برآورد شاخص های کارایی مصرف آب کشاورزی در شبکه آبیاری گتوند

Subject Areas : Irrigation and Drainage

بهنام شجاعی ¹ , ستار کاظمی ² , افشین سرکهکی ³ , علی عصاره ⁴

1 -
2 -
3 -
4 -

Received: 2023-07-01 Accepted : 2023-10-07 Published : 2023-11-09

Keywords:

Abstract :

در این پژوهش کارایی مصرف آب با دو شاخص عملکرد به ازای هر واحد آب مصرفی (CPD) و درآمد ناخالص به ازای هر واحد آب مصرفی برای محصولات الگوی کشت موجود  شبکه آبیاری گتوند در شمال استان خوزستان، با استفاده از داده­ های واقعی الگوی کشت و با برآورد نیاز آبی در چهار سناریوی مختلف برای تحقق راندمان آبیاری، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، بیشترین  مقدار شاخص CPD مربوط به محصولات هویچ و چغندرقند بود. کمترین مقادیر CPD مربوط به محصولات  کنجد و آفتابگردان به دست آمد. همینطور بیشترین مقدار شاخص BPD  به ترتیب  به محصولات توت­ فرنگی و بامیه اختصاص یافت. کمترین مقادیر BPD به ترتیب متعلق به محصولات زیتون و آفتابگردان بود. همچنین متوسط شاخص CPD شبکه آبیاری گتوند برای سناریوهای تحقق راندمان آبیاری 30، 35، 42 و 54 درصد، به ترتیب برابر 0.92، 1.08، 1.44، 1.85 کیلوگرم در مترمکب آب بدست آمد. مقادیر متوسط شاخص BPD شبکه آبیاری گتوند برای سناریوهای تحقق راندمان آبیاری 30، 35، 42 و 54 درصد،  به ترتیب برابر 34699، 40482، 53326 و 68563 ریال در مترمکعب آب مصرفی بود. مطابق داده ­های موجود، مقدار متوسط درآمد در واحد سطح برای الگوی کشت منطقه برابر 451.6 میلیون ریال در هر هکتار حاصل گردید.

References:

آبسالان، ش.، کریمی، م.، حیدری، ن.، دهقان، ا.، عباسی، ف. و رحیمیان، م.ح. (1389). تعیین و ارزیابی کارایی مصرف آب در اراضی شور پایین­ دست حوضه آبریز کرخه. گزارش پژوهشی شماره 1267/89، مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، 74 ص، کرج، ایران.

پیرمرادی، م.، عصاره، ع. و اسدی­لور، م. (1398). بررسی کارایی مصرف آب در تولید محصولات کشاورزی در شبکه ­های آبیاری و زهکشی استان خوزستان (مطالعه موردی شبکه آبیاری و زهکشی کرخه شمالی). فصلنامه علمی تخصصی آب، دوره 7، شماره 3، آذر 98. ص 214-226.

مامن پوش، ع.، عباسی، ف. و موسوی، س. ف. 1380. ارزیابی بازده کاربرد آب در روش­ های آبیاری سطحی در برخی از مزارع استان اصفهان. مجله تحقیقات مهندسی کشاورزی، جلد دوم، شماره 9، ص 43-58.

نادریان­فر، م. و دهقان، ه. (1399). تعیین کارایی مصرف آب (WUE) محصولات گندم و جو در اراضی زراعی دشت سیستان، تحقیقات علوم زراعی در مناطق خشک، دوره دوم، شماره اول، شهریور، ص 1-9.

Heydari, N. 2011. Determination and evaluation of water use efficiency of some major crops under farmers management in Iran. Journal of Water and Irrigation Management, 2 (1), pp: 43-57.