Provide a Qualitative Model of the Management Policy of Social Networks on Citizenship Culture
Subject Areas : Public Policy In Administration
zamaneh abazari
1
(
PhD Student in Social Communication Sciences, Meybod Branch, Islamic Azad University, Meybod, Iran.
)
Ali mohamad mazidi sharaf abadi
2
(
Assistant Professor and Faculty Member, Department of Social Communication, Meybod Branch, Islamic Azad University, Meybod, Iran
)
shahnaz hashemi
3
(
Associate Professor, Institute of Educational Studies, Educational Research and Planning Organization, Tehran, Iran
)
Keywords: citizenship culture, Social Networks, Modeling,
Abstract :
Background and Aim: Virtual social networks are a new generation of web pages that are designed based on the needs of the audience. One of the problems that was felt during the development of virtual social networks was the semantic vacuum in them. Virtual social networks, despite attempts to create a real social network, have created a single electronic identity through users; That this identity is only known for its ability to function, in the domain of which it gave social networks to the audience; In fact, the information technology paradigm can be overlooked in which new information technologies and schools and social movements are absorbed into other attachments if influenced by the transfer and use of other acceptance conditions to change the culture of citizenship. ; So, according to the mentioned cases, what is the model of social network management policy with monitoring of citizenship culture? Method: This research is one of the basic researches and mixed method has been used; In order to implement the qualitative part of the articles and in the direction of the quantitative part of the questionnaire has been used. Qualitative part through data-based technique and review of Persian and English articles after 1393 and 2015 to 2020 in line with the research components of the extraction theory model and through the use of MAXQDA testing software in the category of comments and coding of data paid in The lower part was paid by using statistical methods and distribution of questionnaires to present and present the final model. Findings: The main components of using social networks, personal characteristics, communication, benefits of working in social networks and the latest characteristics of social networks in relation to variable social networks with a license and the relationship with citizenship culture Components of citizenship behaviors , Is the legal dimension of citizenship, the dimension of citizenship culture and the development of citizenship culture. A total of 384 subjects were distributed and analyzed using linear regression method. Conclusion: The results show that the characteristics of people with previous experiences, level of education and awareness, personality and family characteristics and the same culture of using social networks have a significant impact on citizenship culture and other social networks as well as citizenship culture. Is. It has an effect.
بصیریان جهرمی، حسین و خانیکی، هادی (1393). سیاستگذاران ایرانی و سیاستگذاری رسانه‌های اجتماعی: چالش ها، الگوها و ارائه یک مدل پیشنهادی. فصلنامه برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی. شماره 21: 70-25.
رحمان زاده، سید علی. (1389). کارکرد شبکه‌های اجتماعی مجازی در عصر جهانی شدن. مطالعات راهبردی جهانی شدن، 1 (1)، 49-78.
رحمان زاده، سید علی؛ غفاری معین، زهرا. (1390). بررسی نقش رسانه ملی در توسعه ارتباطات بین فرهنگی در میان اقوام ایرانی از دیدگاه صاحب‌نظران. مطالعات رسانه‌ای، 16 (2)، 233-249.
رستگار، خدیجه؛ سیدان، فریبا. (1394). سنجش رابطه بین فرهنگ شهروندی و سلامت اجتماعی شهروندان تهرانی. مطالعات ملی، 16 (1)، 85-107.
ژیانپور، مهدی؛ نیلی احمدآبادی، علیرضا؛ ناجی اصفهانی، زهرا. (1395). سنجش ضریب نفوذ تبلیغات کمیته‌ی فرهنگ شهروندی در شهر اصفهان. مطالعات جامعه‌شناختی شهری، 6 (18)، 1458-170.
علیمرادی، مرتضی. (1394). یک مطالعه کاربردی: اثر شبکه‌های اجتماعی بر فرهنگ شهروندی. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 1 (1)، 43-54.
فتحی، سروش؛ ثابتی، مریم. (1391). توسعۀ ساختار سازمانی شهری و گسترش فرهنگ شهروندی. مطالعات شهری، 2 (2)، 163-195.
گیوتاج، حامد؛ رحمتی، حسین. (1398). بررسی تأثیر استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی بر امنیت اجتماعی دانشجویان ساکن در شهر جهرم. انتظام اجتماعی، 11 (1)، 55-75.
محکم کار، ایمان؛ حلاج، محمدمهدی. (1393). شبکه‌های اجتماعی به دنبال چه هستند؟. دانش انتظامی خراسان شمالی، 1 (2)، 87-108.
مهدوی، محمدصادق؛ عاشوری، علی. (1393). بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر ارتقاء فرهنگ شهروندی (مورد مطالعه: شهر بوشهر). مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 6 (4)، 23-36.
موسوی، سید کمال‌الدین. حدادی، فریده. (1390). تحلیل مقایسه‌ای سرمایه اجتماعی در جهان واقعی و در جهان مجازی: با تأکید بر جوانان 15 تا 24 ساله مراجعه‌کننده به کافی‌نت‌ها در شهر اصفهان (سال 1390). مجله جهانی رسانه، 6 (2)، 110-129.
نیازی، محسن؛ جعفرپور، مرتضی. (1395). تبیین عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر فرهنگ شهروندی شهروندان تهرانی در سال 1393. راهبرد اجتماعی فرهنگی، 5 (19)، 97-123.
هاشمیان فر، سید علی؛ گنجی، محمد. (1388). تحلیلی بر فرهنگ شهروندی در شهر اصفهان. جامعه‌شناسی کاربردی، 20 (1)، 25-44.
_||_Al-Qatawneh, S. S., Alsalhi, N. R., & Eltahir, M. E. (2019). The citizenship values included in intermediate stage Arabic-language textbooks and teachers’ awareness of them in the UAE: A case study. Heliyon, 5(11), e02809.
Aparicio-Martínez, P., Ruiz-Rubio, M., Perea-Moreno, A. J., Martínez-Jiménez, M. P., Pagliari, C., Redel-Macías, M. D., & Vaquero-Abellán, M. (2020). Gender differences in the addiction to social networks in the Southern Spanish university students. Telematics and Informatics, 46, 101304.
