بررسی تاثیر نمونه‌برداری فصلی، نوع محیط کشت، غلظت و نوع تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی بر ریزازدیادی نسترن وحشی (Rosa canina L)

Subject Areas : Journal of Ornamental Plants

مرتضی  شیخ اسدی ¹ (گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران)
ندا  غفاری تاری ² (گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران)
روح انگیز  نادری ³ (گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران)
رضا  فتاحی ⁴ (گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران)

Received: 2023-06-27 Accepted : 2023-10-15 Published : 2023-12-01

Keywords: ریشه‌زایی, کشت بافت, استقرار, پرآوری, ضدعفونی, ریزنمونه‌های گره,

Abstract :

نسترن وحشی (Rosa canina L) یکی از مهم‌ترین گیاهان زینتی و دارویی، به عنوان پایه برای اکثر رزهای زینتی از جمله رزهای هیبرید بکار می‌رود. رشد سریع همراه با صفات مطلوب و ایجاد گیاهان سالم و عاری از بیماری از نتایج اصلی تکثیر درون‌شیشه‌ای رز است. از اینرو این پژوهش به منظور ارائه دستورالعمل ریزازدیادی این گیاه با استفاده از ریزنمونه‌های گره انجام شد. عوامل زیادی از جمله نوع، غلظت و حالت محیط کشت، فصل نمونه‌برداری، نوع و غلظت تنظیم‌کننده‌های رشد در چندین آزمایش مورد بررسی قرار گرفت. ضدعفونی ریزنمونه به طور قابل توجهی تحت تاثیر زمان غوطه‌وری در غلظت‌های مختلف هیپوکلریت سدیم و همچنین فصل نمونه‌برداری ریزنمونه قرار گرفت. ریزنمونه‌های برداشت شده در زمستان که با هیپوکلریت سدیم یک درصد تیمار شده بودند کمترین میزان آلودگی و بیشترین درصد زنده‌مانی را نشان دادند. درصد استقرار ریزنمونه تحت تأثیر محیط کشت و همچنین غلظت IBA و BAP قرار گرفت. بالاترین درصد استقرار ریزنمونه در محیط کشت MS دارای 0.3 میلی‌گرم در لیتر BAP و یا 0.4 میلی‌گرم در لیتر IBA بدست آمد. محیط کشت جامد MS با 0.5 میلی‌گرم در لیتر BAP تأثیر زیادی بر پرآوری داشت. نتایج آزمایش ثابت کرد که بیشترین درصد ریشه‌زایی در محیط کشت ½ MS  با 2 میلی‌گرم در لیتر IBA به دست می‌آید. پس از سازگاری (با بیش از 80 درصد زنده‌مانی)، در نهایت گیاهان تولید شده به گلخانه منتقل شدند. با استفاده از یافته‌های حاضر، نسترن وحشی را می‌توان به سرعت به صورت تجاری برای اهداف اصلاحی و حفاظتی تکثیر نمود.

References:

Aghdam, M.S., Ebrahimi, A., Sheikh-Assadi, M. and Naderi, R. 2021. Endogenous phytosulfokine α (PSKα) signaling delays petals senescence and prolongs vase life of cut rose flowers (Rosa hybrida cv. Angelina). Scientia Horticulturae, 289: 110444.

Al-Hamidi, A.O.A., Bashi, A.Z.A.K. and Hadedy, S.H.A. 2023. The response of moringa oleifera lam. nodes to multiply on MS and WPM media supplemented with different concentrations of BA and Kin. In: IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, (vol. 1213, no. 1, p. 012120). IOP Publishing.

Ambros, E.V., Vasilyeva, O.Y. and Novikova, T.I. 2016. Effects of in vitro propagation on ontogeny of Rosa canina L. micropropagated plants as a promising rootstock for ornamental roses. Plant Cell Biotechnology and Molecular Biology, 17: 72–78.

Arab, M.M., Yadollahi, A., Eftekhari, M., Ahmadi, H., Akbari, M. and Khorami, S.S. 2018. Modeling and optimizing a new culture medium for in vitro rooting of G× N15 Prunus rootstock using artificial neural network-genetic algorithm. Scientific Reports, 8: 1–18.

