اثر رژیم‌های کم آبیاری و نانوذرات سیلیکا بر عملکرد و شاخص‌ بهره‌وری آب در گیاه کاهو (Baby lettuce Vivian)

Subject Areas : Irrigation and Drainage

شکور طافی ¹ , عبدالرحیم هوشمند ² , ناصر عالم زاده انصاری ³

1 -
2 -
3 -

Received: 2020-10-19 Accepted : 2021-04-01 Published : 2022-01-17

Keywords:

Abstract :

رشد جمعیت و افزایش مشکلات زیست محیطی، تقاضای آب آبیاری در بسیاری از مناطق جهان را افزایش داده است. فناوری نانو تاثیرات زیادی در تولید پایدار محصولات کشاورزی داشته و می‎تواند خطرات زیست محیطی را کاهش داده و فرصت‎هایی برای تولید محصولات جدید فراهم کند. این تحقیق با هدف بررسی عملکرد و بهره­وری مصرف آب تحت شرایط رژیم­های کم­آبیاری و نانوذره سیلیکا انجام شد. مطالعه حاضر بر روی گیاه کاهو رقم baby lettuce Vivian در سه سطح ­آبیاری 75، 85 و 100 درصد نیاز آبی گیاه، سه سطح کاربرد نانوذره شامل: 0، 50 و 100 میلی­گرم بر لیتر به صورت تغذیه ریشه­ای در سه تکرار انجام شد. این طرح در قالب کرت­های خرد شده نواری و با طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی تحلیل شد. براساس نتایج، بیش­ترین میزان پارامتر عملکرد کل به ترتیب در تیمار  I100F100برابر 88/87 گرم بر بوته و کم­ترین میزان در تیمار  I85F50با 47 گرم بر بوته به ثبت رسید. هم­چنین بالاترین عملکرد زیست­توده در تیمار I100F50 ثبت شد که برابر 33/61 گرم بر بوته بود و پایین­ترین عملکرد زیست­توده نیز در تیمار I75F100 گزارش گردید که برابر 26 گرم بر بوته بود. تیمار I100F50 با 53/20 کیوگرم بر مترمکعب بیش‎ترین بهره­وری مصرف آب را داشت. بالاترین و پایین­ترین شاخص برداشت در این پژوهش، به­ترتیب برابر 68/74 و 61/52 درصد بود.

References:

بهبودی، ف.، اله دادی، ا. و محمدی­گل‎تپه، ا. (۱۳۹۲). اثر ورمی‎کمپوست حاوی نانو ذرات اکسید مس و اکسید روی بر برخی ویژگی‎های زراعی لوبیا چیتی. مجله تولید گیاهان زراعی، دوره 3، شماره 6، ص 49-33.

ذرتی‎پور، ا.، سلطانی‎محمدی، ا. و عالم‌زاده‎‌انصاری، ن. (1396). ارزیابی توابع کاهش جذب آب کاهو برگی (Red Salad Bowl)  تحت تنش خشکی در شرایط گلخانه‌ای. آب و خاک، دوره 2، شماره 33، ص 331-317.

گلستانی‎کرمانی، س.، نوری‎امام‎زاده‎ای، م. ر.، شایانی‎نسب، م.، شاه‎نظری، ع. و محمد­خانی، ع. (1393). بررسی اثرات تنش خشکی حاصل از کم­آبیاری سنتی و متناوب روی برخی از خصوصیات کمی و کیفی سیب‎زمینی رقم آگریا. علوم مهندسی آبیاری، دوره 3، شماره 37، ص 135-123.

طاهری، ه.، سلطانی­محمدی، ا. و عالم­زاده­‎انصاری، ن. (1396). ارزیابی کاربرد پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و کارایی مصرف آب کاهو. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم و مهندسی آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.

محتشمی، ف.، تدین، م. ر. و روشندل، پ. (1397). ارزیابی تأثیر سطوح کم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های گلرنگ. به زراعی کشاورزی، دوره 2، شماره 20، ص 561-547.

هوشمندزاده، ع.، هوشمند، ع.، برومندنسب، س.، عالم­زاده‎انصاری، ن. و سیاهپوش، م. (1392). تاثیر دور آبیاری و کم آبیاری در تعیین کارایی مصرف آب مناسب و کلروفیل برگ کاهو (Lactuca sativa) با استفاده از سیستم آبیاری قطره‎ای در شرایط اقلیمی اهواز. دومین همایش ملی توسعه پایدار کشاورزی و محیط زیست، 21 شهریور 1392، همدان، ایران.

Acar, B., Paksoy, M., Türkmen, Ö. and Seymen, M. (2008). Irrigation And Nitrogen Level Affect Lettuce Yield In Greenhouse Condition. African Journal Of Biotechnology, 24 (7), pp: 4450-4453.

Amin, M., Ahmad, R., Ali, A., Hussain, I., Mahmood, R., Aslam, M. and Lee, D,J. (2018). Influence of Silicon Fertilization On Maize Performance Under Limited Water Supply. Silicon, 10 (2), pp: 177-189.

Ahmad, M., El-Saeid, M.H., Akram, M.A., Ahmad, H.R., Haroon, H. and Hussain, A. (2016). Silicon Fertilization—a Tool to Boost up Drought Tolerance in Wheat (Triticum Aestivum L.) Crop for Better Yield. J. Plant Nutr, 39 (9), pp: 1283-1291.