Bagozzi, R. P., Belschak, F., Verbeke, W., & Gavino Jr, J. C. (2016). Salesperson Self-Regulation of pride: Effects on adaptability, effort, and citizenship behaviors between independent-based and interdependent-based cultures. Spanish Journal of Marketing-ESIC, 20(1), 1-17.
Boudioni, M., McLaren, S., & Lister, G. (2017). The role of citizenship, culture and voluntary community organisations towards patient empowerment in England and Greece. International Journal of Caring Sciences, 10(1), 303-312.
Cai, D., Liu, J., Zhao, H., & Li, M. (2020). Could social media help in newcomers' socialization? The moderating effect of newcomers’ utilitarian motivation. Computers in Human Behavior, 107, 106273.
Choi, M., Glassman, M., & Cristol, D. (2017). What it means to be a citizen in the internet age: Development of a reliable and valid digital citizenship scale. Computers & education, 107, 100-112.
Koiranen, I., Koivula, A., Saarinen, A., & Keipi, T. (2020). Ideological motives, digital divides, and political polarization: How do political party preference and values correspond with the political use of social media?. Telematics and Informatics, 46, 101322.
Mueller, J., Lu, H., Chirkin, A., Klein, B., & Schmitt, G. (2018). Citizen Design Science: A strategy for crowd-creative urban design. Cities, 72, 181-188.
Rajesh, T., & Rangaiah, B. (2020). Facebook addiction and personality. Heliyon, 6(1), e03184.
Reuter, C., Kaufhold, M. A., Schmid, S., Spielhofer, T., & Hahne, A. S. (2019). The impact of risk cultures: Citizens’ perception of social media use in emergencies across Europe. Technological Forecasting and Social Change, 148(1), 1-17.
Ricciardelli, L. A., Nackerud, L., Quinn, A. E., Sewell, M., & Casiano, B. (2020). Social media use, attitudes, and knowledge among social work students: Ethical implications for the social work profession. Social Sciences & Humanities Open, 2(1), 100008.
Shareef, M. A., Kapoor, K. K., Mukerji, B., Dwivedi, R., & Dwivedi, Y. K. (2020). Group behavior in social media: Antecedents of initial trust formation. Computers in Human Behavior, 105, 106225.
Torres, E. M., Seijo, C., Ehrhart, M. G., & Aarons, G. A. (2020). Validation of a pragmatic measure of implementation citizenship behavior in substance use disorder treatment agencies. Journal of Substance Abuse Treatment, 111, 47-53.
Zhang, L., & Fung, A. Y. (2020). Opinion Dynamics Research on Social Media: Breakthroughs and Challenges. Telematics and Informatics, 46, 101314.
ارائه مدل خط مشی گذاری مدیریت شبکه های اجتماعی با تاکید بر فرهنگ شهروندی
زمانه اباذري
دانشجوي دكتري علوم ارتباطات اجتماعی، واحد ميبد، دانشگاه آزاد اسلامی، ميبد، ایران.
zamanehkhanoom@yahoo.com
علی محمد مزیدی شرف آبادی
استادیار و عضو هیئت علمی گروه ارتباطات اجتماعی، واحد ميبد، دانشگاه آزاد اسلامی، ميبد، ایران. (نویسنده مسئول*)
Mazidi6@yahoo.com
شهناز هاشمي
دانشيار پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش, سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی, تهران, ایران
shahnaz_hashemi@yahoo.com
1-چكيده
زمینه و هدف: پارادایم فناوری اطلاعات را می توان چشم اندازی دانست که در آن فن آوری های نوین اطلاعات وارتباطات و جنبش های اجتماعی به صورت پیوست هايی بر یکدیگر تأثیر می گذارند و از یکدیگر نیز تأثیر می پذیرند که این موضوع می تواند منجر به تغییر فرهنگ شهروندی گردد. هدف از این مطالعه ارائه مدل خط مشی گذاری مدیریت شبکه های اجتماعی با تاکید بر فرهنگ شهروندی است.
روش تحقیق: اين تحقيق از جمله تحقيقات بنيادي است و از روش آمیخته استفاده شده است؛ که در راستای اجرای بخش کیفی از مقالات و در راستای بخش کمی از پرسشنامه بهره برده شده است.در بخش كيفي از طریق تکنیک داده بنیان و بررسی مقالات فارسی و انگلیسی بعد از سالهای 1393 و 2015 تا 2020 در راستای مولفه هاي تحقیق مدل نظری استخراج گردید و از طريق استفاده از نرم‌افزار MAXQDA به دسته‌بندی نظرات و کدگذاری داده‌ها پرداخته شد در بخش كمي هم با استفاده از روش های آماراستنباطی و توزيع پرسشنامه به ارزیابی و ارائه مدل نهایی پرداخته شد.
یافته ها: مولفه های اصول استفاده از شبکه های اجتماعی، ویژگی های فردی، ارتباطات، مزایای به کارگیری شبکه های اجتماعی و نهایتا ویژگی های شبکه های اجتماعی در رابطه با متغیر شبکه های اجتماعی به دست آمده است و در رابطه با فرهنگ شهروندی مولفه های رفتارهای شهروندی، ابعاد قانونی شهروندی، ابعاد فرهنگ شهروندی و توسعه فرهنگ شهروندی به دست آمده است و بر همین مبنا و کدهای به دست آمده فرضیه های تحقیق تعیین شده و نهایتا پرسشنامه مربوطه تنظیم و در بخش كمي، بین شهروندان شهر تهران به تعداد 384 نفر توزیع گردید و با استفاده از روش رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شده است.
نتیجه گیری: نتایج نشان دادند که ویژگی های افراد مبتنی بر تجربیات پیشین، سطح تحصیلات و آگاهی، ویژگی های شخصیتی و خانوادگی و هم چنین فرهنگ استفاده از شبکه های اجتماعی تاثیر بسزایی بر فرهنگ شهروندی داشته و سایر ابعاد شبکه های اجتماعی نیز بر فرهنگ شهروندی تاثیر دارد.
