Content Analysis of Persian Textbooks for the Elementary Schools based on the Six Areas of Education in Fundamental Transformation of Education Document

Subject Areas : Content Analysis

Abolghasem Barimani ¹

1 - Associate Professor, Department of Educational Management, Nek.C., Islamic Azad University, Neka, Iran

Received: 2025-03-30 Accepted : 2025-04-25 Published : 2025-04-27

Keywords: Persian textbooks, six dimensions, fundamental transformation document, content analysis ,

Abstract :

The aim of the present study was to investigate the level of attention paid to the six areas of education in the document of the fundamental transformation of education in the Persian textbooks of the Islamic Republic of Iran. The qualitative research method was content analysis and applied studies. The analytical community of the present study included six titles of Persian textbooks for grades one to six of the elementary school and the document of the fundamental transformation of education. Given the nature of the subject and the limitations of the research community, sampling was not carried out and the entire analytical community was examined and studied. In fact, the unit of analysis was the pages of the Persian textbook for the elementary school, including texts, questions, exercises, and images. The data collection tool was a content analysis checklist, the descriptive and interpretive validity of which has been confirmed by experts and specialists. In order to analyze the resulting data, descriptive statistics indicators were used in the Shannon entropy analytical process. The results of the study showed that in Persian primary school books, attention was paid to the six educational areas of the document of the fundamental transformation of education. From the most to the least attention, they are: The area of ​​belief, morality and worship; the area of ​​social and political; the area of ​​science and technology; the area of ​​biology and physical; the area of ​​aesthetics and art; and the area of ​​economics and profession. Also, the importance coefficient of attention to each of the six educational areas, in order of priority, is: biology and physical; aesthetics and art; the area of ​​belief, morality and worship; economics and profession; science and technology, social and political.

References:

ایشاتی، طاهره و حاجی‌حسین، منیژه. (1396). نقش کتاب فارسي بخوانيم دوره ابتدايي در هويت ملي (با تأکيد بر فرهنگ و ميراث فرهنگي). مطالعات ملی، 18(2)، 131-115.
آتشک، محمد، توفان، مهوش و احمدی، امینه. (1391). تحلیل کمی محتوای کتاب‌های فارسی از منظر اهداف اخلاقی مصوب دوره ابتدایی. اخلاق در علوم و فناوری، 7(4)، 84-74.
آقامحمدی، جواد. (1398). تربیت حرفه‌ای در حاشیه، بررسی میزان انعکاس اهداف‌ ساحت‌های شش‌گانه تربیت سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش در متون درسی. رشد آموزش علوم اجتماعی، 80، 21-16.
بهاری، فرزانه، سمیعی زفرقندی، مرتضی و افکاری، فرشته. (1397). تحلیل محتوای کتاب فارسی چهارم دبستان از حیث توجه به مؤلفه‌های هنری و زیباشناختی. مطالعات روانشناسی و علوم‎تربیتی، 37، 138-109.
جعفری هرندی، رضا، نجفی، حسن و امیدی، محمود. (1397). سیمای فروع دین در محتوای کتاب-های درسی فارسی دوره¬های ابتدایی و متوسطه. پژوهش در مسائل تعلیم وتربیت اسلامی، 26(41)، 87-67.
جعفری، سمانه، حسن‌زاده، محمد و حسن‌زاده، محدثه. (1398). بررسی میزان همسویی کتاب فارسی پایه دهم با ساحت‌های شش‌گانه سند تحول بنیادین. پنجمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش در روان‌شناسی، مشاوره و علوم تربیتی، 22 اسفند.
خوش‌اخلاق، ابوالفضل و رهنمایی، سید احمد. (1399). تحلیل محتوای کیفی کتاب‌های فارسی دوره ابتدایی از منظر ارزش‌های اجتماعی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش. معرفت، 274، 86-75.
رهبری، مهدي، بلباسي، ميثم و قربي، سيدمحمدجواد. (1394). هويت ملي در سند تحول بنيادين آموزش و پرورش جمهوري اسلامي ايران. مطالعات ملی، 16(61)، 66-45.
سلطانی، اکبر، ادیب، یوسف، محمودی، فیروز و واحدی، شهرام. (1397). تحلیل محتوای کتاب‌های درسی فارسی دوره ابتدایی براساس مؤلفه‌های هوش چندگانه: روش آنتروپی شانون. آموزش و ارزشیابی، 11(43)، 183-157.
شورای عالی انقلاب فرهنگی. (1390). سند تحول بنیادین آموزش و پرورش. تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
شوراي عالي آموزش و پرورش. (1390). مباني نظري سند تحول بنيادين. تهران: شوراي عالي وزارت آموزش و پرورش.
علی‌پور، فاطمه، حیدری، زهرا و سنجری، فاطمه. (1396). بررسی میزان توجه به ساحت‌های شش‌گانه تربیت سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در کتاب‌های درسی هدیه‌های آسمانی دوره دوم ابتدایی. همایش کشوری دانش موضوعی- تربیتی (دانش‌آموزش محتوا): آموزش دینی و قرآن ابتدایی، 16 اسفند، قم، دانشگاه فرهنگیان.
محمودی، سیروس و ایمانی‌فر، حمیدرضا. (1399). تحلیل محتوای کتاب‎های درسی دوره ابتدایی از نظر توجه به اهداف تربیت اجتماعی نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران. اسلام و علوم اجتماعی، 12(9)، 284-263.
مستشیری، سیده الناز. (1394). بررسی اهداف میراث فرهنگی در سند تحول بنیادین و مقایسه آن با اهداف کلی برنامه درسی کتاب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی. اولین کنگره بین‌المللی روان‌شناسی و علوم تربیتی با رویکردها اسلامی، 26 شهریور.
منصوری، علی و فریدونی، آزیتا. (1388). تبلور هویت ملی در کتب درسی بررسی محتوایی کتاب فارسی دوره ابتدایی. مطالعات ملی، 10(38)، 46-27.
مهرعلیان، مهدیه؛ شکری، کریم، سبحانی‌نژاد، مهدی و نورآبادی، سولماز. (1398). تحلیل محتوای کتب پایه سوم ابتدایی با توجه به ساحت زیستی- بدنی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش. یازدهمین همایش ملی آموزش. دانشگاه تربیت دبیری شهید رجایی، 12 اردبیهشت.
نیلی، محمدرضا، موسوي، ستاره، نصر، احمدرضا و مسعود، محمد. (1393). بررسی میزان آگاهی اعضاي هیئت علمی گروه‌هاي فنی مهندسی دانشگاه‌هاي اصفهان و صنعتی اصفهان از مؤلفه‌هاي اساسی نوآوري برنامه‌ریزي درسی و میزان کاربست آن‌ها. آموزش مهندسی ایران، 16(64)، 88-59.
وفائی، رضا، فضل‌الهی قمشی، سیف‌اله و طالعی‌فرد، احمد. (1396). بررسی میزان توجه به ساحت‌های شش‌گانه تربیت سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در کتاب‌های درسی مطالعات اجتماعی. مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 2(2)، 154-131.
همتی، علی‌رضا، گودرزی، محمدعلی و حاجیانی، ابراهیم. (1394). ضرورت آینده‌پژوهی در نظام‌های آموزش و پرورش. آینده‌پژوهی مدیریت، 26(103)، 67-59.
یوسفیان اهری، پونه، رنجدوست، شهرام و عظیمی، محمد. (1399). تحلیل محتوای کتاب‌های درسی پايه پنجم ابتدايی بر اساس مؤلفه‌های برنامه درسی آموزش فلسفه برای کودکان مبتنی بر هوش معنوی. مطالعات برنامه درسی، 59(15)، 152-115.