The effect of integrated production system drivers ( sustainable , green , lean , six sigma and agile ) on organizational performance

Subject Areas : Production Management

mohammad hossein Darvish motevalli ¹ ( Department industrial management, west tehran branch, islamic azad univercity , tehran, iran )
Sahar Shabani Chafjiri ² ( Islamic Azad University , West Tehran Branch )

Received: 2024-03-13 Accepted : 2024-09-15 Published : 2024-09-15

Keywords: sustainable, green, lean, six sigma and agile,

Abstract :

The increase in environmental changes and developments around organizations, the intensification of the competitive environment and the modernization of technologies have caused the need for flexibility and quick action and reaction to these changes to be considered as a very important necessity. The main purpose of this research is to know and determining the impact of integrated production system drivers on organizational performance in the food industry. This research is applied in terms of purpose and results, and in terms of the nature of the implementation, it is a descriptive survey that was carried out at a point in time. Based on the stratified random sampling method, 181 senior managers and experts in the industry have been selected and the data has been analyzed using the structural equation modeling method and software. The findings indicate that among the research hypotheses, the legal dimension, the environmental pressure dimension and the organizational dimension have had the greatest impact on organizational performance, respectively.

Full-Text:



 

 فصلنامه مدیریت عملیات

  سال سوم، شماره 11، پاییز 1402

تاثیر محرک‌های سیستم تولید یکپارچه پایدار، سبز، ناب، شش سیگما و چابک بر عملکرد سازمانی، مورد مطالعه شرکت مواد غذایی برتر

تاریخ دریافت: 23/12/1402         تاریخ پذیرش: 25/06/1403

محمد حسین درویش متولی¹

سحر شعبانی چافجیری ²*

 

چکیده

افزایش تغییر و تحولات محیطی پیرامون سازمانها، تشدید فضای رقابتی و روزآمدی در تکنولوژی‌ها سبب شده است تا نیاز به انعطاف پذیری و اقدام و واکنش سریع نسبت به این تغییرات به عنوان یک ضرورت بسیار مهم تلقی شود. هدف اصلی از انجام این پژوهش شناخت و تعیین تاثیر محرک‌های سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد سازمانی در صنایع غذایی می‌باشد. این پژوهش از نظر هدف و نتایج، کاربردی و از نظر ماهیت اجرا توصیفی پیمایشی و جامعه آماری آن کارکنان و مدیران شرکت مواد غذایی برتر می‌باشد. روش نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای و برای تعیین میزان حجم نمونه از فرمول کوکران، معادل 181 نفر استفاده شده است. در تحقیق حاضر از ابزار اندازه‌گیری پرسشنامه و روایی صوری، تشخیصی و سازه همچنین به منظور تعیین پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. با بهره‌گیری از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری و نرم‌افزار SPSS22 و Smart PLS3 به تحلیل داده‌‌ها پرداخته شده است. نتایج حاکي از آن است که از بین فرضیه‌های پژوهش، بعد قانونی و بعد فشارهای محیطی با ضریب تاثیر 0.467 و 0.342 به ترتیب بیشترین تاثیر را بر عملکرد سازمانی داشته است.

واژگان کلیدي: پایدار، سبز، ناب، شش سیگما و چابک.

 

 

 

1-       مقدمه

تشدید صحنه رقابت تجاری در محیطی که بصورت دائم در حال تغییر است ضرورت واکنش­های مناسب سازمان‌ها و شرکت‌های تولیدی ـ صنعتی را دو چندان کرده و بر انعطاف پذیری آنها با محیط نامطمئن خارجی تاکید دارد (مصلح، 1401). به منظور افزایش توان عملکردی در سازمان‌های پیشرو از مفهوم جدیدی تحت عنوان محرک‌های سیستم تولید یکپارچه بهره برده می‌شود. در محرک‌های سیستم تولید یکپارچه عوامل مهمی نظیر سبز، چابکی، ناب، شش سیگما و پایداری مورد بررسی قرار می­گیرد. این عوامل قدرت فوق­العاده خود را در یکپارچه سازی فرآیند­های زنجیره عرضه و کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت تحویل محصول به مشتری نشان دادند (دهقان خلیل نژاد و عارف، 1401). کمبود منابع، عدم تعادل اکولوژیکی، گرم شدن کره زمین، افزایش قیمت انرژی و رقابت میان تولیدکنندگان در سراسر جهان، دولت و تولیدکنندگان را برای توسعه پایدار صنایع جذب کرده است (هاریانی و میشرا، 2023). از این رو صنایع ملزم به پذیرش استراتژی‌های تولید مدرن هستند. سیستم‌های تولید مدرن عمدتا دارای سه بعد می­باشند: اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی (میتال و همکاران، 2017). ادغام استراتژی‌های تولید ناب، سبز، چابک، شش سیگما و پایدار بصورت سیستم تولید یکپارچه، یک پلت فرم محکم برای برآوردن نیازهای متنوع مشتریان و الزامات پایداری کسب و کار را فراهم می‌کند (هاریانی و میشرا، 2023). شواهد نشان می‌دهد که رویکردهای ناب، شش سیگما و سبز سهم مثبتی در عملکرد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی سازمان­ها دارند همچنین نشان می‌دهد که سازمان­ها ادغام و اجرای خود را چالش برانگیز یافته‌اند. نتایج بدست آمده در پژوهشی نشان داد که ادغام شش سیگما، ناب، سبز، چابک و پایدار به سازمان­ها کمک کرد تا بطور متوسط مصرف منابع خود را از 20 به 40 درصد کاهش دهند و هزینه انرژی را به میزان 7 تا 12 درصد به حداقل برسانند (چرافی و همکاران، 2017). بسیاری از سازمان­ها بطور داوطلبانه این استراتژی را انتخاب می­کنند و بسیاری نیز انتخاب نمی­کنند. مشاهده شده که سازمان­ها از طریق این استراتژی، عملکرد مالی، بازاری، اجتماعی، زیست محیطی، عملیاتی و پایدار خود را بهبود می‌بخشند (هاریانی و میشرا، 2022). استفاده از این استراتژی باید تدریجی باشد، شرکت‌ها باید نقاط ضعف و قوت خود را ارزیابی کنند، اولویت‌ها را تعیین کنند و اهداف را برای اجرای موفقیت‌آمیز شناسایی کنند (چرافی و همکاران، 2017). سیستم تولید یکپارچه پایدار، سبز، ناب، شش سیگما و چابک مزایای پاسخگویی سریع را همراه با الزامات پایداری وکیفیت در سطح جهانی فراهم می‌کند. هدف از این مطالعه، تجزیه و تحلیل محرکهای سیستم تولید یکپارچه بر بازار سازمانی، عملکرد عملیاتی و پایدار است به طوری­که سیاست‌گذاران، سازمان­ها و دولت‌ها بتوانند بطور استراتژیک، سیاست‌هایی را برای سوق دادن سازمان به پذیرش سیستم تولید یکپارچه، برنامه­ریزی کنند. براساس نظر چهار متخصص صنعت و دو متخصص دانشگاهی از حوزه مدیریت عملیات، محرک‌های سیستم تولید یکپارچه به شش ساختار تشکیل دهنده گروه‌بندی شدند: (1) ساختارقانونی، (2) ساختار بازار، (3)­ ساختار مشوق‌های مالی و دولتی، (4) ساختار سازمانی، (5) ساختار فشار عمومی و همتایان، (6) ساختار فشار زنجیره تامین و تغییرات تکنولوژیکی همچنین آیتم‌های عملکرد سازمانی در سه ساختار (1) عملکرد عملیاتی، (2) عملکرد بازار و (3) عملکرد پایدار گروه­بندی شدند (هاریانی و میشرا³، 2023). علی‌رغم تحقیقات مختلف در مورد تولید پایدار و سیستم تولید یکپارچه پایدار، سبز، ناب، شش سیگما و چابک، مطالعات محدودی در مورد اثر توامان محرکهای سیستم تولید یکپارچه بر بازار سازمانی، عملکرد پایدار و عملیاتی انجام شده ‌است. لذا با عنایت به این نقش مهم بر عملکرد بهینه سازمان‌ها، در این پژوهش به دنبال آن هستیم تا اثرگذاری این محرک‌ها بر عملکرد صنایع غذایی را مورد بررسی قرار دهیم زیرا صنعت مواد غذایی از پویایی، پیشرفت و تنوع خاصی برخوردار است. با بیان تفاسیر گفته شده و به دلیل پایداری و مزایای بازار همچنین انتظار از سیاست گذاران به سوق سازمان­ها و شرکای زنجیره تامین به سمت پذیرش سیستم تولید یکپارچه (هاریانی و میشرا، 2023) ، بر اساس نظر چهار متخصص صنعت و دو متخصص دانشگاهی از حوزه مدیریت عملیات، (الف) محرک‌های شناسایی شده از طریق ادبیات به شش ساختار سازنده یا متغیر پنهان گروه‌بندی شده‌اند (لوری و گسکین، 2014) (1) ساختارقانونگذاری، (2) ساختاربازار، (3) ساختار مشوق‌های مالی و دولتی، (4) ساختار سازمانی، (5) ساختار فشار عمومی و همتایان، (6) ساختار فشار زنجیره تامین و تغییرات تکنولوژیکی و (ب) آیتم‌های عملکرد سیستم تولید یکپارچه سازمانی به سه ساختار عملکرد سازنده (1) عملکرد عملیاتی، (2) عملکرد بازار و (3) عملکرد پایدار گروه‌بندی شده­اند. برای بررسی اثر جفت شدن محرک‌های سیستم تولید یکپارچه سوالات تحقیق زیر بر اساس نظرات کارشناسان طراحی شد: سهم و اهمیت (1) ساختار قانونی، (2) ساختار بازار، (3) ساختار مشوق‌های مالی و دولتی، (4) ساختار سازمانی، (5) ساختار فشار عمومی و همتایان، (6) فشار زنجیره تامین و تغییرات تکنولوژیکی چیست؟ تأثیر محرک‌ها بر عملکرد عملیاتی، بازار و پایدار سازمانی برای برآوردن الزامات پایداری کسب و کار چیست؟