واژگان كليدي : فناوری اطلاعات، شبكه هاي اجتماعي، فرهنگ شهروندی
2- مقدمه :
مفهوم شهروند و شهروندي از مفاهیمی است که از دیر باز تا کنون مطرح بوده و سیر تکامل خود را در ادوار و جوامع مختلف طی نموده است. این مفهوم که حامل مدنیت و پیشرفت بوده است، از منظر هاي گوناگون توسط مکاتب مختلف فلسفی، سیاسی و حقوقی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در واقع «مفهوم شهروندي» علاوه بر زمینه هاي سیاسی ، روابط اخلاقی بین اعضاي جامعه و نیز مسایل سنتی و هم چنین همبستگی اجتماعی را نيز در بر دارد (هاشمیان و گنجی، 1388: 28).
در واقع موضوعات نظم اجتماعی، انسجام اجتماعی، استاندارد کردن رفتارها و همین طور توسعه و غنای فرهنگی همیشه مورد توجه است و وجود فرهنگ های مختلف و ارتباط صحیح آنها با هم ضمن ممانعت از چالش ها و کشمکش های اجتماعی موجب نظم و انسجام اجتماعی و توسعه فرهنگی می گردد. جامعة ایران، جامعه اي است متشکل از مردم، اقوام ،مذاهب و زبان های متفاوت که قرن هاست در کنار هم زندگی می کنند؛ این ضرورت با توجه به تغییر گفتمان سیاسی و فرهنگی کشور بعد از انقلاب اسلامی و بسیاری از تحولات سیاسی که در دهة گذشته در کشورهای همجوار ایران رخ داد، بیشتر احساس می گردد. این مهم اکنون با توسعه محیط مجازی و ایجاد رابطه تعاملی در شبکه های اجتماعی مجازی ظهور نموده است. شبکه های اجتماعی مجازی نسلی جدید از صفحه های اینترنتی هستند که بر اساس نیاز مخاطبان طراحی شده است. در همین راستا ابعاد مرتبط با این مولفه می تواند ارتقاء یابد؛ پس با توجه به موارد مذکور این مساله مطرح می شود که مدل خط مشی گذاری مدیریت شبکه های اجتماعی با تاکید بر فرهنگ شهروندی کدام است؟
بررسی خط مشی گذاري هاي مدیریت شبکه های اجتماعی در كشورهاي مختلف ضمن كمك به درك مفهوم خط مشی گذاري در هر كشور، نقش بی بدیلی در شناسایی وجوه گوناگون شبکه های اجتماعی و ارائه مدل خط مشی گذاري آن در كشور خواهد داشت. شبكه هاي اجتماعي با عملکردهای موثر و گوناگون خود در جامعه، زمينه ساز تغییرات و دگرگونی های مهمي در اعتقادات، باورها، رفتارها و انگیزش های شهروندان مي گردد. بدون شک بررسی روش هاي برخورد با شبکه های مجازی و وجوه گوناگون و گسترده آن، امري ضروری می باشد كه خود مستلزم خط مشی گذاري های هماهنگ، متمرکز و يكپارچه است.
از آنجا که امروزه شبکه های اجتماعی ابزاری برای انتقال فرهنگ به شمار می روند، تدوین خط مشی مدیریت این شبکه ها امری مهم تلقی می گردد. آنچه در حوزه اجتماعی مورد توجه است، ارزش های اجتماعی است که مورد خواست، وفاق و مطلوب عموم قرار می گیرد. یکی از مسائلی که در ایران فرآیند خط مشی گذاری در آن با پیچیدگی ها و ناهمواری هایی روبرو است، خط مشی گذاری مدیریت شبکه های اجتماعی است. شیوه های خط مشی گذاری در خصوص شبکه های اجتماعی از بیش از یک دهه گذشته برای سیاست گذاران فضای مجازی در ایران، مسئله ای چالش برانگیز بوده است (بصیریان و خانیکی، 1393: 2). امروزه فقدان مدل مفهومی و ساختار موثر برای خط مشی گذاری مدیریت شبکه های اجتماعی سبب گردیده است تا لزوم تدوین چنین مدلی احساس گردد. لذا ضروری است به منظور ارائه مدل خط مشی گذاری مدیریت شبکه های اجتماعی با تاکید بر فرهنگ شهروندی مطالعاتی صورت پذیرد.
هدف اصلی اين تحقيق ارائه مدل خط مشی گذاری مدیریت شبکه های اجتماعی با تاکید بر فرهنگ شهروندی مي باشد كه در راستاي هدف اصلي ،اهداف فرعي نيز به اين شرح مي باشد شناخت عوامل موثر شبکه های اجتماعی با تاکید بر فرهنگ شهروندی و همچنين الويت بندي عوامل شبكه هاي اجتماعي مد نظر مي باشد. در این تحقیق پس از بررسی مقالات علمی به روز مبتنی بر مدل پیش بینی شده، متغیرهای تحقیق شناسایی شد و فرضیه ها در بخش يافته ها ارائه مي شود. در اين پژوهش چارچوب نظري از دو بخش نظريه هاي شبكه هاي اجتماعي و نظريه هاي فرهنگ شهروندي تشكيل شده است كه لازم است در اين بخش به آنها اشاره شود ابتدا به نظريه هاي فرهنگ شهروندي اشاره مي شود ؛ فرهنگ شهروندي مفهوم نويني است كه با ورود به هزارة سوم اهميتي ويژه يافته است. از فرهنگ، به عنوان سبك كلي زندگي انسان ياد شده كه با تعاملات انساني شكل مي گيرد و شامل ارزش ها و هنجارهايي است كه جوهرة آن هستند. از اين رو، در بحث از فرهنگ شهروندي و روابط اجتماعي بين شهروندان مسئلة هنجارهاي اجتماعي مطرح بوده و پايبندي شهروندان به آن هنجارها، موجبات توليد نظم اجتماعي و تنظيم روابط اجتماعي را فراهم مي آورد. بنابراين رفتارهاي مشاركت جويانه، نوع خاصي از كنش اجتماعي هستند كه با دغدغة خاطر براي ديگران همراه بوده و غالباً آگاهانه و داوطلبانه هستند. وجود اخلاقي مبتني بر مشاركت و شهروندي فعال، مستلزم برخورداري از حق، وسيله، فضا، فرصت و در صورت لزوم پشتيباني و حمايت براي حضور و تأثيرگذاري در تصميم ها و نيز درگيرشدن در فعاليت هاي اجتماعي براي كمك به ساختن جامعه اي بهتر و تأمين سلامت اجتماعي است (رستگار و سیدان،1394: 92).
