Canonical analysis of the relationship between teachers 'disciplinary strategies and dimensions of elementary school students' responsibility

Subject Areas : Educational Science

amene aali ¹ , Leyla Mohamadi ²

1 - Department of Education, Allameh Tabataba'i University
2 - دهکده المپیک بلوار ورزش غربی المپیک دهم بلوک 46 واحد 5

Received: 2023-04-23 Accepted : 2023-08-07 Published : 2023-09-21

Keywords: Student Responsibility, Individual Responsibility, Communal Responsibility, Teachers' Disciplinary Strategies,

Abstract :

پرورش مسئولیت‌پذیری در دانش‌آموزان هدف مهم مدرسه است و راهبردهای انضباطی معلمان می‌تواند نقش مهمی در دستیابی یا جا ماندن از این هدف داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان از طریق راهبردهای انضباطی معلمان در کلاس تدوین شده است. برای پیگیری این هدف، در قالب یک طرح همبستگی، 239 نفر از جامعه‌ی آماری دانش‌آموزان پایه‌ی ششم مدارس دولتی شهرستان طارم به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. داده‌های موردنیاز به وسیله‌ی دو پرسشنامه گردآوری شد؛ پرسشنامه‌ی راهبردهای انضباطی معلمان (لوئیس، ۲۰۰۱) و مقیاس سنجش مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان (لوئیس، 2001). طبق یافته‌های حاصل از تحلیل همبستگی کانونی، انواع راهبردهای انضباطی با مؤلفه‌های مسئولیت‌پذیری رابطه دارند و راهبردهای انضباطی تصمیم‌گیری مشارکتی، گفتگو و اشاره‌ی غیرمستقیم قوی‌ترین رابطه را دارند و قادر به پیش‌بینی سطح مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان در امور مربوط به خود و دیگران هستند. در مجموع، 33 درصد از تغییرات متغیر مسئولیت‌پذیری با راهبردهای انضباطی قابل توضیح است. همچنین یافته‌های مربوط به میزان کاربرد هر راهبرد انضباطی حاکی از این است که معلمان پایه‌ی ششم بیشتر از راهبرد انضباطی گفتگو استفاده می‌کنند و پرخاشگری کاربرد کمتری دارد. در متغیر مسئولیت‌پذیری نیز میانگین مسئولیت‌پذیری فردی (برای خود) بیش از مسئولیت‌پذیری اجتماعی (برای دیگران) محاسبه شد. براساس این یافته ها، به معلمان ابتدایی پیشنهاد می‌شود برای توسعه‌ی رفتار مسئولانه در کلاس، از راهبردهای انضباطی تعاملی و مثبت استفاده کنند و به برنامه‌ریزان حوزه‌ی آموزش معلمان نیز پیشنهاد می‌شود، به آموزش انضباط اثربخش در برنامه‌های توانمندسازی حرفه‌ای معلمان توجه ویژه‌ای شود.