امروزه تجزیه‌وتحلیل بازارهای مالی به‌عنوان بخشی از بازار سرمایه و تأثیر آن در توسعه و طراحی پرتفوی و استراتژی سرمایه‌گذاری هر کشور، به موضوعی مهم و بسیار حیاتی تبدیل گشته است. هدف از این پژوهش، بررسی چگونگی ارتباط و توزیع سهم‌های مربوط به شاخص 30 شرکت بزرگ بورس اوراق بهادار تهران و اثرات ارتباطی بین خوشه‌های حاصل از سهم‌های مرتبط با هر صنعت است. در این پژوهش با استفاده از انواع روش‌های خوشه‌بندی سلسله مراتبی، ساختار، طبقه‌بندی و سلسله‌مراتب این سهم‌ها در سال 1393 موردبررسی قرارگرفته است. نتایج نشان داد که با تمرکز بر هر یک از روش‌های خوشه‌بندی سلسله مراتبی و پیاده‌سازی آن‌ها بر روی سهم‌های موردنظر، خوشه‌های مختلفی از سهام با توجه به شباهت و روابط اقتصادی و حوزه صنعت مربوط به هر سهم شناسایی گردید و همچنین خوشه‌های کلیدی و سهم‌های حیاتی در مجموعه موردنظر به دست آمد. درمجموع نتایج حاکی از آن است که انتخاب بهترین روش خوشه‌بندی سلسله مراتبی برای خوشه‌بندی سهم‌ها، به هدف موردنظر از تجزیه‌وتحلیل خوشه‌ای و در نظر گرفتن مزایا و معایب هر روش بستگی دارد. Manuscript profile