2-       پیشینه پژوهش

ادبیات پژوهش

·       شش سیگما مفهوم شش سیگما به مجموعه­ای از ابزارهای کنترل کیفیت اشاره دارد که کسب و کارها می­توانند از آنها برای رفع عیوب و بهبود فرآیندها برای کمک به افزایش سود استفاده کنند (هاریانی و میشرا، 2023).

·       ناب ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺮ اﺳﺎس ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ و اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي، ﺑﺎ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ، از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎ ﺣﺬف ﺿﺎﻳﻌﺎت اﺳﺖ و ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﭼﺮﺧﻪ ﻋﻤﺮ ﻣﺤﺼﻮل، ﺑﺎ ﺷﺮوع از ﻃﺮاﺣﻰ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﺎ ﻓﺮوش آن و از ﺳﻔﺎرش ﻣﺸﺘﺮي ﺗﺎ ﺗﺤﻮﻳﻞ آن اﺳﺖ. روﻳﻜﺮد ﻧﺎب در ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻟﺎ، ﺗﻨﻮع ﻛﻢ و ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻰ ﺑﻮدن ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻬﺘﺮي ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ (دیوسالار،1396).

·       چابکی در این حالت ﺑﺮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ درك و ﭘﺎﺳﺦ­ﮔﻮﻳﻰ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺎزار ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺎﻣﻴﻦ ﭼﺎﺑﻚ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮﻳﻰ ﺳﺮﻳﻊ و ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻰ ﻧﺸﺪه ﺑﺎزار و ﺳﻄﻮح رو ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ آﺷﻔﺘﮕﻰ­ﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻰ اﺳﺖ.

·       پایداری ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ ﺑﺎﻟﺎﻳﻰ در ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺑﺎ ﻋﺪم اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر دارد (ﺑﻜﺮ، ٢٠١٤). پایداری ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺎﻣﻴﻦ در ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺑﺎ اﺧﺘﻠﺎﻟﺎت ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻰ ﻧﺸﺪه اﺷﺎره ﻣﻰ­ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ ﺳﻴﺴﺘﻢ در ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ اﺻﻠﻰ ﻳﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺟﺪﻳﺪي ﻛﻪ ﻣﻄﻠﻮب­ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ در ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ (دیوسالار 1396).

·       سبز ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻳﻚ ﺗﻔﻜﺮ زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻰ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ در ﺣﻮزه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺗﺎﻣﻴﻦ اﺳﺖ و ﺷﺎﻣﻞ ﻃﺮاﺣﻰ ﻣﺤﺼﻮل ﺳﺒﺰ، اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺒﺰ، ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻰ ﺳﺒﺰ، ﻣﺼﺮف ﺳﺒﺰ، ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺒﺰ، ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺳﺒﺰ ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭼﺮﺧﻪ ﻋﻤﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴﺪ آن ﻣﻰ­ﺷﻮد (ﮔﻮﻳﻨﺪان و ﻫﻤﻜﺎران، 2014).

درسالهای اخیر سیستم تولید یکپارچه معرفی شده است که ترکیبی از رویکردهای ناب، چابک، پایدار، شش سیگما و سبز می‌باشد. در این رویکرد تلاش می‌شود برای افزایش کارایی و اثربخشی، الزامات رویکردهای اشاره شده به صورت همزمان به کار گرفته شود تا کاستی­های موجود بینشان برطرف شود (دیوسالار، 1396). از آنجایی­که همه محرک‌های سیستم تولید یکپارچه پایدار، سبز ، ناب، شش سیگما و چابک در ادبیات مهم و مرتبط هستند تاثیر سازه‌های تکوینی آنها منجر به شکل­گیری فرضیه‌های تحقیق می­شود. ساختاربازار، ساختار تشویق‌‌های دولتی و مالی، ساختارقانونی، ساختار سازمانی، ساختار فشارهای محیطی و ساختار تغییرهای تکنولوژیکی و فشار زنجیره تامین محرک‌های مهم سیستم تولید یکپارچه هستند (هاریانی و میشرا 2023).

