The Relationship Between Supply Environment, Supply Chain Integration and Performance Considering Opportunistic Behaviors

Subject Areas : Management (Operations Research)

Abbas َAsadi ¹ , safanaz Heidari ²

1 - Assistant Professor, Department of Marketing management, Varamin- Pishva Branch, Islamic Azad University, Varamin, Iran
2 - Assistant Professor, Department of management, Miandoab Branch, Islamic Azad University, miandoab, Iran

Received: 2023-10-23 Accepted : 2023-12-04 Published : 2025-03-18

Keywords: supply environment, supply chain integration, environmental performance, opportunistic behaviors,

Abstract :

Abstract:

This research was conducted with the aim of examining the relationship among supply environment, supply chain integration, and performance considering opportunistic behaviors. This research employed a goal-oriented approach and utilized a descriptive-correlational design for its data collection procedure.

The required data in this study were collected using a questionnaire. The statistical population was all the engineers and managers active in the manufacturing companies located in the industrial town number one of Arak. From among the statistical population of 230 individuals, a sample of 140 participants was obtained using the Cochran sampling method. They were selected through random sampling. The data were analyzed using the Partial Least Squares (PLS) technique, employing SmartPLS software for the analysis. The obtained results showed that there is a significant relationship between supply environment, supply chain integration and performance. However, the mediating role of opportunistic behaviors did not demonstrate a significant relationship, leading to the rejection of the hypothesis.

 

Key Words: supply environment, supply chain integration, environmental performance, opportunistic behaviors

 

 

 

 

 

1.Introduction

Waste of resources in a supply chain occurs due to the opportunistic tendencies of its members. Curbing the opportunistic tendencies of influential members who take unfair advantage of weaker organizations helps to reduce the resource consumption of weaker parties in the supply chain. Transaction costs also affect the way organizations interact with each other and cause organizations to show opportunistic behavior in order to maximize their profits. Supply chain integration is based on supply chain management concepts and considers the supply chain as an integrated system. It also focuses on sustainable performance and subsequently includes strategic and executive elements. This view of supply chain performance has led to the emergence of a supply chain management research domain called supply chain orientation. Supply chain orientation is based on the view that the organization's supply chain is an independent entity and focuses on achieving results within the supply chain that lead to better performance. So far, the relationship between supply environment, supply chain integration and performance considering opportunistic behaviors has not been considered. Is there a relationship between supply environment, supply chain integration and performance considering opportunistic behaviors or not? Identifying this relationship will provide an opportunity for future research to consider the effect of supply chain orientation on other supply chain functions and external performance outcomes. Based on this and according to the said contents, the main purpose of this research is to examine the relationship between supply environment, supply chain integration and performance by considering opportunistic behaviors.

2.Literature Review

The findings of Nasri Rad's research (2015) showed a positive significant impact of the company's orientations on the sustainability of the supply chain. Among the dimensions of the company's orientation, two dimensions of environmental orientation and cultural orientation had a positive significant effect on sustainable purchasing and sustainable supply procedures. However, the two dimensions of social orientation and regional orientation did not have a significant effect on sustainable purchasing and sustainable supply practices. The results of the data analysis in the research conducted by Mehrabani and Hassanzadeh Farashband (2014) showed that the direction of the supply chain and the relationship management variable with the main supplier have an effect on the effectiveness of organizational purchasing. The results of the structural equation model in the research conducted by Taghizadeh Yazdi and Zulfi (2014) revealed a positive significant causal relationship between supply chain actions and competitive advantage. Also, the direct and indirect relationship between supply chain actions and sustainability was confirmed. Li and Nam (2016) showed in their research that organizational supply chain orientation has a significant effect on supply chain management and that it is also affected by management supply chain orientation. On the other hand, operational supply chain management is only affected by supply chain orientation information technology. Structural supply chain orientation also moderates the role of strategic supply chain orientation in meeting customer needs. Luzini (2015) demonstrated in his research that supply chain collaboration improves business performance; the market, performance, value and cooperation of the supply chain positively affects the financial performance; and the cooperation capabilities between companies have a positive significant impact on the company's business performance. Also, the cooperation of upstream and downstream members of the chain can support different forms of business. In their study, Esper et al. (2010) showed that the strategy and orientation of the structural supply chain can be effective in realizing the organization's goal of increasing organizational advantages. Finally, Gold et al. (2010), in their study, revealed that the strategic and structural dimensions of supply chain orientation help to improve supply chain cooperation and its combined effect is greater especially in uncertain dynamic environments.

3.Methodology

The methodology employed in this research is grounded in applied research principles. The purpose of this research was to test theoretical concepts in real-world situations and address practical problems to improve the processes or products. The statistical population of the present study consisted of all the engineers and managers active in the manufacturing companies located in the industrial town of Arak, 140 of whom were selected as the sample of the study through available sampling. The current research has two distinct phases in the data collection and analysis. In the first phase, the data was analyzed using descriptive and inferential statistics methods. In descriptive statistics, mean, standard deviation and frequency tables are used. Then, inferential statistics are employed to explain the relationships between variables and generalize the results to the society. Cronbach's alpha test is used to determine reliability, and Lisrel software and structural equation model are used to confirm or reject each hypothesis.

4.Result

Initially, library studies were used to review the necessary theoretical literature in the field under investigation and then, the information needed for this research was collected through a questionnaire. The statistical population of the current research was all the engineers and managers active in the manufacturing companies located in the industrial town of Arak. Form among the statistical population of 230 individuals, a sample equal to 140 participants was recruited through random sampling. To analyze the data, partial least squares technique was used, employing SmartPLS software. The obtained results showed that there is a significant relationship between supply environment, supply chain integration and performance. However, the mediating role of opportunistic behaviors was rejected. This hypothesis was composed of some sub-hypotheses.  The results obtained for testing each of these sub-hypotheses are as follows: The results obtained from the t-statistic at the rate of 9.193 showed that there is a significant relationship between the supply environment and the integrity of the supply chain; the results obtained from the statistic t at the rate of 8.094 showed that there is a significant relationship between supply chain integration and productivity; the results obtained from the t statistic at the rate of 23.703 revealed that operational profit has a significant relationship with environmental performance; and the results obtained from the t-statistic at the rate of 1.118 rejected the mediating role of opportunistic behaviors within the work environment regarding the influence of supply chain integration on operational productivity.

5.Discussion

In a supply chain, waste of resources arises from the opportunistic tendencies of its members. By curbing the opportunistic tendencies of influential members who exploit unfair advantages over weaker organizations helps to reduce the resource consumption of weaker parties in the supply chain. Therefore, it is suggested that industries, after adopting the appropriate supply chain strategy, in order to examine the correctness of this strategy and achieve the goals corresponding to that strategy, seek integration in the supply chain of their organization and its development. By holding training courses, managers and officials should increase the chain members' knowledge about the factors affecting the supply chain management of the project to enhance operational efficiency. This can be achieved by outlining a series of actions related to social responsibility towards the environment and employees, which may include: increased attention and investment in training employees focusing on skill development and behavioral improvement, determining rewards and welfare facilities appropriate to the performance of employees, career development and the possibility of promotion at all organizational levels, equality and job justice at all organizational levels, involving employees in decision-making, creating a cheerful, clean and safe environment for employees, and improving productivity and accordingly, performance in this environment.

 

References:

