The Impact of Abu al-'Ala Ma'ari’s and Khayyam's Thoughts on Their Contradictory Lifestyle; A Philosophical and Mythological Approach

Subject Areas : Mytho

Reyhānneh Sādāt Mousavi ¹ (Ph D. Candidate of Arabic Language and Literature, IAU, Garmsar Branch)
Tāhereh Chāldareh ² (The Assistant Professor of Arabic Language and Literature, IAU, Garmsar Branch)
Katāyoon Fallāhi ³ (The Assistant Professor of Arabic Language and Literature, IAU, Garmsar Branch)

Received: 2018-11-11 Accepted : 2020-10-28 Published : 2020-12-21

Keywords: Myth, philosophy, Omar Khayyam, Abu al-'Ala Ma'ari, Ernst Cassirer,

Abstract :

Abu al-'Ala Ma'ari and Omar Khayyam are prominent poets of Arabic and Persian languages and literatures, and the intellectual similarities between these two famous poets has been the subject of much research. In the present article, the influence of philosophy, poetry and mythology on the uncommon lifestyles of Abu al-'Ala Ma'ari and Omar Khayyam has been discussed. By using analytical-comparative method, it is tried to answer the following questions: Given the many similarities between Abu al-'Ala Ma'ari and Omar Khayyam, why did they choose a completely different lifestyle?   Can it be said that this difference is the result of their different perceptions of the same intellectual origins? Attempts have also been made to examine the origins of Abu al-'Ala Ma'ari’s pessimism and Omar Khayyam’s optimism based on the views of Plato and Cassirer. The results show that despite the many similarities between the two poets, Abu al-'Ala Ma'ari’s pessimism and his unhappy lifestyle stem from his poetic identity and mythological views; while Omar Khayyam’s optimism and his happy lifestyle are rooted in his philosophical outlook.

References:

آقایانی چاووشی، جعفر. ۱۳۸۰. «حکیم عمر خیام، فیلسوف ناشناخته». فرهنگ، ویژۀ بزرگداشت خیام (۲). ترجة محمدمهدی فولادوند. س۱۴. ش۳و۴. صص۲۸-۱.

اباذری، یوسف‌علی. ۱۳۸۰. «رولان بارت و اسطوره و مطالعات فرهنگی». ارغنون. ش۱۸. صص۱۵۷-۱۳۷.

اباذری، یوسف‌علی و عباس خورشیدنام. ۱۳۹۰. «اسطورة اسطوره‌شناسی». مطالعات جامعه‌شناختی. س۱۸. ش۳۹. صص۲۲۱-۱۹۷.

ابراهیمی دینانی، غلامحسین. ۱۳۸۴. «درخشش ابن‌رشد در حکمت مشاء». چ۱. تهران: طرح نو.

احمدیان، حمید و محمدمصلح صمیمی و مریم اسماعیلی. ۱۳۹۳. «نقد روان‌شناختی بدبینی ابوالعلاء معری». مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی. س۱۰. ش۳۰. صص۱۳۳-۱۰۹.

اذکایی، پرویز. ۱۳۸۴. حکیم رازی حکمت طبیعی و نظام فلسفی محمدبن زکریای صیرفی. تهران: طرح نو.

اردستانی رستمی، حمیدرضا. ۱۳۹۲. «بررسی افکار و باورهای گنوسی ابوالعلاء معری و صادق هدایت». فصلنامة ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب. س۹. ش۳۱. صص۴۴-۱۱.

اقبال‌ آشتیانی، عباس. ۱۳۲۳. «جشن هزارسالة تولد ابوالعلاء معری». یادگار. س۱. ش۳. صص۱۲-۱.

الفاخوری، حنا. ۱۳۸۳. تاریخ الادب العربی. چ۳. تهران: توس.

امیری، منوچهر. ۱۳۳۱. «قدیمی‌ترین نسخه‌های خطی رباعیات خیام». یغما. ش۵۲. صص ۳۲۰-۳۱۸.

بارت، رولان. پاییز۱۳۸۰. «اسطوره در زمانۀ حاضر». ارغنون. ترجمة یوسف‌‎علی اباذری. ش ۱۸. صص۱۳۵-۸۵.

بیات، محمدحسین. ۱۳۸۶. «نگاهی خردورزانه به خیام». مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. صص۱۷۸-۱۵۳.

جلالی نائینی، سیدمحمدرضا. ۱۳۷۸. «حکیم عمربن ابراهیم خیام نیشابوری». فرهنگ، ویژۀ بزرگداشت خیام ۲. س۱۲. ش۱و۲. صص۸ـ۱.

