Solving the multi-criteria ranking problem of the branches of Sepah bank of Fars province with interval data by EDAS approach
Subject Areas : تحقیق در عملیاتHamid Soleimanpour 1 , Sadegh Niroomand 2 , Zadollah Fathi 3 , Ali Mahmoodirad 4
1 - Department of Industrial Management, Faculty of Management, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 -
3 - Department of Industrial Management, Faculty of Management, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran
4 - Department of Mathematics, Babol Branch, Islamic Azad University, Amol, Iran
Keywords: شعب بانک, روش ایداس بازه ای, تصمیم گیری چند معیاره, رتبه بندی,
Abstract :
The aim of this paper is to evaluate and rank the branches of a financial institute (bank) in existence of multiple criteria. For this aim, the branches of Sepah bank in Fars province of Iran are considered. A multi-criteria decision making framework is used to perform the aimed ranking. In this framework, the suitable criteria are selected. Then the performance of each branch in each criterion in last years as an interval value is considered. The criteria are weighted by a mixed approach where the experts opinions and also interval Shannon entropy approach is used. Finally an interval EDAS multi-criteria approach is proposed to perform the aimed ranking. According to the proposed approach the weights of the criteria and also the ranking of the branches have been obtained. Furthermore, according the performed sensitivity analysis by changing the coefficients of the mixed approach, different values for the weights of the criteria are obtained where also these different weight values affect the obtained ranking and different rankings are obtained.
[1] اسلامی نصرت آبادی، حمید، جعفر تارخ ، محمد، پورابراهیمی، علیرضا. ارزیابی عملکرد شعب بانک با رویکرد داده-کاوی و سیستم خبره. فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، دوره 12، شماره 46 ، صفحه 49-23،
فروردین 1400.
[1] Kumbirai, M., & Webb, R. (2010). A financial ratio analysis of commercial bank performance in South Africa. African Review of Economics and Finance, 2(1), 30-53.
[2] Bičo, A., & Ganić, M. (2012). The efficiency of banking sector in Bosnia and Herzegovina in comparison to Slovenia: comparative analysis. Journal of Economic and Social Studies, 2(2), 125-149.
[3] Said, R. M., & Tumin, M. H. (2011). Performance and financial ratios of commercial banks in Malaysia and China. International Review of Business Research Papers, 7(2), 157-169.
[4] Wanke, P., Azad, M. A. K., & Barros, C. P. (2016). Efficiency factors in OECD banks: A ten-year analysis. Expert Systems with Applications, 64, 208-227.
[5]Gavurova, B., Belas, J., Kocisova, K., & Kliestik, T. (2017). Comparison of selected methods for performance evaluation of Czech and Slovak commercial banks. Journal of Business Economics and Management, 18(5), 852-876.
[6] Elitcha, K. (2021). The moderating role of stock markets in the bank competition-entrepreneurship relationship. Small Business Economics, 56(4), 1333-1360.
[7] Miglo, A. (2022). Crowdfunding and bank financing: substitutes or complements?. Small Business Economics, 59, 1115-1142.
[8] Contreras, S., Delis, M. D., Ghosh, A., & Hasan, I. (2022). Bank failures, local business dynamics, and government policy. Small Business Economics, 58(4), 1823-1851.
[9] Keshavarz Ghorabaee, M., Zavadskas, E. K, Olfat, L., Turskis, Z. (2015). Multi-criteria inventory classification using a new method of evaluation based on distance from average solution (EDAS). Informatica, 26, 435–451.
[10] Wang, E., Alp, N., Shi, J., Wang, C., Zhang, X., & Chen, H. (2017). Multicriteria building energy performance benchmarking through variable clustering based compromise TOPSIS with objective entropy weighting. Energy, 125, 197–210.
[11] Wang, Z.-X., Li, D.-D., & Zheng, H.-H. (2018). The external performance appraisal of China energy regulation: An empirical study using a TOPSIS method based on entropy weight and Mahalanobis distance. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15 (2), 236.