Ballester, C., Castel, J., Intrigliolo, D.S. and Castel, J.R. (2013). Response of Navel Lane Late Citrus Trees to Regulated Deficit Irrigation: Yield Components and Fruit Composition. Irrigation Science, 31 (3), pp: 333-341.

Bezerra, A.C.M., Valença, D.D.C., Carvalho, D.F.D., Pinho, C.F.D., Reinert, F., Gomes, D.P., Gabetto, F.P., Azevedo, R.A., Masseroni, D. and Medici, L.O. (2019). Automation of Lettuce Seedlings Irrigation with Sensors Deployed in the Substrate or at the Atmosphere. Scientia Agricola, 72 (2), pp: 179-189.

Dehghanipoodeh, S., Ghobadi, C., Baninasab, B., Gheysari, M. and Shiranibidabadi, S. (2018). Effect of Silicon on Growth and Development of Strawberry under Water Deficit Conditions. Horticultural Plant Journal, 4 (6), pp: 232-226.

Davarpanah, S., Tehranifara, A., Davarynejad, G.H., Abadí, J. and Khorasani, R. (2016). Effects of Foliar Applications of Zinc and Boron Nano-Fertilizers on Pomegranate (Punica Granatum Cv. Ardestani) Fruit Yield and Quality. Scientia Horticulturae, 210, pp: 57-64.

Donald, C.M. and Hamblin, J. (1976). The Biological Yield and Harvest Index of Cereals as Agronomic and Plant Breeding Criteria. Advances in Agronomy Journal, 28, pp: 405-361.

Isfahani, F.M., Tahmourespour, A., Hoodaji, M., Ataabadi, M. and Mohammadi, A. (2019). Influence of Exopolysaccharide-Producing Bacteria and Sio₂ Nanoparticles on Proline Content and Antioxidant Enzyme Activities of Tomato Seedlings (Solanum Lycopersicum L.) under Salinity Stress. Polish Journal of Environmental Studies, 28 (1), pp: 153-163.

Javadimoghadam, A., Ladan Moghadam, A. and Danaee, E. (2015). Response of Growth And Yield of Cucumber Plants (Cucumis Sativus L.) to Different Foliar Applications of Nano-Iron and Zinc. International Research Journal of Applied and Basic Sciences, 9 (9), pp: 1477-1478.

Kibbey, T.C. and Strevett, K.A. (2019). The Effect of Nanoparticles on Soil and Rhizosphere Bacteria and Plant Growth in Lettuce Seedlings. Chemosphere, 221, pp: 703-707.

Liu, R. and Lal, R. (2015). Potentials of Engineered Nanoparticles as Fertilizers for Increasing Agronomic Productions. Science of the Total Environment, 514, pp: 131-139.

Mahmoud, M.A., Shala, A.Y. and Rashed, N.M. (2017). The Mutual Effect of Irrigation and Foliar Spray of Silics Nanoparticles on Basil Plant. Journal Plant Production, Mansoura Univ, 8 (12), pp: 1303-1313.

Nagaz, K., Mokh, F.E., Masmoudi, M.M. and Mechlia, N.B. (2013). Soil Salinity, Yield and Water Productivity of Lettuce under Irrigation Regimes with Saline Water in Arid Conditions of Tunisia. International Journal of Agronomy and Plant Production, 4 (5), pp: 892-900.

Pelesco, V.A. and Alagao, F.B. (2014). Evapotranspiration Rate of Lettuce (Lactuca Sativa L., Asteraceae) in a Non-Circulating Hydroponics System. Journal of Society & Technology, 4 (1), pp: 1-6.

Rui, Y., Gui, X., Li, X., Liu, S. and Han, Y. (2014). Uptake, Transport, Distribution and Bio-Effects of Sio₂ Nanoparticles in Bt-Transgenic Cotton. Journal of Nanobiotechnology, 12 (1), pp: 2-15.

Rizwan, M., Ali, Sh., Ali, B., Adrees, A., Arshad, M., Hussain, A., Rehman, M.Z.U. and Abdul-Waris, A. (2019). Zinc and Iron Oxide Nanoparticles Improved the Plant Growth and Reduced the Oxidative Stress and Cadmium Concentration in Wheat. Chemosphere, 214, pp: 269-277.

Shams, M., Ekinci, M., Turan, M., Dursun, A., Kul, R. and Yildirim, E. (2019). Growth, Nutrient Uptake and Enzyme Activity Response of Lettuce (Lactucasativa L.) to Excess Copper. Environmental Sustainability, 2 (1), pp: 67-73.

Sharifi, R.J., Sharifirad, M. and Teixeira, D.S.J. (2016). Morphological, Physiological and Biochemical Responses of Crops (Zea Mays L., Phaseolus Vulgaris L.), Medicinal Plants (Hyssopus Officinalis L., Nigella Sativa L.), and Weeds (Amaranthus Retroflexus L., Taraxacum Officinale F.H. Wigg) Exposed To Sio₂ Nanoparticles. J. Agr. Sci. Tech, 18, pp: 1027-1040.

Xu, J., Luo, X., Wang, Y. and Feng, Y. (2018). Evaluation of Zinc Oxide Nanoparticles on Lettuce (Lactuca Sativa L.) Growth and soil bacterial community. Environmental Science and Pollution Research, 25 (6), pp: 6026-6035.

Yassen, A., Abdallah, E., Gaballah, M. and Zaghloul, S. (2017). Role of Silicon Dioxide Nano Fertilizer in Mitigating Salt Stress on Growth, Yield and Chemical Composition of Cucumber (Cucumis Sativus L.). International Journal of Agricultural Research, 12 (3), pp: 130-135.