مقایسه روشهای مختلف آب شویی نمک های محلول از نیمرخ خاک های شور و سدیمی
Subject Areas : Irrigation and Drainage
زهرا
بهبهانی زاده رضائیان
1
(دانشجوی دکتری، گروه خاک شناسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
ابراهیم
پذیرا
2
(استاد، گروه خاک شناسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
ابراهیم
پناه پور
3
(خاکشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد اهواز، دانشکده کشاورزی ومنابع طبیعی)
نرگس
ظهرابی
4
(استادیار، گروه مهندسی علوم آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.)
Keywords:
Abstract :
رشد روز افزون جمعیت سبب بهره‏برداری بی‏رویه از منابع طبیعی و تخریب اراضی شده است. شور و سدیمی شدن اراضی از اثرات این تخریب می‏ باشد. آبشویی نمک ‏های محلول خاک از مناسب‏ ترین روش ‏های اصلاح خاک‏ های شور و سدیمی است. به همین منظور در این پژوهش، به بررسی روش ‏های مختلف برای آبشویی خاک‏ های شور و سدیمی منطقه ویس در استان خوزستان پرداخته شد. این منطقه به مساحت 6000 مترمربع در شمال شرقی شهر اهواز قرار دارد. بخش اعظمی از خاک این منطقه بافت رسی و سنگین دارد که در بیشتر آن‏ها مشکل شوری و سدیمی بودن وجود دارد. کانال ‏های مورد استفاده به منظور آبیاری منطقه مذکور از رودخانه کارون انشعاب گرفته شده است. این پژوهش با دو روش آبشویی غرقاب متناوب و پاششی در ستون‏هایی از جنس پلی اتیلن به قطر 15 سانتیمتر و ارتفاع یک متر خاک اجرا شد. عمق‏ های آب آبشویی کاربردی 25، 50 ، 75 و 100 سانتیمتر و لایه‏های خاک مورد بررسی 0-25، 25-50، 50-75 و 75-100 سانتیمتر بوده است. با استفاده از نتایج حاصل، نوعی مدل تجربی برای هر روش آبشویی تعیین گردید. نتیجه انتخاب بهترین مدل بر مبنای ضریب همبستگی بالاتر و خطای استاندارد کمتر، مدل نمایی در روش آبشویی غرقاب متناوب بود. بررسی نتایج نشان داد که، روش آبشویی متناوب به حجم آب کمتری برای اصلاح خاک های مورد مطالعه نیاز دارد، همچنین ضریب راندمان آبشویی بهتری را ارائه می ‏نماید.
اسدی کپورچال، ص.، همایی،م. و پذیرا،ا. (1391). مدلسازی آب آبشویی موردنیاز برای بهسازی خاکهای شور. نشریه حفاظت منابع آب و خاک،جلد 2، شماره 2، ص:65-82.
پذیرا. ا. (1385). راهنمای کاربرد مدلهای تجربی و نظری آبشویی نمکهای خاکهای شور. نشریهی 359، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، ص:32-57.
پذیرا، ا.، و همایی، م. (1385). گزینههای نو و برنامههای جایگزین برای توسعه پایدار کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک. علوم کشاورزی. جلد1، ص: 17-1.
علیزاده، ا. (1384). رابطه آب و خاک و گیاه. انتشارات دانشگاه امام رضا (ع)، مشهد، چاپ پنجم، ص:443-452.
محمدزاده، م.، همایی، م. و پذیرا، ا. (1392). مدلی کاربردی برای بهسازی خاکهای شور و سدیمی. نشریه حفاظت منابع آب و خاک،جلد3، شماره 1، ص: 43-59.
Alizadeh, A., Bazari,M.E. Velayati,S. Hasheminia, M. and yaghmai, A. (2001). Using reclaimed municipal wastewater for irrigation of Corn. ICID International workshop on wastewater Reuse Management. September 19-20. Seoul, Korea, pp: 147-154.