مصلح (1401) در پژوهشی تحت عنوان بررسی رابطه زنجیره تامین با عملکرد سازمان در شرکت سیمان فارس، یافته­های خود را این­گونه بیان کردند که جامعه آماری این تحقیق کلیه کارکنان شرکت سیمان فارس که ۲۶۷ نفر بودند، می‌باشد و از این تعداد ۱۵۸ نفر به روش نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گرد‌آوری داده از دو پرسشنامه زنجیره تامین محقق ساخته و پرسشنامه عملکرد سازمان هرسی و گلد اسمیت (۲۰۰۳) استفاده شده است و نتایج با استفاده روش معادلات ساختاری در نرم‌افزار Smart  PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های این تحقیق نشان داد که عملکرد زنجیره تامین بر عملکرد سازمان تاثیر معنا‌دار دارد. همچنین وابستگی عرضه کننده بر زیر ساخت‌های زنجیره تامین تاثیر معنادار دارد. بعلاوه زیر ساخت‌های زنجیره تامین بر فرآیندهای انسجام ارزشی زنجیره تامین تاثیر معنادار دارد. علاوه بر این فرآیند های زنجیره تامین بر روابط موثر در زنجیره تامین تاثیر معنادار دارد. همچنین یافته‌های تحقیق نشان داد که فرآیند‌های زنجیره تامین بر عملکرد در زنجیره تامین و روابط موثر در زنجیره تامین بر عملکرد در زنجیره تامین تاثیر معنادار دارد.

دهقان خلیل آباد و عارف (1401) به بررسی تاثیر قابلیت‌ها و اقدامات مدیریت کیفیت زنجیره تامین بر عملکرد نوآوری و عملیاتی مورد مطالعه‌ی شرکت‌های صنایع غذایی مشهد پرداختند. به اعتقاد بسیاری از محققان و صاحب‌نظران، امروزه رقابت از سطح شرکت به رقابت میان زنجیره تامین آن‌ها سوق داده شده و یک زنجیره تامین کارا و چالاک به عنوان مزیتی رقابتی و بسیار مهم و تعیین کننده در عرصه رقابت محسوب می‌شود. دراین راستا، بسیاری از محققان معتقدند با کشیده شدن رقابت از سطح شرکت‌ها به سطح زنجیره تامین آن‌ها، کیفیت و مدیریت کیفیت نیز باید از سطح شرکت‌ها به سطح زنجیره تامین آن‌ها گسترش داده شود؛ به طوری که مدیریت کیفیت زنجیره تامین می تواند به یک شرکت در هماهنگ نمودن اجرای همه فعالیت ها به طور یکنواخت کمک کند تا درنهایت باعث بهبود عملکرد خود در زنجیره تامین شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر قابلیت‌ها و اقدامات مدیریت کیفیت زنجیره تامین بر عملکرد نوآوری و عملیاتی در شرکت‌های صنایع غذایی مشهد انجام شده است. برای این کار پس از مرور ادبیات و شناسایی شاخص‌ها، پرسش نامه ای استاندارد بین سیصد و چهل مدیر فعال در شرکت‌های صنایع غذایی مشهد توزیع و طبق جدول مورگان 181 نمونه از بین پرسشنامه‌های تکمیل شده انتخاب گردید. روش پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری اطلاعات، توصیفی- پیمایشی است و برای آزمون فرضیات و پاسخ گویی به سوالات، از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده و درنهایت با تایید فرضیات پژوهش مشخص گردید که قابلیت‌ها و اقدامات مدیریت کیفیت زنجیره تامین بر عملکرد نوآوری و عملیاتی تاثیرگذار است.

عباچی و همکاران (1400) درپژوهشی تحت عنوان الگوی یکپارچه‌سازی رویکردهای ناب، چابک، تاب آور و سبز در مدیریت منابع انسانی در صنعت بانکداری ایران، تلاش کردند الگویی طراحی کنند که بتواند بصورت یکپارچه از چهار رویکرد ناب، چابک، تاب آور و سبز در مدیریت منابع انسانی صنعت بانکداری ایران استفاده نماید. جامعه آماری این پژوهش کیفی، 12 نفر از خبرگان حوزه مدیریت منابع انسانی سیستم بانکی و اساتید دانشگاه می‌باشند که به روش نمونه گیری غیر احتمالی هدفمند، برای مطالعه انتخاب شده اند. مهمترین پیامدهای پیاده سازی الگوی یکپارچه، در بعد کارکنان، ایجاد فرصت رشد، ارتقا سلامت روانی، بهبود ارتباطات می باشد. در بعد سازمانی، علاوه بر کسب مزیت رقابتی ناشی از به کارگیری توامان رویکردهای ناب، چابک، تاب آور و سبز، جایگاه اجتماعی بانک بهبود یافته و بهره وری بانک نیز بهبود می یابد.در این شرایط، توانایی بانک در جذب و حفظ استعدادها بهبود قابل توجهی می یابد. در بعد جامعه نیز توجه توامان به رویکردهای ناب، چابک، تاب آور و سبز، ضمن افزایش رضایت ذینفعان، ایجاد اعتماد عمومی را در پی خواهد داشت.

آزاد بشمن (1399) به بررسی تاثیر قابلیت های مدیریت زنجیره تامین و لجستیک بر عملکرد عملیاتی و مالی سازمان بنادر و کشتیرانی بندر انزلی پرداخت. جامعه‌ی آماری تحقیق کلیه‌ی مدیران و کارشناسان ارشد سازمان بنادر و کشتیرانی بندر انزلی هستند. تعداد کل جامعه برابر با 76 نفر می‌باشد. با توجه به اینکه جامعه ی مورد مطالعه از نوع محدود است از روش سرشماری برای نمونه گیری استفاده شده است. ابزار گرد آوری داده‌ها در این تحقیق پرسشنامه می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق از نرم افزارهای آماری SPSS و PLS استفاده شده است. رویکرد تحلیل در این تحقیق مبتنی بر حداقل مربعات جزئی می‌باشد و فرضیه‌های تحقیق از طریق این روش آزمون شده اند. نتایج بررسی فرضیه‌های پژوهش حاکی از تاثیر مثبت و معنی دار قابلیت‌های مدیریت زنجیره تامین بر عملکرد مالی و عملیاتی می‌باشد. از سوی دیگر تاثیر مثبت و معنی‌دار عملکرد عملیاتی بر عملکرد مالی نیز به تایید رسیده است.

هاشمی سهی، فرنازسادات و منصور، سعید (1395) پژوهشی تحت عنوان توسعه چهارچوبی جهت یکپارچگی تولید ناب و سبز در طراحی پایدار محصولات انجام دادند. آنها یافته‌های خود را اینگونه بیان کردند. امروزه شرکت‌ها علاوه بر مسایل اقتصادی، با چالش‌های اجتماعی و زیست محیطی به منظور طراحی محصولاتشان برای باقی ماندن در جهان رقابتی مواجه هستند. یعنی محصولاتی که در طی چرخه عمر و از جمله مرحله تولید احتیاجات سه گانه پایداری را برآورده نمایند. علاوه بر این در دهه‌های اخیر ارتباط بین تولید ناب و سبز به شدت افزایش یافته است و ادبیات تحقیق گویای آن است که شباهت غیر قابل انکاری بین مدلهای تولید ناب و سبز وجود دارد و تولید ناب برخی از اهداف تولید سبز را به همراه دارد. با این حال بحث تولید ناب در طراحی محصول پایدار اغلب مورد غفلت قرار گرفته‌است این در حالی است که می توان با یکپارچه سازی مبحث تولید ناب و سبز و ابزارهای آنها بسیاری از ضایعات سبز را از بین برده و به طراحی هر چه بهتر محصولات پایدار کمک نمود. بنابراین در این مقاله به توسعه چهارچوبی پرداخته شده‌است که به یکپارچه‌سازی مباحث تولید ناب، سبز و ابزارهای ارزیابی پایداری چرخه عمر در طراحی محصول می‌پردازد و نشان داده می‌شود که تولید ناب می‌تواند بسیاری از اهداف پایداری را محقق کرده و اجرای برنامه طراحی پایدار محصول را آسانتر نماید.