فرهنگ درگسترده ترين معنايش، به فرآورده هاي تمدني پيچيده و پيشرفته اشاره دارد كه در چنين معنايي به چيزهايي مانند ادبيات، هنر و فلسفة دانش وفن شناسي باز مي گرددو آشنايي و برخورداري از ظرافت هاي ز ندگي و قدرشناسي و خوشنودي برگرفته از آنها را نمايان مي كند. شهروندي، اصلي است كه بر روابط دولت و اعضاي جامعه نظارت مي كند؛ يعني از يك سو به امتيازات دولت و حقوق افراد و از ديگر سو به مناسبات و فرايندهاي تاريخي مربوط مي شود. بنابراين «كاركرد اصلي شهروندي، ادارة جامعه مطابق با اصول رعايت حقوق ديگران و تعهد به انجام امور در جهت حفظ نهادهاي مشتركي است كه اين حقوق را برقرار و پايدار نگه مي دارند» (فتحی و ثابتی،1393: 172). همچنين ضروري است؛ نظریه های مرتبط با شبکه های اجتماعی نيز مطرح شود؛ بسیاری از روابط، نگرشها، روندها و ظرفیت های آینده جهان از جمله سرمایه اجتماعی را تحت تأثیر قرار مي دهد، چرا که جهان مجازی پدیده ای است که به موازات و حتی گاه مسلط بر جهان واقعی رشد کرده و تداوم پیدا می کند. این تاثیرها در هر جامعه ای، به ویژه قشر جوان را که بیش از گروه های اجتماعی دیگر در معرض فرآیند جهانی شدن قرار دارند، متاثر می کند (موسوی و حدادی،1390: 112). این وب سایت ها به طور بالقوه ای چه در سطح روابط بین فردی و چه در سطح روابط اجتماعی، توانایی ایجاد تغییرات اساسی در زمینه زندگی اجتماعی هر فرد را دارند (داستانی و همکاران،1394: 33). بنابراین شبکه های اجتماعی به مجموعه ای از افراد گفته می شود که به صورت گروهی با یکدیگر ارتباط داشته و مواردی مانند اطلاعات، نیازمندی ها، فعالیت ها و افکار خود را به اشتراک می گذارند. شبکه های اجتماعی رابطه بسیار نزدیک و مستقیمی با فن آوری اطلاعات و ارتباطات دارند (محکم کار و حلاج،1393: 92). در اينجا ضرورت دارد به مولفه هاي شبکه های اجتماعی و هویت شهروندی به صورت توامان مورد بررسي قرار گيرد ؛ این شبکه ها به عنوان محلی برای تعاملات نامحدود بين فرهنگی، انتقال اطلاعات، ارتقای دانش همراه با سرگرمی، فرصت های تازه ای را برای شکل دهی و تجلی «هویت شهروندی» برای کاربران به وجود آورده اند، به طوری که افراد با منابع کثیر هویت یابی مواجه شده و فرآیند هویت یابی آنان شکلی فرامکانی یافته است. به علاوه شبکه های اجتماعی نوین این امکان را به کاربران داده اند که بتوانند به هر صورتی که علاقه مند باشند هویت خود را بسازند، از آنجا که شبکه های اجتماعی نوین زیر مجموعه ای نو ظهور از رسانه های گروهی ارتباطی و اطلاعاتی هستند و «رسانه های گروهی در شکل دهی روابط اجتماعی شخصی و رسمی که مبتنی بر تفکر و منطق هستند» نقش محوری دارند، بنابراین می توان چنین گفت که شبکه های اجتماعی نوین، به تبع شکل دهی به روابط و مناسبات اجتماعی، نقشی بنیادین را در «هویت شهروندی» کاربران خود ایفا می نمایند. یکی از انواع هویتهای متنوع و متکثر انسانها، «هویت شهروندی» است که شامل مجموعه ای از ارزشها، نگرش ها و قوانین بنیادین مشترک است که در بردارنده ی احساس تعلق، تعهد و احترام به میراث مشترک، همچنین تشخیص حقوق و تکالیف شهروندی است. مفهوم شهروندی بیانگر عناصر اصلی دموکراسی، مشارکت برابر، احترام به اعضاء جامعه، حقوق دیگران و نهایتا هویت افراد می باشد (ال- قاتاونه1 و همکاران، 2019: 2810). امروز شهروندان در سطح بین المللی با یکدیگر در تعامل هستند که این موضوع به میزان اطلاعاتشان از قوانین و دانش از ارزش ها و مسئولیت های طرفین وابسته است (مولر2 و همکاران، 2018: 184). رفتارهای شهروندی کاملا به فرهنگ وابسته است و مستقل از یکدیگر نیستند (باگوزی3 و همکاران، 2016: 1). استفاده از شبکه های اجتماعی بر روانشناسی اجتماعی تاثیر گذار است (ژانگ و فونگ4، 202: 101314). شبکه های اجتماعی ادراک افراد را از اطلاعات جاری در اجتماع تغییر داده است (کویرانن5 و همکاران، 2020: 101322). شبکه های اجتماعی ابزاری برای تغییر ارتباطات و اطلاعات رسانه ای محسوب می شود (آپاریسیو-مارتینز6 و همکاران، 2020: 101304). ادراک شهروندان از شبکه های اجتماعی منجر به تغییر فرهنگ می گردد (رویتر7 و همکاران، 2019: 119724). در اين بخش ضرورت دارد به مهمترين پيشينه هاي تحقيق در قالب جدول اشاره شود .لازم به توضيح است كه تمام تحقيقات در سالهاي اخير انجام شده است .