جمعه، حسین. ۲۰۰۱م. مرایا للالتقاء و الارتقاء بین الادبین العربی و الفارسی. چ۱. دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.

ـــــــــــــ . ۲۰۱۱م. «الاغتراب فی حیاه المعری و ادبه». مجله جامعه دمشق. ج۲۷. ش۱و۲.

حسین، طه. ۱۳۴۴. در زندان ابوالعلاء. ترجمۀ حسین خدیوجم. تهران: تهران مصور.

ــــــــــ . ۱۹۴۴م. تعریف القدماء بابی العلاء المعری، قاهره: دارالکتب المصریه.

خوارزمی، جمال‌الدین ابوبکر. ۱۴۱۸ق. مفید العلوم و مبید الهموم، تصحیح عبدالله‌بن ابراهیم انصاری. بیروت: مکتبه عنصریه.

خورسندی، محمود و رسول دهقان زادشهرضا. ۱۳۸۶. «تشاؤم در شعر ابوالعلاء معری». مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. س۵۸. ش۱۸۱. صص ۱۱۸-۹۹.

دریاباری، سیّده فاطمه و علیرضا فولادی. ۱۳۹۰. «بررسی تطبیقی مضامین حکمی در شعر ابوالعلاء معری با ناصرخسرو قبادیانی». پایان‌نامة کارشناسی ارشد دانشکده علوم انسانی کاشان.

دشتی، علی. ۱۳۷۷ش. دمی با خیام. چ۲. تهران: امیرکبیر.

ذکاوتی قراگزلو، علیرضا. ۱۳۷۵. «آیا ابوالعلاء ملحد بوده است؟». مجلۀ شعر. ش۲۰. صص۲۱-۱۹.

ــــــــــــــــــــــ . ۱۳۸۰. «آن تیره‌چشم شاعر روشن‌بین، معارف». س۱۸. ش۱. صص۱۴۲-۱۰۸.

ــــــــــــــــــــــ . ۱۳۸۳. «عمر خیام نیشابوری حکیم شاعر». آینة پژوهش. ش۸۷. صص۲۵-۱۵.

راوندی، مرتضی. ۱۳۸۲. تاریخ اجتماعی ایران، چ۲. تهران: نگاه.

رستگار فسایی، منصور. ۱۳۷۸. «خیام، فرزاد و نسخۀ جعلی رباعیات». فرهنگ، ویژة بزرگداشت خیام. س۱۲. ش۳۲-۲۹. صص۲۰۲-۱۸۲.

رضازاده ملک، رحیم. ۱۳۷۷. دانشنامۀ خیامی. چ۱. تهران: علم وهنر و صدای معاصر.

زعیمیان، تغرید. ۱۳۸۶. مقارنة آراء عمر الخیام و ابی العلاء المعری، تهران: جهاد دانشگاهی.

سیّدی، سیّدحسین و فرامرز آدینه‌کلات. ۱۳۸۹. «بررسی تطبیقی مفهوم مرگ در اندیشة ابوالعلاء معری و عمر خیام نیشابوری». نشریة ادبیات تطبیقی. س۱. ش۲. صص۱۳۷-۱۱۷.

شورابی، ابراهیم امین. ۱۹۵۴م. حافظ الشیرازی، شاعر الغناء و الغزل. چ۱. قاهره: دار المعارف.

شیروانی، فردین و حسن شایگان. ۱۳۵۱. «سیمای راستین خیام». هنر و مردم. ش۱۲۲. صص۶۶-۶۲.

صفا، ذبیح‌الله. ۱۳۵۶. تاریخ ادبیات در ایران. ج۲. چ۲. تهران: امیرکبیر.

فخری العبهری، میسون محمود. ۲۰۰۵م. النقد الاجتماعی فی لزومیات ابی العلاء المعری. پایان‌نامه دکتری. فلسطین: جامعة النجا الوطنیه، کلیة الدراسات العلیا.

فرانکنا، ویلیام کی. ۱۳۸۹. فلسفه اخلاق. ترجمۀ هادی صادقی. چ۳. قم: طه.

فردوسی، ابوالقاسم. ۱۹۶۵م. شاهنامهبر اساس نسخه چاپ مسکو. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

فرزاد، عبدالحسین. ۱۳۵۸. «دو عصیانگر عالم‌سوز؛ خیام و ابوالعلا». نگین. ش۱۷۲. صص۲۰-۱۹.