هاریانی و میشرا (2023) به بررسی ارایه مدل سیستم تولید یکپارچه و عملکرد سازمان پرداختند. آنها دریافتند که از دست دادن تنوع زیستی و تقاضای مشتریان در حال تغییر، باعث رشد قابل توجهی در سیستم تولید چابک شش سیگما سبز پایدار شده است. ISGLSAMS⁴ مزایای پاسخگویی سریع را همراه با الزامات پایداری و سطح کیفیت در سطح جهانی فراهم می‌کند. هدف از این مطالعه، تجزیه و تحلیل اثر جفتی محرک‌های ISGLSAMS بر بازار سازمانی، عملکرد عملیاتی و پایدار در هند است، به طوری که سیاست‌گذاران، سازمان‌ها و دولت بتوانند به طور استراتژیک سیاست‌هایی را برای سوق دادن سازمان به پذیرش ISGLSAMS برنامه‎ریزی کنند. بر اساس نظر چهار متخصص صنعت و دو متخصص دانشگاهی از حوزه مدیریت عملیات، محرک‌های ISGLSAMS در شش ساختار تشکیل‌دهنده گروه‌بندی شدند: (1) ساختار قانونی، (2) ساختار بازار، (3)ساختار مشوق‌های مالی و دولتی، (4) ساختار سازمانی(5) ساختار فشار عمومی و همتایان، (6)ساختار فشار زنجیره تامین و تغییرات تکنولوژیکی و آیتم‌های عملکرد ISGLSAMS سازمانی در سه ساختار عملکرد سازنده (1) عملکرد عملیاتی، (2) عملکرد بازار و (3) عملکرد پایدار گروه بندی شدند. اثر ترکیبی رقابت، تقاضای مشتری و تکه تکه شدن بازارهای انبوه به بازارهای چندگانه در حال حاضر در هند برجسته تر است تا سازمان را به پذیرش عملکرد ISGLSAMS نسبت به فشار زنجیره تامین و تغییرات تکنولوژیکی سوق دهد. رقابت، تقاضای مشتری و تکه تکه شدن بازارهای انبوه به بازارهای چندگانه نیز بر فشار زنجیره تامین و تغییرات تکنولوژیکی برای ISGLSAMS تأثیر خواهد گذاشت. 

هاریانی و میشرا (2022) به بررسی محرک‌هایی برای اتخاذ سیستم تولید یکپارچه و دستورالعمل­های تحقیقاتی پرداختند. آنها دریافتند که توجه به کمبود منابع و نیاز به حفظ منابع برای نسل آینده، رشد قابل توجهی در تحقیق و توسعه در یک سیستم تولیدی پایدار متمرکز بر بازار، به ویژه با دیدگاه بازیابی محصول، حذف ضایعات و قانون دفن زباله این مسئولیت سازمان‌های تولیدی را گسترش داده است تا شامل بازیابی و دفع ایمن محصولات، فرآیند و ضایعات زنجیره تامین خود و همچنین اتخاذ یک سیستم تولید واکنش سریع پایدار برای تولید محصولات سفارشی پایدار باشد. هدف اصلی این بررسی، شناسایی عوامل مختلف برای پذیرش یک سیستم تولید یکپارچه است . این مطالعه به مدیران و محققان کمک می کند در زمینه طراحی محرک‌ها، اجرای تحقیقات، دستورالعملهای طراحی محرک‌ها برای طراحی زنجیره تامین، درک بهتری داشته باشند. همچنین به درک بهتر تاثیر این نوع سیستم تولید بر عملکرد بازار، پایدار، اقتصادی و زیست محیطی کسب و کار کمک می‌کند. پذیرش اجتماعی، رهبری هزینه، انعطاف پذیری ترکیب محصول، پاسخگویی سریع تنها از طریق ترکیبی از تولید ناب و چابک همراه با استراتژی‌های تولید پایدار، سبز و شش سیگما قابل دوام هستند. 

لی⁵ (2020) پژوهشی تحت عنوان تأثیر شیوه‌های تولید سبز بر عملکرد پایداری انجام دادند و دریافتند که اجرای سیستم تولید سبز، یک استراتژی اساسی است که سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا به حداقل رساندن مسائل زیست محیطی ، بهبود منابع اقتصادی و گسترش نتایج اجتماعی توجه کنند. هدف از این مقاله بررسی رابطه بین شیوه‌های ⁶GMS و عملکرد پایدار در شرکت‌های تولید مصالح ساختمانی ویتنامی است. بر اساس داده‌های جمع آوری شده از یک نمونه از 218 تولیدکننده مصالح ساختمانی در ویتنام ، این مطالعه تأثیر عناصر GMS را بر عملکرد شرکت از جمله اقتصادی ، محیطی و اجتماعی با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری بررسی می‌کند. این مطالعه نشان می‌دهد که طراحی سبز و تولید سبز تأثیرات مثبت و معنی داری در سه دسته از نتایج دارد، در حالی که تأثیر تهیه سبز بر عملکرد اقتصادی و اجتماعی است اما هیچ تأثیری بر عملکرد محیطی ندارد. نتایج همچنین نشان می‌دهد که رابطه مثبت بین توزیع سبز و عملکرد محیطی وجود دارد که از دیدگاه اقتصادی و اجتماعی پشتیبانی نمی‌شود. این مطالعه همچنین به یک تحقیق مداوم در ارتباط با شیوه‌های GMS در مورد عملکرد پایدار در کشورهای در حال توسعه مانند ویتنام که مطالعات بسیار کمی از GMS نشان داده شده است، کمک می‌کند.

میتال و همکاران (2017) به بررسی اتخاذ استراتژی‌های یکپارچه ناب، سبز، چابک برای سیستم‌های تولیدی مدرن پرداختند. آنها دریافتند که ادغام استراتژی‌های تولید ناب، سبز، چابک سیستم‌های تولیدی، نیاز قرن بیست و یکم است. پژوهش در مورد ده آیتم مشارکت تامین کننده، تعهد مدیریت ارشد، نیروی کار انعطاف‌پذیر، مدیریت منابع انسانی، محل کار انعطاف‌پذیر، تمرکز بر مشتری، سیستم بازخورد مشتری، یکپارچه سازی فناوری اطلاعات، بهینه سازی منابع و مدیریت چرخه عمر محصول انجام شد و براساس نتایج بدست آمده، اقدامات زیر برای تقویت اجرای سیستم تولید ناب، سبز، چابک پیشنهاد می‌شود (1) ‌‌سیستم بازخورد مشتری باید به گونه‌ای طراحی شود که مستقیما با بخش طراحی و تولید سازمان ارتباط برقرار کند. باید پس از دریافت بازخورد از مشتریان طرح جدیدی از محصول در حال اجرا ارائه شود. (2) باید با بکارگیری تکنیک‌های مختلف بهینه سازی منابع موجود در سازمان، بهینه سازی مناسبی صورت گیرد که به حفظ حداقل سطح موجود مواد خام و محصولات نهایی کمک می‌کند که منجر به درک بهتر و سریع خدمات جدید می‌شود.

3-       مدل مفهومی و فرضیه­های تحقیق

در پژوهش حاضر با توجه به مطالعات صورت گرفته، از مدل پژوهش هاریانی و میشرا (2023) اقتباس شده است.

