Investigating the Effect of Deficit in the Factors of Auditors' Executive Function on Their Moral Judgment
Subject Areas : Financial and Behavioral Researches in Accountingreyhaneh haghighi 1 , Mohammad Ali Bagherpour Velashani 2 , ali ghanaee 3 , Mohammad Reza Abbaszadeh 4
1 - Faculty of Economics and Administrative Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
2 - Faculty of Economics and Administrative Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
3 - Faculty of Education and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
4 - Faculty of Economics and Administrative Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
Keywords: Self-organization, Self-Control, in Self-Time Management, Auditor’s Ethical Judgment, self-motivation,
Abstract :
The purpose of this paper is to investigate the effect of deficit in the factors of auditors' executive function (in Self-Time Management, Self-Organization, Self-Control, Self-Motivation) on their moral judgment. The research is a descriptive and survey method.The statistical population consists of external auditors. The samples size is determined based on related formula for the method used to test hypotheses (it destrebuted to number of 120 people and finally fulfield by 70 people). The field survey and questionnaire were used for data collection. The research hypotheses were also examined using the structural equation method (SEM).The results show that deficit in the self-organization (problem solving) and self-control (behavioral inhibition) has a negative effect on the auditor's ethical judgment. Deficit in executive function has a negative effect on memory (retrieving information and procedures related to work), attention and performance, and weakness in these factors have a negative effect on the quality of auditor’s moral judgment.
_||_
Financial and Behavioral Researches in Accounting
Vol. 2, No. 4, Ser No. (7), Winter 2023, pp. 1-19
Investigating the Effect of Deficiency in the Factors of Auditors' Executive Function on Their Moral Judgment
Reyhaneh Haghighi1, Mohammad Ali Bagherpour Velashani2, Ali Ghanaei Chamanabad3, Mohammad Reza Abbaszadeh 4
| Received: 2023/02/28 Accepted: 2023/03/14 |
Abstract
The purpose of this paper is to investigate the effect of deficiency in the factors of auditors' executive function (in Self-Time Management, Self-Organization, Self-Control, Self-Motivation) on their moral judgment. The research is a descriptive and survey method. The statistical population consists of all external auditors in Iran. The field survey and questionnaire are used for data collection. The samples size is determined based on related formula for the method. The sample of 120 auditors selected and a questionnaire sent to all of them which 70 filled questionnaires returned. The research hypotheses are tested using the structural equation method (SEM). The results s how that deficiency in the self-organization (problem solving) and self-control (behavioral inhibition) has a negative effect on the auditor's ethical judgment. deficiency in executive function has a negative effect on memory (retrieving information and procedures related to work), attention and performance, and weakness in these factors have a negative effect on the quality of auditor’s moral judgment.
Keywords: in Self-Time Management, Self-Organization, Self-Control, Self-Motivation, Auditor’s Ethical Judgment
JEL Classification: D70
[1] . Ph.D. in Accounting, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran (E-mail: re.haghighi@mail.um.ac.ir)
[2] . Associate Professor, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran (Corresponding author) (E-mail: bagherpour@um.ac.ir)
[3] . Associate Professor, Faculty of Education and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran (E-mail: ghanaee@um.ac.ir)
[4] . Associate Professor, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran, (E-mail: abbas33@um.ac.ir)
DOI: 10.30486/FBRA.2023.1980604.1183 |
|
پژوهش‌های مالی و رفتاری در حسابداری
دورۀ دوم، شمارۀ چهارم، پیاپی 7، زمستان 1401، صفحه 19-1
بررسی اثر نارسایی در مؤلفه‌های کنش‌های اجرایی حسابرسان بر قضاوت اخلاقی آنان
ریحانه حقیقی1، محمد علی باقرپور ولاشانی2، علی غنایی چمن آباد3، محمد رضا عباس زاده4
|
تاریخ پذیرش: 23/12/1401 |
|
چکیده
هدف از این مقاله بررسی اثر نارسایی در مؤلفه‌های کنش‌های اجرایی (خودمديريتي زمان، خودسازماندهي، خودکنترلي/ بازداري و خودانگيزشي) حسابرسان بر قضاوت اخلاقی آنان میباشد. مطالعه از لحاظ هدف کاربردی، از نوع توصیفی و با روش پیمایشی انجام شده است. جامعۀ مورد مطالعه شامل اعضای حسابرسان مستقل بوده که بر اساس فرمول تعیین حجم نمونۀ مرتبط با روش مورد استفاده برای آزمون فرضیه‌ها تعیین(تعداد 120 نفر تعیین و 70 نفر پرسش‌نامه را تکمیل کرده) شده است. برای گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های استاندارد دارای طیف لیکرت استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌های جمع‌آوری شده و نیز آزمون فرضیه‌ها، در قالب تحلیل توصیفی و آمار استنباطی با بهکارگیری مدل‌یابی معادلات ساختاری (SEM) به روش حداقل مربعاتِ جزئی (PLS) صورت گرفت. نتایج نشان میدهد نارسایی در مؤلفه‌های خودسازماندهی(حل مسئله) و خودکنترلی(بازداری رفتاری) اثر منفی بر قضاوت اخلاقی حسابرس دارد. از آن جهت که نارسایی در مؤلفه‌های مذکور(خودسازماندهی و خودکنترلی) بر حافظۀ(در بازیابی اطلاعات و رویههای مربوط به کار)، توجه و عملکرد اثر منفی داشته باشد و ضعف در موارد مذکور می‌تواند بر کیفیت قضاوت اخلاقی اثر منفی داشته باشد.
کلمات کلیدی: خودمديريتي زمان، خودسازماندهی، خودکنترلی، خودانگیزشی، قضاوت اخلاقی حسابرس
طبقه‌بندی موضوعی: D70
مقدمه
از اوایل دهۀ 1990 میلادی صلاحیت و مهارتهای مورد نیاز برای افراد شاغل در محیط کسب‌وکار حرفۀ حسابداری و حسابرسی بهطور قابل ملاحظهای تغییر کرده و موضوع قضاوت اخلاقی به‌عنوان یکی از عناصر اصلی حسابرسی از اهمیت ویژهای برخوردار شده است(سپهری و پاک مرام، 1394) و به عبارت دیگر تکامل حرفۀ حسابرسی و توانایی جلب اعتماد عمومی در گروه رعایت اخلاق حرفه‌ای و قضاوتهای اخلاقی میباشد(باقرزادگان و همکاران،1401). در این زمینه، بررسی مفهوم و عوامل مؤثر بر قضاوت اخلاقی حسابرسان می‌تواند به افزایش کیفیت آن کمک نماید (خوش‌طینت و بستانیان ،1386). پژوهش‌های قبلی (نظیر مشایخ و اسکندری،1396؛ هگازی و سلاما،2022) نشان داده که عوامل متعددی بهویژه ویژگیهای شخصیتی بر قضاوت اخلاقی حسابرسان تأثیرگذار میباشد. از آن جهت که قضاوت اخلاقی حسابرسان یک فرایند ذهنی بوده، توجه به ویژگیهای شخصیتی اثرگذار بر پردازشهای ذهنی آنان اهمیت زیادی دارد. یکی از مؤلفه‌های تأثیرگذار بر ﭘﺮدازشﻫﺎي ذﻫﻨﯽ (مرتبط با کنترل افکار و دستیابی به اهداف)، کنش‌های اجرایی میباشد(کاوالرا و گیودیسی،2008؛ لاریچه و حقایق،1396؛میاک و همکاران ،2000). کنش‌های اﺟﺮاﯾﯽ(کارکردهای اجرایی) اﺻﻄﻼﺣﯽ ﺟﺪﯾﺪ در حوزۀ روان‌شناسی اﺳﺖﮐﻪ شامل انعطاف‌پذيري شناختی5(CFI)، پیش‌بینی، برنامه‌ریزی، تعیین و نظارت بر اهداف، حافظ، کاری6و ... میباشد (لیزاک،2004) و براي ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﭘﺮدازشﻫﺎي ذﻫﻨﯽ اﺳﺘﻔﺎده می‌شود و ﻓﺮد را در کنترل افکار، هدایت رفتار و بهبود عملکرد کمک مینماید(میاک و همکاران،2000).