Ageron, B., Gunasekaran, A., & Spalanzani, A. (2012). Sustainable supply management: An empirical study. International Journal of Production Economics, 140, 168-182. doi:10.1016/j.ijpe.2011.04.007
Cao, M., & Zhang, Q. (2011). Supply chain collaboration: Impact on collaborative advantage and firm performance. Journal of Operations Management, 29, 163-180. doi: 10.1016/j.jom.2010.12.008
Chen, L., Zhao, X., Tang, O., Price, L., Zhang, S.,& Zhu, W. (2017). Supply chain collaboration for sustainability: A literature review and future research agenda. International Journal of Production Economics, 194(C), pages 73-87. doi:10.1016/j.ijpe.2017.04.005
Christopher, M. 2002,” The agile supply chain, competing in volatile markets”. Industrial Marketing Management, 29, 37-44. doi:10.1016/S0019-8501(99)00110-8
Esper, T. L., & Defee, C. C. (2010). A framework of supply chain orientation. International Journal of Logistics Management, 21(2), 161-179. doi:10.1108/09574091011071906
Gold, S., Seuring, S., & Beske, P. (2010). Sustainable supply chain management and interorganizational resources: a literature review. Corporate Social Responsibility & Environmental Management, 17(4), 230-245. doi:10.1002/csr.207
Hult, G. T. M., Ketchen, D. J., Jr., Adams, G. L., & Mena, J. A. (2008). Supply chain orientation and balanced scorecard performance. Journal of Managerial Issues(4), 73-87. https://www.jstor.org/stable/40604627
Jadhav, A., Orr, S., Malik, M., (2018), The role of supply chain orientation in achieving supply chain sustainability, International Journal of Production Economics, 217, 112-125 . doi:10.1016/j.ijpe.2018.07.031
Kirchoff, J. F., Omar, A., & Fugate, B. S. (2016a).A Behavioral Theory of Sustainable Supply Chain Management Decision Making in Non-exemplar Firms. Journal of Supply Chain Management, 52(1), 41-65. doi:10.1111/jscm.12098
Klassen, R. D., & Vereecke, A. (2012). Social issues in supply chains: Capabilities link responsibility, risk (opportunity), and performance. International Journal of Production Economics, 140(1), 103-115. doi:10.1016/j.ijpe.2012.01.021
Lee, T., & Nam, H. (2016). An Empirical Study on the Impact of Individual and Organizational Supply Chain Orientation on Supply Chain Management. Asian Journal of Shipping & Logistics, 32(4), 249-255. doi:10.1016/j.ajsl.2016.12.009
Luzzini, D., Brandon-Jones, E., Brandon-Jones, A., & Spina, G. (2015). From sustainability commitment to performance: The role of intra- and inter-firm collaborative capabilities in the upstream supply chain. International Journal of Production Economics, 165, 51-63. doi:1016/j.ijpe.2015.03.004
Mehrabani, Fatemeh and Farshid Hassanzadeh, Farash Band (2014). The impact of supply chain orientation on the effectiveness of organizational purchasing of supplier companies of Bo Ali Sina Petrochemical Company through supplier relationship management, Third International Accounting and Management Conference, Tehran, Mehr Ashraq Conference Institute. [In Pershian] https://www.civilica.com /Paper-MOCONF03-MOCONF03_059.html
Nasri Rad, Mina (2015). Investigating the impact of the company's orientations on the sustainability of supply chain management (case study: Tehran Automobile Industries). Master's thesis. [In Pershian]
Olfat, L., & Mazrooii Nasr Abadi, E. (2014). A model for measuring sustainability of supply chain, case study: mechain made carpet industry of Iran. Iranian journal of management sciences, 9(33), 29-46.
Patel, P. C., Azadegan, A., & Ellram, L. M. (2013).The effects of strategic and structural supply chain orientation on operational and customer%focused performance. Decision Sciences, 44(4), 713-753. doi:10.1111/deci.12034
Sinnandavar, C.M., Wong, W. P., Soh, K. L., 2018. Dynamics of supply environment and information system: integration, green economy and performance. Transportation Research Part D: Transport and Environment. 62, 536–550. doi:10.1016/j.trd.2018.03.015
Stadtler, H., Kilger Ch. (2005),”Supply Chain Management and, Advanced Planning”, Springer,pp:18-45.
Taghizadeh Yazdi, Mohammad Reza and Mehrdad Zulfi (2014). Investigating the impact of supply chain measures on organizational sustainability with the mediating role of competitive advantage (case study: Saipa Company's supply chain), the second international industrial engineering and management conference, Turkey - Istanbul, Idepardaz Institute of Managers, Vira Capital, https://www.civilica .com/Paper-ICMI02-ICMI02_130.html. [In Pershian]
Torabi Fijani, Hamid, (2012), "Investigation of the effect of the supply chain on the selection of the best supplier", Master's Thesis, Islamic Azad University, Arak Branch. [In Pershian]
Williamson, O.E., 2008. Outsourcing: transaction cost economics and supply chain management. Journal of Supply Chain Management. 44(2), 5-16.

Full-Text:



Vol.19, No.72, Spring 2025                                                                Journal of Productivity Management 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

The Rrelationship among Supply Environment, Supply Chain Integration and Performance Considering Opportunistic Behaviors

 

Abas Asadi¹*, Safanaz Heidari²

 

(Received:2023.10.23 - Accepted:2023.12.04 )

 

 

Abstract:

This research was conducted with the aim of examining the relationship among supply environment, supply chain integration, and performance considering opportunistic behaviors. This research employed a goal-oriented approach and utilized a descriptive-correlational design for its data collection procedure.

The required data in this study were collected using a questionnaire. The statistical population was all the engineers and managers active in the manufacturing companies located in the industrial town number one of Arak. From among the statistical population of 230 individuals, a sample of 140 participants was obtained using the Cochran sampling method. They were selected through random sampling. The data were analyzed using the Partial Least Squares (PLS) technique, employing SmartPLS software for the analysis. The obtained results showed that there is a significant relationship between supply environment, supply chain integration and performance. However, the mediating role of opportunistic behaviors did not demonstrate a significant relationship, leading to the rejection of the hypothesis.

 

Key Words: supply environment, supply chain integration, environmental performance, opportunistic behaviors

 

 

 

 

 

1.Introduction

Waste of resources in a supply chain occurs due to the opportunistic tendencies of its members. Curbing the opportunistic tendencies of influential members who take unfair advantage of weaker organizations helps to reduce the resource consumption of weaker parties in the supply chain. Transaction costs also affect the way organizations interact with each other and cause organizations to show opportunistic behavior in order to maximize their profits. Supply chain integration is based on supply chain management concepts and considers the supply chain as an integrated system. It also focuses on sustainable performance and subsequently includes strategic and executive elements. This view of supply chain performance has led to the emergence of a supply chain management research domain called supply chain orientation. Supply chain orientation is based on the view that the organization's supply chain is an independent entity and focuses on achieving results within the supply chain that lead to better performance. So far, the relationship between supply environment, supply chain integration and performance considering opportunistic behaviors has not been considered. Is there a relationship between supply environment, supply chain integration and performance considering opportunistic behaviors or not? Identifying this relationship will provide an opportunity for future research to consider the effect of supply chain orientation on other supply chain functions and external performance outcomes. Based on this and according to the said contents, the main purpose of this research is to examine the relationship between supply environment, supply chain integration and performance by considering opportunistic behaviors.

2.Literature Review

The findings of Nasri Rad's research (2015) showed a positive significant impact of the company's orientations on the sustainability of the supply chain. Among the dimensions of the company's orientation, two dimensions of environmental orientation and cultural orientation had a positive significant effect on sustainable purchasing and sustainable supply procedures. However, the two dimensions of social orientation and regional orientation did not have a significant effect on sustainable purchasing and sustainable supply practices. The results of the data analysis in the research conducted by Mehrabani and Hassanzadeh Farashband (2014) showed that the direction of the supply chain and the relationship management variable with the main supplier have an effect on the effectiveness of organizational purchasing. The results of the structural equation model in the research conducted by Taghizadeh Yazdi and Zulfi (2014) revealed a positive significant causal relationship between supply chain actions and competitive advantage. Also, the direct and indirect relationship between supply chain actions and sustainability was confirmed. Li and Nam (2016) showed in their research that organizational supply chain orientation has a significant effect on supply chain management and that it is also affected by management supply chain orientation. On the other hand, operational supply chain management is only affected by supply chain orientation information technology. Structural supply chain orientation also moderates the role of strategic supply chain orientation in meeting customer needs. Luzini (2015) demonstrated in his research that supply chain collaboration improves business performance; the market, performance, value and cooperation of the supply chain positively affects the financial performance; and the cooperation capabilities between companies have a positive significant impact on the company's business performance. Also, the cooperation of upstream and downstream members of the chain can support different forms of business. In their study, Esper et al. (2010) showed that the strategy and orientation of the structural supply chain can be effective in realizing the organization's goal of increasing organizational advantages. Finally, Gold et al. (2010), in their study, revealed that the strategic and structural dimensions of supply chain orientation help to improve supply chain cooperation and its combined effect is greater especially in uncertain dynamic environments.

3.Methodology

The methodology employed in this research is grounded in applied research principles. The purpose of this research was to test theoretical concepts in real-world situations and address practical problems to improve the processes or products. The statistical population of the present study consisted of all the engineers and managers active in the manufacturing companies located in the industrial town of Arak, 140 of whom were selected as the sample of the study through available sampling. The current research has two distinct phases in the data collection and analysis. In the first phase, the data was analyzed using descriptive and inferential statistics methods. In descriptive statistics, mean, standard deviation and frequency tables are used. Then, inferential statistics are employed to explain the relationships between variables and generalize the results to the society. Cronbach's alpha test is used to determine reliability, and Lisrel software and structural equation model are used to confirm or reject each hypothesis.

4.Result

Initially, library studies were used to review the necessary theoretical literature in the field under investigation and then, the information needed for this research was collected through a questionnaire. The statistical population of the current research was all the engineers and managers active in the manufacturing companies located in the industrial town of Arak. Form among the statistical population of 230 individuals, a sample equal to 140 participants was recruited through random sampling. To analyze the data, partial least squares technique was used, employing SmartPLS software. The obtained results showed that there is a significant relationship between supply environment, supply chain integration and performance. However, the mediating role of opportunistic behaviors was rejected. This hypothesis was composed of some sub-hypotheses. The results obtained for testing each of these sub-hypotheses are as follows: The results obtained from the t-statistic at the rate of 9.193 showed that there is a significant relationship between the supply environment and the integrity of the supply chain; the results obtained from the statistic t at the rate of 8.094 showed that there is a significant relationship between supply chain integration and productivity; the results obtained from the t statistic at the rate of 23.703 revealed that operational profit has a significant relationship with environmental performance; and the results obtained from the t-statistic at the rate of 1.118 rejected the mediating role of opportunistic behaviors within the work environment regarding the influence of supply chain integration on operational productivity.