 

شکل 1 . مدل مفهومی تحقیق برگرفته از هاریانی و میشرا (2023)

از آنجایی که تمام محرک‌های سیستم تولید یکپارچه پایدار، سبز، ناب، شش سیگما و چابک مرتبط و مهم هستند، تاثیر سازه‌های تکوینی آنها منجر به شکل‌گیری فرضیه‌های تحقیق به صورت زیر می‌شود:

·       بعد قانونی سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد سازمانی تاثیر معناداری دارد.

·       بعد بازار سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد سازمانی تاثیر معناداری دارد.

·       بعد تشویق‌های دولتی و مالی سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد سازمانی تاثیر معناداری دارد.

·       بعد سازمانی سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد سازمانی تاثیر معناداری دارد.

·       بعد فشار محیطی سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد سازمانی تاثیر معناداری دارد.

·       بعد تغییرهای تکنولوژیکی و فشار زنجیره تامین سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد سازمانی تاثیر معناداری دارد.

·       محرک‌های سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد عملیاتی سازمانی تاثیر معناداری دارد.

·       محرک‌های سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد بازار سازمانی تاثیر معناداری دارد.

·       محرک‌های سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد پایدار سازمانی تاثیر معناداری دارد.

4-       روش شناسی تحقیق

تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی است و از نظر روش و ماهیت اجرا،  توصیفی و پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق کارکنان و مدیران بخش­های فن­آوری اطلاعات­؛ بازاریابی؛ فروش و تامین محصول شرکت مواد غذایی برتر می­باشد. روش نمونه­گیری در تحقیق حاضر روش تصادفی طبقه‌ای می‌باشد و برای تعیین میزان حجم نمونه از فرمول کوکران، معادل 181 نفر، استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده­های به دست آمده از پرسشنامه‌های جمع آوری شده، در سطح توصیفی از درصد و فراوانی با نرم‌افزار SPSS و در سطح استنباطی جهت آزمون روایی و پایایی مدل، آزمون فرضیه‌ها از آزمون آلفای کرونباخ، آزمون مدل اندازه‌گیری و آزمون مدل ساختاری استفاده شده است که برای انجام این آزمون‌ها  از نرم‌افزار  Smart PLS3استفاده شده است. به این منظور از پرسشنامه استاندارد هاریانی و میشرا (2023) دارای 37 سوال استفاده گردید.

جدول 1. ساختار پرسشنامه

شاخص	بعد	سوالات
محرک‌های سیستم تولید یکپارچه	قانونی	2
	بازار	3
	تشویق‌های دولتی و مالی	2
	سازمانی	2
	فشارهای محیطی	2
	تغییرهای تکنولوژیکی	2
عملکرد سازمانی	عملکرد عملیاتی	12
	عملکرد بازار	7
	عملکرد پایدار	5

5-       یافته‌های پژوهش

برازش مدل اندازه گیری

در پژوهش حاضر، با استفاده از تکنیک مدل­سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی از طریق نرم افزار Smart PLS فرضیات پژوهش مورد آزمون قرار می‌گیرند. قبل از آزمون فرضیه‌های پژوهش، برازش مدل اندازه­گیری، مدل ساختاری و مدل کلی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

جدول 2. مقادیر بارعاملی، آماره معناداری، آلفای کرونباخ، پايايي تركيبي و AVE

متغیر	سوالات	بارعاملی	آماره معناداری	میانگین واریانس(AVE)	پایایی ترکیبی	آلفای کرونباخ
قانونی	Q01	0.909	41.106	817/0	900/0	777/0
	Q02	0.899	39.813
بازار	Q03	0.883	36.251	763/0	866/0	790/0
	Q04	0.865	34.247
تشویق‌های دولتی و مالی	Q05	0.918	51.004	832/0	909/0	799/0
	Q06	0.907	43.930
سازمانی	Q07	0.920	56.264	874/0	954/0	928/0
	Q08	0.938	81.238
	Q09	0.946	102.925
فشارهای محیطی	Q10	0.937	91.608	887/0	940/0	873/0
	Q11	0.946	96.274
تغییرهای تکنولوژیکی و فشار زنجیره تامین	Q12	0.921	72.276	854/0	921/0	830/0
	Q13	0.928	76.323
عملکرد عملیاتی	Q14	0.580	9.850	515/0	915/0	899/0
	Q15	0.591	9.755
	Q16	0.677	12.346
	Q17	0.624	11.723
	Q18	0.721	18.013
	Q19	0.718	20.102
	Q20	0.757	21.880
	Q21	0.721	20.817
	Q22	0.774	26.136
	Q23	0.720	22.247
	Q24	0.731	23.573
	Q25	0.624	11.990
عملکرد بازار	Q26	0.840	39.543	639/0	925/0	904/0
	Q27	0.769	25.140
	Q28	0.866	53.809
	Q29	0.852	37.031
	Q30	0.626	12.706
	Q31	0.787	22.709
	Q32	0.832	31.470
عملکرد پایدار	Q33	0.757	22.440	644/0	900/0	861/0
	Q34	0.857	41.897
	Q35	0.850	37.782
	Q36	0.811	28.072
	Q37	0.731	21.833

نتایج تحلیل عاملی تاییدی پرسشنامه پژوهش

جدول(2) نشان می‌دهد که بیشتر بارهای عاملی به عدد 1 نزدیک می‌باشد و کلیه اطلاعات بدست آمده از آماره T بالاتر از عدد 1.96 می‌باشد که نشان دهنده تایید کلیه سوالات پژوهش جهت سنجش متغیرهای پژوهش می‌باشد. پایایی ترکیبی در صورتی که برای هر سازه بالای 0.7 شود نشان از پایایی درونی مناسب برای مدلهای اندازه گیری دارد و مقدار کمتر از 0.6 عدم وجود پایایی را نشان می‌دهد. روایی همگرا که به بررسی میزان همبستگی هر سازه با سؤالات (شاخصها)  خود می‌پردازد نشان می‌دهد که هرچه این همبستگی بیشتر باشد، برازش نیز بیشتر است. اگر معیار میانگین واریانس استخراج شده برای یک متغیر پایین تر از0.5 بود. باید سوالی را که کمترین بار عاملی دارد، حذف نمود. در جدول (2) با توجه به اینکه مقدار AVE برای همه متغیرها از عدد 0.5 بیشتر است، بنابراین روایی همگرا وجود دارد. 

مدل ساختاری پژوهش

نمودار زير مدل اندازه گيري در حالت ضرايب استاندارد شده را نشان مي‌دهد.

 

شکل 2. ضرایب مسیر استاندارد مدل مفهومی پژوهش

نمودار زير مدل اندازه­گيري در حالت ضرايب معناداري تي را نشان مي­دهد.

 

شکل 3. نتایج آزمون تی- استیودنت برای بررسی معناداری ضرایب مسیر

برای آزمون معناداری ضرایب مسیر با استفاده از روش Bootstrapping مقادیر آزمون تی- استیودنت محاسبه شده است. مقادیر آزمون تی_استیودنت اگر مقداری بزرگتر از 1.96 باشد ، ضریب مسیر در سطح 0.05 معنادار است.

