Analysis and relative chronology of modern petroglyphs of Central Zagros

Subject Areas : Archaeology

Sahra Saki ¹ , Saeed Rehimi ² , Reza Rezaloo ³

1 - MA in Archeology, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran.
2 - PhD Candidate, Department of Archaeology, Mohaghegh Ardabili University, Ardebil, Iran.
3 - Professor, Department of Archaeology, Mohaghegh Ardabili University, Ardebil, Iran.

Received: 2025-01-09 Accepted : 2025-03-15 Published : 2025-03-18

Keywords: petroglyph, newly discovered, Central Zagros, Dorud, rock art, animal motifs,

Abstract :

Humans have depicted their lives, daily activities, beliefs, and traditions through carvings on cave walls and rock surfaces. Petroglyphs serve as the most significant evidence for studying the lifestyle, artistic roots, and cultural heritage of ancient peoples. This research aims to identify and analyze newly discovered petroglyphs in Dorud County, Lorestan Province, while conducting a comparative study with other rock art sites in the Central Zagros region. The study focuses on motif symbolism and relative chronology. Field surveys were conducted to document the petroglyphs, followed by detailed tracings and comparative analysis using library-based research. The newly discovered petroglyphs in Dorud County are located across four villages: Chubdar, Shersher, Zāgheh, and Sarangeh. The findings indicate that these motifs were created during various periods, including prehistoric, historic, and Islamic eras, and show similarities with other Central Zagros petroglyphs (e.g., Borujerd and Kuhdasht in Lorestan, Golpayegan in Isfahan). The most frequent motifs include ibexes, followed by human figures, horses, camels, and tools. The carvings are executed in simple, stylized, and profile forms, with some ibex horns depicted three-dimensionally. The petroglyphs in Chubdar, Zāgheh, and Sarangeh were created using a pecking technique, while those in Shersher were made through abrasion. The tools used for these carvings were likely made of metal and stone.

.

References:

آجرلو، ب. (1383). فرهنگ کورا-ارس و گسترش آن در فلات ایران. باستان‌شناسی و تاریخ، 18(2)، 44-56.
افشاری، م.، و باشتنی، ر. (1399). مطالعه رنگین نگاره‌های کوهدشت. مطالعات باستان‌شناسی، 12(3)،78-92.
افضل طوسی، ع. (1399). نمادشناسی نقوش حیوانی در هنر ایران. پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران، 5(1)،56-70.
اناتی، ا. (1377). مقدمه‌ای بر هنر صخره‌ای. تهران: میراث فرهنگی.
ایزدپنهاه، ح. (1348). هنر صخره‌ای لرستان. تهران: انتشارات میراث فرهنگی.
بخیاری، ر.، و همکاران. (1399). راه‌های تجارت فلات ایران در هزاره چهارم.ق.م. مجله باستان‌شناسی ایران، 15(4)،69-85.
بیک محمدی.، ح، و همکاران. (1391). سنگ‌نگاره‌های ارگس سفلی. باستان‌شناسی،7(2)،45-60.
بهمنی، م. (1383). نمادهای حیوانی در فرهنگ لرستان. مطالعات انسان‌شناسی، 8(3)،93-110.
بیگلری، ف.، و همکاران (1386). نقوش صخره‌ای آسیای مرکزی. باستان‌شناسی، 10(1)،52-86.
بورنی، ک. (1348). نقوش پیش از تاریخ کوهدشت. تهران:گزارش های باستان‌شناسی.
پورکریمی،ح. (1382). هنر صخره‌ای زاگرس. باستان‌شناسی، 4(2)،78-92.
جعفری دهقی، م. (1382). اسب در اساطیر ایران. پژوهش‌های ایران‌شناسی، 4(2)،54-67.
حاتمی،ع. (1385). هنر صخره‌ای در ایران. باستان‌شناسی، 3(1)،45-60.
خسروی،م. (2021). نمادهای سوارکاری در هنر ایران باستان. پژوهش‌های هنر اسلامی، 8(4)112-130.
رحیمی، س.، و همکاران. (1399). سنگ‌نگاره‌های نویافته دورودو ازنا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه محقق اردبیلی.
رحیمی، س.، و همکاران. (2021). سنگ‌نگاره‌های باوکی. باستان‌شناسی، 18(4)،67-82.
رحیمی، س.، و همکاران. (2022). سنگ‌نگاره‌های دم سیان. باستان‌شناسی ایران،10(1)،45-60.
رضایی و جودی، ن. (1398). تاریخچه تفنگ در ایران. مطالعات نظامی،6(3)،34-50.
رضایی و جودی، ن. (1398). مطالعه تطبیقی سنگ‌نگاره‌های زاگرس مرکزی. باستان‌شناسی، 5(1)،5-20.
زارگر،ع.، و کرمی،ح. (2000). پرورش اسب در دوران ماد. باستان‌شناسی،5(2)،89-104.
سبزی، م.، وهمتی اندرزیانی، ا. (1399). سنگ‌نگاره‌های بروجرد. باستان‌شناسی، 14(3)،109-125.
صراف، م. (1376). سنگ‌نگاره‌های دیوان دره دیوین همدان. میراث فرهنگی، 9(1)،67-82.
صمدی، ح. (1367). نمادهای اساطیری ایران. تهران : انتشارات امیر کبیر.
عادلی، ح. (1379). کشفیات جدید هومیان. باستان‌شناسی، 4(2)،45-60.
فاضلی، ع. (1390). نقوش نمادین در هنر صخره‌ای. تهران: انتشارات میراث فرهنگی.
فرزین، ع. (1372). هنر صخره‌ای کوهدشت. تهران: گزارش‌های باستان‌شناسی.
فرهادی، م. (1377). موزه‌های درباد. تهران:انتشارات امیر کبیر.
قربانی،ح.، صادقی. (1395). نماد بزکوهی در مفرغ‌های لرستان. پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران،7(4)، 78-95.
قسیمی، ر. (1399). هنر صخره‌ای و بیان انسانی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
گاراژیان، ع.، و همکاران. (1380). هنر صخره‌ای هومیان. تهران: میراث فرهنگی.
محمدی، ع. (1395). موقعیت فرهنگی دورود. مطالعات لرستان،10(1)،34-50.
محمدی قصریان، ح.، نادری، م. (1386). نخستین پژوهش‌های نقوش صخره‌ای ایران. باستان‌شناسی، 5(3)،19-35.
وحدتی، ع. (1389). هنر تجسمی در دوران پیش از تاریخ. پژوهش‌های هنری،3(2)،9-24.
هال، ج. (1380). فرهنگ نمادها و نشانه‌ها، ترجمه ر. رضایی. تهران: نشر چشمه.
Bukowick, L. (2004). Wolf symbolism in Eurasian cultures. Anthropos, 99(2), 211-225.
Diakonov, I. (2009). Medes and their culture. Moscow: Nauka Press.
Ebrahimi, Z., & Hoseini, S. (2011). Wolf in Zoroastrian texts. Journal of Persian Mythology, 7(1), 22-37.
Eliade, M. (2010). Symbolism of the moon. Chicago: University of Chicago Press.
Fisher, W., & Yarshater, E. (1968). Military history of Parthians. Cambridge: Cambridge University Press.
Gaff, C. (1970). Rock art of Mir Malas. London: British Museum Press.
Garrison, M. (2010). Archery in Achaemenid art. Iranica Antiqua, 45, 1-15.
Gholizadeh, K. (2013). Horses in ancient Iranian mythology. Asian Perspectives, 52(1), 78-94.
Hal, J. (2018). Animal symbolism in Mesopotamia. London: Thames & Hudson.
Hemati, E. (2014). Rock art of Dost Ali Valley. International Journal of Archaeology, 8(2), 13-18.
Hertsfeld, E. (2002). Sassanian royal iconography. Berlin: De Gruyter.
Hillens, J. (1996). Mythology of ancient Persia. London: Oxford University Press.
Jamali, Y. (2015). Horse domestication in ancient Iran. Journal of Animal History, 10(2), 55-70.
Khosravi, A. (2021). Equestrian scenes in Sassanian art. Art History Journal, 14(3), 112-130.
Maxwell-Hyshop, K. (1955). Camels in ancient trade. Journal of Near Eastern Studies, 14(3), 161-175.
Mehrafarin, R. (1996). Elamite sacrificial rituals. Tehran: Archaeological Reports.
Mitford, M. (2015). Symbols of ancient cultures. New York: HarperCollins.
Rahim, S., et al. (2021). Petroglyphs of Bavaki. Journal of Archaeology, 18(4), 67-82.
Rahim, S., et al. (2022). Rock art of Dam Siyan. Iranian Archaeology, 10(1), 45-60.
Roets, P. (2018). Symbolism of ibex in ancient rituals. Archaeology Today, 22(4), 45-60.
Sajadi Rad, M. (2013). Equestrian culture of Aryans. Iranian Studies, 46(2), 145-160.
Samadi, H. (1988). Lunar symbols in Sassanian art. Tehran: Cultural Heritage Publications.
Satari, M. (2016). Bow and arrow in ancient Iran. Journal of Weaponry, 12(4), 89-102.
Sedghi, M., & Razani, A. (2020). Ibex motifs in Iranian art. Journal of Persian Art, 15(1), 33-47.
Taheri, S. (2017). Domestication of goats in Zagros. Journal of Archaeological Science, 42(3), 112-125.
Verstandik, A. (2007). Parthian archery techniques. Journal of Military History, 71(3), 67-82.