Arab, M.M., Yadollahi, A., Hosseini-Mazinani, M. and Bagheri, S. 2014. Effects of antimicrobial activity of silver nanoparticles on in vitro establishment of G× N15 (hybrid of almond× peach) rootstock. Journal of Genetic Engineering and Biotechnology, 12: 103–110.

Arab, M.M., Yadollahi, A., Shojaeiyan, A. and Ahmadi, H. 2016. Artificial neural network genetic algorithm as powerful tool to predict and optimize in vitro proliferation mineral medium for G× N15 rootstock. Frontiers in Plant Science, 7: 1526.

Baig, M.M.Q., Hafiz, I.A., Hussain, A., Ahmad, T. and Abbasi, N.A. 2011. An efficient protocol for in vitro propagation of Rosa gruss an teplitz and Rosa centifolia. African Journal of Biotechnology, 10: 4564–4573.

Beiramizadeh, E., Zarei, R., Hajibarat, Z., Hajibarat, Z. and Saeidi, A. 2017. Micropropagation of Rosa canina through axillary bud. Crop Biotechnology, 7: 93–102.

Bhadrawale, D., Mishra, J.P. and Mishra, Y. 2018. An improvised in vitro vegetative propagation technique for Bambusa tulda: Influence of season, sterilization and hormones. Journal of Forestry Research, 29: 1069–1074.

Bhojwani, S.S. and Dantu, P.K. 2013. Plant tissue culture: An introductory text. Springer New Delhi. 309 pages.

Carelli, B.P. and Echeverrigaray, S. 2002. An improved system for the in vitro propagation of rose cultivars. Scientia Horticulturae, 92: 69–74.

Davoudi Pahnekolayi, M., Samiei, L., Tehranifar, A. and Shoor, M. 2015. The effect of medium and plant growth regulators on micropropagation of dog rose (Rosa canina L.). Journal of Plant Molecular Breeding, 3: 61–71.

Davoudi Pahnekolayi, M., Tehranifar, A., Samiei, L. and Shoor, M. 2014. Micropropagation of Rosa canina through axillary shoot proliferation. Journal of Ornamental Plants, 4: 45-51.

Dimassi-Theriou, K. 1995. In vitro rooting of rootstock GF-677 (Prunus amygdalus× P. persica) as influenced by mineral concentration of the nutrient medium and type of culture-tube sealing material. Journal of Horticultural Science, 70: 105–108.

Feng, G.H. and Ouyang, J. 1988. The effects of KNO₃ concentration in callus induction medium for wheat anther culture. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 12: 3–12.

Gaspar, T., Kevers, C., Penel, C., Greppin, H., Reid, D.M. and Thorpe, T.A. 1996. Plant hormones and plant growth regulators in plant tissue culture. In vitro Cellular & Developmental Biology-Plant, 32: 272–289.

Hu, X.Y., Quicke, J., Lai, L., Blondel, C., Stuart, B., Abdelmotelb, A., Leweth, G., Mallen, C. and Moore, M. 2018. Rosa canina fruit (rosehip) for osteoarthritis: A cochrane review. Osteoarthritis and Cartilage, 26: S344.

Jackson, G.A.D. and Blundell, J.B. 1963. Germination in Rosa. Journal of Horticultural Science, 38: 310–320.

Jafarkhani-Kermani, M., Khosravi, P. and Kavand, S. 2010. Optimizing in vitro propagation of Rosa persica. Iranian Journal of Genetics and Plant Breeding, 1: 44–51.

Magyar-Tábori, K., Dobránszki, J., Teixeira da Silva, J. A., Bulley, S. M. and Hudák, I. 2010. The role of cytokinins in shoot organogenesis in apple. Plant Cell, Tissue and Organ Culture (PCTOC), 101: 251-267.

Malik, M., Warchoł, M. and Pawłowska, B. 2018. Liquid culture systems affect morphological and biochemical parameters during Rosa canina plantlets in vitro production. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 46: 58–64.

Martini, A.N., Papafotiou, M. and Vemmos, S. N. 2013. Season and explant origin affect phenolic content, browning of explants, and micropropagation of  Malosorbus florentina (Zucc.) Browicz. HortScience, 48(1): 102-107.