5.Discussion

In a supply chain, waste of resources arises from the opportunistic tendencies of its members. By curbing the opportunistic tendencies of influential members who exploit unfair advantages over weaker organizations helps to reduce the resource consumption of weaker parties in the supply chain. Therefore, it is suggested that industries, after adopting the appropriate supply chain strategy, in order to examine the correctness of this strategy and achieve the goals corresponding to that strategy, seek integration in the supply chain of their organization and its development. By holding training courses, managers and officials should increase the chain members' knowledge about the factors affecting the supply chain management of the project to enhance operational efficiency. This can be achieved by outlining a series of actions related to social responsibility towards the environment and employees, which may include: increased attention and investment in training employees focusing on skill development and behavioral improvement, determining rewards and welfare facilities appropriate to the performance of employees, career development and the possibility of promotion at all organizational levels, equality and job justice at all organizational levels, involving employees in decision-making, creating a cheerful, clean and safe environment for employees, and improving productivity and accordingly, performance in this environment.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

رابطه محیط تأمین، ادغام زنجیره تأمین و عملکرد با درنظرگرفتن رفتارهای فرصت طلبانه

 

 

عباس اسدی³*، صفاناز حیدری⁴

 

(دریافت: 01/08/1402-پذیرش نهایی: 13/09/1402)

 

 

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی «رابطه محیط تأمین، ادغام زنجیره تأمین و عملکرد با درنظرگرفتن رفتارهای فرصت طلبانه» انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف كاربردی می باشد و از نظر روش گردآوری داده ها از نوع توصیفی- همبستگی است. در این پژوهش داده های مورد نیاز بوسیله پرسشنامه جمع آوری گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه مهندسین و مدیران فعال در شرکتهای تولیدی واقع در شهرک صنعتی شماره یک اراک بودند که با توجه به جامعه آماری 230 نفره، با استفاده از روش نمونه­گیری کوکران، نمونه ای برابر با 140 نفر به دست آمد که این افراد به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک حداقل مربعات جزئی به کمک نرم افزار SmartPLS استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که بین محیط تأمین، ادغام زنجیره تأمین و عملکرد رابطه معناداری وجود دارد ولی نقش میانجی رفتارهای فرصت طلبانه رابطه معنی­داری ندارد و فرضیه رد می­­شود.

 

واژه­های کلیدی: محیط تأمین، ادغام زنجیره تأمین، عملکرد زیست محیطی،  رفتارهای فرصت طلبانه

 

 

 

 

 

مقدمه

نقش فعالیت های زنجیره تامین تولید در برابر گرمایش جهانی و کاهش منابع طبیعی و غیر قابل احیاء از طریق توزیع، حمل و نقل و دفع مواد، اهمیت توجه به مسئله پایداری فعالیت ها در زنجیره تامین را نشان می دهد(آگرون و همکاران⁵،2012؛ کلاسن و ورک⁶ ،2012) و به تمرکز بیشتر بر پایداری زنجیره تامین در ادبیات تحقیق و توسعه مفهوم مدیریت زنجیره تامین پایدار منجر گردیده است. جهانی شدن زنجیره های تامین، مفهوم پایداری اجتماعی را متحول ساخته است. نمونه هایی از مسائل پایداری اجتماعی در زنجیره های تامین شامل کودکان کار، کار اجباری، بهداشت و سلامت ضعیف، تبعیض و قوانین و مقررات دولتی می باشند (جادهاو و همکاران⁷،2018).

اتلاف منابع در یک زنجیره تامین به دلیل تمایلات فرصت طلبانه اعضای آن رخ می دهد. مهار تمایلات فرصت طلبانه اعضای با نفوذی که از مزایای ناعادلانه سازمان های ضعیف تر استفاده می کنند، به کاهش مصرف منابع طرف های ضعیف تر در زنجیره تامین کمک می کند (سینانداور و همکاران⁸، 2018). هزینه‌های تراکنش نیز بر نحوه تعامل سازمان ها با یکدیگر اثرگذار است و باعث می شود که سازمان ها برای برای حداکثرکردن سود خود، رفتارهای فرصت طلبانه­ای از خود نشان دهند (ویلیامسون⁹، 2008).

سازه های زنجیره تامین شامل مشتری، رقیب، تامین کننده، عملیات تدارکات و متغیرهای زنجیره تامین می باشد (هالت و همکاران¹⁰،2008). این متغیرها را می توان در دو بعد استراتژیک و ساختاری در نظر گرفت. جهت گیری زنجیره تامین ساختاری نشان دهنده برقراری ارتباط بین زنجیره تامین و فعالیت های عملیاتی داخلی است. مفهوم جهت گیری زنجیره تامین ساختاری در این پژوهش به عنوان رفتارهای داخلی که برقراری ارتباطات را در میان زنجیره تامین داخلی تسهیل    می کنند، در نظر گرفته می شوند(پاتل و همکاران¹¹،2013). زنجیره تامین استراتژیک، برقراری ارتباط بین  فعالیت های زنجیره تامین خارجی را نشان می دهد. جهت گیری زنجیره تامین استراتژیک، به منظور بهبود عملکرد، در میان منابع زنجیره تامین، یکپارچگی ایجاد می کند ( کائو و ژانگ¹²،2011).

توسعه فعالیت های مدیریت زنجیره تامین داخلی اولین مرحله از اجرای جهت گیری زنجیره تامین است. در این پژوهش، برای بیان متغیرهایی که در مدیریت فعالیت های زنجیره تامین و هماهنگی اعضای زنجیره تامین داخلی، نقش دارند، از سازه هماهنگی استفاده می کنیم. این سازه یک شکل ساختاری از جهت گیری زنجیره تامین است و فرآیندهای داخلی را تحت تاثیر قرار می دهد (جادهاو و همکاران، 2018).

 دومین مرحله از اجرای جهت گیری زنجیره تامین، جهت گیری این فعالیت ها به سمت عملیات خارجی زنجیره تامین است(کرچوف و همکاران¹³، 2016). در این پژوهش برای بیان متغیرهایی که عملکرد خارجی دارند، از سازه همکاری و ارتباطات زنجیره تامین استفاده می کنیم.

همچنین ادبیات موجود، زنجیره تامین را به عنوان یک "سازماندهی" در نظر گرفته و بر تاثیر آن بر قابلیت های ادغام زنجیره تأمین و عملکرد، تمرکز کرده است(لی و نام ¹⁴،2016). اما تاکنون رابطه بین محیط تأمین، ادغام زنجیره تأمین و عملکرد با درنظرگرفتن رفتارهای فرصت طلبانه در نظر گرفته نشده است که آیا بین محیط تأمین، ادغام زنجیره تأمین و عملکرد با در نظر گرفتن رفتارهای فرصت طلبانه رابطه ای وجود دارد یا خیر؟ شناسایی این رابطه فرصتی برای تحقیقات آینده ایجاد خواهد کرد تا اثر جهت گیری زنجیره تامین را بر سایر عملکردهای زنجیره تامین و نتایج عملکرد خارجی مد نظر قرار دهند. بر این اساس و با توجه به مطالب گفته شده، سوال اصلی که توسط این تحقیق بدنبال پاسخگویی به آن هستیم این است که «بین محیط تأمین، ادغام زنجیره تأمین و عملکرد با در نظرگرفتن رفتارهای فرصت طلبانه چه رابطه وجود دارد؟» 

اکثر مفاهیم زنجیره تامین به شکل ضمنی در زنجیره تامین دو جریان را تشخیص داده­اند: جریان مواد و جریان اطلاعات. یکپارچگی زنجیره تامین باید هم مواد و هم اطلاعات را شامل گردد و نمی تواند تنها به یکی از این دو بپردازد. همکاری، هماهنگی و تشریک مساعی کارایی سراسر زنجیره تامین را بهبود می دهند و برای نشان دادن یکپارچگی میان شرکاء استفاده می شوند. عوامل زیادی روی یکپارچگی زنجیره تامین تأثیر می گذارند و همچنین یکپارچگی زنجیره تامین نیز بر روی عملکرد سازمانی تاثیر می گذارد. افزایش رقابت نه تنها موجب بهبود عملکرد داخلی شرکت ها شده است از جمله کنترل فرایند و مدیریت موجودی و همچنین موجب تمرکز سازمان ها بر یکپارچه سازی تامین کنندگان خود در کل فرایند زنجیره ارزش نیز می شود(چن و همکاران ،2017؛ جادهاو و همکاران، 2018).  

سازمان ها و افراد با ورود به قرن بیست و یکم در حال تجربه پدیده ها و اتفاق های جدیدی هستند که شاید ریشه آنها از سال ها قبل در حال رشد بوده است. در طی دو دهه اخیر مدیریت زنجیره تامین به عنوان یکی از کلیدی ترین عوامل رقابت و موفقیت سازمان ها مطرح شده و مورد توجه زیاد محققان و صاحب نظران مدیریت تولید و عملیات بوده است. پاسخ به سوال های مهمی مانند اینکه چگونه می توان مشتری را راضی کرد. کسب وکار را توسعه داد یا سودآوری را بالا برد، در ارتقای مدیریت زنجیره تامین قابل جستجو می باشد، این راه حل، داروی خدمات ضعیف، ارتباطات ضعیف، تعامل ناقص و بسیاری چیزهای دیگر محسوب می شود.

مديريت زنجيره تأمين به صورت امروزي از پژوهش هايي حاصل شد که در اواخر دهه 1950 ميلادي درباره انتقال موجودي انبارها به شرکت و به خارج از آن انجام شده است. برنامه ريزي مواد اوليه مورد نياز که در دهه 1970 ميلادي به اجرا در آمد، شروع واقعي عمليات زنجيره تامين به شمار مي آيد(زوکرمن، 2000). فارازل زنجيره تأمين را از جديدترين و مهمترين موضوعات مي داند که سازمان ها با استفاده از آن در پي ايجاد ارزش براي سهامداران و ذي نفعان خود هستند. همچنين مديريت زنجيره تأمين يک مبحث ميان رشته اي است که از رشته هايي مانند بازاريابي، مديريت عمليات، خريد و پشتيباني تشکيل مي شود.

