The Impact of Managers' Moral Bias on the Divergence of Investor Behavior: Emphasizing the Moderating Role of Comparability and Readability in Financial Reports

Subject Areas : Ethics and accounting

mohsen tohidloo ¹ , Ali Bayat ² , Ali Mohammadi ³ , Vahhab Rostami ⁴

1 - PhD student, Department of Accounting, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran
2 - Assistant Professor, Department of Accounting, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran
3 - Assistant Professor, Department of Accounting, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran
4 - Assistant Professor, Department of Accounting, Zanjan Branch, Payam Noor University, Zanjan, Iran

Received: 2024-05-28 Accepted : 2024-08-20 Published : 2024-09-26

Keywords: Moral bias, Managers, Financial Statements, Readability of financial reporting, Divergence in investor behavior, Earnings smoothing, Fraud,

Abstract :

 

 

1. INTRODUCTION

In financial markets, investors' decisions are heavily influenced by the quality, transparency, and ethical integrity of financial information. However, asymmetric information, unethical managerial behavior, and opportunistic earnings management can distort investors’ perceptions and lead to divergent reactions. These divergences occur when investors interpret the same financial reports in differing ways, often due to a lack of trust, uncertainty, or hidden manipulation within the reports. Divergence in investor behavior, driven by heterogeneous beliefs, is a well-established concept in behavioral finance and has been shown to contribute to anomalies such as stock mispricing and excess volatility.

This study explores how unethical behavioral biases in management, such as earnings smoothing and financial statement fraud, influence investors’ divergent behavior. Furthermore, it investigates whether financial statement readability and comparability act as moderators, reducing or amplifying these effects. By focusing on ethical aspects of financial decision-making, the research adds an important layer to our understanding of how investors interact with disclosed financial information in real-world settings.

 

2. MATERIALS AND METHODS

The research adopts a quantitative, applied-correlational design. The statistical population consists of 134 companies listed on the Tehran Stock Exchange during the period 2013–2022, selected using a systematic sampling method and based on the availability of relevant financial data.

Key Variables and Their Measurement:

• Investor Divergence Behavior: Measured using the turnover ratio volatility and volume-based dispersion indexes, following models proposed by Hegers (2021) and Desai et al. (2020).
• Unethical Managerial Behavior Biases:
• Earnings Smoothing: Identified through abnormal discretionary accruals using the modified Jones model.
• Fraudulent Reporting: Captured via Benford's Law and indicators of financial statement manipulation.
• Opportunistic Motivations: Proxied through mismatch in expected and actual managerial compensation sensitivity to reported earnings.
• Moderators:
• Readability of Financial Statements: Measured by textual analysis techniques (e.g., Fog Index).
• Comparability of Financial Statements: Calculated using comparability metrics derived from De Franco et al. (2011), based on earnings-to-cash flow mapping.

Data was analyzed using panel data regression models with moderation effects tested via interaction terms. Robustness checks were performed using sensitivity analysis and alternative variable definitions to validate the consistency of the findings.

 

3. RESULTS AND DISCUSSION

Main Findings:

1. Unethical Managerial Behavior Positively Affects Investor Divergence:
• Results show a statistically significant and positive relationship between earnings smoothing, fraudulent reporting, and the extent of investor divergence.
• This supports the theory that unethical practices obscure the informational clarity of financial statements, leading to varied interpretations by market participants.
• Investors’ heterogeneity in interpreting earnings quality intensifies with the presence of opportunistic financial behaviors.
2. Readability and Comparability of Financial Statements Reduce Divergence:
• High readability is associated with lower levels of investor divergence.
• Similarly, greater comparability in financial reports across time and between firms contributes to more consistent investor responses.
• These results are consistent with prior studies emphasizing the value relevance of transparent and comparable disclosures (e.g., Rennekamp, 2012; Li, 2008).
3. Moderation Effects:
• Readability and comparability moderate the relationship between unethical behavior and investor divergence.
• In companies with high readability and comparability, the impact of unethical behaviors (e.g., smoothing, fraud) on investor divergence is significantly weaker.
• Conversely, in companies with poor readability and low comparability, the intensification of divergence is more pronounced.