برازش مدل ساختاری

معیار  معیاری است که نشان از تاثیر یک متغیر برون­زا بر یک متغیر درون­زا دارد و سه مقدار 19/0، 33/0 و 67/0 به عنوان مقدار ملاک برای مقادیر ضعیف، متوسط و قوی  در نظر گرفته­ می­شود. معیار قدرت پییش بینی مدل را مشخص می­کند و در صورتی که مقدار آن در مورد یک سازه درون­زا سه مقدار 02/0، 15/0 و 35/0 را کسب نماید، به ترتیب نشان از قدرت پیش­بینی ضعیف، متوسط و قوی سازه یا سازه­های برون زای مربوط به آن را دارد. در جدول زیر مقدار تقریباً مناسب بودن برازش مدل ساختاری و مقدار نشان از قدرت پیش بینی مناسب مدل در خصوص سازه­های درون­زای پژوهش دارد و برازش مناسب مدل ساختاری را تائید می­سازد.

جدول 3. مقادیر  R2&Q2 متغیرهای تحقیق

متغیر	R2	Q2
عملکردسازمانی	394/0	377/0

برازش کلی با معیار GOF

شاخص دیگری که برای برازش معرفی شده است، ملاک کلی برازش (GOF) است که با محاسبه میانگین هندسی میانگین اشتراک و  به صورت زیر محاسبه می­شود.

 

این شاخص نیز همانند شاخص­های برازش مدل لیزرل عمل می­کند و بین صفر تا یک قرار دارد و مقادیر نزدیک به یک نشانگر کیفیت مناسب مدل هستند.

جدول 4. نتایج برازش کلی مدل با معیار GOF

همان­طور که در جدول (4) مشاهده می­شود، مقدار ميانگين مقادير اشتراكي () مقدار 370/0 و ميانگين مقادير برابر 394/0 بدست آمده است و با توجه به فرمول، مقدار معيار GOF معادل 382/0 بدست آمد كه بزرگتر از مقدار ملاک 3/0 بوده و نشان از توان مناسب مدل در پیش­بینی متغیر مکنون درون­زای مدل دارد.

برای بررسی فرضیه­ها و آزمون معنی­داری ضرایب مسیر بین متغیرها از خروجی نرم افزار استفاده شده است. ضرایب مسیر و نتایج مربوط به معناداری آنها در جدول زیر داده شده است.

جدول 5. نتایج حاصل از ارزیابی مدل ساختاری برای بررسی فرضیه های تحقیق

382/0	370/0	394/0

ردیف	مسیر	ضریب مسیرꞵ	عدد معنی داری	نتیجه آزمون
1	قانونی ← عملکردسازمانی	0.467	6.233	تایید
2	بازار← عملکردسازمانی	0.268	2.636	تایید
3	تشویق‌های دولتی و مالی← عملکرد سازمانی	0.271	3.618	تایید
4	سازمانی← عملکرد سازمانی	0.300	4.002	تایید
5	فشارهای محیطی ← عملکرد سازمانی	0.342	4.999	تایید
6	تغییرات تکنولوژیکی و فشارزنجیره تامین	0.241	2.462	تایید

فرضیه 1: بعد قانونی سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد سازمانی تاثیر معناداری دارد.

مطابق با جدول (5) آماره معنی­داری بین متغیر بُعد قانونی و عملکرد سازمانی برابر (233/6) می­باشد که بزرگتر از مقدار (96/1) است و نشان­دهندة این است که ارتباط میان بُعد قانونی و عملکرد سازمانی در سطح اطمینان (95%) معنی­دار است. همچنین ضریب مسیر مابین این دو متغیر برابر (467/0) است و میزان تاثیر مثبت بُعد قانونی بر عملکرد سازمانی را نشان می­دهد. به عبارتی دیگر یک واحد تغییر در بُعد قانونی، موجب افزایش 467/0 واحدی در عملکرد سازمانی خواهد شد. این بدان معناست که بُعد قانونی بر عملکرد سازمانی تاثیر مثبت و مستقیم دارد. بنابراین فرضیه پژوهش تایید می­شود.

فرضیه 2: بعد بازار سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد سازمانی تاثیر معناداری دارد.

مطابق با جدول (5) آماره معنی­داری بین متغیر بُعد بازار و عملکرد سازمانی برابر (636/2) می­باشد که بزرگتر از مقدار (96/1) است و نشان­دهندة این است که ارتباط میان بُعد بازار و عملکرد سازمانی در سطح اطمینان(95%) معنی­دار است. همچنین ضریب مسیر مابین این دو متغیر برابر (268/0) است و میزان تاثیر مثبت بُعد بازار بر عملکرد سازمانی را نشان می­دهد. به عبارتی دیگر یک واحد تغییر در بُعد بازار، موجب افزایش 268/0 واحدی در عملکرد سازمانی خواهد شد. این بدان معناست که بُعد بازار بر عملکرد سازمانی تاثیر مثبت و مستقیم دارد. بنابراین فرضیه پژوهش تایید می­شود.

فرضیه 3: بعد تشویق­های دولتی و مالی سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد سازمانی تاثیر معناداری دارد.

مطابق با جدول (5) آماره معنی­داری بین متغیر بُعد تشویق­های دولتی و مالی و عملکرد سازمانی برابر (618/3) می­باشد که بزرگتر از مقدار (96/1) است و نشان­دهندة این است که ارتباط میان بُعد تشویق­های دولتی و مالی و عملکرد سازمانی در سطح اطمینان (95%) معنی­دار است. همچنین ضریب مسیر مابین این دو متغیر برابر (271/0) است و میزان تاثیر مثبت بُعد تشویق­های دولتی و مالی بر عملکرد سازمانی را نشان می­دهد. به عبارتی دیگر یک واحد تغییر در بُعد تشویق­های دولتی و مالی، موجب افزایش 271/0 واحدی در عملکرد سازمانی خواهد شد. این بدان معناست که بُعد تشویق های دولتی و مالی بر عملکرد سازمانی تاثیر مثبت و مستقیم دارد. بنابراین فرضیه پژوهش تایید می­شود.

فرضیه 4: بعد سازمانی سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد سازمانی تاثیر معناداری دارد.

مطابق با جدول (5) آماره معنی­داری بین متغیر بُعد سازمانی و عملکرد سازمانی برابر (002/4) می­باشد که بزرگتر از مقدار (96/1) است و نشان­دهندة این است که ارتباط میان بُعد سازمانی و عملکرد سازمانی در سطح اطمینان (95%) معنی­دار است. همچنین ضریب مسیر مابین این دو متغیر برابر (300/0) است و میزان تاثیر مثبت بُعد سازمانی بر عملکرد سازمانی را نشان می­دهد. به عبارتی دیگر یک واحد تغییر در بُعد سازمانی، موجب افزایش 3/0 واحدی در عملکرد سازمانی خواهد شد. این بدان معناست که بُعد سازمانی بر عملکرد سازمانی تاثیر مثبت و مستقیم دارد. بنابراین فرضیه پژوهش تایید می­شود.

فرضیه 5: بعد فشار محیطی سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد سازمانی تاثیر معناداری دارد.

مطابق با جدول (5) آماره معنی­داری بین متغیر بُعد فشار محیطی و عملکرد سازمانی برابر(999/4) می­باشد که بزرگتر از مقدار (96/1) است و نشان­دهندة این است که ارتباط میان بُعد فشار محیطی و عملکرد سازمانی در سطح اطمینان(95%) معنی­دار است. همچنین ضریب مسیر مابین این دو متغیر برابر(342/0) است و میزان تاثیر مثبت بُعد فشار محیطی بر عملکرد سازمانی را نشان می­دهد. به عبارتی دیگر یک واحد تغییر در بُعد فشار محیطی، موجب افزایش 342/0 واحدی در عملکرد سازمانی خواهد شد. این بدان معناست که بُعد فشار محیطی بر عملکرد سازمانی تاثیر مثبت و مستقیم دارد. بنابراین فرضیه پژوهش تایید می­شود.