زنجيره تأمين در مقياس گسترده خود به معناي زنجيره تأمين بين سازماني بوده در حالي که در مقياس کوچکتر به معناي زنجيره تأمين درون سازماني است. در زنجيره تأمين درون سازماني روابط و هماهنگي ميان بخش هاي وظيفه اي مختلف سازماني مانند بازاريابي، توليد، خريد، پشتيباني و... ضروري است (استدلر و کيلگر¹⁵، 2005).

در مقالات و تحقيقات انجام شده درمورد زنجيره تأمين ومديريت آن تعاريف مختلفي بسته به رويكرد مؤسسه ارائه گرديده است. برخي زنجيره تأمين را در رابط ميان خريدار و فروشنده محدود نموده اند كه چنين نگرشي تنها بر عمليات خريد رده اول دريك سازمان  تمركز دارد. گروهي ديگر به زنجيره تأمين ديد و سيعتري داده و آنرا شامل تمام سرچشمه هاي تأمين براي سازمان مي دانند. با اين تعريف زنجيره تأمين شامل تمام تأمين كنندگان رده اول، دوم، سوم و ... خواهد بود.

چنين نگرشي به زنجيره تأمين تنها به تحليل شبكه تأمين خواهد پرداخت. ديدگاه سوم نگرش زنجيره ارزش " پورتر" است كه در آن زنجيره تأمين شامل تمام فعاليت­هاي مورد نياز براي ارائه يك محصول يا خدمت به مشتري نهايي است. با نگرش مذكور به زنجيره تأمين توابع ساخت و توزيع بعنوان بخشي از جريان كالا و خدمات به زنجيره اضافه مي شد. در واقع با اين ديد زنجيره شامل سه حوزه تدارك ، توليد و توزيع است.

ذيلاً به تعاريف ديگري در اين خصوص اشاره مي شود:

منظور از زنجيره تأمين، شبكه اي از سازمان هاست كه با ارتباطي بالادستي به پايين دستي در فرايندهاي و فعاليت­هايي درگيرند و از طريق ارائه محصولات و خدمات به مشتري نهايي، توليد ارزش    مي كنند. به طور وسيع­تر، يك زنجيره تأمين، شامل دو يا چند سازمان است كه از نظر قانوني از هم جدا بوده و توسط جريان مواد،‌ اطلاعات و جريانات مالي با هم مرتبط هستند. اين سازمانها مي توانند شركت‌هايي باشند كه مواد اوليه و قطعات، محصولات مياني و نهايي توليد مي كنند و حتي فراهم آورندگان خدمات تأمين و توزيع (لجستيك) و خود مشتري را نيز در بر مي گيرند. يك شبكه فقط روي جريان در داخل يك زنجيره تمركز نمي كند بلكه شبكه هاي پيچيده همگرا واگراي را نيز مدنظر دارد (كريستوفر¹⁶،2002، 40).

وي همچنين بر اين باور است كه اصطلاح زنجيره تأمين در مورد شركت هاي بزرگي اعمال مي شود كه اغلب در چندین محل و كشور مختلف واقع شده اند. هماهنگ سازي جريان مواد، اطلاعات و مالي در مورد شركت­هاي چند مليیتي، نيازمند روشي مؤثر است كه دستيابي به آن با وجود پيشرفت­هاي انجام شده هنوز دشوار است. درهر حال اگر اين محلها قسمتي از يك سازمان بزرگ يا يك سطح از مديريت فوقاني باشند، تصميم گيري آسانتر خواهد بود. زنجيره تأمين در مفهوم وسيع آن، زنجيره تأمين "بين سازماني" نيز ناميده مي شود، در حالي­كه اصطلاح "درون سازماني" به مفهوم خاصي از زنجيره تأمين مربوط مي شود. بدون توجه به اين تقسيم بندي بايد بين واحدهاي مختلف وظيفه اي مانند بازاريابي توليد، خريد تأمين و توزيع (لجستيك) و مالي هماهنگي لازم وجود داشته باشد.

مديريت زنجيره تأمين داراي سه فرآيند عمده واصلي است كه عبارتند از:«مديريت اطلاعات». « مديريت لجستيك» و « مديريت روابط ». 

پژوهشگران و نویسندگان مختلف، نگرش­ها و تعاریف متفاوتی از زنجیره تأمین ارائه نموده اند. برخی زنجیره تأمین را در روابط میان خریدار و فروشنده محدود کرده اند. چنین نگرشی تنها بر عملیات خرید در رده اول در یک سازمان تمرکز دارد. گروه دیگر به زنجیره تأمین دید وسیع تری داده و آن را شامل سرچشمه های تأمین برای سازمان می دانند. بدین ترتیب زنجیره تامین عبارت خواهد بود از تأمین کنندگان رده اول، دوم، سوم و غیره. چنین نگرشی به زنجیره تأمین صرفاً به تحلیل شبکه تأمین خواهد پرداخت. دیدگاه سوم نگرش زنجیره ارزش پورتر است که در آن زنجیره تامین شامل تمام فعالیت­های مورد نیاز برای ارائه یک محصول یا خدمت به مشتری نهایی می باشد. گروهی نیز زنجیره تامین را مجموعه ای از نگرش­ها و تفکرات می دانند که وظیفه آن هم افزایی (سینرژی) در عملکرد نهایی شرکت است. با این نگرش توابع ساخت و توزیع به عنوان بخشی از جریان کالاها و خدمات به زنجیره اضافه می­شود. در واقع با این رویکرد زنجیره تامین شامل سه حوزه تدارک، تولید و توزیع می­باشد و تمام فعالیت­های مورد نیاز برای ارائه یک محصول به مشتری نهایی و مدیریت آن را پوشش می دهد(ترابی فیجانی، 1392، 31).

 

 

 

 

 

 

شکل (1): زنجیره تامین شامل سه حوزه تدارک، تولید و توزیع

Fig(1): The supply chain includes three areas of procurement, production and distribution

 

به طور کلی می توان گفت زنجیره تأمین شامل دو یاچند سازمان است که از نظر قانونی از هم جدا بوده و توسط جریان های مواد، اطلاعات و مالی به هم مرتبط هستند. این سازمان ها می توانند شرکت‌هایی باشند که قطعات، اجزای تشکیل دهنده و محصولات نهایی تولید کنند و حتی فراهم کنندگان خدمات تهیه و توزیع (لجستیک) و خود مشتری (نهایی) را نیز در بر گیرند.¹⁷

زنجیره تامین از لحاظ سلسله مراتب مدیریتی به سه سطح تفکیک می شود. هر کدام از این سطوح، دارای شاخص های ارزیابی عملکرد خاص خود هستند. قابل ذکر است که در این تحقیق علاوه بر در نظر گرفتن سطح تجاری، سطح فرایندی و سطح عملیاتی برای زنجیره تامین با الهام از مدل هرم عملکرد، شاخص های ارزیابی در هر سطح نیز از جنس مالی، دانشی (مبتنی بر سرمایه فکری)، پاسخ گویی و مشارکت زنجیره تامین می باشد. در تحقیق های مختلف شاخص های عملکرد عمدتاً به دو گروه عمده تقسیم شده اند. شامل شاخص های عملکرد مالی و غیرمالی. سازمان ها اهمیت این شاخص ها را به خوبی درک کرده اند ولی هنوز نتوانسته اند از آنها به صورت متوازن و متعادل استفاده کنند. شاخص های عملکردی زنجیره تامین در سطوح سه گانه در شکل زیر نشان داده شده است.

 

شکل (2): شاخص های عملکردی زنجیره تامین در سطوح مختلف زنجیره

Fig(2): Performance indicators of the supply chain at different levels of the chain

 

سطح اول) شاخص های سطح تجاری (استراتژیک): در سطح تجاری، آنچه مجموعه مراکز فعال در زنجیره تامین در ارتباط با عملکرد برنامه ریزی شده خود به دست می آورند، بررسی می شود. بر طبق تصریح مدل های جوایز کیفیت، نتایج مهم و برجسته مرتبط با عناصر اصلی خط مشی و استراتژی و نیز میزان دستیابی به آنها در سطح تجاری تحلیل و ارزیابی می شوند (الفت و همکاران، 1391).

سطح دوم) شاخص های سطح فرایندی: پژوهش ها و بررسی های زیادی به موضوع توانمندی ها و شاخص های فرایندی اختصاص داشته است. عملکرد را در سطح فرایندی می توان از دیدگاه شاخص های بهره وری، انعطاف پذیری و رضایت مشتری ارزیابی و سنجش کرد.

سطح سوم) شاخص های عملیاتی: در این سطح، برای ارزیابی عملکرد سطح فعالیت ها از رویکردها و شاخص های مختلفی استفاده می شود. به طور خلاصه، عملکرد فعالیت ها را می توان از جنبه بیرونی با معیارهایی همچون قابلیت اطمینان و پاسخ گویی و از جنبه درونی نیز با معیارهایی همچون هزینه و ضایعات و تاخیرهای داخلی و زمان تحویل ارزیابی نمود (الفت و همکاران، 1391)

نصری راد(1395) در پژوهشی تحت عنوان « بررسی تاثیر جهت گیری های شرکت بر پایداری مدیریت زنجیره تامین (مطالعه موردی: صنايع خودرواستان تهران) » مدل پژوهش خود را  با استفاده از نمونه اي 78 تایی و روش حداقل مربعات جزئی (PLS) مورد بررسی قرار داد. یافته های پژوهش وی بیانگر تاثير مثبت و معنادار جهت گیری های شرکت بر پایداری زنجیره تامین بود. از میان ابعاد جهت گیری شرکت دو بعد جهت گیری زیست محیطی و جهت گیری فرهنگی نیز تاثیر مثبت و معناداری بر رویه های خرید پایدار و رویه های عرضه پایدار داشتند. اما دو بعد جهت گیری اجتماعی و جهت گیری منطقه ای تاثیر معناداری بر رویه های خرید پایدار و رویه های عرضه پایدار نداشتند.

