-
Article
1 - بررسی رابطه غیرخطی آلودگی زیست محیطی و نابرابری توزیع درآمدی بااثرپذیری از عوارض زیست محیطیSustainability, Development & Environment , Issue 18 , Year , Summer 2024زمینه و هدف: More
زمینه و هدف: تسریع در رشد اقتصادی، افزایش تقاضا برای محصولات و دستیابی به تجارت جهانی؛ افزایش مصرف انرژی بخصوص سوختهای فسیلی و درنهایت انتشار گازهای گلخانهای ازجمله CO2 را که منشاء بسیاری از این آلودگیها است، بهدنبال دارد. هدف مقاله حاضر بررسی رابطه غیرخطی آلودگی زیست محیطی و نابرابری توزیع درآمدی با اثرپذیری از عوارض زیست محیطی است.
روش بررسی: برای این منظور از مدل با رویکرد آستانهای پانل (PSTR) بر اساس دادههای سالانه کشورهای (D8) طی دوره 2021-2008 استفاده شد.در این مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی (PSTR)، متغیر وابسته نابرابری توزیع درآمدی و متغیرهای توضیحی؛ مالیات مستقیم و غیرمستقیم، درآمد دولت از مالیات بر آلودگی زیست محیطی، سرمایه انسانی، تولید ناخالص داخلی سرانه، شدت مصرف انرژی، تورم و اشتغال است،
یافته ها: نتایج برآورد قسمت غیرخطی مدل نشان از وجود رابطه مثبت متغیر نرخ تورم با شاخص نابرابری توزیع درآمدی را نشان میدهد و متغیرهای درآمد دولت از مالیات بر آلودگی زیست محیطی، سرمایه گذاری، سرمایه انسانی، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سرانه و سطح اشتغال نیروی کار رابطه منفی با شاخص نابرابری توزیع درآمدی دارد. بطوریکه به ازای یک واحد افزایش در درآمد دولت از مالیات بر آلودگی زیست محیطی، نابرابری توزیع درآمد 26/0 واحد کاهش مییابد.
بحث و نتیجه گیری: رشد تولید از طریق نیاز به مواد اولیه و افزایش مصرف انرژی در بخش تولید و همچنین تولید بیشتر کالا و خدمات بر روی انتشار دی اکسید کربن تاثیر گذار است. بنابراین توجه به مسئله ثبات رشد تولید در کشورهای درحال توسعه باید جزء مسائلی قرار گیرد که بیشتر از هر موضوع دیگری موردتوجه مسئولان و مقامات دولتی باشد. هنگامی که نرخ رشد تولید به طرز محسوسی بالا میرود، فشار فزایندهای بر منابع وارد میشود. در این راستا، تقاضا برای نیروی انسانی متخصص، نیاز به سرمایه و تجهیزات سرمایهای و مصرف مواد خام و انرژی افزایش مییابد. چنان چه امکان بهرهبرداری بیشتر از هریک از منابع یادشده به موازات رشد تولید مهیا نباشد، تولید با تنگنا روبرو میشود که میتواند منجر به افزایش نابرابری توزیع درآمد شود. در این شرایط سیاستهای مالیاتی و مالیات محیط زیستی میتوان بعنوان توازن کننده درآمد وارد عمل شود.