[12] Kumar, S., Kumar, S., & Gopal Barman, G. (2018). Supplier selection using fuzzy TOPSIS multi criteria model for a small scale steel manufacturing unit. Procedia Computer Science 133 , 905-912.
[13] Hornuf, L., Klus, M. F., Lohwasser, T. S., & Schwienbacher, A. (2021). How do banks interact with fintech startups?. Small Business Economics, 57(3), 1505-1526.
[14] Aristei, D., & Angori, G. (2021). Heterogeneity and state dependence in firms’ access to bank credit. Small Business Economics, 59, 47-78.
[15] Shahbandarzadeh, h. (2006). Design the method evaluated the performance bank branches by using multi criteria decision making techniques (Doctoral dissertation). University of Tehran. Tehran, Iran
[16] Rasoulinejad, E. (2009). Ranking of selected branches of Bank Saderat in Tehran using the integrated model DEAHP and ANP (M.A thesis in industrial management). University of Tehran, Tehran, Iran. (in Persian).
[17] Secme, N. Bayrakdaroglu, A., & Kahraman, C. (2009). Fuzzy performance evaluation in Turkish Banking Sector using Analytic Hierarchy Process and TOPSIS. Expert Systems with Applications, 36 (9), 11699–11709.
[18] Motameni, A.R., Javadzadeh, M. & Tizfahm, M. (2010). The strategy performance evaluation of the banks. Journal of Strategic Management Studies, 1, 159-141.
[19] Garcia, F., Guijarro, F., & Moya, I. (2010). Ranking Spanish savings banks: A multicriteria approach. Matematical and Computer Modelling, 52(7-8), 1058-1065.
[20] Aghaei, M., Asadollahi, A. & Pakari, A. (2013). Ranking of Saman bank’s branches in Tehran on the basis of customer satisfaction factors by F.M.C.D.M models. International Journal of Scientific Management and Development, 1(1), 46-61.
[21] Kazemi, A. & Mousavi, J. (2013). Ranking Iranian private banks using multi-criteria decision-making methods. Journal of Quantitative Research in Management, 3, 121-140
[22] Mahmudi, A. & Bagherlou, H. (2014). Ranking the bank stock with multi-criteria decision-making method. 3th Iranian Management & Accounting Conference, Tehran University.
[23] Alidade, B. & Ghasemi, M. (2015). Ranking the branches of bank Sepah of Sistan Baluchistan using balanced score card and fuzzy multi-attribute decision-making methods, Research Journal of Recent Sciences, 4(1), 17-24.
[24] Beheshtinia, M. A., & Omidi, S. (2017). A hybrid MCDM approach for performance evaluation in the banking industry. Kybernetes, 46(8), 1386-1407.
[25] Niroomand, S., Mirzaei, N., & Hadi‐Vencheh, A. (2019a). A simple mathematical programming model for countries' credit ranking problem. International Journal of Finance & Economics, 24(1), 449-460.
[26] Seyfi-Shishavan, S. A., Kutlu Gündoğdu, F., Farrokhizadeh, E. (2021). An assessment of the banking industry performance based on Intuitionistic fuzzy Best-Worst Method and fuzzy inference system. Applied Soft Computing, 113, 107990.
[27] Krylovas, A., Zavadskas, E.K., Kosareva, N., & Dadelo, S. (2014). New KEMIRA method for determining criteria priority and weights in solving MCDM problem. International Journal of Information Technology & Decision Making, 13(6), 1119–1133.
[28] Hadi-Vencheh, A. (2010). An improvement to multiple criteria ABC inventory classification. European Journal of Operational Research, 201(3), 962-965.
[29] Niroomand, S., Bazyar, A., Alborzi, M., Miami, H., & Mahmoodirad, A. (2018). A hybrid approach for multi-criteria emergency center location problem considering existing emergency centers with interval type data: a case study. Journal of Ambient Intelligence and Humanized Computing, 9(6), 1999–2008.