مهربانی و حسن زاده فراش بند(1394) در پژوهشی با هدف بررسی« تأثیر جهت گیری زنجیره تأمین بر اثربخشی خرید سازمانی به واسطه شیوه های مدیریت ارتباط با عرضه کننده اصلی»، شرکت‌های تولیدی تأمین کننده کالا و تجهیزات شرکت پتروشیمی بوعلی سینا را به عنوان جامعه آماری انتخاب و مورد بررسی قرار دادند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که جهت گیری زنجیره تأمین و متغیر مدیریت ارتباط با عرضه کننده اصلی براثربخشی خرید سازمانی اثرگذار است.

تقی زاده یزدی و زلفی(1394) در پژوهشی تحت عنوان « بررسی تاثیر اقدامات زنجیره تامین بر پایداری سازمانی با نقش میانجی مزیت رقابتی (مورد مطالعه: زنجیره تامین شرکت سایپا)» 125 نفر از مدیران و خبرگان 25 شرکت حاضر در زنجیره تامین شرکت سایپا  را به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و مورد بررسی قرار دادند،نتایج مدل معادلات ساختاری این پژوهش نشان دهنده رابطه ی علی مثبت و معنی داری میان «اقدامات زنجیره تأمین» و «مزیت رقابتی» بود. همچنین رابطه مستقیم و غیر مستقیم بین «اقدامات زنجیره تامین» و «پایداری» تأیید شد.

الفت وهمکاران (1393) در پژوهشی تحت عنوان «مدلی جهت اندازه گیری پایداری زنجیره تأمین مورد مطالعه: صنعت فرش ماشینی ایران» هدف از تحقیق خود را ارائه مدلی جهت اندازه‌گیری پایداری زنجیره تامین بیان نمودند. نتایج پژوهش این محققان نشان داد که در بین ابعاد پایداری، بعد اقتصادی مهم‌ترین و بعد زیست محیطی کم‌اهمیت‌ترین ابعاد بودند. در بعد اقتصادی، میزان سود، در بعد اجتماعی، ارتباطات و در بعد زیست محیطی، میزان ضایعات جامد ایجاد شده، مهمترین شاخص‌ها بودند.

شیخی (1390) در پایان نامه عنوان «نحوه تبیین اثرگذاری یکپارچگی زنجیره تامین بر عملکرد شرکت» یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از آن است که سطح یکپارچگی زنجیره تأمین به طور مستقی اثری بر عملکرد شرکت اعمال نمی کند. بلکه، به طور غیرمستقی بر عملکرد شرکت اثرگذار است. این اثرگذاری غیرمستقی از طریق دو مسیر صورت می پذیرد: 1 .از طریق متغیر میانجی قابلیت رقابتی 2 .از طریق متغیرهای میانجی سطح تمرکز بر عملیات مدیریت زنجیره تأمین و قابلیت رقابتی.

صادقی مقدم و همکاران(1388) در « برنامه ريزي يكپارچه تامين، توليد و توزيع زنجيره تامين با بكارگيري الگوريتم ژنتيك» پس از بررسي مدل هاي گوناگون ارايه شده در خصوص جريان مواد در زنجيره تامين، با رويكردي يكپارچه به مدل سازي جريان مواد در طول زنجيره تامين در بخش هاي تامين، توليد و توزيع در كارخانه كاچيران پرداخته شده است. در اين تحقيق پس از حل مدل با الگوريتم ژنتيك بهترين جواب رضايت بخش كه كمترين ميزان هزينه را دارا مي باشد انتخاب شده است. سپس جهت اعتبارسنجي، مدل ارايه شده با ميزان واقعي متغيرها در بازه زماني مورد مطالعه مقايسه گرديده كه نتايج حاكي از كاهش هزينه در مدل ارائه شده مي باشد.

اعتباری و همکاران (1383) در « نقش یکپارچگی زنجیره تأمین در ارزیابی عملکرد بررسی موردی شرکت ایران خودرو» با بیان اینکه با پیچیده شدن ر قابت در بازار امروز، مدیریت زنجیره تأمین و به تبع آن ارزیابی عملکرد فرآیندهای زنجیره تأمین، به موضوعی حیاتی و تاثیرگذار مبدل گشته اند. آنچه که قبل از طراحی هر سیستم ارزیابی عملکرد باید مدنظر قرار گیرد، مفهوم یکپارچگی زنجیره تأمین به عنوان بستری برای هر نوع بهبود است، چنان که بدون پیاده سازی مفهوم یکپارچگی، عملکرد هیچ زنجیره تأمینی قابلیت ارزیابی را نخواهد داشت. مقاله حاضر پس از بررسی زمینه ها و سوابق موجود در زمینه یکپارچگی زنجیره تأمین و ارزیابی عملکرد فرآیندهای آن، شرکت ایران خودرو را به عنوان بررسی موردی مفاهیم ارائه شده قرار داده است و در نهایت با توجه به بستر مناسب موجود در این شرکت برای ارزیابی فرآیندها ، راهکاری اجرایی برای طراحی و پیاده سازی سیستم ارزیابی عملکرد متناسب با نیازها و شرایط ایران خودرو ارائه داده است.

لی ونام¹⁸(2016) در پژوهشی تحت عنوان « یک مطالعه تجربی در زمینه تاثیر جهت گیری زنجیره تامین فردی و سازمانی در مدیریت زنجیره تامین » نشان دادند که جهت گیری زنجیره تامین سازمانی تاثیر معناداری بر مدیریت زنجیره تامین دارد و از جهت گیری زنجیره تامین مدیریت نیز تاثیر می پذیرد. از طرفی، مدیریت زنجیره تامین عملیاتی تنها از تکنولوژی اطلاعات جهت گیری زنجیره تامین، تاثیر می پذیرد.جهت گیری زنجیره تامین ساختاری نیز نقش جهت گیری زنجیره تامین استراتژیک بر تامین نیازهای مشتری را تعدیل می کند.

لوزینی¹⁹(2015) در پژوهشی تحت عنوان «از تعهد پایداری به عملکرد: نقش قابلیت همکاری در داخل سازمان در زنجیره تامین بالادستی » نشان داد که همکاری زنجیره تامین عملکرد کسب و کار را بهبود می بخشد. بازار، عملكرد، ارزش و همكاري زنجيره تأمين، به طور مثبت بر عملکرد مالي اثر        مي گذارد و قابلیت های همکاری بین شرکت ها، تاثیر مثبت و معناداری بر عمکلرد تجاری شرکت دارد. همچنین همکاری اعضای بالادست و پایین دست زنجیره می تواند از شکل های مختلف کسب و کار حمایت کند.

اسپر و همکاران²⁰(2010) در پژوهشی با موضوع«چارچوب جهت گیری زنجیره تامین» نشان دادند که استراتژی و جهت گیری زنجیره تامین ساختاری می توانند در تحقق هدف سازمان مبنی بر افزایش مزیت های سازمانی اثرگذار باشند.

گلد و همکاران²¹(2010)در پژوهشی تحت عنوان «مدیریت زنجیره تامین پایدار و منابع بین سازمانی: مروری بر ادبیات» نشان دادند که ابعاد استراتژیک و ساختاری جهت گیری زنجیره تامین به بهبود همکاری زنجیره تامین کمک می کند و اثر ترکیبی آن به ویژه در محیط های نامطمئن و پویا بیشتر است.

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه محیط تأمین، ادغام زنجیره تأمین و عملکرد با درنظرگرفتن رفتارهای فرصت‌طلبانه می­باشد.

 

ابزار و روش

روش انجام این تحقیق بر مبنای هدف از نوع تحقیقات کاربردی می باشد. هدف این پژوهش، آزمون مفاهیم نظری در موقعیت ها و مسائل واقعی جهت بهبود فرآیند یا محصول است.

جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت‌اند از کلیه مهندسین و مدیران فعال در شرکتهای تولیدی واقع در شهرک صنعتی شماره ی اراک می‌باشد که از این افراد، تعدادی از آن‌ها به‌عنوان نمونه از طریق نمونه‌گیری در دسترس انتخاب خواهند شد.

یكی از رایج ترین ابزارها در تحقیقات استفاده از پرسشنامه است و مهمترین دلیل رایج استفاده از آن سادگی آن می باشد. در این پژوهش نیز از پرسش نامه استفاده شد.

 

جدول (1): مؤلفه های پرسشنامه 

 table 1:Questionnaire components

متغیر	تعداد سئوالات
محیط تأمین	3 پرسش
ادغام زنجیره تأمین	3 پرسش
عملکرد  زیست محیطی	3 پرسش
رفتارهای فرصت طلبانه	4 پرسش
بهره وری	3 پرسش
کل	16 پرسش

 

در این تحقیق از مقیاس لیكرت (پنج گزینه ای ) استفاده گردید كه به صورت یك طیف پنج درجه‌ای از 1تا 5 به صورت فرم ذیل تعیین گردید:

کاملا مخالفمq         مخالفم q       نظری ندارم q        موافقمq        کاملا موافقمq        

1= کاملا مخالفم     2= مخالفم        3= نظری ندارم        4= موافقم        5= کاملا موافقم

برای تعیین روایی محتوایی ابتدا پرسشنامه ها همراه با اهداف و فرضیه های پژوهش به تعدادی از اساتید متخصص در زمینه موضوع تحقیق، داده تا درباره محتوای سوالات پرسشنامه و تناسب آن ها با اهداف و فرضیات پژوهش قضاوت و داوری کنند آنگاه نظرات آن ها جمع آوری و پرسشنامه بعد از اصلاح روی آزمودنی ها اجرا خواهد شد.