در این زمینه پژوهش‌های قبلی نشان دادند که ضعف در کنش‌های اجرایی منجر به مشکلات عدیده‌ای از جمله پرخاشگری، بی‌توجهی، افزایش اضطراب و افسردگی، مشکلات رفتاری و ارتباطی شده(درمیهان و همکاران،2016) که می‌تواند کیفیت قضاوت و تصمیم‌گیری (فیر چیلد و همکاران،2009) و همچنین، سطح ریسک‌پذیری افراد را تحت‌تأثیر قرار دهد (رینلدزو همکاران ،2019). با توجه به مطالب مذکور، پرسش اصلی این پژوهش آن است که نارسایی در کنش‌های اجرایی حسابرسان تا چه اندازه می‌تواند قضاوت اخلاقی آن‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد.
طبق بررسیهای صورت گرفته، تاکنون پژوهشی در ایران به این حوزۀ مطالعاتی نپرداخته است؛ لذا فقدان پژوهش کافی و اهمیت تحقیقات رفتاری در حسابرسی، موجب شد تا نویسندگان، مقالۀ حاضر را به نگارش درآورند.
اجرای این پژوهش و نتایج حاصل می‌تواند موجب معرفی حوزۀ جدیدی در پژوهش‌های رفتاری حسابرسی شود که می‌تواند پژوهشگران را به انجام پژوهش‌های رفتاری دیگر ترغیب نموده و همچنین توجه به اثر مؤلفۀ مذکور بر قضاوت اخلاقی می‌تواند اطلاعات سودمندی در اختیار نهادهای قانون‌گذار در حرفۀ حسابرسی برای تدوین خط مشیها و استانداردهای حسابرسی قرار دهد.
مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش
قضاوت اخلاقی و حرفه‌ای جزء لاینفک از فرایند حسابرسی بوده که تأثیر با اهمیتی بر اظهارنظر و کیفیت کار حسابرسان دارد (نیکخواه آزاد،1388). طبق استاندارد حسابرسی شمارۀ 200، قضاوت حرفه‌ای حسابرس شامل «بهکارگیری آموختهها، تجارب و دانش به‌دست‌آمده دربارۀ استانداردهای حسابرسی، حسابداری و الزامات آیین رفتار حرفه‌ای برای اتخاذ تصمیمات مناسب با توجه به شرایط کار حسابرسی» میباشد. همچنین، پژوهش‌های قبلی از جمله مارتینو بنی و فالکراث (2009)، قضاوت اخلاقی حسابرس را تابعی از ویژگیهای شخصیتی و عوامل محیطی دانسته که در بین آن‌ها ویژگیهای شخصیتی از اهمیت بیشتری برخوردار میباشد (حقیقی و همکاران،2022). پژوهشهایی نظیر رینلدز و همکاران(2019) کنش‌های اجرایی را یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های شخصیتی اثرگذار بر قضاوت و تصمیم‌گیری قلمداد مینمایند. کنش‌های اﺟﺮاﯾﯽ(کارکردهای اجرایی) اﺻﻄﻼﺣﯽ ﺟﺪﯾﺪ در حوزۀ روان‌شناسی اﺳﺖﮐﻪ شامل انعطاف‌پذيري شناختی7(CFI)، پیش‌بینی، برنامه‌ریزی، تعیین و نظارت بر اهداف، حافظه کاری8و ... میباشد(لیزاک،2004). این مؤلفه، براي ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﭘﺮدازشﻫﺎي ذﻫﻨﯽ اﺳﺘﻔﺎده و ﻓﺮد را در کنترل افکار، هدایت رفتار و بهبود عملکرد کمک مینماید(میاک و همکاران،2000)؛ همچنین، به افراد در انجام وظایف محول، تشخیص و مواجهۀ مناسب با چالشها و موقعیتهای غیرمنتظره، برنامه‌ریزی مناسب و مدیریت استرس کمک مینمایند(گوارنیو و همکاران9،2019؛ نمث و قوستز،2020). کنش‌های اجرایی بـا فرایندهای روان‌شـناختی مربوط به کنترل هوشـیاری، تفکر و رفتار مرتبط بوده(زالازو میلر،2005) که برای فعالیت مستقل، هدفمند و موفقیت‌آمیز و نیز واﮐﻨﺶ مناسب ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ ضروری میباشد(هاروی و همکاران،2004) و نارسایی در کنش‌های اجرایی، بی‌نظمی در رفتار، تأخیر در عملکرد، ضعف در مهار متغیرها، اختلال در سطح توجه، افزایش اضطراب و افسردگی، ناتوانی در برنامه‌ریزی و اختلال در حافظۀ کاری را به همراه دارد(سوناگا-بارکه،2002؛ داوسون و گیور ،2010؛ میکلوس و همکاران ،2019)، امری که منجر شده این قبیل افراد بیشتر و سریع‌تر درگیر هیجانات منفی شده و به آنان واکنش بیشتری نشان دهند(براون ،2014؛ بارکلی و فیشر ،2010)، امری که می‌تواند کیفیت تصمیم‌گیری را تحت‌تأثیر قرار دهد. با این حال دل میسیر و همکاران (2012) نشان دادند کنش اجرایی عامل تعیین‌کنندۀ اصلی جنبههای مختلف تصمیم‌گیری نمیباشد.
مؤلفه‌های متعدی برای کنش‌های اجرایی وجود دارد. راسل بارکلي(2011) مهم‌ترین مؤلفه‌های کنش‌های اجرایی را خودمديريتي زمان، خودسازماندهي/ حل مسئله، خودکنترلي/ بازداري و خودانگيزشي در نظر گرفته است. «خودمدیریتی زمان» به معنای کنترل و مدیریت زمان توسط شخص بهگونهای که امکان کنترل امور و حوادث توسط سایر افراد فراهم نشده تعریف میگردد(فرنر،1381) و می تواند بر سطح تمرکز و قابليت برنامهريزی افراد اثرگذار باشد(بارکلی،2013). همچنین مدیریت زمان اثر مثبتی بر رابطۀ هوش هیجانی و رضایت شغلی دارد(گودینی و باغفالکی ،2015) و هوش هیجانی نیز بر بهبود تصمیم‌گیری اثرگذار میباشد(هس وباکیگالوپو ،2011)؛ لذا، انتظار میرود نارسایی در مؤلفۀ مذکور اثر منفی بر قضاوت حسابرسان داشته باشد.
مؤلفۀ «خودسازماندهی» به فرایندی اشاره دارد که طی آن افراد رفتار جمعی خود را سازماندهی میکنند تا نظم را از طریق تعاملات بین خود ایجاد کنند(ویلشا،2006). نارسایی در مؤلفۀ خودسازماندهی می‌تواند بر سطح عملکرد (وینسلر و همکاران ،2000)، میزان رعایت قوانین و مقررات و انجام محاسبات(فریزر و همکاران ،2004) اثر منفی گذارد. نارسایی در مؤلفۀ مذکور و اثر منفی که بر میزان رعایت قوانین و مقررات دارد می‌تواند قضاوت اخلاقی (از آن جهت که رعایت آیین رفتار حرفه‌ای از قوانین و مقررات مرتبط با حسابرسان میباشد) حسابرسان را تحت‌تأثیر قرار دهد.
مؤلفۀ «خودکنترلی»، به میزان و درجهای از باور افراد برای کنترل رویدادهای زندگی خود اشاره و نقش بسیار مهمی در هدایت رفتار افراد دارد (هویگ و همکاران،2006). خودکنترلی به نوعی ایجاد حالتی درونی و بدون تأثیر از عوامل بیرونی جهت انجام وظایف محول به نحو مناسب(کندال و ویلاکس،1979) و توانایی کنترل هیجان به نحو مناسب در هنگام انجام وظایف تعریف می شود(مایر و همکاران ،2003). به عبارت دیگر مؤلفۀ خودکنترلی به‌عنوان کاربرد درست هیجانها و احساسات بیان می‌شود(دولان و همکاران،2008) و نقش با اهمیتی در تنظیم و مدیریت هیجانات، کنترل گرایش افراد به نابهنجاریها و کنترل رفتار تکانشگر(مخاطره‌آمیز و بدون برنامه‌ریزی و تفکر) دارد (بکرو همكاران ،2005؛ شیرازی و جانفزا، 1394). پژوهش‌های قبلی نظیر دهقان و همکاران(1394) و مرادی و حفیظی(1394) نشان دادند مدیریت هیجانات اثر بااهمیتی بر قضاوت و تصمیم‌گیری دارد، لذا میتوان انتظار داشت نارسایی در مؤلفۀ مذکور بر قضاوت حسابرسان اثرگذار باشد.
