افراد ارتباطات متفاوتی با فضا به‌صورت فعال و غیرفعال برقرار می‌کنند که می‌تواند آن‌ها را با فضا درگیر و زندگی متنوع و پرجنب‌وجوشی در آن فضا ایجاد کنند و درنتیجه تأثیر بسزایی در افزایش حضور پذیری در آن فضا داشته باشند. ازاین‌رو توجه به جنبه‌های مختلف درگیری با فضا (فعال و غیرفعال) ضروری به نظر می‌آید. هر چه امکان درگیری افراد در یک فضا بیشتر باشد، حضور اقشار مختلف در آن افزایش‌یافته و درنتیجه میزان حضور پذیری در آن ارتقاء می‌یابد. در همین ارتباط موضوع حضور پذیری افراد در بازار به‌عنوان یک فضاهای عمومی که نقش مهمی در رونق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهرها دارند، از اهمیت ویژه­ای برخوردار است که در پژوهش حاضر مجموعه بازار سنتی شیراز به‌عنوان نمونه موردی تحقیق در نظر گرفته‌شده است. ازاین‌رو هدف اصلی در این پژوهش، تحلیل میزان حضور پذیری در بازار بر اساس میزان درگیری استفاده‌کنندگان با فضای بازار است. بر همین اساس، میزان حضور پذیری افراد در بازار به‌عنوان متغیر وابسته و کیفیت درگیری با فضای بازار به‌عنوان متغیر مستقل شناخته می­شود؛ همچنین مجموعه بازار سنتی شیراز به‌عنوان نمونه موردی تحقیق در نظر گرفته‌شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی مبتنی بر ترکیب روش­های کمی و کیفی است و از روش­های مشاهده، مصاحبه، برداشت میدانی، اسناد و مطالعات کتابخانه‌ای جهت جمع‌آوری اطلاعات و از نرم­افزار Depthmap  و تحلیل محتوا در ارزیابی موضوع بهره گرفته شد. نتایج تحقیق حاکی از وجود رابطه مستقیم میان درگیری فضایی و تمایل به استفاده از بازار داشت. مخروط دید، عناصر کیفی چهره شهر، عناصر کالبدی تاریخی، قابلیت دید، کیفیت لبه‌ها و کیفیت هم‌جواری‌ها ازجمله ابعاد درگیری فضایی در بازارها هستند که بر میزان حضور پذیری در بازار نقش داشته‌اند. Manuscript profile