فرضیه 6: بعد تغییرهای تکنولوژیکی و فشار زنجیره تامین سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد سازمانی تاثیر معناداری دارد.

مطابق با جدول (5) آماره معنی­داری بین متغیر بُعد تغییرهای تکنولوژیکی و فشار زنجیره تامین و عملکرد سازمانی برابر (462/2) می­باشد که بزرگتر از مقدار (96/1) است و نشان­دهندة این است که ارتباط میان بُعد تغییرهای تکنولوژیکی و فشار زنجیره تامین و عملکرد سازمانی در سطح اطمینان (95%) معنی­دار است. همچنین ضریب مسیر مابین این دو متغیر برابر (241/0) است و میزان تاثیر مثبت بُعد تغییرهای تکنولوژیکی و فشار زنجیره تامین بر عملکرد سازمانی را نشان می­دهد. به عبارتی دیگر یک واحد تغییر در بُعد تغییرهای تکنولوژیکی و فشار زنجیره تامین، موجب افزایش 241/0 واحدی در عملکرد سازمانی خواهد شد. این بدان معناست که بُعد تغییرهای تکنولوژیکی و فشار زنجیره تامین بر عملکرد سازمانی تاثیر مثبت و مستقیم دارد. بنابراین فرضیه پژوهش تایید می­شود.

 فرضیه 7: محرک‌های سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد عملیاتی سازمانی تاثیر معناداری دارد.

جدول 6. نتایج تحلیل رگرسیون دو متغیره محرک های سیستم تولید یکپارچه و عملکرد عملیاتی

 

با توجه به مقدار F و p-value مربوطه، نتیجه مي­شود که رگرسیون معنادار است. همچنين ضريب تعيين برابر 434/0 بدست آمده است كه بيانگر آنست كه 4/43 درصد از تغييرات مربوط به عملکرد عملیاتی سیستمی توسط محرک‌های سیستم تولید یکپارچه قابل تبيين و توضيح مي­باشد. همچنین مقدار آماره تی برای معناداری ضریب رگرسیونی متغیر محرک‌های سیستم تولید یکپارچه برابر با 722/11 و بزرگتر از مقدار بحرانی 96/1 است که نشان دهنده تاثیرگذاری متغیر محرک‌های سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد عملیاتی سیستمی است.

فرضیه 8: محرک‌های سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد بازار سازمانی تاثیر معناداری دارد.

جدول 7. نتایج تحلیل رگرسیون دو متغیره محرک های سیستم تولید یکپارچه و عملکرد بازار سیستمی

 

با توجه به مقدار F و p-value مربوطه، نتیجه مي­شود که رگرسیون معنادار است. همچنين ضريب تعيين برابر 253/0 بدست آمده است كه بيانگر آنست كه 3/25 درصد از تغييرات مربوط به عملکرد بازار سیستمی توسط محرک‌های سیستم تولید یکپارچه قابل تبيين و توضيح مي­باشد. همچنین مقدار آماره تی برای معناداری ضریب رگرسیونی متغیر محرک‌های سیستم تولید یکپارچه برابر با 785/7 و بزرگتر از مقدار بحرانی 96/1 است که نشان­دهنده تاثیرگذاری متغیر محرک­های سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد بازار سیستمی است. بنابراین فرضیه اصلی پژوهش تایید می­شود.

فرضیه 9: محرک‌های سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد پایدار سازمانی تاثیر معناداری دارد.

جدول 8. نتایج تحلیل رگرسیون دو متغیره محرک های سیستم تولید یکپارچه و عملکرد پایدار

 

با توجه به مقدار F و p-value مربوطه، نتیجه مي­شود که رگرسیون معنادار است. همچنين ضريب تعيين برابر 208/0 بدست آمده است كه بيانگر آنست كه 8/20 درصد از تغييرات مربوط به عملکرد پایدار سیستمی توسط محرک‌های سیستم تولید یکپارچه قابل تبيين و توضيح مي­باشد. همچنین مقدار آماره تی برای معناداری ضریب رگرسیونی متغیر محرک‌های سیستم تولید یکپارچه برابر با 859/6 و بزرگتر از مقدار بحرانی 96/1 است که نشان دهنده تاثیرگذاری متغیر محرک­های سیستم تولید یکپارچه بر عملکرد پایدار سیستمی است. بنابراین فرضیه اصلی پژوهش تایید می­شود. یافته‌های این پژوهش با آنچه ال‌قوایین و عبداله (2018) درمطالعات خود بیان داشته­اند، همخوانی دارد.

5- بحث و نتیجه­گیری

انتخاب‌های روزافزون مشتری، نگرانی‌های زیست محیطی و رقابت در میان تولید کنندگان در سراسر جهان، صنعت را به پذیرش استراتژی‌های تولید جدیدتر سوق داده است. جامعه کنونی به دنبال سیستمی پایدار است که رشد را بدون به خطر انداختن توانایی نسلهای آینده برای برآوردن نیازهایشان ممکن می‌سازد. چشم انداز اقتصادی، تعامل زیست محیطی و مسئولیت اجتماعی، سه پارامتر بسیار مهمی هستند که برای دستیابی به پایداری ضروری هستند. تعامل هماهنگ بین این ابعاد است که رشد و توسعه متوازن جامعه را تضمین می‌کند. در گذشته این ابعاد بصورت جداگانه مورد مطالعه قرار گرفته‌اند اما اکنون زمان ادغام استراتژی تولید ناب، چابک، سبز، شش سیگما و پایدار است. پیاده سازی سیستم تولید یکپارچه پایدار، سبز، چابک، ناب و شش سیگما در سیستم تولید مدرن به ویژه برای تقویت صنعت، نیازمند تسهیل برای اجرای سریعتر است. به این منظور، در پژوهش حاضر تلاش شد با کمک متخصصان، مواردی شش گانه مطرح و تاثیر آن بر عملکرد سازمانی سنجیده شود. بعد قانونی، بازار، تشویق‌های دولتی و مالی، سازمانی، فشارهای محیطی، تغییرهای تکنولوژیکی و فشار زنجیره تامین، ابعادی بودند که تاثیر آنها بر عملکرد سازمانی مورد بررسی قرار گرفت. پژوهشگرانی همچون عباچی و طبری (1400) دریافتند با با بکارگیری توامان رویکردهای ناب، چابک، تاب آور و سبز، در بعد سازمانی، علاوه بر کسب مزیت رقابتی، جایگاه اجتماعی بانک و بهره وری بانک بهبود می‌یابد همچنین در پژوهشی دیگر، هاریانی و میشرا (2022) معتقدند طراحی اثر جفت یا تعامل محرک‌ها بر روی سیستم منجر به مزایای اجتماعی، زیست محیطی و تجاری عظیمی خواهد شد. استراتژی تولید ISGLSA⁷ باید در هر چهار سطح استراتژیک، تاکتیکی، عملیاتی و کل زنجیره تامین وجود داشته باشد. در پژوهش حاضر نتایج بدست آمده تایید می‌کند که ارتباط بین همه ی ابعاد مطرح شده با عملکرد سازمانی در سطح اطمینان 95درصد معنی دار است و تاثیر مثبت و مستقیم بر عملکرد سازمانی دارد. به عبارت دیگر همه فرضیات مطرح شده تایید می‌گردند که با نتایج بدست آمده توسط هاریانی و میشرا (2022)، چرافی و همکاران (2017)، میتال و همکاران (2017) و عباچی و طبری (1400) همخوانی دارد.