برای بررسی همسانی درونی یا پایایی عامل های پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده می شود. ابتدا 30 نفر ازکارکنان به صورت تصادفی انتخاب و پرسشنامه بر روی آن ها اجرا و با استفاده از روش آلفای کرونباخ ضریب پایایی محاسبه شد. نتایج مربوط به بررسی پایایی عامل های پرسشنامه در جدول (2) آورده شده است. با توجه به نتایج ارائه شده در جدول ذیل تمامی عامل ها پایایی درونی دارند (آلفای کرونباخ بیشتر از 7/0 است).

 

جدول (2) ضرایب آلفای کرونباخ مربوط به پایایی پرسشنامه

Table 2: Cronbach's alpha coefficients related to the reliability of the questionnaire

متغیر/ Variable	تعداد سئوالات/ Number of questions	ضریب پایایی/  Reliability coefficient
محیط تأمین	3 پرسش	0.869
ادغام زنجیره تأمین	3 پرسش	0.744
عملکرد	3 پرسش	0.763
رفتارهای فرصت طلبانه	4 پرسش	0.750
بهره وری	3 پرسش	0.761
کل	16 پرسش	0.857

 

برای تجزیه و تحلیل داده­ها، از تکنیک حداقل مربعات جزئی²² به کمک نرم افزار SmartPLS استفاده شده است. حداقل مربعات جزئی یا یک روش ناپارامتریک است که جانشین مناسبی برای مدل معادلات ساختاری می باشد. روش حداقل مربعات جزئی به حجم نمونه حساسیت کمتری دارد و نیازی به نرمال بودن داده ها ندارد.

 

یافته­ها

در این قسمت به تجزیه ‌و تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده بر آزمون‌های آماری مختلف پرداخته می‌شود. آزمون‌های آمار استنباطی مورد استفاده، کاربرد هر یک از این آزمون‌ها و بسته نرم‌افزاری مورد استفاده برای هر یک از آزمون‌های آماری مورداستفاده در جدول 3 خلاصه شده است. در ادامه هر یک از این آزمون‌ها و تحلیل مربوط به هر یک تشریح می‌گردد.

 

جدول (3) آزمون‌های آماری مورداستفاده و کاربرد هر یک آن‌ها 

table 3: Statistical tests used and the application of each of them

رديف	آزمون‌های مورداستفاده	کاربرد	نرم‌افزار
1	کولموگروف-اسمیرنوف تک نمونه‌ای (K-S)	بررسی نرمال بودن توزیع متغیّرها	SPSS
2	ضریب آلفای کرونباخ	بررسی پایایی پرسشنامه	SPSS
3	تحلیل عاملی تأییدی (CFA)	بررسی روایی پرسشنامه	SmartPLS
4	آزمون همبستگی	بررسی معنی‌داری روابط میان متغیّرها	SmartPLS
5	مدل‌سازی	آزمون فرضیات تحقیق	SmartPLS

 

تحلیل مدل اندازه‌گیری²³ با تحلیل‌عاملی تأییدی (سنجش روایی پرسشنامه):

به‌منظور تحليل ساختار دروني یا به عبارتی روایی پرسشنامه و كشف عوامل تشكيل‌دهنده‌ی هر متغیّر آشکار، از ابزار تحليل عاملي تأييدي (CFA) استفاده می‌شود. نتایج تحليل عاملي تأييدي آیتم‌ها یا سؤالات پرسشنامه تحقيق در نمودار 1 خلاصه شده‌اند. بارهای عاملی²⁴ مربوط به هر یک از سازه‌ها یا سؤالات تحقیق در سطح اطمینان ۹۹ درصد و 95 درصد معنادار بوده‌اند؛ بنابراین سازه‌های مورد مطالعه از جهت روایی دارای اعتبار بالایی هستند. متغیّرهای تحقیق در مدل‌سازی معادلات ساختاری به دو دسته‌ی پنهان و آشکار تبدیل می‌شوند. متغيرهاي آشكار يا مشاهده‌شده به‌گونه‌ای مستقيم به‌وسیله پژوهشگر اندازه‌گيري می‌شود، درحالی‌که متغيرهاي پنهان يا مشاهده‌نشده به‌گونه‌ای مستقيم اندازه‌گيري نمی‌شوند، بلكه بر اساس روابط يا همبستگی‌های بين متغيرهاي اندازه‌گيري، استنباط می‌شوند. به‌عبارت‌دیگر، متغیّرهای پنهان همان متغیّرهای اصلی تحقیق و متغیّرهای آشکار نیز همان سؤالات پرسشنامه هستند. متغيرهاي پنهان به‌نوبه خود به دو نوع متغيرهاي درون‌زا²⁵ يا جريان‌گيرنده²⁶ و متغيرهاي برون‌زا²⁷ يا جريان‌دهنده²⁸ تقسيم می‌شوند. هر متغيـّر در سيستم مدل معادلات ساختاري می‌تواند هم به‌عنوان يك متغيـّر درون‌زا و هم يك متغيـّر برون‌زا در نظر گرفته شود. متغيـّر درون‌زا متغيري است كه از جانب ساير متغيرهاي موجود در مدل تأثير می‌پذیرد. در مقابل، متغيـّر برون‌زا متغيري است كه هیچ‌گونه تأثيري از ساير متغيرهاي موجود در مدل دريافت نمی‌کند، بلكه خود تأثير می‌گذارد. علاوه بر این، به کمک بار عاملی می‌توان گفت کدام شاخص یا گویه در اندازه‌گیری متغیّر پنهان خود سهم بیشتری دارد. هر گویه یا سؤال پرسشنامه که بار عاملی بالاتری داشته باشد، قدرت یا سهم بیشتری در سنجش متغیّر پنهان مربوط به خود دارد.

 

شکل (2) بارهای عاملی سازه‌های تحقیق (تحلیل عاملی تأییدی)

 Fig 2: factor loadings of research constructs (confirmatory factor analysis)

 

مطابق با بارهای عاملی در جدول3 می‌توان دریافت که تمامی آیتم‌ها یا سؤالات پرسشنامه از روایی نسبتا قابل قبولی برخوردارند. (بارهای عاملی از 4/0 بیشترند)

 

تحلیل داده‌ها به‌وسیله مدل‌یابی معادلات ساختاری:

فرایند تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها بر مبنای مدل‌یابی معادلات ساختاری شامل یک سری گام‌هاست که می‌توان این گام‌ها را در نمودار زیر خلاصه کرد. در فصول قبل برخی از مراحل این مدل از قبیل بیان تئوری و مدل تشریح گردید. گردآوری داده‌ها نیز به‌وسیله پرسشنامه صورت گرفته است. در ادامه برخی از مهم‌ترین مراحل تشریح می‌گردد و سپس تجزیه‌وتحلیل داده‌های حاصل از پیمایش پرداخته می‌شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل (3): گام‌های اساسی تحلیل

Fig 3: Basic steps of analysis

 

الف- بیان مدل²⁹: این مرحله در‌واقع همان بیان رسمی مدل است و یکی از مهم‌ترین مراحل موجود در مدل‌سازی معادلات ساختاری است. در‌ واقع هیچ‌گونه تحلیلی صورت نمی‌گیرد، مگر اینکه اول محقق مدل خود که درباره روابط میان متغیّرهاست را بیان کند. این مرحله شامل فرمول‌بندی (تنظیم) یک عبارت درباره یک مجموعه از پارامترهاست. این پارامترها در زمینۀ مدل‌سازی معادلات ساختاری، ماهیت روابط میان متغیّرها را نشان می‌دهد. در مدل‌سازی معادلات ساختاری، اندازه و علامت این پارامترها تعیین می‌شود.

 

شاخص های نکویی برازش مدل در جدول زیر قابل مشاهده است:

 

جدول (4) شاخص های نکویی برازش مدل

 Table 4: Goodness indices of model fit

متغیرها/ Variables	rho_A شاخص/ Index rho A	پایایی ترکیبی/ Combined reliability	میانگین واریانس استخراجی/ Mean extracted variance
محیط تأمین Supply environment	0.798	0.858	0.503
ادغام زنجیره تأمین Supply chain integration	0.818	0.89	0.73
عملکرد Performance	0.769	0.8	0.577
رفتارهای فرصت طلبانه Opportunistic behaviors	0.728	0.801	0.567
بهره وری عملیاتی Operational productivity	0.752	0.836	0.608

نتایج حاکی از برازش خوب مدل دارد.

ب- تخمین مدل³⁰: پس از بيان مدل مرحله بعد به دست آوردن تخمين پارامترهاي آزاد از روي مجموعه‌اي از داده‌هاي مشاهده‌شده است. روش‌های تكراري³¹ از قبيل بيشينه درست­نمايي³² يا حداقل مجذورات تعمیم‌یافته³³ جهت تخمين مدل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش كار در اين رويه‌هاي تخمين به اين صورت است كه در هر تكرار، يك ماتريس كوواريانس ضمني³⁴ ساخته می‌شود و با ماتريس كوواريانس داده‌هاي مشاهده‌شده مقايسه مي‌گردد. مقايسه اين دو ماتريس منجر به توليد يك ماتريس باقيمانده³⁵ می‌شود و اين تكرارها تا جايي ادامه خواهد يافت كه اين ماتريس باقيمانده مينيمم (حداقل) شود. محاسبات يا برآورد پارامترها حداكثر با ۲۵۰ تكرار امکان‌پذیر می‌باشد. درصورتی‌که تعداد تكرارها از ۲۵۰ تا بيشتر شود، محاسبات مربوط به برآورد پارامتر متوقف می‌گردد.