جدول خلاء تحقیقات پیشین
نام محققان | سال | موضوع | خلاء تحقیقاتی |
تحقیقات داخلی | |||
گیوتاج و رحمتی | 1398 | بررسی تأثیر استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی بر امنیت اجتماعی دانشجویان ساکن در شهر جهرم. پژوهش‌های انتظام اجتماعی | در این تحقیق فرهنگ شهروندی ارزیابی نشده است. |
نیازی و جعفرپور | 1395 | تبیین عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر فرهنگ شهروندی شهروندان تهرانی در سال 1393 | در این تحقیق نقش شبکه های اجتماعی در نظر گرفته نشده است. |
ژیانپور و همکاران | 1395 | سنجش ضریب نفوذ تبلیغات کمیته فرهنگ شهروندی در شهر اصفهان | در این تحقیق نقش شبکه های اجتماعی در نظر گرفته نشده است. |
علیمرادی | 1394 | یک مطالعه کاربردی: اثر شبکه‌های اجتماعی بر فرهنگ شهروندی. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی | دراین تحقیق عوامل موثر آن در نظر گرفته نشده است. |
مهدوی و عاشوری | 1393 | بررسي عوامل اجتماعي و اقتصادي موثر بر ارتقاء فرهنگ شهروندي (مورد مطالعه: شهر بوشهر) | در این تحقیق نقش شبکه های اجتماعی در نظر گرفته نشده است. |
رحمانزاده و غفاری معین | 1390 | بررسی نقش رسانه ملی در توسعه ارتباطات بین فرهنگی در میان اقوام ایرانی از دیدگاه صاحب نظران | در این تحقیق فرهنگ شهروندی ارزیابی نشده است. |
رحمانزاده | 1389 | کارکرد شبکه هاي اجتماعی مجازي در عصر جهانی شدن | در این تحقیق فرهنگ شهروندی ارزیابی نشده است. |
تحقیقات خارجی | |||
کای8 و همکاران | 2020 | آیا رسانه های اجتماعی می توانند به جامعه پذیری افراد تازه وارد کمک کنند؟ | در این تحقیق فرهنگ شهروندی ارزیابی نشده است. |
ریکاردلی9 و همکاران | 2020 | استفاده، نگرش و دانش شبکه های اجتماعی در بین دانشجویان | در این تحقیق فرهنگ شهروندی ارزیابی نشده است. |
تورس10 و همکاران | 2020 | اعتبار سنجی رفتار شهروندی | در این تحقیق نقش شبکه های اجتماعی در نظر گرفته نشده است. |
راجش و رانگایاه11 | 2020 | عوامل شخصیتی و اعتیاد به فیسبوک | در این تحقیق فرهنگ شهروندی ارزیابی نشده است. |
شریف12 و همکاران | 2020 | رفتار گروهی در شبکه های اجتماعی | در این تحقیق فرهنگ شهروندی ارزیابی نشده است. |
بودیونی13 و همکاران | 2017 | فرهنگ شهروندی و ارتباطات داوطلبانه سازمانی | در این تحقیق نقش شبکه های اجتماعی در نظر گرفته نشده است. |
چوی14 و همکاران | 2017 | معنای شهروند شدن در اینترنت | در این تحقیق فرهنگ شهروندی دیجیتالی بررسی شده و فرهنگ شهروندی در سطح جامعه ارزیابی نشده است. |
اين تحقيق از جمله تحقيقات بنيادي است و از روش آمیخته استفاده شده است؛ که در راستای اجرای بخش کیفی از مقالات و در راستای بخش کمی از پرسشنامه بهره برده شده است.در بخش كيفي سعی شد از طریق تکنیک فرضیه‌های (داده بنیان) و بررسی مقالات فارسی و انگلیسی بعد از سالهای 1393 و 2015 تا هم اكنون در راستای مولفه هاي تحقیق مدل نظری استخراج گردد و از طريق استفاده از نرم‌افزار MAXQDA به دسته‌بندی نظرات و کدگذاری داده‌ها پرداخته شد در بخش كمي هم با استفاده از روش های آماراستنباطی و توزيع پرسشنامه به ارزیابی و ارائه مدل نهایی پرداخته شد. در این تحقیق برای جمع آوری اطلاعات در روش میدانی از پرسشنامه استفاده شد. پرسشنامه به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات است که می‌بایست نظر اساتید و متخصصان در این رابطه اخذ گردد که به همین منظور تعیین روایی از نظر اساتید و متخصصان مربوط به موضوع تحقیق بهره برده شد و مورد تأیید قرار گرفت. برای جمع‌آوری اطلاعات در رابطه با بخش كيفي از مقالات علمی داخلی و خارجی در اين زمينه استفاده شد و براي بخش کیفی از نرم‌افزار MaxQDA جهت ارزیابی و شناسایی مولفهاي تحقیق استفاده شده است. در بخش كمي نيز پرسشنامه بين 384 نفر از شهروندان تهراني توزيع گرديد.
4-يافته ها:
پس از شناسایی مقالات متن پیاده شده به نرم‌افزار Max QDA وارد شد و مورد تحلیل قرار گرفت. با مطالعه دقیق و خط به خط جملات و اصطلاحات ، مضامین توصیفی توسط محقق به هر قطعه از جملات نسبت داده می‌شد و البته گاه جمله از منظرهای مختلف کدهای مختلفی را به خود می‌پذیرفت. حاصل این مرحله، تولید 322 کد توصیفی است که نمونه‌ای از آن در جدول زیر نشان داده شده است.
خلاصه جدول مولفه های بخش کیفی
مولفه | تعداد شاخص ها | فراوانی |
فرهنگ شهروندی | ||
رفتارهای شهروندی | 7 | 32 |
ابعاد قانونی | 5 | 22 |
ابعاد فرهنگ شهروندی | 6 | 29 |
توسعه فرهنگ شهروندی | 5 | 16 |
شبکه های اجتماعی | ||
مزایای به کارگیری شبکه های اجتماعی | 6 | 54 |
ویژگی های شبکه های اجتماعی | 5 | 31 |
اصول استفاده از شبکه های اجتماعی | 4 | 19 |
ویژگی های فردی | 10 | 60 |
ارتباطات در شبکه های اجتماعی | 4 | 26 |
کسب و کار | 5 | 33 |
در این قسمت پس از بررسی مقالات مربوط به موضوع تحقیق ابعاد و مولفه های مرتبط از طریق نرم افزار مکس کیو دی ای شناسایی گردید و به شرح جدول ذیل ارائه شده است.
