تعدیل وضع هوا، راه‎کاری جهت سازگاری با تغییرات اقلیمی (مطالعه موردی استان تهران)

Subject Areas : Hydrology and water resources

سمانه پورمحمدی ¹ , مهران فاطمی ²

1 -
2 -

Received: 2021-04-03 Accepted : 2021-08-25 Published : 2020-11-01

Keywords:

Abstract :

یکی از راه‌های توسعه‎ی کشورها و حرکت آن‌ها به سوی تمدن و رفاه عمومی، استفاده‎ی بهینه و کارا از منابع طبیعی است. از جمله منابع بسیار مهم و حیاتی که در زندگی روزمره‎ی انسان و کشورها و تداوم تولیدات نقش مهمی دارد، منابع آب است. رشد روز افزون جمعیت، پیشرفت سریع فن‎آوری در زمینه‌های صنعتی، کشاورزی، اقتصادی و در پی آن افزایش سطح بهداشت و رفاه عمومی، باعث افزایش نیاز به آب شده است. از سوی دیگر گرمایش جهانی و اثرات نا به‎هنجار تغییرات اقلیمی، نظم طبیعی اقلیم کشورها به ویژه کشور ما را تحت تاثیر قرار داده است. جهت سازگاری با اثرات سوء تغییر اقلیم راه‎کارهای متعددی وجود دارد که تعدیل وضع هوا یکی از راه‎های علمی، اثبات شده و پیشنهاد شده از سوی سازمان بین‎المللی هواشناسی می‎باشد. هدف از این تحقیق بررسی اثر اجرای پروژه‎ی باروری ابرها در سال آبی 94-93 در استان تهران به منظور اثرگذاری بر منابع آب سطحی و زیرزمینی جهت سازگاری با اثرات تغییر اقلیم می‎باشد. به این منظور چندین گام اساسی برای رسیدن به هدف مورد نظر برداشته شده است. در بخش نخست،  به آماده‎سازی داده‎ها و اطلاعات موردنیاز برای ارزیابی اثرات بارورسازی ابر در منطقه پرداخته شد. در بخش دوم، با توجه به داده‎های موجود ارزیابی عملیات باروری ابرها به روش رگرسیونی منطقه‎ای انجام شد. در بخش سوم مدل‎سازی بیلان هیدروکلیماتولوژی به دو روش جزیم و رائو به منظور بررسی اثربخشی اثرات باروری ابرها بر منابع آب سطحی و زیرزمینی صورت گرفت. در بخش انتهایی نیز رواناب و تغذیه منابع آب زیرزمینی ناشی از باروری ابرها برآورد شد. نتایج این تحقیق گسترده نشان داد که باروری ابرها توانسته است به ترتیب 2/51 میلیون مترمکعب به روش استدلالی و 9/63 میلیون مترمکعب رواناب به روش SCS به منابع آب سطحی و 5/40 میلیون مترمکعب به منابع آب زیرزمینی در سال آبی 94-93 اضافه نماید.

References:

بحری، م.، دستورانی، م. ت. و گودرزی، م. (1394). بررسی خشک‎سالی‎های دهه 2030-2011 تحت اثر تغییر اقلیم، مطالعه موردی: حوزه آب‎خیز اسکندری استان اصفهان. مجله مهندسی و مدیریت آبخیز، دوره 7، شماره 2، ص 157-171.

پورمحمدی، س. و گلکار، ف. (1392). برآورد اقتصادی افزایش منابع آب به کمک فن‌آوری باروری ابرها در حوزه آب‎ریز رفسنجان. پنجمین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران، دانشگاه شهید بهشتی، 30-29 بهمن 1392، تهران، ایران.

پورمحمدی، س. و رحیمیان، م. ح. (1393). ارزیابی اثرات تغییر اقلیم و بارورسازی ابرها بر عملکرد گندم دیم (مطالعه موردی: استان خوزستان). دومین کنفرانس ملی تغییر اقلیم و امنیت غذایی، 29 خرداد 1393، اصفهان، ایران.

پورمحمدی، س. و جوادیان‎زاده، م. م. (1393). ارزیابی تأثیر بارورسازی ابر بر میزان بارش در حوضه‏های آب‏ریز ایران در سال آبی 89-88 (مطالعه موردی: حوضه‏های آب‏ریز بختگان- طشک و گاوخونی). نشریه منابع آب و توسعه، دوره 6، شماره 3، ص 105-93.

پورمحمدی، س.، جوادیان‎‏زاده، م. م. و گلکار، ف. (1393). بررسی افزایش منابع آب به کمک فن‎آوری باروری ابرها و برآورد اقتصادی آن در حوضه آبریز کوهدشت و رومیشگان. نشریه منابع آب و توسعه، دوره 4، شماره 1، ص 95-81.

پورمحمدی، س. (1390). بارورسازی ابرها، تکنیک نوینی جهت کاهش اثرات خشک‎سالی و تغییرات اقلیمی (مطالعه موردی حوضه آبریز گاوخونی). مجموعه مقالات هفتمین همایش ملّی علوم و مهندسی آب‎خیزداری، گروه مهندسی مرتع و آب‎خیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان، 7 اردیبهشت 1390، اصفهان، ایران.

علومی مجومرد، م.، زارع، م. و پورمحمدی، س. (1395). ارزیابی نقش بارورسازی ابرها در افزایش استحصال آب در استان فارس با استفاده فنون سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی. مجله سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی طبیعی، دوره 7، شماره 2، ص 85-77.

Woodley, W. and Rosenfeld, D. (2004). The Development and Testing of a New Method to Evaluate the Operational Cloud-Seeding Programs in Texas. Journal of Applied Meteorology and Climatology, 43 (2), pp: 249-263.

Yun, J., Jeong, S., Ho, C., Park, C., Park, H. and Kim, J. (2018). Influence of winter precipitation on spring phenology in boreal forests. Global Change Biology, 24 (11), pp: 5176-5187.