توسعه و اعتبارسنجی شاخص‌های آبزی‌پروری پایدار: مورد حوزه آبخیز سد البرز، استان مازندران
Subject Areas : Environmental policy and managementاحسان قلی فر 1 , عنایت عباسی 2 , غلامرضا پزشکی راد 3 , حسن صالحی 4 , عبدالمطلب رضایی 5
1 - دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس
2 - استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
3 - استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
4 - دانشیار، سازمان شیلات ایران
5 - استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران
Keywords: ایران, حوزه, توسعه و اعتبارسنجی, سد البرز, شاخص‌های آبزی‌پروری پایدار,
Abstract :
تحقیق حاضر با هدف توسعه و اعتبارسنجی شاخص‌های آبزی‌پروری پایدار به عنوان یک نظام اجتماعی ـ بوم شناختی در حوزه آبخیز سد البرز در استان مازندران انجام شده است. با مرور منابع، تعداد 148 شاخص آبزی‌پروری پایدار در ابعاد اقتصادی (بازارمحوی و آبزی پروری پاسخگو، قابلیت ارزیابی ریسک و مدیریت بحران، و مدیریت مالی)، اجتماعی (مشارکت در امنیت و سلامت غذا، نقش تولیدکنندگان و سازمان‌های مردم‌نهاد، بهبود تصویر آبزی‌پروری و مسؤولیت‌پذیری اجتماعی)، زیست‌محیطی (حداقل‌سازی اثرات آبزی‌پروری در سطح ملی و حداقل‌سازی اثرات آبزی پروری در شرایط زیست‌محیطی و تنوع زیست) و نهادی (توسعه محلی و مشارکت در تصمیم‌گیری توسط آبزی‌پروران) استخراج گردید. مؤلفه‌های استخراج شده با توجه به شش معیار در یک پرسشنامه با طیف پنج قسمتی لیکرت طراحی شدند. پرسشنامه طراحی شده در بین متخصصان آبزی‌پروری در حوزه آبخیز سد البرز در استان مازندران توزیع و تعداد 32 پرسشنامه تکمیل گردید. در بخش یافته‌ها، مؤلفه‌های استخراج شده به همراه شاخص‌های مربوطه با توجه به شش معیار مورد نظربا کاربرد فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی رتبه‌بندی شدند. از میان ده شاخص آبزی‌پروری پایدار، ابعاد اقتصادی و زیست‌محیطی به ترتیب در رتبه‌های اول و دوم قرار گرفتند. بنابراین به دست‌اندرکاران حوزه آبزی‌پروری پیشنهاد می‌شود تا در برنامه‌ریزی‌های خود به این ابعاد توجه کنند.
Bunting, S.W. (2013). Principles of sustainable aquaculture. London and New York, Rout ledge press.
Costa-Pierce, B.A., & Page, G.G. (2010). Sustainability science in aquaculture In: Costa-Pierce, B.A. (ed.), Ocean Farming and Sustainable Aquaculture Science and Technology. Encyclopedia of Sustainability Science and Technology. Springer Science.
FAO (1997). Aquaculture Development. Technical guideline for responsible fisheries. Rome, No. 5
FAO (1999). Indicators for sustainable development of marine capture fisheries. Technical Guidelines for Responsible Fisheries, Rome, No.8.
FAO (2011). Indicators for the sustainable development of finfish Mediterranean aquaculture: highlights from the InDAM Project, Rome. Available at http://agris.fao.org/agris-search/search.do?recordID=XF2006446683.
FAO (2013). Indicators for sustainable development of aquaculture and guidelines for their use in the Mediterranean background information regional workshops on the identification of reference points for economic, environmental, social and governance indicators on aquaculture. Izmir 9-19 December 2013.
Jafarian, H. (2006). Aquaculture development using by Probiotics in Iran. Fisheries Journal, 2 (4), 36-48.
Mokhtari Abkenari, A., Chizari, M. & Salehi, H. (2004). Investigation of Iranian aqua culturist attitude towards sustainable aquaculture. Agricultural Education Extension Science Journal, 2 (2), 14-20.
Nunes, J.P., Ferreira, J.G., Bricker, S.B., O'Loan, B., Dabrowski, T., Dallaghan, B., Hawkins, A.J.S., O'Connor, B., & Carroll, T.O. (2011). Towards an ecosystem approach to aquaculture: Assessment of sustainable shellfish cultivation at different scales of space, time and complexity. Aquaculture, 315 (13), 369–383.
Ostrom, E. A. (2009). General framework for analyzing sustainability of social-ecological systems. Science, 325 (5939), 419-422.
Statistical Yearbook of the Iranian Fisheries Organization. Iranian Fisheries Organization (2010). Planning and Development Management. Tehran.
Stickney, R. R., & McVey, J. P. (2002). Responsible marine aquaculture, New York, CABI Publishing.
Ting, K, H., Kun-Lung, L., Hao-Tang, J., Teng-Jeng, H., Chi-Ming, W., & Wen-Hong, L. (2015). Application of a Sustainable Fisheries Development Indicator System for Taiwan’s Aquaculture Industry. Aquaculture, 437(15), 398–407.
World Bank (2007). Changing the face of the waters: the promise and challenge of sustainable aquaculture. Agriculture and rural development. Washington, DC: World Bank.