فرهنگ شهروندی | |||
مولفه | شاخص | فراوانی | درصد فراوانی |
رفتارهای شهروندی | مشارکت اجتماعی | 10 | 31.3 |
هویت ملی و شهروندی | 7 | 21.9 | |
مسئولیت های شهروندی | 6 | 18.8 | |
آگاهی اجتماعی | 3 | 9.4 | |
تعهدات شهروندی | 3 | 9.4 | |
رفتارهای شهروندی | 2 | 6.3 | |
رفتار اجتماعی | 1 | 3.1 | |
جمع | 32 | 100 | |
ابعاد قانونی | هنجارها | 7 | 31.8 |
جامعه مدنی | 7 | 31.8 | |
دموکراسی | 4 | 18.2 | |
حقوق شهروندی | 3 | 13.6 | |
سازمان های مردم نهاد | 1 | 4.5 | |
جمع | 22 | 100 | |
ابعاد فرهنگ شهروندی | سرمایه اجتماعی | 10 | 34.5 |
ارزش ها | 7 | 24.1 | |
تعاملات اجتماعی | 4 | 13.8 | |
شخصیت فردی | 3 | 10.3 | |
اخلاقیات شهروندی | 3 | 10.3 | |
درک شهروندان | 2 | 6.9 | |
جمع | 29 | 100 | |
توسعه فرهنگ شهروندی | مهارت های اجتماعی | 4 | 25 |
مدیریت شهری | 4 | 25 | |
آموزش | 4 | 25 | |
آموزش شهروندی دیجیتال | 2 | 12.5 | |
علم شهروندی | 2 | 12.5 | |
جمع | 16 | 100 | |
شبکه های اجتماعی | |||
مولفه | شاخص | فراوانی | درصد فراوانی |
مزایای به کارگیری شبکه های اجتماعی | ایجاد تحول اجتماعی | 12 | 22.2 |
یادگیری | 11 | 20.4 | |
مشارکت اجتماعی | 10 | 18.5 | |
خبرسازی | 9 | 16.7 | |
اعتماد | 6 | 11.1 | |
توسعه اجتماعی | 6 | 11.1 | |
جمع | 54 | 100 | |
ویژگی های شبکه های اجتماعی | اشتراک اطلاعات | 14 | 45.2 |
نوآوری | 6 | 19.4 | |
آگاهی بخشی | 4 | 12.9 | |
توسعه مبتنی بر تخصص | 4 | 12.9 | |
اطلاعات مناسب | 3 | 9.7 | |
جمع | 31 | 100 | |
اصول استفاده از شبکه های اجتماعی | قوانین مورد استفاده شبکه های اجتماعی | 7 | 36.8 |
ابعاد محیطی | 6 | 31.6 | |
اخلاق مداری | 4 | 21.1 | |
میزان استفاده از شبکه های اجتماعی | 2 | 10.5 | |
جمع | 19 | 100 | |
کسب و کار | بازاریابی شبکه ای | 11 | 33.3 |
ارتباط دهان به دهان الکترونیکی | 8 | 24.2 | |
تبلیغات آنلاین | 7 | 21.2 | |
کسب و کار آنلاین | 4 | 12.1 | |
برنامه های موبایلی | 3 | 9.1 | |
جمع | 33 | 100 | |
ویژگی های فردی | تمایل به رفتارهای پرخطر | 9 | 15 |
اخلاق اجتماعی | 8 | 13.3 | |
نقش والدین | 7 | 11.7 | |
دینداری | 7 | 11.7 | |
تنهایی | 6 | 10 | |
خودرانگی و خودتنظیمی | 6 | 10 | |
خودشیفتگی | 6 | 10 | |
سبک زندگی | 6 | 10 | |
اعتیاد به شبکه های اجتماعی | 4 | 6.7 | |
حریم شخصی | 1 | 1.7 | |
جمع | 60 | 100 | |
ارتباطات در شبکه های اجتماعی | روابط خانوادگی | 11 | 42.3 |
رفتار گروهی | 8 | 30.8 | |
روابط بین فردی | 4 | 15.4 | |
ارتباط با عضو جدید | 3 | 11.5 | |
جمع | 26 | 100 | |
فرهنگ شهروندی دارای 4 مولفه اصلی : رفتار شهروندی ، ابعاد قانونی ، ابعاد فرهنگ شهروندی و توسعه فرهنگ شهروندی می باشد که طبق نمودار فوق بر اساس ارزیابی کیفی بیشترین مقدار مولفه ها متعلق به رفتار شهروندی و کمترین مقدار مولفه ها متعلق به توسعه فرهنگ شهروندی است.
شبکه های اجتماعی دارای6 مولفه اصلی : اصول استفاده از شبکه های اجتماعی ، کسب و کار ، ویژگی های فردی ، ارتباطات در شبکه های اجتماعی ، مزایای به کارگیری شبکه های اجتماعی و ویژگی های شبکه های اجتماعی می باشد که طبق نمودار فوق بر اساس ارزیابی کیفی بیشترین مقدار مولفه ها متعلق به ویژگی های فردی و کمترین مقدار مولفه ها متعلق به اصول استفاده از شبکه های اجتماعی است.
بر مبنای مولفه های به دست آمده مدل کیفی پیش بینی کننده به شرح فوق ارائه شده است که نشان می دهد که شبکه اجتماعی بر فرهنگ شهروندی تاثیر دارد و بر همین مبنا فرضیه های تحقیق تعیین شده و مورد ارزیابی قرار گرفته شده است.و از آزمون رگرسيون در اين بخش استفاده شده است و تمام فرضيات تاييد گرديد .