فرزاد، مسعود. ۱۳۸۰. «فیتز جرالد مترجم انگلیسی ترانه‌های خیام». فرهنگ، ویژۀ بزرگداشت خیام (۲). س۱۴. ش۳و ۴. صص۲۵۸-۲۵۳.

فروخ، عمر. ۱۳۸۱. عقاید فلسفی ابوالعلاء. ترجمه حسین خدیوجم، تهران: علمی و فرهنگی.

فروزانفر، بدیع‌الزمان. ۱۳۸۳. تاریخ ادبیات ایران بعد از اسلام تا پایان تیموریان. به کوشش عنایت‌الله مجیدی. تهران: ورزات فرهنگ و ارشاد اسلامی.

فولادوند، مهدی. ۱۳۷۹. خیام‌شناسی. چ۱. تهران: الست فردا.

قنبری، محمدرضا. ۱۳۸۴. خیام‌نامه، چ۱. تهران: زوار.

کاسیرر، ارنست. ۱۳۷۸. فلسفة صورت‌های سمبلیک: اندیشة اسطوره‌ای. ترجمة یدالله موقن. تهران: هرمس.

کریستین‌سن، آرتور. ۱۳۶۸ش. ایران در زمان ساسانیان. ترجمۀ رشید یاسمی. چ۶. تهران: دنیای کتاب.

ـــــــــــــــــــ. ۱۳۷۴. بررسی انتقادی رباعیات خیام. ترجمة فریدون بدره‌ای. چ۱. تهران: توس.

کلینی، کامیار و رهام شرف. ۱۳۹۶. «بررسی و تحلیل لذت‌گرایی اخلاقی در رباعیات خیام». پژوهش‌نامة اخلاق. ش۳۷. صص۱۲۶-۱۰۷.

گرجی، مصطفی و فاطمه کوپا و زهره تمیم‌داری. ۱۳۹۴. «تحلیل مقایسه‌ای دریافت و پاس‌داشت لحظه در تفکر خیامی ونگره بودایی». فصلنامة ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب. س۱۱. ش۳۹. صص۲۶۲-۲۳۳..

گنجیان خناری، علی. ۱۳۸۹. «بدبینی فلسفی در اندیشۀ فلسفی ابوالعلاء معری و آرتور شوپنهاور». مطالعات ادبیات تطبیقی. س۴، ش۱۳. صص۱۵۷ـ۱۳۷.

محسنی هنجنی، فریده. ۱۳۸۵. «انعکاس اندیشة خیام در آثار سعدی». فصلنامة ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب. س۲. ش۴. صص۱۱۷-۱۰۲.

محسنی‌نیا، ناصر. ۱۳۸۹. «خیام‌پژوهی با تکیه بر جهان معاصر عرب». متن‌شناسی ادب فارسی. س۲. ش۳. صص۲۰-۱.

معری، ابوالعلاء. ۱۹۹۹. ابو العلاء المعری ملامح حیاته و أدبه. به ‌تصحیح محمد طاهر حمصی. بی‌جا: دار ابن کثیر.

ـــــــــــــــ. ۲۰۰۱. دیوان أبی‌العلاء المعری (اللزومیات او لزوم ما لا یلزم). بی‌جا: دار الکتب العلمیة للنشر و التوزیع.

ـــــــــــــــ. بی‌تا. لزوم ما لا یلزم. بیروت: دار صادر.

مقدم‌متقی، امیر. ۱۳۸۴. «بررسی آرا و اندیشه‌های خیام و ابوالعلاء معری». نامه پارسی. ش۳۷. صص۲۵-۵.

مکاریک، ایرنا ریما. ۱۳۸۳. دانشنامة نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمة مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: آگاه.

ممتحن، مهدی و مسلم رجبی. ۱۳۹۲. «نوستالژی فلسفی در شعر ابوالعلاء معری و عطار نیشابوری». فصلنامۀ مطالعات ادبیات تطبیقی. س7. ش۲۵. صص۱۷۸ـ۱۶۱.

موقن، یدالله. ۱۳۶۸. «منطق اسطوره». نشر دانش. ش۵۲. صص۵۵-۵۲.

هدایت، صادق. ۱۳۴۲. ترانه‌های خیام. چ۴. تهران: امیرکبیر.

Abāzarī, Yūsof-alī. (2001/1380SH). “Rolān Bārt va Ōstūre va Motāle'āte Farhangī”. Arqanūn. No. 18. Pp. 137-157.