«خودانگیزشی» به معنای توانایی انسان در انجام اعمال و رفتارهایی که عقلانیت، مبنای شکل‌گیری آن‌ها است. به‌عبارت دیگر خودانگیزشی محرک افکار و اعمال آدمی است(فقهی‌زاده و مومنی،1397). نارسایی در مؤلفه‌های خودانگیزشی و خودنظم‌جویی هیجانی در ایجاد اختلال نارسایی توجه اثرگذار میباشد(بسطامی کتولی و همکاران،1393). شایان ذکر است خودنظم‌جویی هیجان مؤلفۀ مرکزی در سازماندهی رفتار سازگارانه و جلوگیری از بروز هیجانهای منفی و رفتارهای ناسازگارانه میباشد(مشهدی و همکاران،1390) و نارسایی در آن بر ایجاد و افزایش اضطراب اثر مثبت دارد(حسنی،1393).
در ادامه به برخی پژوهش‌های خارجی و داخلی انجام‌شده در این حوزه اشاره می‌شود. از آن جهت که مؤلفه‌های مرتبط با کنش‌های اجرایی برای نخستین بار در حوزۀ حسابرسی بررسی شده است، بنابرین عمدۀ پژوهش‌های ارائه شده در حوزۀ روان‌شناسی است.
کامیوناس و همکاران (2022) نیز در پژوهش خود با عنوان «یک برنامۀ آموزشی کنش اجرایی برای ارتقای کنترل رفتاری و عاطفی کودکان و نوجوانان در پرورشگاه در اسپانیا» با هدف بررسی اثربخشی یک برنامۀ آموزش بهبود مؤلفه‌های کنش اجرایی بر کاهش مشکلات رفتاری و عاطفی با استفاده از پرسش‌نامه‌های استاندارد نشان دادند بهبود در هر یک از مؤلفه‌های کنش‌های اجرایی بر سطح توجه، کاهش اضطراب و افسردگی، افزایش توانایی برنامه‌ریزی و حافظۀ کاری مؤثر میباشد.
پردیسکو و همکاران (2020) در پژوهش خود با عنوان «کنش‌های اجرایی و تنظیم هیجان در افراد با اختلال نقص توجه/بیش فعالی و ناتوانی ذهنی مرزی» با استفاده از پرسش‌نامه‌های استاندارد به بررسی روابط متعدد و تعیین تفاوت بین کنش‌های اجرایی (EFS)، تنظیم احساسات و مشکلات رفتاری و عاطفی در کودکان مبتلا به اختلالهای متعدد پرداخته و بیان نمودند میان راهبردهای تنظیم هیجان و کنش‌های اجرایی در افراد با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی ارتباط وجود دارد، بهگونهای که افراد با عملکرد خوب از لحاظ کنش‌های اجرایی، در موقعیتهای مختلف از راهبردهای تنظیم هیجان سازگار و ناسازگار استفاده، درحالی که هرچه در کنش‌های اجرایی نقص وجود داشته باشد، افراد بیشتر از راهبردهای تنظیم هیجان نامناسب استفاده مینمایند. از آن جهت که تنظیم هیجانات نقش مهمی در تصمیم‌گیری در شرایط ریسک دارد(هیلمنو همکاران ،2010)، میتوان انتظار داشت نارسایی در کنش‌های اجرایی بر قضاوت حسابرسان اثر منفی داشته باشد.
در پژوهش فوگل و همکاران (2020) با عنوان «عملکرد روزانۀ نوجوانان دارای نقص در مؤلفه‌های کنش اجرایی: یک مطالعۀ کاربردی با استفاده از انجام یک آشپزی دشوار» به توصیف و تجزیه‌وتحلیل عملکرد نوجوانان با نقص عملکرد اجرایی از طریق روش آزمایشگاهی پرداخته و نشان دادند همبستگی بین نقص در مؤلفه‌های کنش‌های اجرایی، مدت زمان انجام عملکرد و تعداد خطاها وجود دارد. همچنین نشان دادند افرادی که در مؤلفه‌های کنش‌های اجرایی نقص نداشته، بینش بهتری در رویارویی با مشکلات و عملکرد روزانه دارند.
پژوهش بنالی و همکاران (2020) با عنوان«کنش اجرایی در افراد مبتلا به ASD ADHD و ASD IS: یک بررسی سیستماتیک» با هدف بررسی رابطۀ بین اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD) یا ناتوانی ذهنی (ID) و کنش‌های اجرایی(EF) در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) با استفاده از مطالعۀ 26 مقالۀ مرتبط در این زمینه نشان دادند افراد مبتلا به اختلالات عصبی نظیر اختلال طیف اوتیسم (ASD)، معمولاً نقص در مؤلفه‌های کنش اجرایی را تجربه مینمایند. نقص در عملکرد این قبیل افراد با نقص در مؤلفه‌های کنش اجرایی همبستگی دارد.
سیلوراستینو همکاران (2020) نیز در پژوهش خود با عنوان «بررسی رابطه بین نقص کنش اجرایی و علائم ADHD تعریف شده توسط DSM-5» با هدف شناسایی رابطۀ بین اختلالات روانی افراد دارای نقص توجه/بیش‌فعالی(ADHD) و نقص در کنش‌های اجرایی (EFDs) با استفاده از روش مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته و چک‌لیست خود گزارشی10 نشان دادند نقص در سطح توجه و نیز عملکرد با نقص در مؤلفه‌های کنش اجرایی همبستگی دارند.
قاریچه و حسن‌زاده (2020) در پژوهش«بررسی تأثیر اضطراب حسابرسان بر محتوای گزارش حسابرس» با هدف هدف تعیین آثار اضطراب حسابرس بر محتوای گزارش حسابرسی نشان دادند اضطراب حسابرسان بر نوع نظر آنان و تعداد بندهای شرط تأثیر می گذارد، لیکن، تأثیری بر نوع شرط و همچنین تعداد بندهای پس از اظهارنظر ندارد.
پژوهش گراوند(1401) با عنوان «مدل‌یابی ساختاری الگوهای ارتباطی خانواده و نارسایی کنش‌های اجرایی با گرایش به رفتارهای پرخطر(مصرف مواد مخدر، سیگار کشیدن و مصرف الکل): نقش واسطه‌ای اضطراب کرونا» با هدف بررسی نقش واسطه‌ای اضطراب کرونا در رابطه میان الگوهای ارتباطی خانواده و نارسایی کنش‌های اجرایی با گرایش به رفتارهای پرخطر، با استفاده از پرسش‌نامه‌های استاندارد و روش معادلات ساختاری نشان داد نارسایی در مؤلفه‌های کنش اجرایی بر گرایش به رفتارهای پرخطر و نیز تمایل بر هیجانات منفی اثرگذار میباشد.
سید نوری و همکاران(1401) در پژوهش خود با عنوان«تأثیرآموزش تلفیقی کنش‌های اجرایی گرم و سرد بر تنظیم هیجان کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی» با هدف تأثیرآموزش تلفیقی کنش‌های اجرایی گرم و سرد بر تنظیم هیجان کودکان با اختلال نارسایی‌توجه/ بیش‌فعالی و با روش آزمایشگاهی نیز نشان دادند بهبود مؤلفه‌های کنش اجرایی از طریق آموزش بر بهبود تنظیم هیجان کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی مؤثر میباشد.
محمد زاده مقدم و همکاران(1401) در پژوهش«تأثیر سوگیری شناختی حسابرسان بر هوش معنوی و سبک حسابرس» با هدف بررسی تأثیر سـوگیری شـناختی حسابرسان بر هوش معنوی و سبک حسابرس و با استفاده از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری نشان دادند سوگیریهای شناختی(تمایل افراد برای ارتکاب سیستماتیک خطاهای قضاوتی در زمان تصمیم‌گیری اشاره دارد) بر قضاوت حسابرسان اثر منفی دارد. گرایش به هیجانات منفی نیز نوعی از سوگیریهای شناختی بوده و میتوان انتظار داشت مؤلفه‌های کنش‌های اجرایی که بر این گرایش منفی اثرگذارند قضاوت حسابرسان را تحت‌تأثیر قرار دهند.
