زمینه و هدف: آب زیرزمینی مهم ترین منبع تامین آب در مناطق خشک و نیمه خشک است. به همین دلیل حفاظت کمی و کیفی آن نقش مهمی در توسعه این مناطق دارد. هدف این تحقیق این است که از پارامترهای کیفی آب زیرزمینی جهت ارائه شاخص کیفیت آب زیرزمینی استفاده نماید.روش بررسی: در این مقاله کیفیت آب زیرزمینی دشت جیرفت با استفاده از شاخص کیفیت آب زیرزمینی (GWQI) بررسی شده است. ابتدا نحوه محاسبه شاخص بحث شده و سپس کیفیت آب زیرزمینی توسط آن مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه علاوه بر کاتیون ها و آنیون های اصلی آب زیرزمینی از پارامترهایی مانند نیترات و فسفات و آرسنیک نیز استفاده شده است.یافته ها: الگوی پراکندگی مکانی یون های اصلی تحت تاثیر زمین شناسی منطقه و جهت جریان آب زیرزمینی قرار دارد. غلظت یون های اصلی و فرعی در اغلب نقاط دشت پایین تر از حد استاندارد است.نتیجه گیری: آب زیرزمینی در بخش وسیعی از دشت جیرفت دارای کیفیت مناسبی برای شرب است.تغذیه آب زیرزمینی توسط مخروط افکنه های حاشیه دشت مهمترین عامل ایجاد کیفیت مناسب آب زیرزمینی است. مقایسه نقشه پهنه بندی شاخص کیفیت آب زیرزمینی و کلاس بندی نمونه های آب توسط روش شولر نشان دهنده مفید بودن شاخص کیفیت آب زیرزمینی جهت ارزیابی کیفیت آبخوان است. Manuscript profile

تعیین نحوه تبادلات آبی بین آب زیرزمینی و رودخانه ها، به عنوان مهمترین منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک، در سال های اخیر توجه بسیاری از محققین را به خود جلب کرده و روش های مختلفی مانند استفاده از نشت سنج ها، مینی پیزومترها و دیتالاگرهای حرارتی و همچنین سنجش و مطالعه پارامترهای فیزیکوشیمیایی برای بررسی این تبادلات آبی توسعه پیدا کرده اند. رودخانه دز که سومین رودخانه بزرگ ایران است، یکی از منابع آب سطحی مهم در بخش شمالی استان خوزستان است. در این مطالعه برهمکنش این رودخانه و آبخوان موجود در بخش شمالی محدوده دزفول- اندیمشک با استفاده از پارامترهای فیزیکوشیمیایی مطالعه شده است. به این منظور تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی و رودخانه بررسی شده است. در بررسی های زمانی از نتایج آنالیز شیمیایی منابع انتخابی موجود در منطقه و رودخانه دز استفاده شده است. برای بررسی مکانی تبادلات آبی رودخانه و آبخوان نیز 69 نمونه آب زیرزمینی از چاه های بهره برداری جمع آوری و آنالیز شده است. نتایج این آنالیزهای شیمیایی با استفاده از نمودارهای پایپر، درو و نمودارهای ترکیبی و همچنین روش های آماری مانند آنالیز خوشه ای بررسی شده است. همچنین از برنامه کامپیوتری PRO-GRADE برای ارزیابی نتایج حاصله از پارامترهای فیزیکوشیمیایی استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق موید وجود ارتباط هیدرولیکی بین رودخانه دز و آبخوان در منطقه مورد مطالعه است. ماهیت هیدرولیکی رودخانه دز به صورت یک رودخانه دهنده است. اندازه گیری غلظت نیترات در آب رودخانه و آب زیرزمینی نیز موید کاهش آغشتگی نیتراته آبخوان توسط آب نفوذ یافته از طریق رودخانه است. Manuscript profile