردهاند. سعدی شیرازی نیز با استفاده از تمثیل سعی در انتقال پیام به مخاطب دارد. هدف پژوهش این است که با دقت تمام به بررسی جلوههای تمثیلی زندگی خوب از دیدگاه مارتین سلیگمن در بوستان و گلستان سعدی پرداخته شود. این مقاله به شیوه کتابخانهای و از طریق فیشبرداری به شیوه توصیفی-تحلیلی در بوستان و گلستان سعدی صورت گرفته است و تلاش شده است به این پرسش پاسخ داده شود که جلوههای زندگی خوب از دیدگاه سلیگمن در بوستان و گلستان سعدی چه نقش و جایگاه تمثیلی نمادینی دارد؟ نتایج حاصل نشان میدهد با توجه به نظریه سلیگمن و فضایل او، رویکرد سعدی در اصلاح جامعه مبتنی بر همدلی و یاریرسانی به همدیگر است که با استفاده از آرایة تمثیل آنها را بیان کرده است. شخصیتهای داستانهای او جملگی مثبتنگر، امیدوار به آینده، با روحیه، شاد، مشتاق به زندگی، سعادتمند و خشنود هستند.
Manuscript profile