یکی از نتایج فرعی پژوهش مظلوم‌زاده و همکاران(1400) با عنوان «رابطۀ بین نارسایی کنش‌های اجرایی با اعتیاد به اینترنت: نقش میانجی‌گری دشواری تنظیم هیجان» و با هدف تعیین نقش میانجی‌گری دشواری تنظیم هیجان در رابطه بین نارسایی کنش‌های اجرایی و اعتیاد به اینترنت و با استفاده از پرسش‌نامه‌های استاندارد این بود که تنظیم هیجانات با کنش‌های اجرایی مرتبط بوده و نقص در مؤلفه‌های کنش اجرایی می‌تواند مشکلاتی در کنترل و تنظیم هیجانات ایجاد نموده و سوگیری افراد به هیجانات منفی را بههمراه دارد. همان طور که عنوان شد هیجانات منفی بر تصمیم‌گیری و قضاوت اثرگذار میباشد.
تاراجی و همکاران(1400) در مقالۀ خود با عنوان«بررسی تأثیر مدیریت زمان و سرمایۀ فکری بر کیفیت تصمیم‌گیری کارکنان شرکت خدماتی تدارک بانک ملی استان اردبیل» با هدف بررسی تأثیر مدیریت زمان و سرمایۀ فکری بر کیفیت تصمیم‌گیری کارکنان شرکت خدماتی تدارک بانک ملی استان اردبیل و با استفاده از پرسش‌نامه‌های استاندارد نشان دادند مدیریت زمان (یکی از مؤلفه‌های کنش اجرایی) اثر مثبت معنی‌داری بر کیفیت تصمیم‌گیری کارکنان دارد و مدیریت زمان 51/0 تغییرات رشد کیفیت تصمیم‌گیری کارکنان را پیش‌بینی مینماید.
یکی از نتایج پژوهش دریائی و خلوصی مشفق(1398) با عنوان «اثر فرسایش قدرت خودکنترلی بر کیفیت قضاوت و تصمیم‌گیری حسابرسان(آزمون نظریۀ فرسایش قدرت خودکنترلی)» با هدف بررسی اثر فرسایش قدرت ناشی از خودکنترلی، بر کیفیت قضاوت و تصمیم‌گیری حسابرس که با استفاده از آزمون‌های استاندارد در حوزۀ روان‌شناسی صورت پذیرفت، این بود که از آن جهت که خودکنترلی، فرایندی ذهنی است که در تنظیم رفتار فرد برای رسیدن به هدف‌های خاص ضروری است، نارسایی در ویژگی خودکنترلی بر کیفیت قضاوت حسابرسان تأثیر منفی و معنی‌دار دارد.
یکی از نتایج پژوهش زاده‌حسن و سراج‌خرمی(1398) با عنوان«همبستگی بین هوش هیجانی، تکانشگری و باورهای غیرمنطقی با آمادگی به اعتیاد در دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطۀ دوم» با هدف بررسی همبستگی بین هوش هیجانی، تکانشگری و باورهای غیرمنطقی با آمادگی به اعتیاد در دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطۀ دوم که با استفاده از پرسش‌نامه‌های استاندارد صورت پذیرفت این بود که رفتار تکانشگر (اقدام آنی و بدون تمرکز و برنامه‌ریزی تعریف شده است) با هیجانات منفی، که نوعی سوگیری شناختی بوده، رابطۀ مثبت دارد. همان طور که پژوهش‌های قبلی نشان داد هیجانات منفی بر تصمیم‌گیری اثر منفی دارد، لذا میتوان انتظار داشت رفتار تکانشگر نیز بر قضاوت و تصمیم‌گیری اثر منفی داشته باشد. همچنین پژوهش‌های قبلی نیز نشان داد نارسایی در مؤلفه‌های کنش‌های اجرایی بر رفتار تکانشگر و هیجانات منفی اثرگذار بوده، و میتوان انتظار داشت بر قضاوت و تصمیم‌گیری نیز اثر منفی داشته باشد.
فرضیه‌های پژوهش
باتوجه به پیشینۀ پژوهش و اثری که نقص در مؤلفه‌های کنش اجرایی می‌تواند کیفیت قضاوت اخلاقی و حرفه‌ای حسابرسان را تحت‌تأثیر قرار دهد، فرضیه‌های پژوهش به شرح ذیل تدوین می گردد:
فرضیۀ اول: نارسایی در مؤلفۀ خودمديريتي زمان اثر منفی بر قضاوت حسابرس دارد.
فرضیۀ دوم: نارسایی در مؤلفۀ خودسازماندهي اثر منفی بر قضاوت حسابرس دارد.
فرضیۀ سوم: نارسایی در مؤلفۀ خودکنترلي/ بازداري اثر منفی بر قضاوت حسابرس دارد.
فرضیۀ چهارم: نارسایی در مؤلفۀ خودانگيزشي اثر منفی بر قضاوت حسابرس دارد.
روش‌شناسی پژوهش
این پژوهش از نظر اهداف و ماهیت کاربردي و از نظر روش اجرا پیمایشی بوده و به منظور گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های استاندارد بارکلی بزرگسالان (2011) ، تردید حرفه‌ای هارت(2010) و اخلاق حرفه‌ای زارفر (2016) استفاده شده است. پرسش‌نامۀ بارکلی برای سنجش نارسایی در کنش‌های اجرایی به‌کار گرفته شده است. ابزارهاي سنجش کنشهاي اجرايي بهطور کلی به دو دستۀ «آزمون‌های عصب روان‌شناختی» و «مقياسهای درجه‌بندی» تقسيم میشوند(لیزاک،2004 و بارکلی،2011). از جمله آزمونهاي عصب روان‌شناختي ميتوان به «آزمون استروپ 11»، «آزمون برج لندن12»، «آزمون عملکرد پيوسته 13» و «آزمون برو/ نرو14» اشاره داشت (بارن و بیزامسر،2004). برخي از آزمون‌های مرتبط با «مقياسهای درجه‌بندی» پرسش‌نامه «درجه‌بندی رفتاری کنشوری اجرايي فرم بزرگ‌سال(BRIEF- A)» و «مقياس نارساييها در کنش اجرايي بارکلي» میباشد(گلداستین و ناجلیری،2014). کاربرد اين ابزارها با مزايا و معايبي همراه ميباشد؛ با اين حال آزمون‌های مرتبط با مقیاسهای درجه‌بندی از مزاياي ويژهاي نظیر مطلوبتر بودن از لحاظ صرفۀ اقتصادی و امکان جمع‌آوری گستردهتر اطلاعات برخوردار ميباشند(واید ابز و همکاران،2012). از جمله ابزارهايي که به منظور سنجش کنش‌های اجرايي طراحي گرديده و از پشتوانۀ پژوهشي کافي برخوردار است، مقياس نارسايي در کنش‌های اجرايي بارکلي (BDEFS) است که راسل بارکلي(2011) آن را تدوین کرده است. این پرسش‌نامه شامل 4 مؤلفۀ خودمدیریتی زمان، خودسازماندهی/ حل مسئله، خودکنترلی/ بازداری و خودانگیزشی میباشد. مقياس خودمديريتي زمان، با مدیریت زمان افراد مرتبط میباشد. مقياس خودسازماندهي/ حل مسئله با مؤلفه‌های نظم و توالی، نحوۀ پردازش اطلاعات، يادگيری و توانايي حل مسئله مرتبط میباشد. مقياس خودکنترلي/ بازداري، به میزان توانایی فرد در پيش‌بينی، میزان تحمل شکستها و بازداری از انجام برخی موارد با توجه به پيامدها ميپردازد. مقياس خودانگيزشي، به توانايي و انگیزۀ فرد در انجام وظایف، میزان پشتکار در دستیابی به اهداف بلندمدت وی مرتبط است(بارکلی،2013).
در این پژوهش قضاوت اخلاقی، قضاوت حرفه‌ای تعریف شده که با تردید همراه و مبتنی بر آیین رفتار حرفه‌ای میباشد(گلاور و پراويت، 2014؛ خوش‌طينت و بستانيان، 1386)، لذا در این پژوهش از پرسش‌نامۀ هارت (2010) برای سنجش تردید حرفه‌ای و از پرسش‌نامۀ اخلاق حسابرسی زارفر و زارفر (2016)(برای سنجش اخلاقیات) استفاده می‌شود.