Abāzarī, Yūsof-alī and Abbās Xoršīd-nām. (2011/1390SH). “Ōstūre Ōstūre-šenāsī”. Motāle’āte Jame’e-šenāxtī. 18^th Year. No. 39. Pp. 197-221.

Ahmadīyān, Hamīd and Mohammad Moslehe Samīmī & Maryame Esma'īlī. (2014/1393SH). “Naqde Ravān-šenāxtī-ye Bad-bīnī-ye Abo al-‘alā’e Moa’rī”. Journal of the Iranian Association of Arabic Language and Literature. 10^th  Year. No. 30. Pp. 109-133.

Al-fāxūrī, Hanā. (2004/1383SH). Tārīxe al-adabe al-‘arabī. 3^rd ed. Tehrān: Tūs.

Amīrī, Manūčehr. (1952/1331SH). “Qadīmī-tarīn Nosxehā-ye Xattī Robā’īyāte Xayyām”. Yaqmā. No. 52. Pp. 318-320.

Ardestānī Rostamī, Hamīd-Rezā.  (2013/1392SH). “Barrasī-ye Afkār va Bāvarhā-ye  Genūsī-ye abo al-a’la’e Moa’rī va Sādeq Hedāyat”. Quarterly Journal of Mytho- Mystic Literature. Islamic Azad University- South Tehran Branch. 9^th Year.No. 31. Pp. 11-44.

Āqāyānī Čāvošī, Ja’far. (2001/1380SH). “Hakīm Ōmare Xayyām, Fīlsūfe Nāšenāxteh”. Culture, especially in honor of Khayyam (2). Tr. by Mohammad-mahdī Fūlād-vand. 14^th Year. No. 3 and 4. Pp. 1-28.

Azkāyī, Parvīz. (2005/1384SH). Hakīm Rāzī Hekmate Tabī'ī va Nezāme Falsafī-ye Mohammad ebne Zakarīyā-ye Seyrafī. Tehrān: Tarhe Now.

Barthes, Roland. (2001/1380SH). “Ōstūre dar Zamāne-ye Hāzer” (Myth in the present). Arqanūn. Tr. by Yūsof-alī Abāzarī. No. 18. Pp. 85-135.

Bayāt, Mohammad-Hoseyn. (2007/1386SH). “Negāhī Xerad-varzāneh be Xayyām”.  Journal of the Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran. Pp. 153-178.

‏‫‎Cassirer, Ernst. (1999/1378SH). Falsafe Sūrathā-ye Sambolīk: Andīše Ōstūrehī (Philosophie der symbolischen formen). Tr. by Yado al-lāh Moqen. Tehrān: Hermes.

Christensen, Arthur. (1989/1368SH). Īrān dar Zamāne Sāsānīyān (Le' Iran sous les sassanides). Tr. by Rašīde Yāsemī. 6^th ed. Tehrān: Dībā.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ. (1995/1374SH). Barrasī-ye Enteqādī-ye Robā’īyāte Xayyām ‎(Critical studies in the Rubaiyat of Umar -i-Khayyam). Tr. by Fardīn Badrehī. Tehrān: Tūs.

Daryā-bārī, Seyyede Fāteme. (2011/1390SH). Barrasī-ye Tatbīqī-ye Mazāmīne Hekmī dar Še’re abo al-‘alā’e Ma’erī bā Nāser Xosrow Qobād-yānī. MA Thesis. Guide by Alī-rezā Fūlādī. Kāšān: Faculty of Humanities, Kashan University.

Daštī, Alī. (1998/1377SH). Damī bā Xayyām. 2^nd ed. Tehrān: Amīr-kabīr.

Ebrāhīmī Dīnānī, Qolām-hoseyn. (2005/1384SH). “Deraxšeš ebne Rošd dar Hekmate Mošā”. 1^st ed. Tehrān: Tarhe Now.

Eqbāl Āštīyānī, Abbās. (1944/1323SH). “Jašne Hezār Sāle Tolīde abo al-‘alā’e Mo’arī”.Yādegār. 1^st Year. No. 3. Pp. 1-12.

Farzād, abdo al-hoseyn. (1979/1358SH). “Dow Ōsyān-gare Ālam-sūz; Xayyām va abo al-‘alā”. Negīn. No. 172. Pp. 19-20.

Farzād, Mas'ūd. (2001/1380SH). “Fītz Jerāld Motarjeme Engelīsī-ye Tarānehā-ye Xayyām”. Culture, especially in honor of Khayyam (2). 14^th Year. No. 3 and 4. Pp. 253-258.