Interpretation:
These findings suggest that informational transparency—achieved through clearer and more standardized reporting—can act as a behavioral stabilizer in financial markets. Investors are more aligned in their reactions when they can easily process and compare financial statements, reducing the scope for divergent behaviors arising from mistrust or misinterpretation.

Ethical Implications:

The study highlights the ethical dimensions of financial reporting. Unethical behaviors, even when technically compliant with standards, may erode investor confidence and lead to adverse market outcomes. Enhancing financial statement readability and comparability is not only a technical goal but also an ethical obligation.

 

4. CONCLUSION

This research provides empirical evidence that unethical behavior biases in management—especially those related to earnings manipulation and financial fraud—significantly contribute to divergent investor behavior. These effects are mitigated by improved readability and comparability of financial statements.

Key Contributions:

• The study enriches the behavioral finance literature by integrating ethical reporting practices with investor behavior.
• It provides practical insights for regulators and firms aiming to enhance financial reporting quality and investor trust.
• Highlights the importance of ethical integrity in managerial financial behavior as a determinant of market stability.

Policy Recommendations:

1. Regulatory Action:
• Standard-setters should require firms to adhere to reporting formats that maximize comparability and enforce rules that encourage plain-language financial disclosures.
2. Corporate Governance:
• Boards should oversee financial reporting processes to ensure they reflect the ethical values of transparency and accuracy.
3. Investor Education:
• Enhancing investors’ financial literacy can further reduce divergence in the presence of high-quality disclosures.

Future Research Directions:

• Explore the role of culture, institutional ownership, and audit quality in moderating these relationships.
• Conduct cross-country comparisons to generalize findings beyond the Iranian capital market.
• Investigate other cognitive and affective factors (e.g., investor sentiment, overconfidence) in mediating the effects of unethical reporting

 

References:

آشاروزنیا، کتایون؛ پورآقاجان، عباسعلی؛ نسل موسوی، سید حسین (1402). رویکردی نوین به پیش‌بینی تقلب در
صورت‌های مالی (مقایسه مدل‌های سنّتی و شبیه‌سازی و مدرن). تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 15(57)،
ص141-160. https://doi.org/10.22034/iaar.2023.172761
بزرگ اصل، موسی؛ صالح‌زاده، بیستون (1394). رابطه توانایی مدیریت و پایداری سود با تأکید بر اجزای تعهدی و جریان‌های نقدی در شرکت‌های پذیرفته‌ شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابرسی، 14(58)، ص153-170.
بشیری منش، نازنین؛ شهنازی، حسین (1401). تأثیر تورش‏های رفتاری سرمایه‌گذاران و مدیران بر حباب قیمتی سهام در بازار سرمایه ایران. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 15(53)، ص15-32.
تقی‌زاده، نفیسه؛ حمیدیان، محسن؛ نوراله‌زاده، نوروز (1400). واگرایی نظرات و اثر تعدیلی توجه و مشارکت سرمایه‌گذاران به بازار عرضه اولیه سهام. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 14(49)، ص41-56.
ثقفی، مهدی؛ فغانی، مهدی؛ نونهال‌فر، علی‌اکبر؛ بشیری منش، نازنین (1401). کیفیت گزارشگری مالی، مدیریت لحن گزارش‌‌های سالانه و حق‌‌الزحمه غیرعادی حسابرس. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 11(4)، ص159-175.
ثقفی، علی؛ محمدرضاخانی؛ وحید (1394). هموارسازی سود؛ مروری جامع بر مفاهیم با تاکید بر تحقیقات داخلی و خارجی. حسابداری و منافع اجتماعی، 5(2)، ص111-128. https://doi.org/10.22051/ijar.2015.2180
حاجیها، زهره؛ آزادزاده، عادله (1399). رابطه بین معاملات با اشخاص وابسته و کیفیت اطلاعات حسابداری: بررسی نقش رفتار فرصت‌طلبانه مدیران. پژوهش‌‌های تجربی حسابداری، شماره 36، ص187-212.
حمیدیان، نرگس؛ اسحقی، گلنار (1401). بررسی تأثیر قابلیت مقایسه صورت‌های مالی و ابهام گزارشگری مالی بر ارتباط ارزشی سود و ارزش دفتری هر سهم. مطالعات تجربی حسابداری مالی، شماره 73، ص86-116.
درخشنده، سید هادی؛ احمدی، سعید علی (1396). ارزیابی نقش باورهای سرمایه‌گذاران بر جهت‌گیری قیمت و حجم معاملات در بازار سرمایه. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 10(33)، ص51-63.
راعی، رضا؛ اسلامی بیدگلی، غلامرضا؛ میرزا بیاتی، مهدی (1390). ارزش‌گذاری سهام و ناهمگنی رفتار سهامداران در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابداری، شماره 5، ص125-103.
رحمانیان کوشککی، عبدالرسول؛ صفار، آرمین (1402). تأثیر واگرایی عقاید سرمایه‌گذاران بر قیمت‌گذاری نادرست سهام با توجه به نقش کیفیت اطلاعات مالی و عدم تقارن اطلاعاتی در بازار سرمایه ایران. پیشرفت‌های حسابداری، 15(1).
https://doi.org/10.22099/jaa.2023.47071.2318
رضازاده، جواد؛ محمدی، عبداله (1398). توانایی مدیریتی، ارتباطات سیاسی و گزارشگری مالی متقلبانه. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 26(2)، ص217-238.
https://doi.org/10.22059/acctgrev.2019.263263.1007956
رضایی پیته نوئی، یاسر؛. صفری گرایلی، مهدی (1397). خوانایی گزارشگری مالی و احتمال گزارشگری مالی متقلبانه. پژوهش‌های حسابداری مالی، 10(38). https://doi.org/10.22108/far.2019.113858.1337
رضائی پیته نوئی، یاسر؛ عبداللهی، احمد (1398). قابلیت مقایسه صورت‌های مالی و احتمال گزارشگری متقلبانه. پژوهش‌های حسابداری مالی، 11(40).
زمانی، سعید؛ میره کی، محسن (1401). تأثیر خوش‌بینی سرمایه‌گذاران بر سوء رفتارهای حسابداری: شواهدی از تقلب و پاک‌سازی‌های بزرگ. پژوهش‌های کاربردی در گزارشگری مالی، 11(1)، ص77-113.
صالحی، مهدی؛ رستمی، وهاب؛ کارگر، حامد (1402). تأثیر واگرایی عقاید سرمایه‌گذاران بر سرعت تعدیل اهرم مالی به سمت اهرم بهینه. پیشرفت‌های حسابداری، 15(1). https://doi.org/10.22099/jaa.2023.46960.2312
صفری گرایلی، مهدی؛ رضایی پیته نویی، یاسر؛ نوروزی، محمد (1396). مدیریت سود و خوانایی گزارشگری مالی: آزمون تجربی رویکرد فرصت‌طلبانه. دانش حسابرسی، 17(69)، ص217-230.
صفری، رؤیا؛ کیخانی، نازنین؛ رمضانیان، خدیجه؛ گرامی، آمنه (1401). هموارسازی سود و مدیریت سود. چشم‌‌انداز حسابداری و مدیریت، 5(66)، ص26-32.
صدیقی کمال، لیلا (1392). تقلب در صورت‌های مالی براساس گزارش انجمن بازرسان رسمی تقلب. حسابرس، شماره 64، ص117-120.