جامعۀ آماری پژوهش شامل حسابرسان شاغل(دارای سابقۀ کاری بیشتر از 3 سال) در سازمان حسابرسی و مؤسسات حسابرسی عضو جامعۀ حسابداران رسمی ایران میباشد. بر اساس فرمول مخصوص تعیین حجم نمونه برای مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شده در پژوهش وستلند(2010) به‌کارگرفته و آزمون فرضیه‌های پژوهش، حداکثر تعداد 120 نفر با اندازه اثر 2/0، خطای نوع اول 05/0 و توان 80 درصد به‌عنوان نمونه تعیین گردید. در نهایت پس از تلاشهای فراوان تعداد 82 پرسش‌نامه دریافت شد که 70 مورد از آن‌ها مورد استفاده قرار گرفتند(جدول(1)). همان طور که در جدول(1) مشاهده می‌شود عمدۀ پاسخ‌گویان(40 درصد) در ردۀ مدیر و بالاتر بوده و عمدۀ مدیران و شرکا در ردۀ سنی 43 سال می‌باشند. از آن جهت که پژوهشهایی نظیر آلونسو دپرسزنی و بایلی (2021) نشان دادند افزایش سن با افسردگی رابطۀ مثبت دارد و بیشتر پاسخ‌دهندگان نیز در ردۀ سن ورود به میان‌سالی هستند لذا میتوان انتظار داشت این ویژگی روی قابلیت پردازش حسی حسابرسان اثرگذار باشد. 76 درصد پاسخ‌گویان را مردان و 24 درصد را خانم‌ها تشکیل داده است.
جدول(1). پرسش‌نامه‌های دریافتی به تفکیک ردۀ حرفه‌ای | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ردۀ حرفه‌ای | تعداد پاسخ‌گویان | نمونه نهایی |
| جنسیت |
| میانگین سن | |||||||
تعداد | درصد | تعداد | درصد | مرد- تعداد | مرد- درصد | زن-تعداد | زن-درصد | ||||||
حسابرس | 19 | 23 | 16 | 23 | 9 | 17 | 7 | 41 | 380/25 | ||||
حسابرس‌ارشد | 13 | 16 | 11 | 16 | 5 | 9 | 6 | 35 | 450/32 | ||||
سرپرست | 12 | 15 | 11 | 16 | 8 | 15 | 3 | 18 | 000/34 | ||||
سرپرست‌ارشد | 4 | 5 | 4 | 6 | 4 | 8 | 0 | 0 | 750/38 | ||||
مدیر و بالاتر | 34 | 41 | 28 | 40 | 27 | 51 | 1 | 6 | 110/43 | ||||
جمع | 82 | 100 | 70 | 100 | 53 | 100 | 17 | 100 | - | ||||
یافته‌های پژوهش
در جدول(2) آمار توصیفی متغیرها ارائه شده است. همان طور که نشان داده شده نمرۀ نارسایی حسابرسان در مؤلفۀ خودسازماندهی بیشتر می باشد. به‌عبارت دیگر مشکلات مرتبط با نظم و توالی، دقت و سرعت پردازش اطلاعات، يادگيری و توانايي حل مسئله حسابرسان بیشتر میباشد.
جدول(2). جدول بررسی فراوانی سؤالات پرسش‌نامه | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
پرسش‌نامه‌ها/آزمون | مؤلفه‌ها | به کار رفته نماد | میانگین | میانه | انحراف معیار | چولگی | کشیدگی |
نارسایی کنش اجرایی بارکلی (KEB) | خودمدیریتی زمان | KEB1 | 32/480 | 28/500 | 11/395 | 1/432 | 2/098 |
خودسازماندهی | KEB2 | 39/740 | 39/000 | 12/270 | 0/567 | -0/420 | |
خودکنترلی | KEB3 | 31/420 | 30/000 | 8/274 | 0/686 | 0/363 | |
خودانگیزشی | KEB4 | 18/390 | 17/500 | 4/955 | 0/667 | 0/292 | |
اظهارنظر حسابرس (GH) | جستجوی دانش | GH1 | 22/700 | 28/000 | 10/426 | -0/395 | -1/490 |
وقفه در قضاوت | GH2 | 17/743 | 19/000 | 6/545 | -0/109 | -1/022 | |
خودرای | GH3 | 18/729 | 19/000 | 4/875 | -0/128 | 2/746 | |
ذهن پرسشگر | GH4 | 13/843 | 14/000 | 4/186 | -0/047 | -0/327 | |
اعتماد به نفس | GH5 | 13/829 | 13/500 | 4/003 | -0/018 | 0/104 | |
درک میان فردی | GH6 | 17/543 | 18/000 | 6/312 | -0/086 | -1/190 | |
صداقت و درستی | GH7 | 27/686 | 27/000 | 7/582 | 0/804 | 1/952 | |
شایستگی حسابرس | GH8 | 20/286 | 20/000 | 7/133 | 1/342 | 3/738 | |
در جدول(3) میانگین نمرات مؤلفه‌های نارسایی در کنش‌های اجرایی به تفکیک ردۀ حرفه‌ای ارائه شده است. بیشترین نارسایی در مؤلفۀ خودمدیریتی زمان مرتبط با ردۀ حسابرس‌ارشد(82/35) و حسابرس(4/33) است. همچنین، بیشترین نارسایی در مؤلفۀ خودسازماندهی مرتبط با ردۀ حسابرس‌ارشد(73/42) و بیشترین نارسایی مؤلفه‌های خودکنترلی(5/34) و خودانگیزشی(75/18) مرتبط با ردۀ سرپرست‌ارشد میباشد.
جدول(3). میانگین مؤلفه‌های نارسایی کنش‌های اجرایی به تفکیک ردۀ حرفه‌ای | |||||
|---|---|---|---|---|---|
ردۀ حرفه‌ای | خودمديريتي زمان | خودسازماندهي | خودکنترلي/ بازداري | خودانگيزشي | |
حسابرس | 400/33 | 800/38 | 270/30 | 470/18 | |
حسابرس‌ارشد | 820/35 | 730/42 | 000/33 | 000/20 | |
سرپرست | 550/28 | 450/34 | 000/28 | 550/16 | |
سرپرست‌ارشد | 250/27 | 250/39 | 500/34 | 750/18 | |
مدیر و بالاتر | 960/32 | 210/41 | 320/32 | 390/18 | |
جمع | 480/32 | 740/39 | 420/31 | 390/18 | |
در جدول(4) میانگین نمرات بی‌طرفی و اخلاقیات به تفکیک ردۀ حرفه‌ای ارائه شده است. بیشترین و کمترین مؤلفۀ «جستجوی دانش» مرتبط با رده‌های سرپرست(82/23) و سرپرست‌ارشد(25/20) میباشد. بیشترین و کمترین مؤلفۀ«وقفه در قضاوت» مرتبط با رده‌های مدیر و بالاتر(39/18) و سرپرست‌ارشد(75/16) بوده و بیشترین نمرۀ مؤلفۀ«خودرایی» مرتبط با ردۀ مدیر بالاتر(46/19) و کمترین نمره مرتبط با ردۀ سرپرست‌ارشد(50/16) است. بیشترین نمرۀ مؤلفۀ«ذهن پرسشگر» مرتبط با ردۀ سرپرست(27/14) و کمترین نمره مرتبط با ردۀ حسابرس‌ارشد(82/12) و بیشترین و کمترین مؤلفۀ «اعتماد به نفس» مرتبط با رده‌های حسابرس(53/14) و سرپرست‌ارشد(00/11) بوده است. بیشترین و کمترین مؤلفۀ «درک میان فردی» مرتبط با رده‌های سرپرست(91/18) و سرپرست‌ارشد(50/14) است. بیشترین نمرۀ مؤلفۀ «صداقت و درستی» مرتبط با ردۀ حسابرس‌ارشد(09/29) و کمترین نمرۀ مرتبط با ردۀ سرپرست ارشد(5/23) و بیشترین و کمترین مؤلفۀ «شایستگی» مرتبط با ردۀ‌های حسابرس‌ارشد (55/22) و سرپرست‌ارشد(25/18) میباشد.