[30] Niroomand, S., Mosallaeipour, S., & Mahmoodirad, A. (2019b). A hybrid simple additive weighting approach for constrained multicriteria facilities location problem of glass production industries under uncertainty. IEEE Transactions on Engineering Management, 67(3), 846-854.
حل مسئله رتبهبندی چندمعیاره شعب بانکهای سپه استان فارس با دادههای بازه ای با روش ایداس
چکیده
هدف از این پژوهش ارزیابی عملکرد شعب یک موسسه مالی اعتباری با در نظر گرفتن معیارهای چندگانه و رتبهبندی آنها از این منظر میباشد. بدین منظور شعب درجه 1 بانک سپه در استان فارس در نظر گرفته میشوند. ابتدا مجموعه ای از معیارهای مهم برای ارزیابی بخش بانکی از میان ادبیات و صاحب نظران حوزه انتخاب شده است. سپس برای رویارویی با ماهیت عدم قطعیت در مسایل دنیای واقعی، داده های شعب بانک در معیارهای انتخابی سالهای گذشته به دست آمده و به صورت مقادیر بازه ای نمایش داده میشود. چارچوب تصمیم گیری شامل دو مرحله برای رتبه بندی شعب بانکهای داده شده پیشنهاد شده است. در مرحله اول، معیارها با روش آنتروپی شانون بازه ای و همچنین نظرات متخصصان، وزن دهی میشوند. در مرحله دوم، رویکرد ایداس بازهای گسترش یافته و برای رتبهبندی شعب بانکها اعمال میشود. با اجرای روش حل پیشنهادی بر روی مطالعه موردی، شعبههای مختلف رتبه بندی میشوند. بر اساس اجرای روش پیشنهاد شده، اوزان معیارها و رتبهبندی شعب بدست آمده است. بر اساس تحلیل حساسیت انجام شده تغییرات ضرایب اهمیت وزنهای بدست آمده از متخصصان و همچنین آنتروپی شانون باعث تغییر در مقادیر اوزان نهایی معیارها میگردد. و همچنین با استفاده از اوزان مختلف بدست آمده رتبهبندیهای متفاوت بدست میآید.
کلیدواژهها: تصمیم گیری چند معیاره، رتبه بندی، شعب بانک، روش ایداس بازه ای
Abstract
The aim of this paper is to evaluate and rank the branches of a financial institute (bank) in existence of multiple criteria. For this aim, the branches of Sepah bank in Fars province of Iran are considered. A multi-criteria decision making framework is used to perform the aimed ranking. In this framework, the suitable criteria are selected. Then the performance of each branch in each criterion in last years as an interval value is considered. The criteria are weighted by a mixed approach where the experts opinions and also interval Shannon entropy approach is used. Finally an interval EDAS multi-criteria approach is proposed to perform the aimed ranking. According to the proposed approach the weights of the criteria and also the ranking of the branches have been obtained. Furthermore, according the performed sensitivity analysis by changing the coefficients of the mixed approach, different values for the weights of the criteria are obtained where also these different weight values affect the obtained ranking and different rankings are obtained.