Meressa, B., Dehne, H. and Hallmann, J. 2016. Population dynamics and damage potential of Meloidogyne hapla to rose rootstock species. Journal of Phytopathology, 164: 711–721.

Moallem, S., Behbahani, M., Mousavi, E. and Karimi, N. 2012. Direct regeneration of Rosa canina through tissue culture. Trakia Journal of Sciences, 10: 23–25.

Nongalleima, K.H., Dikash Singh, T.H., Amitabha, D., Deb, L. and Sunitibala Devi, H. 2014. Optimization of surface sterilization protocol, induction of axillary shoots regeneration in Zingiber zerumbet (L.) Sm. as affected by season. Biological Rhythm Research, 45: 317–324.

Oliveira, L.M., de Paiva, R., Santana, J.R.F., de Pereira, F.D., Nogueira, R.C. and Silva, L.C. 2010. Effects of cytokinins on in vitro mineral accumulation and bud development in Annona glabra L. Ciência e Agrotecnologia, 34: 1439–1445.

Omidi, M., Yadollahi, A. and Eftekhari, M. 2016. Comparative study of Rosa damascena Mill. and R. Gallica micro-propagation. Biological Forum – An International Journal, 8: 135–145.

Patel, P., Sarswat, S.K. and Modi, A. 2022. Strategies to overcome explant recalcitrance under in vitro conditions. In: Advances in plant tissue culture. Academic Press, pp. 283–294.

Pati, P.K., Rath, S.P., Sharma, M., Sood, A. and Ahuja, P.S. 2006. In vitro propagation of rose—a review. Biotechnology Advances, 24: 94–114.

Pawlicki, N. and Welander, M. 1995. Influence of carbohydrate source, auxin concentration and time of exposure on adventitious rooting of the apple rootstock Jork 9. Plant Science, 106: 167–176.

Razavizadeh, R. and Ehsanpour, A.A. 2008. Optimization of in vitro propagation of Rosa hybrida L. cv. Black Red. American-Eurasian Journal of Agricultural & Environmental Sciences, 3: 96–99.

Salekjalali, M. 2012. Phloroglucinol, BAP and NAA enhance axillary shoot proliferation and other growth indicators in vitro culture of damask rose (Rosa damascena Mill.). Advances in Environmental Biology, 6: 1944–1949.

Shirdel, M., Motallebi-Azar, A.R., Matloobi, M., Mokhtarzadeh, S. and Özdemir, F.A. 2017. In vitro establishment procedures of dog rose (Rosa canina). Journal of Applied Biological Sciences, 11: 6–9.

Shirdel, M., Motallebiazar, A., Matloobi, M. and Zaare, N.F. 2013. Effects of nodal position and growth regulators on in vitro growth of dog rose (Rosa canina). Journal of Ornamental Plants, 3: 9-17.

Siwach, P., Gill, A.R. and Kumari, K. 2011. Effect of season, explants, growth regulators and sugar level on induction and long term maintenance of callus cultures of Ficus religiosa L. African Journal of Biotechnology, 10: 4879–4886.

Te-chato, S. and Lim, M. 2000. Improvement of mangosteen micropropagation through meristematic nodular callus formation from in vitro-derived leaf explants. Scientia Horticulturae, 86: 291–298.

Traore, A., Xing, Z., Bonser, A. and Carlson, J. 2005. Optimizing a protocol for sterilization and in vitro establishment of vegetative buds from mature douglas fir trees. HortScience, 40: 1464–1468.

van der Salm, T.P.M., van der Toorn, C.J.G., Hänisch ten Cate, C.H., Dubois, L.A.M., de Vries, D.P. and Dons, H.J.M. 1994. Importance of the iron chelate formula for micropropagation of Rosa hybrida L.‘Moneyway.’ Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 37: 73–77.

Wang, H., Fan, Y., Yang, Y., Zhang, H., Li, M., Sun, P., Zhang, X., Xue, Z. and Jin, W. 2023. Classification of rose petal colors based on optical spectrum and pigment content analyses. Horticulture, Environment, and Biotechnology, 64:153–166.

Xing, W., Bao, M., Qin, H. and Ning, G. 2010. Micropropagation of Rosa rugosa through axillary shoot proliferation. Acta Biologica Cracoviensia Series Botanica, 5(2): 69-75.