Faxrī al-‘abharī Meysūn Mahmūd. (2005/1426AH). al-naqd al-ejtemā’ī fī Lozūmīyāt Abī al-‘alā’e al-mo’erī. Phd Thesis. Felestīn: Jāme’at al-najā al-vatanīe, Kollīat al-derāsāt al-‘olīyā.

Ferdowsī, abo al-qāsem. (1965/1344SH). Šāh-nāme bar Asāse Nosxe-ye Čāpe Mosko. Tehrān: Bongāhe Tarjome va Našre Ketāb.

Forūzān-far, Badi’o al-zamān. (2004/1383SH). Tārīxe Adabīyāte Īrān Ba’d az Eslām tā Pāyāne Teymūrīyān. With the Effort of Enāyat al-lāhe Majīdī. Tehrān: Vezārate Farhang va Eršāde Eslāmī.

Frankena, William K. (2010/1389SH). Falsafe-ye Axlāq (Ethics). Tr. by Hādī Sādeqī. 3^rd ed. Qōm: Tāhā.

Frox, Ōmar. (2002/1381SH). Aqāyede Falsafī-ye abo al-’alā. Tr. by  hoseyne Xadīv-jam. Tehrān: Elmī va Farhangī.

Fūlād-vand, Mahdī. (2000/1379SH). Xayyām-šenāsī. 1^st ed. Tehrān: Alest Fardā.

Ganjīyān, Xanārī, Alī. (2010/1389SH). “Bad-bīnī-ye Falsafī dar Andīše-ye Falsafī-ye abo al’alā’e Mo’arī va Ārtūr Šopenhāver”. Comparative literature studies. 4^th Year. No. 13. Pp. 137-157.

Gorjī, Mostafā and Fāteme Kūpā & Zohre Tamīm-dārī. (2015/1394SH). “Tahlīle Moqāyesehī-ye Daryāft va Pās-dāšte Lahze dar Tafakkore Xayyāmī va Negare Būdāyī”. Quarterly Journal of Mytho- Mystic Literature. Islamic Azad University- South Tehran Branch. 11^th Year. No. 39. Pp. 233-262.

Hedāyat, Sādeq. (1963/1342SH). Tarānehā-ye Xayyām. 4^th ed. Tehrān: Amīr-kabīr.

Hoseyn, Tāhā. (1944/1363AH). Ta’rīf al-qodamā’e Bābī al-‘alā’e al-mo’arī. Qāhere: Dār al-kotobe al-mesrīye.

 ـــــــــــــــــــــــــــ. (1965/1344SH). dar Zendāne abu al-a’lā. Tr. by Hoseyne Xadīv-jam. Tehrān: Mosavvar.

Jalālī Nā’īnī, Seyyed Mohammad-rezā. (1999/1378SH). “Hakīm Ōmar ebne  Ebrāhīme Xayyāme Neyšābūrī”. Culture, especially in honor of Khayyam 2. 12^th Year. No. 1 and 2. Pp. 1-8.

Jom’e, Hoseyn. (2011/1432AH). “al-eqterāb fī Hayā al-Mo’arī va Adabeh”. Journal of the Damascus Society. 27^th Vol. No. 1 and 2.

Jom’e, Hoseyn. (2001/1422AH). Marāyā lel Elteqā va al-erteqā’e beyn al-adabīn al-arabī va al-fārsī. 1^st ed. Damešq: Manšūrāte Ettehād al-ketāb al-arab.

Koleynī, Kāmyār and Rowhām Šaraf. (2017/1396SH). “Barrasī va Tahlīle Lezzat-gerāyī-ye  Axlāqī dar Robā’īyāte Xayyām”. Research Ethics. No. 37. Pp. 107-126.

Makaryk, Irena Rima. (2004/1383SH). Dāneš-nāme Nazarīyehā-ye Adabī-ye Mo’āser (Encyclopedia of contemporary literary theory). Tr. by Mehrān Mohājer and Mohammad Nanavī. Tehrān: Āgāh.

Mohsenī Hanjanī, Farīde. (2006/1385SH). “En’ekāse Andīše Xayyām dar Āsāre Sa’dī”. Journal of Mytho- Mystic Literature. Islamic Azad University- South Tehran Branch. 2^nd Year. No. 4. Pp. 102-117.

Mohsenī-nīyā, Nāser. (2010/1389SH). “Xayyām-pažūhī bā Tekye bar Jahāne Mo’āsere Arab”. Textbook of Persian literature. 2^nd Year. No. 3. Pp. 1-20.