همان‌طور که گفته شد متغیّرهای تحقیق در مدل‌سازی معادلات ساختاری به دو دستۀ پنهان و آشکار تقسیم می‌شوند. متغيرهاي آشكار يا مشاهده‌شده به‌گونه‌ای مستقيم به‌وسیله پژوهشگر اندازه‌گيري می‌شود، درحالی‌که متغيرهاي پنهان يا مشاهده نشده به‌گونه‌ای مستقيم اندازه­گيري نمی‌شوند، بلكه بر اساس روابط يا همبستگی‌های بين متغيرهاي اندازه‌گيري، استنباط می‌شوند. متغيرهاي پنهان به‌نوبه خود به دو نوع متغيرهاي درون‌زا³⁶ يا جريان‌گيرنده³⁷ و متغيرهاي برون‌زا³⁸ يا جريان‌دهنده³⁹ تقسيم می‌شوند. هر متغيـّر در سيستم مدل معادلات ساختاري می‌تواند هم به‌عنوان يك متغيـّر درون‌زا و هم يك متغيـّر برون‌زا در نظر گرفته شود. متغيـّر درون‌زا متغيري است كه از جانب ساير متغيرهاي موجود در مدل تأثير می‌پذیرد. در مقابل متغيـّر برون‌زا متغيري است كه هیچ‌گونه تأثيري از ساير متغيرهاي موجود در مدل دريافت نمی‌کند، بلكه خود تأثير می‌گذارد.، ضرایب همبستگی میان متغیّرهای تحقیق که در‌واقع پیش ‌فرض اصلی بررسی فرضیات تحقیق با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری است، در زیر آورده شده است.

ت- تخمین مدل تحقیق: مدل در حالت تخمین ضرایب، ضرایب مسیر هر یک از فرضیات تحقیق و بارهای عاملی هر یک از آیتم‌ها یا سؤالات پرسشنامه را نشان می‌دهد. مدل در حالت معنی‌داری ضرایب یا همان آماره t نیز، معنی‌داری هر یک از ضرایب مسیر فرضیات را نشان می‌دهد. در‌واقع، به کمک مدل در حالت تخمین ضرایب مسیر، می‌توان ضرایب مسیر میان متغیّرهای پنهان و ضرایب مسیر میان متغیّرهای آشکار و پنهان (بارهای عاملی) را به دست آورد. مدل در حالت معنی‌داری نیز مقدار آماره t مربوط به هریک از فرضیات را جهت آزمون معنی‌داری هر یک از فرضیات نشان می‌دهد. تفسیر بارهای عاملی در قسمت تحلیل مدل اندازه‌گیری و تفسیر ضرایب مسیر و آماره t نیز در قسمت آزمون فرضیات تحقیق به‌طور کامل تشریح می‌گردند.

ث- آزمون و تفسیر فرضیات تحقیق با مدل‌سازی معادلات ساختاری (SEM): نوع دیگر از روابط بین متغيرهاي مكنون در مدل معادلات ساختاري از نوع اثر مستقيم⁴⁰ می‌باشد. اثر مستقيم در‌واقع يكي از اجزاء سازنده مدل‌های معادلات ساختاري است و رابطه جهت‌داري⁴¹ را ميان دو متغيـّر نشان می‌دهد. اين نوع روابط عمدتاً به‌وسیله آناليز واريانس یک‌طرفه⁴² مورد ارزيابي قرار می‌گیرد. اين نوع اثر در‌واقع بیانگر تأثیر خطي علّی فرض شده يك متغيـّر بر متغيـّر ديگر است. در درون يك مدل هر اثر مستقيم، رابطه‌اي را ميان يك متغيـّر وابسته و متغيـّر مستقل، مشخص و بيان می‌کند. اگرچه يك متغيـّر وابسته در يك اثر مستقيم ديگر می‌تواند متغيـّر مستقل باشد و برعكس.

 

شکل 4: تحلیل حداقل مربعات جزئی در حالت ضرایب T 

 Fig 4: Partial least squares analysis in the case of T coefficients

 

 

شکل 5: تحلیل حداقل مربعات جزئی در حالت ضرایب معناداری (P-Value)

  Fig 5:Partial least squares analysis in the mode of significant coefficients(P-Value)

 

بر طبق نتایج به‌دست‌آمده از آماره t، فرضیات مطابق زیر پاسخ داده می شوند: (اگر سطح معناداری هر کدام از فرضیات پایین تر از 05/0 باشد یا آماره تی در فاصله بزرگتر از 96/1 یا کوچکتر از 96/1- باشد نشان از تایید آن فرضیه در سطح خطای استاندارد 5 درصد را دارد.)

 

جدول (4) نتایج آماره t 

 Table 4: The results of the t statistic

فرضیه/ Hypothesis	میزان تاثیرگذاری/ Level of effectiveness	آماره t/ Statistics t	وضعیت/ Status
محیط تأمین بر یکپارچگی زنجیره تأمین رابطه معناداری وجود دارد.	0.463	9.193	قبول
یکپارچگی زنجیره تأمین بر بهره وری عملیاتی رابطه معناداری وجود دارد.	0.399	8.094	قبول
بهره وری عملیاتی بر عملکرد زیست محیطی رابطه معناداری وجود دارد.	0.7	23.703	قبول
یکپارچگی زنجیره تأمین بر بهره وری عملیاتی با میانجی گری رفتارهای فرصت طلبانه در محیط کار رابطه معناداری وجود دارد.	0.047	1.118	رد

نتایج حاکی از رد شدن نقش میانجی رفتارهای فرصت طلبانه در محیط کار در تاثیرگذاری یکپارچگی زنجیره تأمین بر بهره وری عملیاتی است (فرضیه چهارم)، سایر فرضیات همه در سطح خطای 5 درصد مورد تایید قرار گرفتند. 

 

بحث و نتیجه گیری:

فرضیه اصلی: بین محیط تأمین، ادغام زنجیره تأمین و عملکرد با در نظرگرفتن رفتارهای فرصت طلبانه رابطه معناداری وجود دارد.

نتایج بدست آمده نشان داد که بین محیط تأمین، ادغام زنجیره تأمین و عملکرد رابطه معناداری وجود دارد ولی نقش میانجی رفتارهای فرصت طلبانه رد شد. این فرضیه متشکل از فرضیات فرعی بود، که نتایج بدست آمده به تفکیک در ادامه آمده است:

فرضیه فرعی اول: محیط تأمین با یکپارچگی زنجیره تأمین رابطه معناداری دارد.

نتایج به‌دست‌آمده از آماره t به میزان (193/9)، نشان داد که محیط تأمین با یکپارچگی زنجیره تأمین رابطه معناداری وجود دارد.

در خصوص تبیین این فرضیه می توان گفت،یکپارچگی زنجیره تأمین به حدی اشاره دارد که یک تولیدکننده در محیط تأمین خود، به طور راهبردی با شرکای زنجیره تأمین خود همکاری      می کند و مشارکتی فرآیندهای درون سازمانی و میان سازمانی را مدیریت می کند، و مجموعه ای از مشتریان، خرده  فروشان، مراکز توزیع/ انبارها و تولیدکنندگان را شامل می شود که از فنونی استفاده می کند که آنهارا قادر به کار با یکدیگر می سازد تا از این طریق بتوانند عملکرد جمعی شان را در ایجاد، توزیع و پشتیبانی محصول نهایی بهینه کنند.

با توجه به این که پژوهش حاضر جدید است و پژوهشی مشابه آن توسط محقق یافت نشد، لذا به سبب همسویی نمی توان به پژوهشی اشاره داشت ولی از دیدگاه نظری می توان گفت نصری راد (1395) .

مهربانی و حسن زاده فراش بند(1394)، تقی زاده یزدی و زلفی(1394)، افشار (1393) ، لی و نام(2016) ، لوزینی (2015) و اسپر وهمکاران (2010) در پژوهش های خود از اهمیت زنجیره تأمین و یکپارچگی زنجیره تأمین صحبت کردند و نشان دادند که زجیره تامین عملکرد کسب و کار را بهبود می بخشد و  ابعاد استراتژیک و ساختاری سازمان اثرات مثبتی دارد.

فرضیه فرعی دوم: بین یکپارچگی زنجیره تأمین و بهره وری عملیاتی رابطه معناداری وجود دارد.

نتایج به‌دست‌آمده از آماره t به میزان (094/8)، نشان داد که یکپارچگی زنجیره تأمین با      بهره وری رابطه معناداری وجود دارد.

در خصوص تبیین این فرضیه می توان گفت، با برقراری یکپارچگی در سراسر زنجیره تأمین، از دوباره کاری و انجام فعالیت های زائد جلوگیری می گردد. از آنجایی که فعالیت های مختلف شرکت با یکدیگر هماهنگ و یکپارچه است، هزینه های مختلف در سطح شرکت کاهش می یابد. به علاوه، یکپارچگی با تأمین کنندگان باعث می گردد که مواد اولیه به طور پیوسته در اختیار شرکت قرار گیرد و در نتیجه هزینه های ناشی از عدم دسترسی به موقع به مواد اولیه، هزینه های ارتباطی و معاملاتی و چنین هزینه های عملیاتی میان وظایف داخلی شرکت کاهش یابد و در نهایت بهره وری عملیاتی نیز افزایش پیدا کند.