Anapali, O., Shahin, V. Oztas, T. and Hanay, A. (2001). Defining effective salt leaching regions between drains. Turk. J. agric, 25, pp:51-56.
Asensioa, M.I., B. Ayusob, L. Ferraguta, and G. Sangalli. (2007). Numerical methods for modelling leaching ofpollutantsin soils. 23, 8, pp: 1045-1055.
Behzad, M. and Akhoond-Ali, A. (2002). Investigation and presentation of desalinization and desodification experimental equations in Mollasani Region. Khozestan province. Scientific agriculture journal, 25, 1, pp: 106-126.
Corwin, D.L., Rhoades, J.D. and Simunek, J.(2007). Leaching requirement fore soil salinity control : Steady – state versus transient models. Agricul , Water Manage, 90(3):165-180.
Dieleman, P. J. (1963). Reclamation of salt affected soils in Iraq. Venman, Wageningen. 175 P.
Farifte J., A. Farshad, and R.J . George. (2005). Assessing salt – affected soils using remote sensing, solute modeling , and geophysics. Geoderma 130, pp: 191-206.
GIGR, G. (1999). Handbook of Agricultural Engineering. Land and Water Engineering ASAE, 1, pp: p 123.
Gupta, S.K. and Pandey, R.N. (1980). The leaching efficiency criterion and its evaluation during reclamation of saline soils. J. International symposium on salt-affected soil, 18-21 Feb, pp: 300-306.
Islam, K. R. and R. R. Weil. (2000). Soil quality indicator properties in mid-Atlantic soils as influenced by conservation management. Soil Water Conserv. 54, pp: 69-78.
Konuku, F., G.W. Gowing, and D.A. Rose. (2005). Dry drain:A sustainable solution to water logging and salinity problems in irrigation areas, Agricul, Water Manage. 83,1-2, pp:1-12.
Li, F. H., and Keren, R. (2009). Calcareous sodic soil reclamation as affected by corn stalk application and incubation: A laboratory study. Pedosphere, 19, pp: 465-475.
Metternicht, GI. and Zinck, JA.(2003). Remote sensing ofsoil salinity: potentials and constraints. Journal ofRemote Sensing of Environment, 58, 1-2, pp:1-20.
Mohsenifar, K., Pazira, A. and Najafi, P. (2006). Evaluation of different types of leaching models in two pilots of south east Khoozestan province. 18th World Congress of Soil Science, Philadelphia, Pennsylvania, USA, 6 page.
Mostafazadeh-Fard, B., Heidarpour, M. Aghakhani, A. and Feizi, M. (2008). Effects of leaching soil desalinization for wheat crop in an arid region. Plant Soil Envion, 54, pp: 20-29.
Noroozi, A.A., Homaee, M. and Farshad, A. (2012). Integrated application of remote sensing and spatial statistical models to the identification of soil salinity: A case study from Garmsar plain, Iran. Environ Sci, 8, 1, pp :59-74.
Pazira, E., Keshavarz, A., and K., Torii. (1998). Studies on appropriate depth of leaching water, International Workshop on Use of Saline and Brackish-Water for Irrigation, Indonesia.
Rajabzadeh, F., Pazira, E. Mahdian, MH. Mahmoudi, S. and Heidarizadeh, M. (2009). Leaching saline and sodic soils along with reclamation-rotation program in the mid-part of Khuzestan, Iran. Journal of Applied Science, 9, pp: 4020-4025.
Rodrigues da Silveria, K., M. Rosas Ribeiro, L. Bezerra de Oliveira, R. John Heck and R. Rodrigues da Silveira. (2008). Gypsum-Saturated water to reclaim alluvi saline-sodic and sodic soils. Sci. Agric. 65, pp: 69-76.
Van Hoorn, J.W., and Van Alphen, J.G. (1990). Salinity control, salt balance and leaching requirement of irrigated soil. 26th international course on land drainage. Wageningen. The Netherlands, 96 page.