جدول(4). میانگین مؤلفه‌های بی‌طرفی به تفکیک ردۀ حرفه‌ای | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ردۀ حرفه‌ای | جستجوی دانش | وقفه در قضاوت | خودرای | ذهن پرسشگر | اعتماد به نفس | درک میان فردی | صداقت و درستی | شایستگی | |
حسابرس | 600/22 | 200/17 | 400/18 | 070/14 | 530/14 | 200/17 | 200/28 | 400/22 | |
حسابرس‌ارشد | 090/23 | 180/17 | 550/18 | 820/12 | 13.360 | 450/16 | 090/29 | 550/22 | |
سرپرست | 820/23 | 450/17 | 910/18 | 270/14 | 13.450 | 910/18 | 090/27 | 090/19 | |
سرپرست‌ارشد | 250/20 | 750/16 | 500/16 | 000/13 | 11.000 | 500/14 | 500/23 | 250/18 | |
مدیر و بالاتر | 250/22 | 39/18 | 46/19 | 00/14 | 04/14 | 890/17 | 640/27 | 890/18 | |
جمع | 590/22 | 700/17 | 830/18 | 810/13 | 770/13 | 480/17 | 670/27 | 230/20 | |
تحلیل عاملی تأییدی مدل اندازه‌گیری نارسایی کنش اجرایی
در این گام بهمنظور شناسایی مؤلفه‌های تشکیل‌دهندۀ متغیر قابلیت پردازش حسی تحلیل عامل تأییدی انجام شده است. مؤلفه‌های با بار عاملی بیشتر از 4/0 گویای مؤلفه‌های سازه متغیر مذکور می‌باشند. در برازش مدل اندازه‌گیری کنش اجرایی بارکلی مدل حاصل به صورت شکل 1 بوده و با توجه به جدول(5) مشاهده می‌شود تمامی سؤالات دارای بار عاملی بیش از 4/0و دارای وضعیت مطلوب هستند و در سنجش سازه موردنظر تأثیر دارند.
شکل(1). برازش مدل اندازه‌گیری کنش اجرایی بارکلی(2011)
جدول(5). برآورد و بررسی مناسبت بارهای عاملی | |||||
مؤلفه | برآورد غیراستاندارد | خطای معیار | آمارۀ آزمون | p-مقدار | بار عاملی |
KEB1 | 1 |
|
|
| 0/876 |
KEB2 | 1/174 | 0/106 | 11/068 | <0/001 | 0/955 |
KEB3 | 0/673 | 0/072 | 9/338 | <0/001 | 0/811 |
KEB4 | 0/461 | 0/044 | 10/47 | <0/001 | 0/929 |
تحلیل عاملی تأییدی مدل اندازه‌گیری اظهارنظر حسابرس
همانند بخش قبل، به منظور شناسایی مؤلفه‌های تشکیل‌دهندۀ متغیر بی طرفی تحلیل عامل تأییدی انجام شده است. مؤلفه‌های با بار عاملی بالاتر از 4/0 گویای مؤلفه‌های سازه متغیر مذکور می‌باشند.
در برازش مدل اندازه‌گیری، مؤلفه‌های خودرأیی، صداقت و درستی و شایستگی حسابرس به دلیل داشتن بار عاملی کمتر از 4/0 حذف شد‌ه‌اند و مدل حاصل به صورت شکل(2) بوده و با توجه به جدول(6) مشاهده می‌شود تمامی مؤلفه‌های باقیمانده دارای بار عاملی بیش از 4/0 و دارای وضعیت مطلوب می‌باشند و در سنجش سازۀ موردنظر تأثیر دارند.
شکل(2). برازش مدل اندازه‌گیری قضاوت- بی طرفی هارت(2010)
جدول(6). برآورد و بررسی مناسبت بارهای عاملی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
مؤلفه | برآورد غیراستاندارد | خطای معیار | آمارۀ آزمون | p-مقدار | بار عاملی |
GH1 | 1 |
|
|
| 0/944 |
GH2 | 0/597 | 0/046 | 13/087 | <0.001 | 0/898 |
GH4 | 0/357 | 0/033 | 10/689 | <0.001 | 0/839 |
GH5 | 0/327 | 0/04 | 8/221 | <0.001 | 0/805 |
GH6 | 0/548 | 0/049 | 11/191 | <0.001 | 0/854 |
پایایی متغیرهای پژوهش
جهت بررسی روایی و پایایی هر سازه به ترتیب شاخص‌های میانگین واریانس استخراج‌شده15 (AVE) ، پایایی مرکب16 (CR) و آلفای کرونباخ محاسبه میشوند. در صورتی که مقدار میانگین واریانس استخراج‌شده(AVE) بیش از 4/0، پایایی مرکب (CR) بین 5/0 و 1 و آلفای کرونباخ بیش از 7/0 باشد میتوان گفت که سازۀ موردنظر دارای روایی و پایایی مناسب و معتبر است. نتایج روایی و پایایی هر یک از مدل‌های اندازه‌گیری در جدول(7) گزارش شده است. با توجه به نتایج ارائه‌شده در جدول مذکور روایی و پایایی سازه‌ها در حد مطلوبی قرار دارند.
جدول(7). بررسی روایی هم‌گرایی و پایایی سازه | |||
|---|---|---|---|
مدل | AVE | CR | آلفای کرونباخ |
کنش اجرایی بارکلی | 0/800 | 0/876 | 0/897 |
اظهارنظر حسابرس | 0/755 | 0/939 | 0/785 |
آزمون فرضیه‌های پژوهش
برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شده و نتایج آن در جدول(8) و شکل(3) ارائه شده است. نتایج نشان میدهد نارسایی در مؤلفه‌های خودسازماندهی و خودکنترلی با قضاوت اخلاقی رابطۀ منفی(تأیید فرضیۀ دوم و سوم) معنادار دارد. به‌عبارت دیگر مطابق با فرضیۀ 2 نارسایی در مؤلفۀ خودسازماندهی اثر منفی بر قضاوت حسابرس دارد(با سطح معنی‌داری002/0) و مطابق با فرضیۀ3 نارسایی در مؤلفۀ خودکنترلي/ بازداري اثر منفی بر قضاوت حسابرس دارد (با سطح معنی‌داری004/0). فرضیه‌های 1 و 4 مبنی بر اثرگذاری مؤلفه‌های خودمدیریتی زمان و خودانگیزشی بر قضاوت اخلاقی رد شد.
جدول(8). نتایج آزمون فرضیه‌های پژوهش | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
مؤلفه | نماد به‌کارگرفته شده | برآورد غیراستاندارد | خطای معیار | آمارۀ آزمون | سطح معنی‌داری | بار عاملی |
خودمديريتي زمان | KEB1 | 0/191 | 0/164 | 1/162 | 0/245 | 0/221 |
خودسازماندهي | KEB2 | 0/483 | 0/153 | 3/150 | 0/002 | 0-/602 |
خودکنترلي/ بازداري | KEB3 | -0/633 | 0/218 | -2/904 | 0/004 | -0/531 |
خودانگيزشي | KEB4 | 0/034 | 0/380 | 0/089 | 0/929 | 0/017 |
شکل(3). برازش مدل‌های مفهومی
نتایج برازش الگوی مفهومی پژوهش
پس از آزمون فرضیه‌های پژوهش باید از برازش لازم مدل اطمینان حاصل نمود. مجموعۀ وسیعی ازمعیارها و شاخص‌های برازندگی وجود دارند که میتوانند برای اندازه‌گیری کل الگو مورد استفاده قرار گیرند. در جدول‌های زیر چند شاخص مهم سنجش برازش مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج نشان میدهدکه مدلها از برازش مناسب برخوردار می‌باشند(عمدۀ شاخص‌ها مطلوبند). به‌عنوان مثال مقدار 
GFI بالاتر از حداقل مقدار مطلوب(9/0) میباشد.
جدول(9). شاخص‌های نیکویی برازش مدل | ||||||||
RMSEA | SRMR | TLI | CFI | AGFI | GFI |
| شاخص | |
0.06> | نزدیک‌تر به صفر | 95/0< | 95/0< | 9/0< | 9/0< | بین 1 تا 3 | مقدار مطلوب | |
0.1> | نزدیک‌تر به صفر | 9/0< | 9/0< | 8/0< | 8/0< | بین 1 تا 5 | مقدار قابل‌قبول | |
0.14 | 0/037 | 0/665 | 0/946 | 0/979 | 0/968 | 3/00 | مدل ساختاری | |
بحث و نتیجه‌گیری
در این پژوهش به بررسی اثر نارسایی در کنش‌های اجرایی بر قضاوت اخلاقی حسابرس پرداخته شد. نتایج نشان میدهد نارسایی در مؤلفۀ خودمدیریتی زمان بر قضاوت اخلاقی حسابرسان اثرگذار نمیباشد(رد فرضیۀ یک) و نتیجه با پژوهش تاراجی و همکاران(1400) هم‌خوانی ندارد. از آن جهت که مدیریت زمان با برنامه‌ریزی و اولویتبندی تصميمها همراه بوده، نقص در آن می‌تواند بر کیفیت تصمیم‌گیری اثر بگذارد و پیشنهاد میگردد پژوهش‌های بیشتری در این حوزۀ صورت پذیرد. همچنین نتایج نشان داد نارسایی در مؤلفۀ خودانگیزشی اثری بر قضاوت اخلاقی حسابرسان ندارد.