5-بحث و نتيجه گيري :
در این تحقیق به بررسی و ارزیابی خط مشی گذاری مدیرت شبکه های اجتماعی بر فرهنگ شهروندی پرداخته شده است در این رابطه با استفاده از روش کیفی مولفه های مرتبط با هر یک از این دو متغیر مورد ارزیابی قرار گرفته شده است و شاخص های هر یک نیز شناسایی شدند که در مجموع شامل 322 کد شناسایی شده می باشد. از آنجایی که لازمه حل مشکلات شهری و بحران های شهرنشینی، زیرساختارهای رفتارهای شهروندی است لذا وجود فرهنگ شهروندی مناسب می تواند مسئولیت پذیری، رعایت قوانین و هنجارپذیری مرتبط با شهروندی را ارتقاء دهد. از این رو یافته های این مطالعه با نتایج مطالعات احمدی و علی پور (1397)، نیازی و جعفرپور (1395)، تورس و همکاران (2020) و بودیونی و همکاران (2017) همسو است. یکی از مهم ترین ابعادی که می تواند نقش بسزایی را در این بین ایفا نماید آموزش می باشد که در واقع ارائه اطلاعات و آگاهی در رابطه با مسائل شهروندی در سطح جامعه و فراتر از آن منجر به توسعه مهارتهای فردی جهت مشارکت در ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی می گردد و هم چنین فرد توانایی لازم جهت مواجهه با مسائلی که در این زمینه ها با آن مواجه می شود را دارد و همین امر منجر به ایجاد شهروند فعال و آگاه در جامعه می گردد که هم بر جامعه اثر گذاشته و هم از جامعه تاثیر می پذیرد. در این بین رسانه های اجتماعی نقش بسزایی را در ایجاد و توسعه ارتباطات داشته و می توانند در جهت دهی به افکار عمومی نقش مهمی را ایفا نمایند چرا که رسانه ها توانایی توسعه آگاهی در رابطه با جوامع را داشته و افراد را تشویق می نماید تا تجربیات خود را به اشتراک گذارند. این موضوع می تواند هم از دیدگاه فردی در رسانه ها اشاعه یابد و هم از دیدگاه اجتماعی رواج پیدا کند. چرا که سبک زندگی اکثریت افراد یک جامعه مبتنی بر رسانه های اجتماعی و استفاده از تکنولوژی هایی است که دستیابی به اطلاعات مورد نظر فرد در کمترین زمان ممکن ایجاد می گردد. بنابراین با به کارگیری شبکه های اجتماعی احساس مسئولیت افراد و تعهد آنان به رعایت حق و حقوق یکدیگر و هم چنین در نظر گرفتن منافع جمعی نسبت به منافع فردی در زندگی اجتماعی آنان توسعه می یابد و فرهنگ شهروندی را شکل می دهد به طوری که گسترش این نوع از فناوری ها ارتباط مستقیمی با ابعاد فردی و اجتماعی افراد و عکس العمل آنان نسبت به محیط خود را دارد. در این تحقیق که ابعاد شبکه های اجتماعی شامل اصول استفاده از شبکه های اجتماعی، ویژگی های فردی کاربران، ویژگی های شبکه های اجتماعی، ارتباطات در این شبکه ها و نهایتا مزایای به کارگیری شبکه های اجتماعی از جمله مولفه های اصلی محسوب می شوند و از سوی دیگر ابعاد رفتارهای شهروندی، ابعاد قانونی، ابعاد فرهنگ شهروندی، توسعه فرهنگ شهروندی نیز شاخص های مولفه فرهنگ شهروندی می باشند و بر همین اساس می توان چنین نتیجه گرفت که ویژگی های افراد مبتنی بر تجربیات پیشین، سطح تحصیلات و آگاهی، ویژگی های شخصیتی و خانوادگی و هم چنین فرهنگ استفاده از شبکه های اجتماعی تاثیر بسزایی بر فرهنگ شهروندی داشته و سایر ابعاد شبکه های اجتماعی نیز بر فرهنگ شهروندی تاثیر دارد از سوی دیگر مولفه های فرهنگ شهروندی که شامل فرهنگ و رفتار در این راستا و در رابطه با افراد می باشد و مولفه قوانین و مقررات می بایست از سوی خط مشی گذاران در این زمینه تبیین گردد حائز اهمیت می باشد.
فهرست منابع :
1- بصیریان جهرمی، حسین و خانیکی، هادی (1393). سیاستگذاران ایرانی و سیاستگذاری رسانه های اجتماعی: چالش ها، الگوها و ارائه یک مدل پیشنهادی. فصلنامه برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی. شماره 21: 70-25.
2- رحمان زاده، سید علی. (1389). کارکرد شبکه‌های اجتماعی مجازی در عصر جهانی شدن. مطالعات راهبردی جهانی شدن، 1 (1)، 49-78.
3- رحمان زاده، سید علی؛ غفاری معین، زهرا. (1390). بررسی نقش رسانه ملی در توسعه ارتباطات بین فرهنگی در میان اقوام ایرانی از دیدگاه صاحب‌نظران. مطالعات رسانه‌ای، 16 (2)، 233-249.
4- رستگار، خدیجه؛ سيدان، فريبا. (1394). سنجش رابطه بین فرهنگ شهروندی و سلامت اجتماعی شهروندان تهرانی. مطالعات ملی، 16 (1)، 85-107.
5- ژیانپور، مهدی؛ نیلی احمدآبادی، علیرضا؛ ناجی اصفهانی، زهرا. (1395). سنجش ضریب نفوذ تبلیغات کمیته‌ی فرهنگ شهروندی در شهر اصفهان. مطالعات جامعه‌شناختی شهری، 6 (18)، 1458-170.
6- علیمرادی، مرتضی. (1394). یک مطالعه کاربردی: اثر شبکه‌های اجتماعی بر فرهنگ شهروندی. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 1 (1)، 43-54.
7- فتحی، سروش؛ ثابتی، مریم. (1391). توسعۀ ساختار سازمانی شهری و گسترش فرهنگ شهروندی. مطالعات شهری، 2 (2)، 163-195.
8- گیوتاج، حامد؛ رحمتی، حسین. (1398). بررسی تأثیر استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازي بر امنیت اجتماعی دانشجویان ساکن در شهر جهرم. انتظام اجتماعی، 11 (1)، 55-75.
9- محکم کار، ایمان؛ حلاج، محمدمهدی. (1393). شبکه‌های اجتماعی به دنبال چه هستند؟. دانش انتظامی خراسان شمالی، 1 (2)، 87-108.
10- مهدوی، محمدصادق؛ عاشوری، علی. (1393). بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر ارتقاء فرهنگ شهروندی (مورد مطالعه: شهر بوشهر). مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 6 (4)، 23-36.
11- موسوی، سید کمال‌الدین. حدادی، فریده. (1390). تحليل مقایسه‌ای سرمایه اجتماعی در جهان واقعی و در جهان مجازی: با تأکید بر جوانان 15 تا 24 ساله مراجعه‌کننده به کافی‌نت‌ها در شهر اصفهان (سال 1390). مجله جهانی رسانه، 6 (2)، 110-129.