Keywords: Multi-criteria decision making, Ranking, Bank branches, Interval EDAS approach
1- مقدمه
موسسات مالی و اعتباری، نقش های مالی و اجتماعی مهمی را در یک کشور ایفا می کنند که از جمله آنها می توان به انجام تراکنش های مالی، مکانی برای سرمایه گذاری، پرداخت وام به مشتریان، به کارگیری افراد و ... اشاره کرد. هدف و چالش مهم مدیران این بخش، ارزیابی و رتبه بندی بانک ها یا شعب بانک های مختلف به منظور اولویت بندی آنها برای تصمیم گیری های بعدی است. برای این منظور، مهمترین معیارها معیارهای هزینه و درآمد هستند. از آنجایی که معیارهای مختلفی وجود دارد که کارایی هزینه و درآمد یک بانک را نشان می دهد، مشکل رتبه بندی بخش بانکی را می توان به عنوان یک مسئله تصمیم گیری چند معیاره (MCDM) مدل کرد. این مشکل از برخی جنبه ها دشوار و پیچیده است. انتخاب معیارهای مهم، جمعآوری دادههای هر شعبه بانک، نامشخص بودن برخی از دادهها، تعیین وزنهای اهمیت معیار، روش ارزیابی و غیره. برای ارزیابی و رتبه بندی برخی از شعب بانکها ، مبنای تعیین معیارهای مهمی است که از نظر درآمد، هزینه و سایر شعب بر شعب تأثیر میگذارد. با توجه به ادبیات این حوزه مانند مطالعه [1]و همچنین مطالعه انجام شده توسط [2]، معیارهایی مانند میزان سرمایه، میزان بازده دارایی، نقدینگی و ... معیارهای هایی هستند که برای ارزیابی بخش بانکی مورد استفاده قرار گرفته اند [3]. علاوه بر معیارهای کلاسیک فوق، از مجموعه معیارهایی به نام CAMEL برای ارزیابی عملکرد بخش بانکی استفاده می شود. این مجموعه معیارها شامل چند گروه اصلی از معیارها میشود، مانند معیارهای مبتنی بر سرمایه، معیارهای مبتنی بر کیفیت دارایی، معیارهای مدیریتی، معیارهای مبتنی بر سود و معیارهای مبتنی بر نقدینگی. این معیارها توسط بسیاری از پژوهشگران برای ارزیابی عملکرد بخش بانکی بکار گرفته شده است ([4]، [5]، [6]، [7] و[8]). یکی دیگر از جنبههای مهم مساله رتبهبندی بخش بانکی، استفاده از رویکرد تصمیمگیری چند معیاره (MCDM) برای رتبهبندی شعب بانکها تحت معیارهای داده شده یا تعیینشده است.
2- پیشینه تحقیق
رویکردهای متعددی در ادبیات تصمیم گیری چند معیاره پیشنهاد شده است که میتواند برای این هدف مورد استفاده قرار گیرد. از رایج ترین رویکردهای ادبیات تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، تاپسیس (TOPSIS)، الکتره (ELECTRE)، پرومته (PROMETHEE)، مولتی مورا (MULTIMOORA) و ... میتوان نام برد. این رویکردها به طور گسترده در مسایل مربوط به بخش بانکی استفاده شده است. در ادامه به برخی از پژوهش های چند ساله اخیر انجام شده که با استفاده از روشهای تصمیم گیری چند معیاره به ارزیابی گزینه های موجود پرداخته اند و با استفاده از رتبه بندی، میزان کارایی گزینه ها مشخص و به تصمیم گیرنده پیشنهاد شده است، اشاره میشود[9]. به ارزیابی تأمین کننده ها و تخصیص سفارش با توجه به معیارهای محیطی پرداخته اند و برای ارزیابی تامین کننده ها از روش ایداس فازی استفاده نمودند. تحلیل و شناسایی معیارهایی که بیش از سایر معیارها در کیفیت سفارش تاثیر می گذارد در این پژوهش هدفگذاری شده است[10],[11]. برای سنجش عملکرد ساختمان از روشهای تصمیم گیری چندمعیاره استفاده کردند. روش انتروپی برای وزندهی معیارها و روش تاپسیس اساس کار ایشان در پژوهش انجام شده بوده است[12]. برای انتخاب تامین کننده ها که از مسائل مهم در زنجیره تامین می باشد از روش تاپسیس فازی استفاده کردند. روش ارائه شده در پژوهش برای یک واحد تولیدی فولاد در هند بررسی شده است. برای جزییات بیشتر به [13] و [14] مراجعه کنید. جدول 1 برخی از مهمترین پژوهشهای انجام شده در حوزه بانکی با روشهای تصمیم گیری چند معیاره را نشان می دهد.
جدول1- معرفی برخی از پژوهشگران با موضوع فعالیت پیرامون حوزه بانکی با روشهای تصمیم گیری چند معیاره.