کردستانی، غلامرضا؛ تاتلی، رشید (1395). پیش‌بینی دست‌کاری سود: توسعه یک مدل. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 23(1)، ص73-96.
کوشافر، مصطفی؛ نوروش، ایرج؛ مشایخی، بیتا (1396). سنجش کارایی و توانایی مدیریت براساس معیارهای مالی. دانش حسابداری و حسابرسی، شماره 23، ص187-202.
نیکبخت، محمدرضا؛ احمدخان بیگی، مصطفی (1397). تأثیر حاکمیت شرکتی بر کیفیت گزارشگری مالی: رویکرد یکپارچه. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 52(8)، ص488-422.
وکیلی‌فرد، حمید؛ جبارزاده، سعیدرضا (1388.) بررسی ویژگی‌های تقلب در صورت‌های مالی. حسابدار رسمی، 24(210)، ص41-36.
Albada, A., Low, S.W. & Toh, M.Y. (2022). Divergence of beliefs and IPO initial return: the quasi-moderating role of investor demand. Journal of Asian Business and Economic Studies.
https://doi.org/10.1108/ JABES-12-2021-0206
Beidleman, C.R. (1973). Income Smoothing: The Role of Management. The Accounting Review, No. 48, p. 653-667.
Chen, C.W., Collins, D.W., Kravet, T.D. & Mergenthaler, R.D. (2020) Financial statement comparability and the efficiency of acquisition decisions. Contemp. Account. Res. No. 35,
p. 164-202.
Chen, S. (2013). Optimistic versus Pessimistic-Optimal Judgmental Bias with Reference Point. arXiv preprint arXiv:1310.2964.
De Franco, G. Kothari, S.P. & Verdi, R.S. (2011). The Benefits of Financial Statement Comparability. Journal of Accounting Research, 49(4), p. 895-931.
Dhaoui, A. & Khraief, N. (2014). Sensitivity of trading intensity to optimistic and pessimistic beliefs, Evidence from the French stock market. Arab Economic and Business Journal, 9(2), p. 115- 132
Duong, H.N., Kalev, P.S. &Tian, X. (2023). Short Selling, Divergence of Opinion and Volatility in the Corporate Bond Market. Journal of Economic Dynamics and Control.
https://doi.org/10.1016/j.jedc.2022.104592
Giyanti, K. & Syamsuddin, A. (2021). Determinants of Financial Statement Fraud: Research Fraud DiamondTheory (Empirical Study on Manufacturing Company listed on the StockExchange). Psychology and education, 58(1), p. 302-308.
Hepworth, S.R. (1953). Smooth Period Income. The Accounting Review, No. 12, p.32-39.
Hoffmann, A.O. & Post, T. (2015). How return and risk experiences shape investor beliefs and preferences. Accounting & Finance. Forthcoming Issue.
Li, F. (2008). Annual report readability, current earnings, and earnings persistence. Journal of Accounting and Economics, 45(2-3), p. 221-247
Novemsky, N., Dhar, R., Schwarz, N. & Simonson, I. (2007). Preference fluency in choice. Journal of Marketing Research, 44(3), p. 347-356.
Peng, E.Y., Yan, A. & Yan, M. (2016). Accounting Accruals, Heterogeneous Investor beliefs, and StockReturns. Journal of Financial Stability. http://dx.doi.org/10.1016/j.jfs. 2016.04.011
Razali, W.A.A.W.M. & Arshad. R. (2014). Disclosure of corporate governance structure and the likelihood of fraudulent financial reporting. Journal of Social and Behavioral Sciences, 145,
p. 243-253.
Rennekamp, K. (2012). Processing fluency and investors’ reactions to disclosure readability. Journal of accounting research, 50(5), p. 1319-1354.
Sanchez, M., Torres, J., Zambrano, P. & Flores, P. (2018). Financial Fraud Detection by Analyzing Human Behavior. 2018 IEEE 8th Annual Computing and Communication Workshop and Conference (CCWC).
Shen, F., Guo, Q., Liang, H. & Liu, Z. (2022). Responses in divergence of opinion to earnings announcements: evidence from American depository receipts. International Journal of Managerial Finance, https://doi.org/10.1108/IJMF-08-2021-0375
Silva, D. & Cerqueira, A. (2021). Divergence of Opinion and Idiosyncratic Volatility. Revista Brasileira de Gestão de Negócios, No. 23, p. 654-676