12- نيازي، محسن؛ جعفرپور، مرتضي. (1395). تبيين عوامل اجتماعي و فرهنگي مؤثر بر فرهنگ شهروندي شهروندان تهراني در سال 1393. راهبرد اجتماعی فرهنگی، 5 (19)، 97-123.
13- هاشمیان فر، سید علی؛ گنجی، محمد. (1388). تحلیلی بر فرهنگ شهروندی در شهر اصفهان. جامعه‌شناسی کاربردی، 20 (1)، 25-44.
14- Al-Qatawneh, S. S., Alsalhi, N. R., & Eltahir, M. E. (2019). The citizenship values included in intermediate stage Arabic-language textbooks and teachers’ awareness of them in the UAE: A case study. Heliyon, 5(11), e02809.
15- Aparicio-Martínez, P., Ruiz-Rubio, M., Perea-Moreno, A. J., Martínez-Jiménez, M. P., Pagliari, C., Redel-Macías, M. D., & Vaquero-Abellán, M. (2020). Gender differences in the addiction to social networks in the Southern Spanish university students. Telematics and Informatics, 46, 101304.
16- Bagozzi, R. P., Belschak, F., Verbeke, W., & Gavino Jr, J. C. (2016). Salesperson Self-Regulation of pride: Effects on adaptability, effort, and citizenship behaviors between independent-based and interdependent-based cultures. Spanish Journal of Marketing-ESIC, 20(1), 1-17.
17- Boudioni, M., McLaren, S., & Lister, G. (2017). The role of citizenship, culture and voluntary community organisations towards patient empowerment in England and Greece. International Journal of Caring Sciences, 10(1), 303-312.
18- Cai, D., Liu, J., Zhao, H., & Li, M. (2020). Could social media help in newcomers' socialization? The moderating effect of newcomers’ utilitarian motivation. Computers in Human Behavior, 107, 106273.
19- Choi, M., Glassman, M., & Cristol, D. (2017). What it means to be a citizen in the internet age: Development of a reliable and valid digital citizenship scale. Computers & education, 107, 100-112.
20- Koiranen, I., Koivula, A., Saarinen, A., & Keipi, T. (2020). Ideological motives, digital divides, and political polarization: How do political party preference and values correspond with the political use of social media?. Telematics and Informatics, 46, 101322.
21- Mueller, J., Lu, H., Chirkin, A., Klein, B., & Schmitt, G. (2018). Citizen Design Science: A strategy for crowd-creative urban design. Cities, 72, 181-188.
22- Rajesh, T., & Rangaiah, B. (2020). Facebook addiction and personality. Heliyon, 6(1), e03184.
23- Reuter, C., Kaufhold, M. A., Schmid, S., Spielhofer, T., & Hahne, A. S. (2019). The impact of risk cultures: Citizens’ perception of social media use in emergencies across Europe. Technological Forecasting and Social Change, 148(1), 1-17.
24- Ricciardelli, L. A., Nackerud, L., Quinn, A. E., Sewell, M., & Casiano, B. (2020). Social media use, attitudes, and knowledge among social work students: Ethical implications for the social work profession. Social Sciences & Humanities Open, 2(1), 100008.
25- Shareef, M. A., Kapoor, K. K., Mukerji, B., Dwivedi, R., & Dwivedi, Y. K. (2020). Group behavior in social media: Antecedents of initial trust formation. Computers in Human Behavior, 105, 106225.
26- Torres, E. M., Seijo, C., Ehrhart, M. G., & Aarons, G. A. (2020). Validation of a pragmatic measure of implementation citizenship behavior in substance use disorder treatment agencies. Journal of Substance Abuse Treatment, 111, 47-53.
27- Zhang, L., & Fung, A. Y. (2020). Opinion Dynamics Research on Social Media: Breakthroughs and Challenges. Telematics and Informatics, 46, 101314.
Provide a qualitative model of the management policy of social networks on citizenship culture
Zamaneh Abazari, Dr. Ali Mohammad Mazidi Sharafabadi, Dr. Shahnaz Hashemi
1-Ph.d.student of Social Communication Sciences, Maybod Branch, Islamic Azad University,maybod , Iran.
2-Department of Social Communication Sciences, Maybod Branch, Islamic Azad University, maybod , Iran.( Corresponding author*)
3- Associate professor of Research Institute of Education, Organization for Educational Research and Planning, Tehran, Iran.
Abstract:
Background and Aim: Virtual social networks are a new generation of web pages that are designed based on the needs of the audience. One of the problems that was felt during the development of virtual social networks was the semantic vacuum in them. Virtual social networks, despite attempts to create a real social network, have created a single electronic identity through users; That this identity is only known for its ability to function, in the domain of which it gave social networks to the audience; In fact, the information technology paradigm can be overlooked in which new information technologies and schools and social movements are absorbed into other attachments if influenced by the transfer and use of other acceptance conditions to change the culture of citizenship. ; So, according to the mentioned cases, what is the model of social network management policy with monitoring of citizenship culture?
Research Method: This research is one of the basic researches and mixed method has been used; In order to implement the qualitative part of the articles and in the direction of the quantitative part of the questionnaire has been used. Qualitative part through data-based technique and review of Persian and English articles after 1393 and 2015 to 2020 in line with the research components of the extraction theory model and through the use of MAXQDA testing software in the category of comments and coding of data paid in The lower part was paid by using statistical methods and distribution of questionnaires to present and present the final model.
Findings: The main components of using social networks, personal characteristics, communication, benefits of working in social networks and the latest characteristics of social networks in relation to variable social networks with a license and the relationship with citizenship culture Components of citizenship behaviors , Is the legal dimension of citizenship, the dimension of citizenship culture and the development of citizenship culture. A total of 384 subjects were distributed and analyzed using linear regression method.
Conclusion: The results show that the characteristics of people with previous experiences, level of education and awareness, personality and family characteristics and the same culture of using social networks have a significant impact on citizenship culture and other social networks as well as citizenship culture. Is. It has an effect.
Keywords: Information Technology, Social Networks, Citizenship Culture
[1] Al-Qatawneh
[2] Mueller
[3] Bagozzi
[4] Zhang & Fung
[5] Koiranen
[6] Aparicio-Martínez
[7] Reuter
[8] Cai
[9] Ricciardelli
[10] Torres
[11] Rajesh & Rangaiah
[12] Shareef
[13] Boudioni
[14] Choi