نتایج نشان داد نارسایی در مؤلفۀ خودسازماندهي نیز بر قضاوت اخلاقی اثر منفی دارد (پذیرش فرضیۀ دو). همچنین نتایج نشان داد نارسایی در مؤلفۀ خودکنترلی نیز بر قضاوت اخلاقی اثر منفی دارد (پذیرش فرضیۀ سه). از آن جا که تعریف مؤلفۀ خودکنترلی به نوعی ایجاد حالتی درونی و بدون تأثیر از عوامل بیرونی جهت انجام وظایف محول و توانایی کنترل هیجان به نحو مناسب است، میتوان گفت این مؤلفه در تنظیم رفتار فرد برای رسیدن به هدف‌های خاص ضروری می باشد. باتوجه به اینکه حسابرسان عمدتاً تحت‌تأثیر فشار‌های محیطی بوده (فشار بودجۀ زمانی، فشار صاحب‌کار)، نارسایی در این ویژگی در حسابرسان می‌تواند بر کنترل هیجانات در آن‌ها مؤثر باشد و هیجانات منفی نظیر اضطراب بر قضاوت اخلاقی آنان اثرگذار است. دریائی و خلوصی مشفق(1398) نیز نشان دادند نارسایی در ویژگی خودکنترلی بر تردید حرفه‌ای و کیفیت قضاوت حسابرسان تأثیر منفی و معنی‌دار دارد.
نتایج نشان داد نارسایی در مؤلفۀ خودانگیزشی بر قضاوت اخلاقی اثر ندارد (رد فرضیۀ چهار).
بر اساس نتیجۀ پژوهش میتوان به قانون‌گذاران و سیاست‌گذاران حوزۀ بازار حسابرسی، مؤسسات حسابرسی و سازمان حسابرسی پیشنهاد داد که بهمنظور نظارت بهتر بر عملکرد حسابرسان و نیز بهبود کیفیت قضاوت آن‌ها، به نارسایی عملکردی حسابرسان توجه نمایند. همچنین پیشنهاد می‌شود جهت ارزیابی و سنجش حالت روحی و روانی حسابرسان پیش از استخدام، اطلاعات کافی از طریق آزمون‌های روان‌شناسی به‌دست آورند. همچنین پیشنهاد میگردد اثر نارسایی در کنش اجرایی حسابرسان بر تعداد بند شرط و نیز میزان توانایی کشف تقلب حسابرسان بررسی گردد. وجود شرایط کرونا باعث شده که تعداد پاسخهای دریافتی و مورد استفاده کمتر از تعداد مورد نیاز باشد. این امر بهطور بالقوه ممکن است نتایج به‌دست‌آمده را تحت‌تأثیر قرار دهد.
References
Alonso Debreczeni, F., P. E. & Bailey. (2021). A systematic review and meta-analysis of subjective age and the association with cognition, subjective well-being, and depression. The Journals of Gerontology: Series B, 76(3): 471-482.
Arguedas, M., Daradoumis, T., & Xhafa, F. (2016). Analyzing the effects of emotion management on time and self-management in computer-based learning. Computers in Human Behavior 63, 517-529.
Bagherzadegan, R., moradzadehfard, M., banimahd, B., & poorzamani, Z. (2023). The Impact of Neoliberalism on the Ethical Judgment of Auditors. Journal of Accounting and Social Interests, 12(4), 81-100. (In Persian)
Barkley, R. A. (2011). Attention-deficit/hyperactivity disorder, self-regulation, and executive functioning.In K. D. Vohs & R. F. Baumeister (Eds.), Handbook of self-regulation: Research, theory, and applications (pp. 551–563). The Guilford Press.
Barkley, R. A. (2013). The assessment of executive functioning using the Barkley Deficits in Executive Functioning Scales. In Handbook of executive functioning (pp. 245-263). New York, NY: Springer New York.
Barkley, R. A., & Fischer, M. (2010). The unique contribution of emotional impulsiveness to impairment in major life activities in hyperactive children as adults. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 49(5), 503-513.
Baron, D. A., & Bizamcer, A. N. (2004). The relationship of ADHD, its treatment, and substance use. Behav Health Manage, 24(4), S1-S4.
Bastami Katooli, M., Hasani, J., & Moradi, A. R. (2015). The role of deficits in executive functioning for explanation of attention deficit/hyperactivity symptoms in adults. Thoughts and Behavior in Clinical Psychology, 9(34), 37-46. (In Persian)
Bekker, E. M., Overtoom, C. C., Kooij, J. S., Buitelaar, J. K., Verbaten, M. N., & Kenemans, J. L. (2005). Disentangling deficits in adults with attention-deficit/hyperactivity disorder. Archives of General Psychiatry, 62(10), 1129-1136.
Benallie, K. J., McClain, M. B., Bakner, K. E., Roanhorse, T., & Ha, J. (2021). Executive functioning in children with ASD+ ADHD and ASD+ ID: A systematic review. Research in Autism Spectrum Disorders, 86, 101807.
Brown, T. E. (2014). Smart but stuck: Emotions in teens and adults with ADHD. John Wiley & Sons.
Camuñas, N., Mavrou, I., Vaíllo, M., & Martínez, R. M. (2022). An executive function training programme to promote behavioural and emotional control of children and adolescents in foster care in Spain. Trends in Neuroscience and Education, 28, 100175.
Cavallera, G. M., & Giudici, S. (2008). Morningness and eveningness personality: A survey in literature from 1995 up till 2006. Personality and Individual differences, 44(1), 3-21.
Committee for compiling audit guidelines. (2009), statement of fundamental concepts of auditing, publication 121, Ali Nikkhah Azad, Tehran: Audit Organization. (In Persian)
Daryaei, A., & Kholousi Moshfegh, L.. (2020). Impact of Self-Control Ego Depletion on Quality of Judgment and Decision-Making of Auditors (Test of Self-Control Ego Depletion Theory). JOURNAL OF HEALTH ACCOUNTING, 8(2(22)), 20-38. (In Persian)
Dawson, P., & Guare, R. (2018). Executive skills in children and adolescents: A practical guide to assessment and intervention. Guilford Publications.
Dehghan, M., Rasooli, A., Abbasi, M., & Pirani, Z. (2015). Prediction of Decision-Making Style Based On Differentiation of Self and Emotion Regulation in Teenage Girls. (Journal of health breeze) family health, 4(1 (13)), 10-18. (In Persian)
Del Missier, F., Mäntylä, T., & De Bruin, W. B. (2012). Decision‐making competence, executive functioning, and general cognitive abilities. Journal of Behavioral Decision Making, 25(4), 331-351.
Demirhan, E., Randler, C., & Horzum, M. B. (2016). Is problematic mobile phone use explained by chronotype and personality?. Chronobiology international, 33(7), 821-831.
Dolan, S. L., Martin, R. A., & Rohsenow, D. J. (2008). Self-efficacy for cocaine abstinence: Pretreatment correlates and relationship to outcomes. Addictive behaviors, 33(5), 675-688.
Fairchild, G., van Goozen, S. H., Stollery, S. J., Aitken, M. R., Savage, J., Moore, S. C., & Goodyer, I. M. (2009). Decision making and executive function in male adolescents with early-onset or adolescence-onset conduct disorder and control subjects. Biological psychiatry, 66(2), 162-168.
Faqhizadeh, Abdul Hadi and Momeni, Zahra (2017). Self-motivation and its effective factors from the point of view of Quran and Nahj al-Balagha. Two quarterly educational teachings in Quran and Hadith, 3(2), 1-19. (In Persian)
Ferner, Jack. (2002). Successful Time Management, translated by Nasser Javadizadeh, Tehran: Research Publications. (In Persian)
Garavand, H. (2022). Structural modeling of family communication patterns and deficits in executive functioning with tendency to high-risk behaviors (Drug use, smoking and alcohol consumption): The mediating role of corona anxiety. Clinical Psychology Studies, 12(47), 95-134. (In Persian)
Gharicheh, M. Z., & Hasanzadeh, R. B (2020). Studying the Impact of Auditors' Anxiety on Auditor's Report Content. Social Determinants of Health, 6(2020), e26-e26.
Glover, S. M., & Prawitt, D. F. (2014). Enhancing auditor professional skepticism: The professional skepticism continuum. Current Issues in Auditing, 8(2), P1-P10.
