New Researches in Environmental Engineering
,
Issue1,Year,
Spring
2023
مقدمه: رشد و تراکم بالای جمعیت در مناطق شهری و به تبع آن تولید انواع آلایندههای خانگی و صنعتی پیامدهای بسیاری بر پایداری محیطزیست و ظرفیت زیستی آن و همچنین کیفیت زندگی انسان در جوامع شهری به همراه داشته است. ارزیابی جای پای اکولوژیک یکی از روشهای اندازهگیری توسعه پ More
مقدمه: رشد و تراکم بالای جمعیت در مناطق شهری و به تبع آن تولید انواع آلایندههای خانگی و صنعتی پیامدهای بسیاری بر پایداری محیطزیست و ظرفیت زیستی آن و همچنین کیفیت زندگی انسان در جوامع شهری به همراه داشته است. ارزیابی جای پای اکولوژیک یکی از روشهای اندازهگیری توسعه پایدار در جوامع شهری است که در دنیا جهت سنجش پایداری استفاده میشود. جای پای اکولوژیک، نشانگر مقدار مصرف (تقاضای مردم برای کالاهای طبیعی و خدمات) و معادل مقدار زمین یا آبی است که نیازهای مصرفی جامعه را تأمین کرده، یا آنکه پسماندهای تولیدی آنها را جذب میکند. هدف از این پژوهش, سنجش پایداری شهر آبادان با استفاده از روش جای پای اکولوژیک است
مواد و روشها: این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با کاربرد الگوی محاسبه جای پای اکولوژیک پیشنهادی ریس و واکرناگل به منظور تعیین میزان زمین مورد نیاز ساکنان شهر آبادان انجام گرفته است. دادههای این پژوهش به طور عمده از نوع کمی و به دو روش اسنادی و میدانی جمع آوری گردید. جامعه مورد بررسی شامل 384 خانوارهای ساکن شهر آبادان و استفاده از آمار و دادههای ارگانهای ذیربط با موضوع تحقیق و آمارو سالنامههای کشوری بوده است. روش نمونه گیری از نوع تصادفی خوشهای براساس تقسیم بندی شهرآبادان به ده منطقه برحسب مناطق شهرداری و انتخاب محلات به صورت قرعه کشی صورت گرفت. سپس اقدام به محاسبه شاخص جای پای اکولوژیک مصرف مواد غذایی، میزان دیاکسید کربن تولید شده ناشی از حملونقل و گرمایش حاصل از گازهای طبیعی، میزان مصرف آب، مقدار برق مصرفی و مقدار پسماند تولیدی شد.
نتایج و بحث: یافتههای تحقیق نشان داد بیشترین جای پای اکولوژیک مربوط به مصرف برق(4252 مترمربع) به ازاء هر نفر و کمترین مربوط به پسماند (21 مترمربع) برای هر شهروند بوده است. جای پای شاخص آب 56، گاز طبیعی450، گازوئیل3770، بنزین 1484 و غذا 1232 مترمربع به ازاء هر شهروند و مجموع جای پای اکولوژیک محاسبه شده در شهر آبادان 12/1 هکتار محاسبه گردید.
نتیجهگیری: نتایج تحقیق نشان داد به دلیل اقلیم خاص منطقه و فعالیت صنایع نفتی مصرف نهاده انرژی در فصول گرم سال افزایش یافته و به دلیل صنایع موجود در منطقه و تردد خودروهای دیزلی جهت انتقال محصولات و فرآوردههای نفتی موجب شده تا مصرف سوخت گازوییل بیش از بنزین باشد. هر چند مجموع سرانه جای پای اکولوژیکی شهر آبادان کمتر از میانگین جهانی(8/1 هکتار) است، اما مجموع جای پای اکولوژیکی آن به ازاء کل جمعیت 5/5 % بیش از توان تحمل محیط زیست شهری بوده و این امر نیازمند مدیریت بهینه منابع و تطبیق این پتانسیل با جمعیت و مصرف منابع میباشد.
Manuscript profile
New Researches in Environmental Engineering
,
Issue4,Year,
Winter
2024
مقدمه: یکی از مهمترین شکل¬های صنعت گردشگری، گردشگری طبیعی است. استان فارس به دلیل برخورداري از پتانسيل بالاي گردشگری همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است. شهرستان ارسنجان با برخورداری از جنبه های گردشگری طبیعی و تاریخی از این امر مستثنی نبوده و¬هدف تحقيق حا More
مقدمه: یکی از مهمترین شکل¬های صنعت گردشگری، گردشگری طبیعی است. استان فارس به دلیل برخورداري از پتانسيل بالاي گردشگری همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است. شهرستان ارسنجان با برخورداری از جنبه های گردشگری طبیعی و تاریخی از این امر مستثنی نبوده و¬هدف تحقيق حاضر تعيين پهنههاي مناسب فعاليت¬هاي گردشگری درسطح شهرستان با تلفیق مدل اكولوژيكي مخدوم (1384) و سامانه اطلاعات جغرافيايي میباشد.
مواد و روشها: منطقه مورد مطالعه محدوده شهرستان ارسنجان در شمال شرقی استان فارس به مساحت 1439 هکتار و تحقیق حاضر براساس مدل اکولوژیکی توسعه کاربری اکوتوریسم پیشنهادی مخدوم در قالب ارزيابي توان اكولوژيك شامل سه بخش شناسایی منابع اكولوژيكي، تجزیه و تحلیل و جمع بندی منابع و درنهایت ارزیابی توان اكولوژيكي با استفاده از GIS انجام شد¬.
نتایج و بحث: نتایج تحقیق نشان داد با توجه به متغیرهای پیشنهادی در مدل مخدوم و اعمال تغییرات مورد نیاز، سه متغیر شیب، تراکم و درصد پوشش گیاهی در طبقه بندی شهرستان ارسنجان به سه طبقه مستعد (طبقه یک)، نیمه مستعد (طبقه دو) و طبقه نامناسب تاثیر گذار بوده اند.
نتیجهگیری: با توجه به محدوديتهاي شهرستان در بخش شيب و پوشش گياهي نتايج تحقیق نشان داد تفرج گسترده یک بالاترین و تفرج متمرکز طبقه یک کمترین میزان مساحت را در شهرستان به خود اختصاص داده است. وجود رخساره های توده و برون زدگی سنگی در محدوده شهرستان مانع بزرگی برای توسعه گردشگری است و کوهستان¬های منطقه تنها برای گردشگران ورزشی قابل استفاده است. گستردگی جنگل های ایران تورانی در محدوده شهرستان که آخرین لکه های جنگل¬های خشک خارج شمال و وجود رشته قنات¬های جاری در آن موجب شده تا تفرج متمرکز کمترین میزان مساحت و تفرج گسترده بیشترین سهم خود از گردشگری را به خود اختصاص دهد. بر این اساس با توجه به موقعیت شهرستان در جاده مواصلاتی به شرق کشور و نزدیکی به جاده شیراز – تهران و مجاورت با آثار تاریخی نظیر پاسارگاد، نقش رستم و تخت جمشید در کنار آثار پراکنده تاریخی در محدوده شهرستان پيشنهاد مي¬شود با اعمال مديريت صحيح و استقرار مراکز رفاهی در عرصه های بکر منابع طبيعي و حمایت بخش خصوصی در راستای توسعه اقامتگاه¬های بوم گردی و تلاش در راستای توسعه گردشگری ورزشی بخصوص ورزش¬های آبی در سال¬های ترسالی در تالاب طشک اقدام گردد.
Manuscript profile
Sanad
Sanad is a platform for managing Azad University publications