نتایج پژوهش کریمی(1395)، نشان داد که بهره وری با رویکرد مدل یکپارچه مدیریت زنجیره تأمین ارتقا داده می شود.لذا به سبب همسویی میتوان به این پژوهش اشاره داشت.

فرضیه فرعی سوم: بین بهره عملیاتی بر عملکرد زیست محیطی رابطه معناداری وجود دارد.

نتایج به‌دست‌آمده از آماره t به میزان (703/23)، نشان داد که بهره عملیاتی با عملکرد زیست محیطی رابطه معناداری دارد.

در خصوص تبیین این فرضیه می توان گفت، در کلیه سازمان ها سه شاخص اصلی نشان دهنده عملکرد فرایندها است که عبارتند از، کارایی، اثر بخشی و بهره‏وری. ارتباط بین این سه شاخص همواره مورد توجه سازمانها و شرکت ها بوده است و ارتباط بین این سه شاخص انکارناپذیر است، که اثر مستقیم بر روی یکدیگر می گذارند. بهره وری و شاخص­های مرتبط با آن برای سازمان­ها به خاطر تاثیر گذاری مستقیم بر عملکرد و کارایی سازمان بسیار اهمیت دارد. امروزه شرکت­ها و سازمان­ها به بحث مسئولیت اجتماعی، زیست محیطی و منافع مالی و اقتصادی و استانداردهای مطرح در این حوزه‌ها برای بدست آوردن مزیت­های رقابتی اهمیت فراوانی قائل هستند. بهره‏وری تاثیر خود را از طریق نیروی انسانی بر روی عملکرد مالی و غیرمالی (عملیاتی) می گذارد و یکی از عملکردهای غیرمالی سازمان عملکرد زیست محیطی است که نتایج این پژوهش نیز گواه این مدعاست. 

با توجه به این که پژوهش حاضر جدید است و پژوهشی مشابه آن توسط محقق یافت نشد، لذا به سبب همسویی نمیتوان به پژوهشی اشاره داشت.

فرضیه فرعی چهارم: بین یکپارچگی زنجیره تأمین بر بهره وری عملیاتی با میانجی گری رفتارهای فرصت طلبانه در محیط کار رابطه معناداری وجود دارد.

نتایج به‌دست‌آمده از آماره t به میزان (118/1)، نشان داد. این میزان آماره تی حاکی از رد شدن نقش میانجی رفتارهای فرصت طلبانه در محیط کار در تاثیرگذاری یکپارچگی زنجیره تأمین بر    بهره وری عملیاتی است.

 

 

 

 

 

 

 

 

References 

Ageron, B., Gunasekaran, A., & Spalanzani, A. (2012). Sustainable supply management: An empirical study. International Journal of  Production Economics, 140, 168-182.  doi:10.1016/j.ijpe.2011.04.007

Cao, M., & Zhang, Q. (2011). Supply chain collaboration: Impact on collaborative advantage and firm performance. Journal of Operations Management, 29, 163-180. doi: 10.1016/j.jom.2010.12.008

Chen, L., Zhao, X., Tang, O., Price, L., Zhang, S.,& Zhu, W. (2017). Supply chain collaboration for sustainability: A literature review and future research agenda. International Journal of Production Economics, 194(C), pages 73-87. doi:10.1016/j.ijpe.2017.04.005

Christopher, M. 2002,” The agile supply chain, competing in volatile markets”. Industrial Marketing Management, 29, 37-44. doi:10.1016/S0019-8501(99)00110-8

Esper, T. L., & Defee, C. C. (2010). A framework of supply chain orientation. International Journal of Logistics Management, 21(2), 161-179. doi:10.1108/09574091011071906

Gold, S., Seuring, S., & Beske, P. (2010). Sustainable supply chain management and interorganizational resources: a literature review. Corporate Social Responsibility & Environmental Management, 17(4), 230-245. doi:10.1002/csr.207

Hult, G. T. M., Ketchen, D. J., Jr., Adams, G. L., & Mena, J. A. (2008). Supply chain orientation and balanced scorecard performance. Journal of Managerial Issues(4), 73-87. https://www.jstor.org/stable/40604627

Jadhav, A., Orr, S., Malik, M., (2018), The role of supply chain orientation in achieving supply chain sustainability, International Journal of Production Economics, 217, 112-125 . doi:10.1016/j.ijpe.2018.07.031

Kirchoff, J. F., Omar, A., & Fugate, B. S. (2016a).A Behavioral Theory of Sustainable Supply Chain Management Decision Making in Non-exemplar Firms. Journal of Supply Chain Management, 52(1), 41-65.  doi:10.1111/jscm.12098

Klassen, R. D., & Vereecke, A. (2012). Social issues in supply chains: Capabilities link responsibility, risk (opportunity), and performance. International Journal of Production Economics, 140(1), 103-115. doi:10.1016/j.ijpe.2012.01.021

Lee, T., & Nam, H. (2016). An Empirical Study on the Impact of Individual and Organizational Supply Chain Orientation on Supply Chain Management. Asian Journal of Shipping & Logistics, 32(4), 249-255. doi:10.1016/j.ajsl.2016.12.009 

Luzzini, D., Brandon-Jones, E., Brandon-Jones, A., & Spina, G. (2015). From sustainability commitment to performance: The role of intra- and inter-firm collaborative capabilities in the upstream supply chain. International Journal of Production Economics, 165, 51-63. doi:1016/j.ijpe.2015.03.004

Mehrabani, Fatemeh and Farshid Hassanzadeh, Farash Band (2014). The impact of supply chain orientation on the effectiveness of organizational purchasing of supplier companies of Bo Ali Sina Petrochemical Company through supplier relationship management, Third International Accounting and Management Conference, Tehran, Mehr Ashraq Conference Institute. [In Pershian] https://www.civilica.com /Paper-MOCONF03-MOCONF03_059.html

Nasri Rad, Mina (2015). Investigating the impact of the company's orientations on the sustainability of supply chain management (case study: Tehran Automobile Industries). Master's thesis. [In Pershian]

Olfat, L., & Mazrooii Nasr Abadi, E. (2014). A model for measuring sustainability of supply chain, case study: mechain made carpet industry of Iran. Iranian journal of management sciences, 9(33), 29-46.

Patel, P. C., Azadegan, A., & Ellram, L. M. (2013).The effects of strategic and structural supply chain orientation on operational and customer%focused performance. Decision Sciences, 44(4), 713-753. doi:10.1111/deci.12034

Sinnandavar, C.M., Wong, W. P., Soh, K. L., 2018. Dynamics of supply environment and information system: integration, green economy and performance. Transportation Research Part D: Transport and Environment. 62, 536–550. doi:10.1016/j.trd.2018.03.015

Stadtler, H., Kilger Ch. (2005),”Supply Chain Management and, Advanced Planning”, Springer,pp:18-45.

Taghizadeh Yazdi, Mohammad Reza and Mehrdad Zulfi (2014). Investigating the impact of supply chain measures on organizational sustainability with the mediating role of competitive advantage (case study: Saipa Company's supply chain), the second international industrial engineering and management conference, Turkey - Istanbul, Idepardaz Institute of Managers, Vira Capital, https://www.civilica .com/Paper-ICMI02-ICMI02_130.html. [In Pershian]

Torabi Fijani, Hamid, (2012), "Investigation of the effect of the supply chain on the selection of the best supplier", Master's Thesis, Islamic Azad University, Arak Branch. [In Pershian]

Williamson, O.E., 2008. Outsourcing: transaction cost economics and supply chain management. Journal of Supply Chain Management. 44(2), 5-16.

 

(181)

 

 

---

[1] . Assistant Professor, Department of Marketing management, Varamin- Pishva Branch, Islamic Azad University, Varamin, Iran

*. Corresponding Author: [e-mail]

[2] . Assistant Professor, Department of management, Miandoab Branch, Islamic Azad University, miandoab, Iran

[3] .استادیار گروه مدیریت بازرگانی، واحد ورامین - پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین، ایران.

*. نویسنده مسؤول: [e-mail]

[4] .استادیار گروه مدیریت، واحد میاندوآب، دانشگاه آزاد اسلامی، میاندوآب، ایران 

[5] . Ageron

[6] . Klassen & Vereecke

[7] . Jadhav

[8] . Sinnandavar

[9] . Williamson

[10] . Hult

[11] . Patel

[12] . Cao

[13] .Kirchoff

[14] .Lee & Nam

[15] . Stadtler & Kilger

[16] .Christopher

[17] .Demeter

[18] . Lee & Nam

[19] . Luzzini

[20] .Esper and et al.

[21] .Gold and et al.

[22] .Partial Least Squares

[23] .Measurement Model

[24] .Loading factor

[25] . Endogenous

[26] . Downstream

[27] . Exogenous

[28] . Upstream

[29] .Model Specification

[30] .Model Estimation

[31] .Iterative Method

[32] .Maximum Likelihood (ML)

[33] .Generalized Least Squares

[34] .Implied Covariance Matrix

[35] . Residual Matrix

[36] . Endogenous

[37] . Downstream

[38] . Exogenous

[39] . Upstream

[40] . Direct Effect

[41] .Directional

[42] .NOVA