ارزیابی شاخص‌های کارایی مصرف آب در دشتهای منتخب استان فارس

Subject Areas : Environmental policy and management

حمیدرضا میرزایی خلیل ¹ , مهدی اسفندیاری ² , جواد شهرکی ³ , مرتضی یعقوبی ⁴

1 - گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه شهیدباهنر کرمان، ایران
2 - گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران
3 - گروه اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
4 - گروه اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

Received: 2015-02-19 Accepted : 2015-07-03 Published : 2016-06-01

Keywords: کارایی مصرف آب, ماده خشک, بازده ریالی, هزینه استخراج, قیمت سایه‌ای آب,

Abstract :

هدف این مطالعه، بررسی شاخص‌های مصرف آب محصولات زراعی و باغی است. داده‌ها از طریق پرسشنامه و مصاحبه با  164 کشاورز و با استفاده از دو روش نمونه گیری هدفمند و نمونه گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله ای گردآوری شد. در این راستا، شاخص‌های هزینه استخراج آب و بازده ریالی هر متر مکعب آب با دو روش اقتصادسنجی و مدیریتی محاسبه شد. قیمت سایه‌ای و تولید ماده خشک هر متر مکعب آب نیز  ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که میانگین بازده ریالی هر متر مکعب آب  3875.4 ریال و هزینه هر متر مکعب آب چاه معادل 839.3 می‌باشد که چهار برابر بیشتر از ارزش برخی پروژههای توسعه منابع آبی است. در نهایت با توجه به نتایج اصلاح روابط مبادله قیمتی پیشنهاد شده است. در نهایت استفاده از سیاست‌های کنترلی و مشارکت در تامین مالی پروژه‌های تغذیه مصنوعی سفره‌های آب زیرزمینی توصیه می‌شود.

References:

1- Berbel, J., & Gomez-Limon, J. A. (2000). The impact of water-pricing policy in Spain: an analysis of three irrigated areas. Agricultural Water Management, 43(2), 219–238.

2- de Andrade Resende Filho, M., Correa, J. S. O., & de Oliveira Torres, M. (2015). Water Pricing in Brazil: Successes, Failures, and New Approaches. In Water Pricing Experiences and Innovations (pp. 41–61). Springer.

3- Frija, A., Chebil, A., Speelman, S., Buysse, J., & Van Huylenbroeck, G. (2009). Water use and technical efficiencies in horticultural greenhouses in Tunisia. Agricultural Water Management, 96(11), 1509– 1516.

4- Hanjra, M. A., & Qureshi, M. E. (2010). Global water crisis and future food security in an era of climate change. Food Policy, 35(5), 365–377.

5- Johansson, R. (2000). Pricing irrigation water: A literature survey. World Bank Policy Research Working Paper, (2449).

6- Lu, Y., Zhang, X., Chen, S., Shao, L., & Sun, H. (2016). Changes in water use efficiency and water footprint in grain production over the past 35 years: A case study in the North China Plain. Journal of Cleaner Production, 116, 71-79.

7- Medellin-Azuara, J., Harou, J. J., & Howitt, R. E. (2010). Estimating economic value of agricultural water under changing conditions and the effects of spatial aggregation. Science of the Total Environment, 408(23), 5639–5648.

8- Medrano, H., Tomas, M., Martorell, S., Escalona, J.-M., Pou, A., Fuentes, S., & Bota, J. (2015). Improving water use efficiency of vineyards in semiarid regions. A review. Agronomy for Sustainable Development, 35(2), 499–517.

9- Molden, D., Oweis, T., Steduto, P., Bindraban, P., Hanjra, M. A., & Kijne, J. (2010). Improving agricultural water productivity: between optimism and caution. Agricultural Water Management, 97(4), 528–535.

10- Neal, J. S., Fulkerson, W. J., & Hacker, R.B. (2011). Differences in water use efficiency among annual forages used by the dairy industry under optimum and deficit irrigation. Agricultural Water Management, 98(5), 759-774.

11- Orprecio, J., Rola, A. C., Deutsch, W., Coxhead, I., & Sumbalan, A. (2016). More efficient water pricing may avert a water crisis. Makati City, Philippines: Philippine Institute for Development Studies.

12- Pala, M., & Oweis, T. (2001). Strategies for improved water use efficiency in dry areas. Natural Resource Management Program, ICARDA, Aleppo,  Syria, Retrived from http://www. Ankara. Edu. /faculties/ agriculture/seminar/abstract.html.

13- Rogers, P., De Silva, R., & Bhatia, R. (2002). Water is an economic good: How to use prices to promote equity, efficiency, and sustainability. Water Policy, 4(1), 1–17.

14- Sabuhi, M., Yaghoubi, M., & Esfandiari, M. (2012). A Survey on Water Use Efficiency of Rice Producers in Kamfirouz Region, Fars Province, Iran. International Journal of Applied Operational Research, 2(3), 45-53.

15- Shahraki, J., & Yaghoubi, M. (2014). Analysis of relative water use efficiency in Bahoukalat, Chabahar, Iran. Journal of Operational Research and Its Applications, 11(3 (42)), 93–108.

16- Soltani, Gh., B. Najafi & J. Torkamani. (1992). Management of agricultural units. Shiraz University Press, Iran.

17- Speelman, S., Buysse, J., Farolfi, S., Frija, A., D’Haese, M., & D’Haese, L. (2009). Estimating the impacts of water pricing on smallholder irrigators in North West Province, South Africa. Agricultural  Water Management, 96(11), 1560–1566.

18- Speelman, S., D’Haese, M., Buysse, J., & D’Haese, L. (2008). A measure for the efficiency of water use and its determinants, a case study of small-scale irrigation schemes in North-West Province, South Africa. Agricultural Systems, 98(1), 31–39.

19- Tang, J., Folmer, H., & Xue, J. (2015). Technical and allocative efficiency of irrigation water use in the Guanzhong Plain, China. Food Policy, 50, 43–52.

20- Tennakoon, S. B., & Milroy, S. P. (2003). Crop water use and water use efficiency on irrigated cotton farms in Australia. Agricultural Water Management, 61(3), 179–194.

21- Torkamani, J., Gh. Soltani and & H. Asadi. (1997). Pricing of water and investigating the value of the marginal efficiency of agricultural water. Water Resources and Development, 6 (1): 5-13.

22- Tsur, Y., & Dinar, A. (1997). The relative efficiency and implementation costs of alternative methods for pricing irrigation water. The World Bank Economic Review, 11(2), 243–262.

24- Turner, R.K. (2004). Economic valuation of water resources in agriculture: From the sectoral to a functional perspective of natural resource management (Vol. 27). Food & Agriculture Org.

25- Ward, F. A., & Michelsen, A. (2002). The economic value of water in agriculture: concepts and policy applications. Water Policy, 4(5), 423–446.

26- Ward, G.N., Jacobs, J.L. & Mc Dowell, A.M. (2001). Water use efficiencies of dry land brassica forage crops on contrasting soil types. Proceedings of the 10thAustralian Agronomy conference, Hobart.

27- Wise, R. M., Dye, P. J., & Gush, M. B. (2011). A comparison of the biophysical and economic water-  use efficiencies of indigenous and introduced forests in South Africa. Forest Ecology and Management, 262(6), 906-915.