Mo’arī abo al-'alā. (1999/1420AH). abo al-‘alā’e al-mo’arī Malāmeh Hayāt bā Adab. Ed. by Mohammad Tāher Hamsī. Bījā: Dār ebne Kasīr.

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ. (2001/1421AH). Dīvāne abī al-‘alā’e al-mo’arī (al-lozūmāt ow Lozūm Mā la Yalzem). Bījā: Dār al-kotobe al-‘elmīyat lelnašr va al-towzī.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ. (n.d.). Lozūm Mā la Yalzem. Beyrūt: Dār Sāder.

Moqadam-motaqī, Amīr. (2005/1384SH). “Barrasī-ye Ārā va Andīšehā-ye Xayyām va abo al-‘alā’e Mo’arī”. Persian letter. No. 37. Pp. 5-25.

Momtahen, Mahdī and Moslem Nabavī. (2013/1392SH). “Nostālžī-ye Falsafī dar Še’re abo al-‘alā’e Mo’arī va Attāre Neyšābūrī”. Quarterly Journal of Comparative Literature Studies. 7^th Year. No. 25. Pp. 161-178.

Moqen, Yado al-lāh. (1898/1368SH) “Manteqe Ōstūre”. Dāneš. No. 52 Pp. 52-55.

Qanbarī, Mohammad-rezā. (2005/1384SH). Xayyām-nāme. 1^st ed. Tehrān: Zavvār.

Rastegār Fasāyī, Mansūr. (1999/1378SH). “Xayyām, Farzād va Nosxe-ye Ja’lī-ye Robā’īyāt”. Culture, especially in honor of Khayyam. 12^th Year. No. 29-32. Pp. 182-202.

Rāvandī, Mortezā. (2003/1382SH). Tārīxe Ejtemā’ī-ye Īrān. 2^nd ed. Tehrān: Negāh.

Rezā-zāde Malek, Rahīm. (1998/1377SH). Dāneš-nāme-ye Xayyāmī. 1^st ed. Tehrān: Elm va Honar va Sedāye Mo’āser.

Safā, Zabīh al-lāh. (1977/1356SH). Tārīx Adabīyāt dar Īrān. 2^nd Vol. 2^nd ed. Tehrān: Amīr-kabīr.

Seyyedī, Seyyed Hoseyn and Farāmarz Ādīneh Kalāt. (2010/1389SH). “Barrasī-ye Tatbīqī-ye Mafhūme Marg dar Andīše abo al-’alā’e Mo’arī va Ōmare Xayyāme Neyšābūrī”. Journal of Comparative Literature. 1^st Year. No. 2. Pp. 117-137.

Šūrābī, Ebrāhīm Amīn. (1954/1333SH). Hāfeze Šīrāzī, Šā’ere al-qenā va al-qazal. 1^st ed. Qāhere: Dār al-ma’āref.

Šīrvānī, Fardīn and Hasan Šāyegān. (1972/1351SH). “Sīmā-ye Rāstīne Xayyām”. Art and people. No. 122. Pp. 62-66.

Xārazmī, Jamālo al-dīn Abūbakr. (1997/1418AH). Mofīd al-‘olūm va Mobīd  al-homūm. Ed. by abdo al-lāh ebne Ebrāhīme Ansārī. Beyrūt: Maktabe Ōnsorīye.

Xorsandī, Mahmūd and Rasūl Dehqān-zād ōahrezā. (2007/1386SH). “Tašāvom dar Še’re abu al-'alā’e Mo’arī”. Journal of the Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran.  58^th Year. No. 181. Pp. 99-118.

Za'īmīyān Taqrīd. (2007/1386SH). Moqārene-ye Ārā’e Ōmare Xayyām va abī al-’alā’e al-mo’arī. Tehrān: Jahāde Dānešgāhī.

Zekāvatī Qarā-qozlū, Alī-Rezā. (2001/1380SH). “Ān Tīre Čašm Šā’ere Rowšan-bīn, Ma’āref”. 18^th Year. No. 1. Pp. 108-142.

Zekāvatī Qarā-qozlū, Alī-Rezā. (1996/1375SH). “Āyā abu al-‘alā Molhed Būde Ast?”. Poetry Magazine. No. 20. Pp. 19-21.

Zekāvatī Qarā-qozlū, Alī-Rezā. (2004/1383SH). “Ōmare Xayyāme Neyšābūrī Hakīme Šā’er”. Research mirror. No. 87. Pp. 15-25.