بررسی روند تغییرات دما و بارش ایستگاههای هواشناسی استان خوزستان
Subject Areas : Hydrology and water resources
سعید
پاکدل
1
()
نرگس
ظهرابی
2
()
Keywords:
Abstract :
پدیده تغییر اقلیم یکی از مسائل حیاتی برای بشر امروزی محسوب می‌شود و خشکسالی نیز به عنوان یک ناهنجاری اقلیمی با علائم کمبود بارش و منابع آب در دسترس، در گستره وسیعی در طول زمان اتفاق می‌افتد. از میان متغیرهای اقلیمی، دما و بارش مهمترین متغیرهایی هستند که تغییرات آنها بطور مستقیم در رطوبت خاک و جریان‌های سطحی و زیرزمینی منعکس می‌شود. در مطالعه حاضر پس از گردآوری داده های ماهانه بارش و دما در دوره آماری 2012-1983 و بررسی کیفیت و همگنی و صحت سنجی آنها، با استفاده از آزمون ناپارامتری من – کندال به بررسی روند تغییرات دما و بارش در ایستگاه های منتخب هواشناسی استان خوزستان پرداخته شد. نتایج دوره آماری مطالعه شده نشان دهنده افزایش روند تغییرات دمایی سالانه در کلیه ایستگاه­های منتخب استان است که با توجه به نتایج بدست آمده متوسط دمای سالانه به ترتیب در ایستگاه­های رامهرمز، بستان و آبادان با 8/7 ، 5/7 و 7 درجه سانتی­گراد در دوره مطالعاتی 2012-1983، بیشترین روند افزایشی را نشان می­دهند. به همین ترتیب ایستگاه مسجدسلیمان کمترین شیب افزایشی را با افزایش دمای سالانه ی 2/4 درجه سانتی­گراد را در دوره ی سی ساله بصورت افزایشی نشان می­دهد. براساس نتایج ، متوسط بارش سالانه، روند کاهشی این متغیر را در اکثر ایستگاه‌ها نشان میدهد. اما متغیر بارش برخلاف دما، تغییرات یکنواختی نشان نمی‌دهد. در این مطالعه ایستگاههای بندر ماهشهر و امیدیه که در حدود بخش جنوب شرقی استان قرار دارند، افزایش نسبی بارش را در دوره‌ی 30 ساله 2012-1983 نشان داده است.
ابطحی، س. م.، سیف،ع. و خسروشاهی، م. (1393). بررسی روند دما و بارش در حوضه دریاچه نمک کاشان طی نیم سده گذشته. فصلنامه تحقیقات مرتع و بیابان ایران، جلد 21 ، شماره 1 ، ص12-1.
امیررضاییه، ع. ر.، پرهمت، ج. و احمدی، ف. (1395) . بررسی روند تغییرات بارش و دمای شمال غرب کشور در نیم قرن اخیر. مجله آبیاری و زهکشی ایران، دوره 10، شماره 6، ص 809-797.
حسینی, س. ا.، مجیدی، ل.، بالی، ع. و شیراوند، ه. (1399). بررسی نوسانات منطقه‌ای دما و بارش در جنوب غرب آسیا. پژوهش های اقلیم شناسی، شماره42، ص 167-155.
خسروی، م.، جاودانی خلیفه ، ن. و محمدنیا قرایی، س.(1382). بررسی سری زمانی دمای همزمانی در مشهد با نوسانات دمای زمین. سومین کنفرانس ملی تغییر اقلیم، سازمان هواشناسی کشور، 29 مهر 1382، اصفهان، ایران.
عبدلی, س.، عزیزی، ق. و برنا، ر. (1399). ارزیابی تغییرات دمای هوا و بارش در منطقه پربارش نیمه غربی ایران تحت شرایط تغییر اقلیم. جغرافیای طبیعی، دوره 13، شماره47، ص 33-19.
کامیابی، س. و عبدی، ک. (1399). آشکارسازی و تحلیل روند تغییرات اقلیم (بارش و دما) در محدوده ساری. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 22، شماره 7، ص179-165.
هاشمزاده، م.، عزیزی، ق.، کریمی، م.، خوشاخلاق، ف. و شمسیپور، ع. ا. (1399). ارزیابی پایگاه داده بازکاوی ERA- Interim در ارزیابی توزیع زمانی - مکانی و روند تندی باد در شرق ایران. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، دوره 52، شماره 4، ص533-515.
IPCC. (2007). Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Solomon, S., Qin, D., Manning, M., Chen, Z., Marquis, M., Averyt, K.B., Tignor, M. and H.L. Miller [eds]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA, pp 996.
IPCC. (2013). Climate Change 2013: The Physical Science Basis, Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Stocker, T.F., Qin, D. and Plattner, G.-K., Tignor, M., Allen, S.K., Boschung, J., Nauels, A., Xia, Y., Bex, V. and P.M. Midgley. (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA.
Kendall, M. G. (1970). Rank Correlation Methods, 2nd Ed., New York: Hafner.
Mann, H. B. (1945). Nonparametric tests against trend, Econometrica, 13: 245-259
Panda, A. and Sahu, N. (2019). Trend analysis of seasonal rainfall and temperature pattern in Kalahandi, Bolangir and Koraput districts of Odisha, India. Atmospheric Science Letters, 20: e 932, pp: 1-10.
Radhakrishnan, K., Sivaraman, I., Jena, S. K., Sarkar, S. and Adhikari, S. (2017. A Climate Trend Analysis of Temperature and Rainfall in India. Climate Change and Environmental Sustainability, 5(2), pp: 146-153.
Tabari, H. and Hosseinzadeh-Talaee, P. )2011(. Recent trends of mean maximum and minimum air temperatures in the western half of Iran. Journal of Meteorological Atmosphere Physics. 111, pp: 121–131.
Tabari, H. and Hosseinzadeh-Talaee, P. (2011). Temporal variability of precipitation over Iran: 1966–2005. Journal of Hydrology, 396(3), pp: 313-320.
Tabari, H., Shifteh Somee, B. and Rezaeian Zadeh, M. (2011). Testing for long-term trends in climatic variables in Iran. Atmos. Res, 100(1), pp :132-140.
Xu, Z., liu, Z., Fu, G. and chen, Y. (2010). Trends of major of Hydro climatic variables in the Tarim River basin during the past 50 years. Journal of Arid Environments, 74, pp: 256-267.
Yang, X. L., Xu, L. R., Li, C. h., Hu, J. and Xia, X.H. 2012. Trends in temperature and precipitation in the Zhangweinan River basin during last 53 years. Procedia Environmental Sciences, 13, pp: 1966-1774.