این پژوهش، همانند همه پژوهش‌ها با محدودیتهایی همراه بود ازجمله اینکه بصورت کمی انجام شده (پرسشنامه) که باعث سلب آزادی پاسخ دهنده در پاسخگویی به سوالات می‌شود و اینکه می توان از ابزار جمع­آوری دیگری مانند مصاحبه و مشاهده استفاده کرد. همچنین این پژوهش مربوط به شرکت مواد غذایی می‌باشد و تعمیم آن به صنایع دیگر امکان ندارد و یا با احتیاط بیشتری باید اعمال گردد که این خود محدودیت مکانی پژوهش می‌باشد. با توجه به محدودیت های ذکر شده به پژوهشگران به منظور تحقیقات آتی پیشنهاد می‌گردد از پرسشنامه‌های استاندارد دیگری استفاده و یا مصاحبه صورت گیرد همچنین صنایع دیگری مد نظر قرارداده تا با مقایسه نتایج حاصل از تحقیقات مختلف، اعتماد و اطمینان بیشتری در بکارگیری نتایج، حاصل گردد.

فهرست منابع

Abachi, A. & Tabari, M. (2021). Model of Integrating Lean, Agile, Resilient and Green Approaches in Human Resource Management in Iranian Banking Industry, Industrial Management Quarterly Journal, 16(57). (In Persian)

Al-Ghwayeen, W.S. & Abdallah, A.B. (2018). Green supply chain management and export performance, The mediating role of environmental performance, Journal of Manufacturing Technology Management. 7, 1233-1252.

Azadbeshman, B. (2020). The impact of supply chain management and logistics capabilities on the operational and financial performance of Anzali Ports and Shipping Organization, 5th International conference on Modern Research in Management, Economic, Accounting and Banking. (In Persian)

Bidhandi, R. & Valmohammadi, C. (2018). Effect of supply chain agility on profitability, Journal of Business Process Management. 5, 1064-1082.

Cherrafi, A. & Elfezazi, S. & Govindan, K. & Garza-Reyes, J.A. & Benhida, K. & Mokhlis, A. (2017). A framework for the integration of Green and Lean Six Sigma for superior sustainability performance. Int. J. Prod. Res. 55, 4481–4515. doi: 10.1080/00207543.2016.1266406.

Dehghan-KhalilAbad, M. & Aref, M. (2022). Investigating the Impact of Supply Chain Quality Management Practices and Capabilities on Operational and Innovation Performance (A Case Study of Food Industry Companies in Mashhad). Supply Chain Management Journal, 23(73), 1-12. (In Persian)

Divsalar, M. (2017). Integration of supply chain based on LARG hybrid paradigm, Doctorial thesis of industrial management, University of Mazandaran, Faculty of Economic and Administrative Science. (In Persian)

Gaikwad, L. & Sunnapwar, V. (2020). Development of an integrated framework of LGSS strategies for Indian manufacturing firms to improve business performance: an empirical study. TQM J 33, 257-291. http://doi/10.1108/TQM-05-2020-0110.

Gligor, D.M. & Esmark, C.L. & Holcomb, M.C. (2015). Performance outcomes of supply chain agility: When should you be agile? Journal of Operational Management, 71-82.

Hashemi-sohi, F. & Mansour, S. (2016). Framework Development for the Integration of Lean and Green Production in the Sustainable Design of products. 2th National Conference Sustainable Development in Energy, Water and Environment Engineering systems. (In Persian)

Hariyani, D. & Mishra, S. (2023). An analysis of drivers for the adoption of integrated sustainable-green-lean-six sigma-agile manufacturing system (ISGLSAMS) in Indian manufacturing industries, Benchmarking An Int. J. http://Doi:10.1108/BIJ-08-2021-0488 .

Hariyani, D. & Mishra, S. (2023). "Barriers to the adoption of integrated sustainable-green-lean-six sigma-agile manufacturing system (ISGLSAMS): a literature review", Benchmarking: An International Journal, 30 No. 9, 3590-3636. https://doi.org/10.1108/BIJ-10-2021-0585

Kabir-Golami, R. & Syed-Mithun, A. (2020). Green Supply Chain Performance Prediction Using a Bayesian Belief Network Sustainability.

Le, T.T. (2020). The effect of green supply chain management practice on sustainability performance in Vietnamese construction materials manufacturing enterprises. Uncertain Supply Chain Management. 8, 43-54.

Lowry, P.B. & Gaskin, J. (2014). Partial least squares (PLS) structural equation modeling (SEM) for building and testing behavioral causal theory: when to choose it and how to use it. IEEE Trans. Prof. Common. 57, 123–146. doi: 10.1109/TPC.2014. 2312452

Mittal, V.K. & Sindhwani, R. & Kalsariya, V. & Salroo, F. & Sangwan, K.S. & Singh, P.L. (2017). Adoption of integrated lean-green-agile strategies for modern manufacturing systems. Procedia CIRP 61, 463–468. doi: 10.1016/j.procir.2016.11.189

Mosleh, M. (2022). Investigating the relationship between supply chain and organizational performance in Fars Cement Company, 4th National Organizational and Management Research Conference, Tehran. (In Persian)

Virmani, N. & Saha, R. & Sahai, R. (2018). Le agile manufacturing: a review paper. http://doi:10.1504/IJPQM.2018.089807.

 

 

The effect of drivers for integrated manufacturing system sustainable, green, lean, six sigma and agile on organizational performance, case study; BARTAR Company

 

Mohammad Hosein Darvish Motevali ⁸ 

Sahar Shabani Chafjiri⁹*

 

Abstract:

The increase in environmental changes and developments around organizations, the intensification of the competitive environment and the modernization of technologies have caused the need for flexibility and quick action and reaction to these changes to be considered as a very important necessity. The main purpose of this research is to identify and determine the effect of drivers for integrated manufacturing system on organizational performance in the food industry. This research is practical in terms of its purpose and results, and in terms of the nature of the descriptive survey implementation and its statistical population, the employees and managers of the BARTAR food company. Stratified random sampling method and Cochran's formula, equivalent to 181 people, were used to determine the sample size. In the present research, the measuring instrument of questionnaire and face, diagnostic and construct validity was also used to determine the reliability of Cronbach's alpha method. Using structural equation modeling method and software SPSS22 and Smart PLS3 Data analysis has been done. Results it indicates that among the research hypotheses, the legal dimension and the environmental pressure dimension have had the greatest impact on organizational performance with an impact factor of 0.467 and 0.342.

 

Keywords: sustainable, green, lean, six sigma and agile

---

[1] * نویسنده مسئول،  استادیار گروه مدیریت، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران [e-mail]

[2] ** کارشناسی ارشد کسب و کار، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران [e-mail]

[3]  Hariyani and Mishra

[4]  Integrated Sustainable Green Lean Six Sigma Agile Manufacturing System

[5]  Le

[6]  Green Manufacturing System

[7]  Integrated Sustainable Green Lean Six Sigma Agile

[8] * Assistant Professor, West Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran, [e-mail]

[9] ** Business Management MA, West Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran, [e-mail]

---