پژوهشگر | تمرکز پژوهش | روش حل | عدم قطعیت |
شاهبندرزاده [15] | ارزیابی شعب بانک ملت در بوشهر | کارت امتیازی متوازن | - |
رسولی نژاد [16] | ارزیابی شعب بانک صادرات تهران | AHP | - |
[17] | ارزیابی 5 بانک بزرگ ترکیه | AHP , TOPSIS | فازی |
[18] | ارزیابی سه بانک بزرگ ایران | AHP , TOPSIS | فازی |
[19] | ارزیابی بانکهای اسپانیا با تنوع پذیری معیارها | TOPSIS | - |
[20] | ارزیابی 15 شعبه یانک سامان | AHP , TOPSIS | فازی |
[21] | مقایسه چهار روش در تصمیم گیری چند معیاره | آنتروپی | - |
[22] | ارزیابی 9 بانک بورسی | AHP , TOPSIS | فازی |
[23] | ارزیابی شعب بانک سپه استان سیستان و بلوچستان | TOPSIS | - |
[24] | ارزیابی شعب بانک | TOPSIS, VIKOR | فازی |
[25] | رتبه بندی کشورها از نظر اعتبار مالی | TOPSIS | - |
[26] | ارزیابی عملکرد صنعت بانکداری | استنتاج فازی | فازی شهودی |
اسلامی نصرت آبادی و همکاران [1] | ارزیابی عملکرد شعب بانک
| داده کاوی | - |
این مطالعه | ارزیابی شعب بانک طی یک دوره زمانی با لحاظ ارزش عددی معیارها | EDAS | بازه ای |
در این تحقیق قصد داریم از یک چارچوب تصمیم گیری چند معیاره به منظور ارزیابی و رتبه بندی شعب بانک های ایران استفاده کنیم. نکات برجسته تحقیق و مشارکت های این مطالعه در زیر خلاصه می شود.
• مساله رتبه بندی چند معیاره موردی واقعی شعب بانک سپه در استان فارس متمرکز شده است.
• از ایده کارشناسان بخش بانکی به منظور انتخاب مجموعه¬ای از معیارهای مهم بر اساس معیارهای CAMEL برای ارزیابی شعب بانکی استفاده می شود.
• برای تصمیم گیریهای قوی تر، از داده های سال های گذشته شعب بانک ها در روش رتبه بندی استفاده می شود. بنابراین با استفاده از داده های گذشته، یک ماتریس تصمیم با مقادیر بازه ای ساخته می شود.
• روش آنتروپی شانون با ارزش بازه ای برای هدف تعیین وزن اهمیت معیارها استفاده می شود.
• رویکرد ایداس برای رتبهبندی شعب بانکها به در محیط بازه ای گسترش یافته است.
بقیه این مقاله به شرح زیر سازماندهی شده است. بخش 3 تعاریف و مفاهیم اولیه اعداد بازه ای بیان می شود. ویژگی های مسئله رتبه بندی چند معیاره شعب بانک سپه در استان فارس ایران در بخش چهارم ارائه می گردد. بخش 5 روش حل پیشنهادی متشکل از تعیین وزن معیارها و رویکردهای رتبه بندی چند معیاره را تشریح می کند. بخش6 نتایج محاسباتی مطالعه موردی را ارائه می کند. مقاله با بخش 7 که شامل نتیجه گیری و نکات پایانی است به پایان می رسد.
3- تعاریف و مفاهیم اولیه اعداد بازه ای
در این بخش برخی تعاریف و مفاهیم بازه ها که در این مقاله مورد نیاز است را مرور می کنیم.
تعریف 1 . یک بازه روی مجموعه اعداد حقیقی را با نشان می دهیم که و به ترتیب کران پایین و کران بالای این بازه هستند. راه دیگر نمایش یک بازه استفاده از مرکز و شعاع است. در این صورت این بازه را میتوان به صورت نمایش داد که در آن و .
تعریف 2 . فرض کنید و دو بازه باشند و یک عدد حقیقی باشد، آنگاه