امروزه با توجه به آلودگی ها و اختلالات محیط زیست و عوارض آن برای انسان و سایر موجودات، مسایل محیط زیستی یکی از جدی ترین مشکلات کره زمین را به خود اختصاص داده است. این مشکلات روز به روز نیاز بشر را برای یافتن راهکارهایی جهت حل آن افزایش می دهد. یکی از مهم ترین مشکلات پیش رو، آلودگی های صنایع موجود از جمله صنعت نفت بوده که نقش به سزایی در پیشرفت و اقتصاد کشورها دارد. برای ارزیابی و کاهش اثرات ناشی از این صنایع راهکارهای گوناگونی وجود دارد. یکی از راهکارها، روش تصمیم گیری چندمعیاره است. در روش چندمعیاره، گزینه ها بر اساس میزان ارزششان مرتب می شوند. این عمل با توجه به معیارهای موجود انجام می پذیرد. در مطالعه اخیر دو مورد از مهم ترین روش های رتبه بندی مورد مطالعه قرار گرفت و مزایا و معایب آن ها بررسی شد. هم چنین مطالعه ای موردی با استفاده از روش PROMETHEE بر روی پتروشیمی اراک صورت گرفت و گزینه های مرحله ساختمانی بر اساس درجه اهمیت رتبه بندی گردید.. پس از مطالعه موردی صورت گرفته و بررسی سایر مطالعات انجام شده در این زمینه، روش PROMETHEE نسبت به روش ELECTRE به دلیل عواملی از جمله راحت و قابل فهم بودن، توانایی مقابله با عدم قطعیت، ارزش دادن به تصمیم گیران، قدرت نمایش دیداری داده ها، اعتبار و انعطاف پذیری بیش تر به عنوان روش برتر انتخاب گردید. روش ذکر شده می تواند در مورد تصمیم گیری های محیط زیستی و نیز تصمیم گیری های حیطه صنعت نفت و پتروشیمی که دارای داده های کیفی و کمی توام و نیز عدم اطمینان هستند به کار رفته و نتایج مطلوبی را در اختیار محققین قرار دهد. Manuscript profile

هدف از پژوهش حاضر، معرفی روش DPSIR و بررسی کاربرد آن در محیط زیست و تصمیم‌گیری‌های این حوزه و لزوم استفاده از این روش برای حل مشکلات محیط زیستی است. از آن جایی که در دهه های اخیر، مشکلات محیط زیستی که بیش تر بر اساس جنبه های اقتصادی فعالیت های انسانی بوده است، محققان و تصمیم گیران با چالش مواجه شده اند. این مشکلات در مقیاس ها ی متفاوتی از تغییر اقلیم جهانی تا تأثیرات فعالیت های انسانی بر سیستم های اکولوژیکی جای گرفته اند. در حال حاضر، به دلیل اهمیت این مشکلات نیاز به استفاده از روش های انعطاف پذیر برای مقابله کارآمد با مشکلات محیط زیستی بیش‌ازپیش احساس می شود؛ روش هایی که هم فاکتورهای اقتصادی و اجتماعی و هم فاکتورهای محیط زیستی را در نظر بگیرند. با توجه به هدف این مطالعه، روش پژوهش، مروری بر مقالات و یافته های قبلی درباره کاربرد مدل DPSIR و منافع و معایب آن در تصمیم گیری های محیط زیست بود. چارچوب DPSIR یا مدل(نیروی محرکه- فشار- وضعیت- تاثیر- پاسخ) ابزاری است که از طریق تعیین روابط میان فعالیت های انسانی و محیط زیست به توصیف مشکلات محیط زیستی می پردازد. این چارچوب زمینه ای را فراهم می کند تا انواع شاخص های متفاوت با یکدیگر ترکیب شوند و نه تنها تأثیرات محیط زیستی بلکه، تأثیرات اقتصادی- اجتماعی ناشی از تغییرات در وضعیت اکوسیستم ها را نیز در نظر می گیرد. نتایج این مطالعه نشان داد که مدل DPSIR می تواند اطلاعات متنوع درباره سیستم محیط زیستی را طبقه بندی و ساده سازی کند تا این اطلاعات برای پاسخ های احتمالی در اختیار سیاست گذاران قرار گیرند و به همین دلیل این روش در دهه های اخیر با سرعت فزاینده ای توسط محققان و سیاست گذاران در حال استفاده است. Manuscript profile