Godini, S., & Baghfalaki, A. (2015). Emotional intelligence and time management survey at different levels of management: A case study of the relationship between emotional intelligence and job satisfaction of employees of Razi University in Kermanshah. International Journal of Applied Business and Economic Research, 13(6), 3689-3704.
Goldstein, S., & Naglieri, J. A. (2014). Executive functioning. A Goldstein, Sam. ISBN: 978-1-4614-8106-5
Guarino, A., Favieri, F., Boncompagni, I., Agostini, F., Cantone, M., & Casagrande, M. (2019). Executive functions in Alzheimer disease: A systematic review. Frontiers in aging neuroscience, 10, 437, 1-24.
Haghighi, R., Bagherpour Valashani, M. A., Ghanaei Chamanabad, A., & Abbaszadeh, M. R. (2022). Extending and Ranking the Audit Judgment Factors in an Emerging Market with Emphasized Cognitive Neuroscience. Iranian Journal of Management Studies.
Harvey, P. O., Le Bastard, G., Pochon, J. B., Levy, R., Allilaire, J. F., Dubois, B. E. E. A., & Fossati, P. (2004). Executive functions and updating of the contents of working memory in unipolar depression. Journal of psychiatric research, 38(6), 567-576.
Hasani, J. (2014). The role of the cognitive emotion regulation strategies in student’s test anxiety. Journal of Cognitive Psychology, 2(1), 10-21. (In Persian)
Hegazy, M. A. A., & Salama, S. (2022). Effects of qualitative factors and auditors’ personal characteristics on materiality judgments. Managerial Auditing Journal, 37(3), 305-335.
Heilman, R. M., Crişan, L. G., Houser, D., Miclea, M., & Miu, A. C. (2010). Emotion regulation and decision making under risk and uncertainty. Emotion, 10(2), 257–265.
Hess, J. D., & Bacigalupo, A. C. (2011). Enhancing decisions and decision‐making processes through the application of emotional intelligence skills. Management decision, 49(5), 710-721.
Hewig, J., Hagemann, D., Seifert, J., Naumann, E., & Bartussek, D. (2006). The relation of cortical activity and BIS/BAS on the trait level. Biological psychology, 71(1), 42-53.
Hurtt, R. K. (2010). Development of a scale to measure professional skepticism. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 29(1), 149-171.
Kendall, P. C., & Wilcox, L. E. (1979). Self-control in children: development of a rating scale. Journal of Consulting and Clinical psychology, 47(6), 1020-1029.
Khoshtinat, M., & Bostanian, J. (2007). Professional judgment in auditing. Empirical Studies in Financial Accounting, 5(18), 25-57. (In Persian)
Lariche, Z., & Haghayegh, S. A. (2018). The comparison of executive functions, risk behaviors, and academic motivation among adolescents with chronology type morningness and eveningness. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 23(4), 438-453. (In Persian)
Lezak, M. D., Howieson, D. B., Loring, D. W., & Fischer, J. S. (2004). Neuropsychological assessment. Oxford University Press, USA.
Martinov-Bennie, N., & Pflugrath, G. (2009). The strength of an accounting firm’s ethical environment and the quality of auditors’ judgments. Journal of Business Ethics, 87, 237-253.
Mashhadi, A., Mir_Doroghi, F., & Hasani, J. (2011). The Role of Cognitive Emotion Regulation Strategies in Internalizing Disorders of Children. Journal of Clinical Psychology, 3(3), 29-39. (In Persian)
Mayer, J. D., Salovey, P., Caruso, D. R., & Sitarenios, G. (2003). Measuring emotional intelligence with the MSCEIT V2. 0. Emotion, 3(1), 97-105.
Mazloomzadeh, M., Ghanaei Chamanabad, A., & Bagherzadeh, F. (2021). Relationship between Executive dysfunction and Internet addiction: Mediating role of emotion regulation difficulty. Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal (RRJ), 10(6), 139-150. (In Persian)
Meshaikhi, B., Vasakandari, Q. (2016). Investigating the relationship between the components of emotional intelligence and the auditor's judgment. Audit Knowledge, 17(66), 61-80. (In Persian)
Mohammadzadeh Moghaddam, M. B., Ismailzadeh Moghari, A., & Khosravi Pour, N. (2022). The effect of auditors' cognitive bias on the intellectual intelligence and style of the auditor. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 11(41), 341-355. (In Persian)
Nemeth, D. G., & Chustz, K. M. (2020). Executive functions defined. Evaluation and Treatment of Neuropsychologically Compromised Children, 107-120. (In Persian)
Predescu, E., Sipos, R., Costescu, C. A., Ciocan, A., & Rus, D. I. (2020). Executive functions and emotion regulation in attention-deficit/hyperactivity disorder and borderline intellectual disability. Journal of clinical medicine, 9(4), 986-1001.
Reynolds, B. W., M. R. Basso, A. K. Miller, D. M. Whiteside, & D. Combs. (2019). Executive function, impulsivity, and risky behaviors in young adults. Neuropsychology, 33(2): 212–221.
Sepehri, Y., Pak Maram, A. (2015). The National Conference of accounting, administration and economy, Ethical value and professional judgment in auditing, (In Persian)
Seyyed Noori, S. Z., Hossein Khanzadeh Firozjah, A. A., Abolghasemi, A., & Shakerinia, I. (2022). The Effect of Integrated Training of Executive Functions Hot and Cool on Emotion Regulation in Children with ADHD. Journal of Psychological Studies, 18(2), 91-104. (In Persian)
Shirazi, M., & Janfaza, M. (2015). The predictive role of difficulties in emotion regulation and self-control with susceptibility to addiction in drug-dependent individuals. Scientific Quarterly Research on Addiction, 9(33), 57-69. (In Persian)
Silverstein, M. J., Faraone, S. V., Leon, T. L., Biederman, J., Spencer, T. J., & Adler, L. A. (2020). The relationship between executive function deficits and DSM-5-defined ADHD symptoms. Journal of attention disorders, 24(1), 41-51.
Sonuga-Barke, E. J. (2002). Psychological heterogeneity in AD/HD—a dual pathway model of behaviour and cognition. Behavioural brain research, 130(1-2), 29-36.
Taraji, Nader and Jabari Asal, Samad, (1400). Investigating the impact of time management and intellectual capital on the decision-making quality of employees of the procurement service company of the National Bank of Ardabil province,8th International Conference on Management Research and Humanities in Iran. (In Persian)
Westland, J. C. (2010). Lower bounds on sample size in structural equation modeling. Electronic commerce research and applications, 9(6), 476-487.
Winsler, A., Diaz, R. M., Atencio, D. J., McCarthy, E. M., & Chabay, L. A. (2000). Verbal self-regulation over time in preschool children at risk for attention and behavior problems. The Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines, 41(7), 875-886.
Zadehasan, J., & Khorrami, N. S. (2019). Correlation between Emotional Intelligence, Impulsivity and Irrational Beliefs with Addiction Potential of Male Secondary School Students. Journal of Education and Community Health, 6(4), 215-222. (In Persian)
Zarefar, A., & Zarefar, A. (2016). The Influence of Ethics, experience and competency toward the quality of auditing with professional auditor scepticism as a Moderating Variable. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 219, 828-832.
Zelazo, P. D., Qu, L., & Müller, U. (2005). Hot and cool aspects of executive function: Relations in early development. In W. Schneider, R. Schumann-Hengsteler, & B. Sodian (Eds.), Young children's cognitive development: Interrelationships among executive functioning, working memory, verbal ability, and theory of mind (pp. 71–93). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
[1] . دکتری حسابداری، دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران(E-mail: re.haghighi@mail.um.ac.ir)
[2] .دانشیار، دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران(نویسندۀ مسئول)( E-mail: bagherpour@um.ac.ir)
[3] . دانشیار، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران(E-mail: ghanaee@um.ac.ir)
[4] . دانشیار، دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران(E-mail:abbas33@um.ac.ir)
DOI: 10.30486/FBRA.2023.1980604.1183 |
|
[5] . Cognitive Flexibility
[6] .Working Memory
[7] . Cognitive Flexibility
[8] . Working Memory
[9] .Guarino et al.
[10] . Self-Report Checklist
[11] . Stroop Test
[12] . Tower of London Test
[13] . Continuous Performance Test
[14] . Go/No go tests
[15] . Average Variance Extracted
[16] .Composite Reliability
