پتانسیلیابی آلودگی آبهای زیرزمینی دشت باغملک در محیط GIS از طریق مدل دراستیک

Subject Areas : Irrigation and Drainage

گلاره ریحانی ¹ , حیدرعلی کشکولی ² , نرگس ظهرابی ³ , علی نادری فر ⁴

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه آبیاری و زهکشی، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
2 - استاد گروه مهندسی علوم آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
3 - استادیار گروه مهندسی علوم آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه عمران- منابع آب، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.

Received: 2013-04-23 Accepted : 2013-08-03 Published : 2013-12-01

Keywords:

Abstract :

آب‎ های زیرزمینی به دلیل استعداد آلودگی کمتر و همچنین ظرفیت ذخیره زیاد نسبت به آب‎ های سطحی، به عنوان یک منبع مهم در منابع آب شیرین مورد توجه می باشند. بنابراین جلوگیری از آلودگی آب‎ های زیرزمینی در مدیریت منابع آب زیرزمینی در کنار مدیریت کمی منابع آب امری ضروری است. در این تحقیق پتانسیل آسیب پذیری آلودگی سفره آب زیرزمینی دشت باغملک با توجه به ویژگی های زمین شناسى، هیدرولوژى و هیدروژئولوژى منطقه، مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور از مدل دراستیک استفاده و در نهایت نقشه نهایی آسیب پذیری آبخوان با استفاده از تکنیک همپوشانی GIS  تهیه شده است. مدل دراستیک یک مدل کمی بوده و مخفف هفت پارامتر موثر در انتقال آلودگی شامل عمق تا سطح ایستابی، تغذیه خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، محیط غیراشباع و هدایت هیدرولیکی می باشد. در منطقه مورد مطالعه برای تهیه لایه­ های مربوط به این پارامترها و به دلیل قابلیت های فراوان نرم افزار GIS در ورود، پردازش و خروج اطلاعات، برای تهیه نقشه نهایی آسیب پذیری از این نرم افزار استفاده شد. در نهایت با وزن دهی و رت‌ بندی و تلفیق هفت لایه فوق الذکر، با استفاده از تکنیک همپوشانی GIS، شاخص دراستیک برای کل منطقه محاسبه شد، که این شاخص در منطقه مورد مطالعه بین 62 تا 129 برآورد شد. نتایج مدل نشان می دهد که بخشهایی از شمال دشت در معرض آسیب پذیری بیشتری هستند و قسمت ‌های جنوبی و شرقی دشت دارای پتانسیل آسیب‌پذیری کمتری می باشند.

References:

اختری، ی. چیتسازان، م. کلانتری، ن. رحیمی، م.ح. ) 1385 (. ارزیابی آسیبپذیری آبخوان دشتهای زویرچری و
خِران با استفاده از مدل DRASTIC در محیط GIS ، همایش ژئوماتیک 85 ، سازمان نقشهبرداری کشور، تهران.
آغاسی، ع. آزادشهرکی، ف. آزادشهرکی ،ف . حسن،م. ) 1388 (. ارزیابی آسیب پذیری آب زیرزمینی دشت هشتگرد
به کمک روش دراستیک، هشتمین کنگره بین المللی مهندسی عمران.
فاریابی، م.) 1385 (. ارزیابی کمی و کیفی آب زیرزمینی دشت باغملک، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده زمین
شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز.

Aller, L., Bennet, T., Leher, J, H., Petty, RJ., Hackett, G. (1987). DRASTIC: a
standardized system for evaluating ground water pollution potential using hydrogeological
settings. EPA 600/2-87-035, 622.