عمده‌ترین چالش‌های پیشروی برنامه‌ریزان شهری شکل‌گیری محله‌های فقیرنشین به علت نبود فضای رسمی مناسب و در حد توانایی اقشار آسیب‌پذیر شهری و به دنبال آن، شکل‌گیری خانه‌های حاشیه‌ای و مساکن کم دوام، نامناسب بودن بافت، ضعف خدمات شهری و مصالح ساختمانی، آسیب‌پذیر بودن واحدهای مسکونی این طبقات اجتماعی در برابر مخاطرات طبیعی مانند زلزله و گسترش انواع آسیب‌های اجتماعی در بین اقشار کم‌درآمد به دلیل فضای جغرافیایی حاکم بر آن می‌باشد. مرتفع ساختن این چالش‌ها نیز جز با اندیشیدن تدابیر کلان و اتخاذ رویکردهای نوین میسر نخواهد شد. ناپایداری در بخش مسکن شهر تبریز به زیادبودن مساحت بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی مربوط است. بر این اساس هدف پژوهش شناسایی و تحلیل موانع تامین مسکن گروه‌های آسیب پذیر می‌باشد. روش این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی و پیمایشی می‌باشد. برای انتخاب شاخص‌های موثر بر مسکن و الویت بندی این شاخص‌ها در گروه‌های آسیب پذیر، از کارشناسان خبره به تعداد 20 نفر، به روش دلفی جهت آزمون پرسشنامه به صورت تصادفی برای وزن دهی استفاده می‌شود. بخشی از اطلاعات مورد نیاز از مرکز آمار، جمع آوری شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی تاثیر بسزایی در امر مسکن گروه‌های کم در آمد دارد. نتایج نشان می‌دهند مناطق ده و سه دارای بیشترین رتیبه در میزان مسکن آسیب پذیر در کلانشهر تبریز هستند. Manuscript profile

مسکن به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین نیازهای انسان نقش بسیار مهمی در تأمین رفاه، آرامش و امنیت روانی گروه‌های اجتماعی بازی می‌کند. در این میان تأمین این نیاز اساسی مستلزم برنامه ریزی جامع، کارآمد و اثر بخش می‌باشد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف، تحلیل ساختاری موانع تأمین مسکن گروه‌های آسیب‌پذیر شهری در کلانشهر تبریز تدوین شده است، از نظر روش، کاربردی و ماهیت آن از نوع اکتشافی می‌باشد. جامعه آماری در این پژوهش مشتمل بر40 نفر از متخصصان و مدیران شهری می‌باشد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با روش‌های تحلیل متقاطع ساختاری با نرم‌افزار MICMAC و تدوین سناریوها از نرم افزار سناریو ویزارد صورت گرفت. نتایج حاصل از نرم افزار میک مک نشان می‌دهد که درجه پرشدگی برابر 72.5% است و از مجموع 1160 رابطه قابل ارزیابی، 440 رابطه عدد صفر، 382 رابطه عدد یک، 292 رابطه عدد دو و 486 رابطه عدد سه بوده است. علاوه بر این صفحه پراکندگی متغیرها حاکی از ناپایداری در تامین مسکن گروه‌های آسیب پذیر می‌باشد. نتایج تحقیق از معادلات ساختاری نشان می‌دهد، نوع سیاست‌های اقتصادی و مدیریتی از اثرگذارترین عوامل ناکارآمدی برنامه‌های تأمین مسکن گروه‌های کم درآمد شهری در تبریز می‌باشد. در بحث سناریوها، خوشبینانه ترین حالت متصور برای رفع مشکل تامین مسکن گروه‌های آسیب پذیر شهر تبریز، اعمال سیاست‌های انبوه سازی مسکن در این شهر می‌باشد در صورت عدم پیاده سازی این رویکرد تولید مسکن ناپایدار نمود عینی در شهر پیدا می‌کند. Manuscript profile